LIVE UPDATES

milorad dodik

Insights 6 Korrik 2023, 08:45 Prof. Dr. Christian Schwarz-Schilling

Ndaleni Dodikun!

Milorad Dodik Më 1 korrik, Përfaqësuesi i Lartë për Bosnjë-Hercegovinën, Christian Schmidt, përdori përsë...

Bota 17 Shtator 2020, 11:57

Bosnja e Hercegovina nuk e njeh Kosovën

KOSOVË– Ditën e sotme pas mbledhjes së rregullt të Presidencës së Bosnje dhe Hercegovinës dhe dy seancave të jashtëzakonshme, një anëtar i këtij inst...

Çfarë do të thotë saktësisht një virus që bëhet endemik?

Çfarë do të thotë saktësisht një virus që bëhet endemik?

Presidenti Biden rikonfirmon angazhimin amerikan

Rama në SHBA, merr pjesë në samitin e OKB-së/ Nesër takim

Covidi në SHBA, CDC paralajmëron/ Ja vendet drejt të cilave

Altin Goxhaj përballë Ylli Rakipit dhe Arjan Currit – Të Paekspozuarit në MCN TV

Altin Goxhaj përballë Ylli Rakipit dhe Arjan Currit – Të Paekspozuarit në MCN TV

Shiko video te tjera
Analiza e CNN: Milorad Dodik është ‘përkëdhelur’ nga shtetet perëndimore - Bota
LIVE UPDATES
Bota

Analiza e CNN: Milorad Dodik është ‘përkëdhelur’ nga shtetet perëndimore

7 Nëntor 2021, 13:32 Nga DOSJA
Analiza e CNN: Milorad Dodik është ‘përkëdhelur’

SHBA- Mediumi amerikan CNN i ka kushtuar një artikull situatës në Ballkanin Perëndimor dhe veçanërisht Bosnje&Herzegovinës. Në shkrimin e CNN bëhet me dije se janë marrë analiza nga politikan dhe analistë në ndryshem në Bosnjë, në mënyrë që të preket në thelb gjithë situata e tensionuar.

CNN shkruan se shtetet perëndimore e kanë “përkëdhelur” shumë udhëheqësin serb në Bosnjë, Milorad Dodik, ndërkohë që thuhet se situata në vend nuk do të ishte kaq e tensionuar nëse do të ishin marrë hapa në kohën e duhur.

Artikulli i Plotë: 

Shteti ballkanik i Bosnje-Hercegovinës është në prag të asaj që analistët paralajmërojnë se është kriza më serioze që nga fundi i luftës në Bosnje në 1995, në të cilën mijëra u vranë dhe u kryen akte të tmerrshme të spastrimit etnik. Përfaqësuesi i Lartë i komunitetit ndërkombëtar në Bosnje, Christian Schmidt, paralajmëroi në fillim të kësaj jave se marrëveshja e paqes e ndërmjetësuar nga SHBA, e nënshkruar në fund të luftës, rrezikon të shembet nëse nuk ndërmerren veprime për të ndaluar separatistët serbë drejt shkëputjes.

Milorad Dodik, udhëheqësi serb në presidencën prej tre personash të Bosnjës, me kalimin e kohës ka kërcënuar vazhdimisht se do të shkëputet nga pjesa tjetër e vendit, i cili që nga lufta është përbërë nga dy rajone autonome të lidhura nga një qeveri qendrore. Këtë herë, megjithatë, ai po fut legjislacionin që do të divorconte Republika Srpskan (Republika Serbe) nga institucionet e përbashkëta të shtetit, si forcat e armatosura dhe organet gjyqësore.

“Kjo është e barabartë me shkëputjen pa e shpallur atë”, i tha Schmidt Këshillit të Sigurimit të OKB-së, i cili u mblodh këtë javë për të riautorizuar misionin e gjatë të forcës paqeruajtëse të udhëhequr nga Bashkimi Evropian, EUFOR.

Në një vend ku ndarjet etnike midis serbëve, boshnjakëve dhe kroatëve çuan në kryerjen e krimeve të luftës në historinë e fundit, ky nivel tensioni po i bën vëzhguesit shumë nervozë.

“Nuk ka dyshim se kjo është deri tani kriza më e rrezikshme që nga viti 1995 dhe se ajo mund të çojë në një luftë tjetër”, tha Ismail Cidiç, president i Qendrës së Avokimit Boshnjak, një OJQ e pavarur që mbron një lirinë, sovranitetin, demokracinë dhe Bosnje-Hercegovinën laike.

Pse po ndodh tani?

Tensionet sektare midis komuniteteve kanë vazhduar që nga fundi i luftës dhe nënshkrimi i marrëveshjes së Dejtonit të ndërmjetësuar nga SHBA. Traktati i dha fund luftës trevjeçare e gjysmë duke e ndarë shtetin sipas vijave etnike, në Republikën Serbe dhe Federatë, e cila ndahet nga boshnjakët dhe kroatët. Të dy rajonet janë të lidhura së bashku nga një presidencë me tre persona, të dërguar ndërkombëtarë dhe një qeveri qendrore. Asnjë traktat paqeje nuk mund t’i fshijë vrasjet, përdhunimet sistematike dhe tmerret e tjera që kanë përjetuar njerëzit gjatë luftës, por një incident mbetet në kujtesë më shumë se të tjerët: Masakra e Srebrenicës që ndodhi mes 11 dhe 22 korrikut 1995.

Mijëra burra dhe djem myslimanë u vranë nga forcat serbe të Bosnjës. Udhëheqësit e tyre më vonë u dënuan për krime lufte dhe masakra është njohur si gjenocid nga komuniteti ndërkombëtar. Megjithatë, jo të gjithë serbët janë të gatshëm ta pranojnë këtë. Një person i tillë është Dodik — i cili është acaruar veçanërisht nga futja e fundit e një ligji nga zyra e Komisionerit të Lartë që mund të japë dënime me burg për këdo që mohon kryerjen e gjenocidit.

Më parë këtë vit, ai tha për ligjin: “Kjo është gozhda në arkivolin e Bosnjës… Republika Srpska nuk ka zgjidhje tjetër veçse të fillojë… shpërbërjen”.

Sa keq mund të shkojnë gjërat?

Vëzhguesit kanë frikë se edhe nëse Dodik nuk shkon drejt shkëputjes, veprimet e tij mund të jenë seriozisht destabilizuese dhe të shkaktojnë dhunë, migrim të detyruar dhe mjerim të tmerrshëm për njerëzit e zakonshëm.

“Qytetarët në mbarë Bosnje-Hercegovinën — duke përfshirë edhe entitetin e Republikës Srpska — i frikësohen dhunës”, tha Arminka Heliç, një politikane me origjinë boshnjake, e cila tani është anëtare e Dhomës së Lordëve britanikë dhe ish-këshilltare speciale e sekretarit të jashtëm britanik.

“Një lëvizje e mëtejshme drejt shkëputjes ka të ngjarë të çojë në një reagim. Nuk ka asnjë mënyrë që shpërbërja e Bosnje Hercegovinës të bëhet në mënyrë paqësore”.

Heather Staff, një këshilltare në RAMP Project, një organizatë e specializuar në politikat e migracionit, paralajmëron se konflikti i dhunshëm do të çojë në një krizë refugjatësh dhe njerëz të zhvendosur.

“Në vitet ’90 dhe 2000 ne pamë njerëz që iknin nga Bosnja në vendet fqinje si Mali i Zi. Ky është një rajon ku retorika ndonjëherë ka qenë e ashpër në lidhje me trajtimin e azilkërkuesve … si do të trajtoheshin ata që ikin në vendet fqinje?”.

Ndikimi sigurisht që do të ndihej përtej kufijve të Bosnje-Hercegovinës. Jasmin Mujanoviç, autor i librit “Uria dhe tërbimi: Kriza e Demokracisë në Ballkan”, tha se do të ishte një “katastrofë për Bashkimin Evropian dhe komunitetin Atlantik më gjerësisht, pasi do të ishte një krizë tjetër e sigurisë në një zonë jashtëzakonisht të paqëndrueshme në juglindje të Evropës”.

Ai vuri në dukje se me krizat e sigurisë tashmë ekzistuese në Ukrainë, Bjellorusi, Siri dhe Afganistan “një përkeqësim i konsiderueshëm i sigurisë dhe stabilitetit të Bosnjës është diçka që BE dhe SHBA nuk mund ta përballojnë”. Siç ndodh shpesh në gjeopolitikë, një goditje në sy për Perëndimin ofron një mundësi për rivalët si Rusia dhe Kina. Një zyrtar i lartë i BE-së shprehu për CNN për shqetësimin e tyre se si mund të shfrytëzohet situata.

“Ne jemi të ngecur mes një guri dhe një vendi të vështirë. Komuniteti ndërkombëtar nuk mund të shihet se po viktimizon serbët, pasi i shtyn ata dhe Serbinë më tej në krahët e Rusisë. Por Ballkani është në pragun e BE-së. Rritja e ndikimit rus në rajon u jep atyre një tjetër bazë dhe platformë për ndikim, nëse duan të destabilizojnë më tej gjërat”.

Kush e ka fajin?

Shumë në Perëndim e pranojnë privatisht se deri më tani nuk kanë arritur të bëjne veprimet e duhura, dhe tani mund të jetë tepër vonë. Burime të shumta në BE, NATO dhe komunitetin e gjerë diplomatik evropian shprehën keqardhje për dështimin historik të Perëndimit për të vendosur sanksione ose për të vepruar ndryshe kundër atyre që ndezin flakët në Bosnje-Hercegovinë.

“Dodik dhe klika e tij e secesionistëve dhe mohuesve të gjenocidit janë qetësuar vazhdimisht për 15 vjet nga komuniteti ndërkombëtar. Ai ka folur për — dhe duke shkuar drejt — shkëputjes që nga viti 2006”, tha Heliç.

Mujanoviç tha se ndërsa Serbia dhe Rusia fqinje janë “arkitektët kryesorë të kësaj krize”, ai beson se “refuzimi i komunitetit ndërkombëtar — në veçanti, shteteve të NATO-s — për të vepruar me vendosmëri për të kapërcyer këtë në fillim të viteve më parë ” ka trimëruar Dodik dhe mbështetësit e tij. Mujanoviç vuri në dukje veçanërisht BE-në, për të cilën ai tha se kishte qenë “jashtëzakonisht e pafuqishme” për shkak të mosmarrëveshjes së saj të brendshme, duke e bërë bllokun “në këtë pikë në shumë mënyra një jo-faktor”.

Çfarë mund të bëhet?

“Komuniteti ndërkombëtar ka një mandat të qartë për të mbrojtur paqen në Bosnje. Çdo përshkallëzim i dhunës në Bosnje mund t’i dëmtojë ata jashtëzakonisht, pasi ata nuk mund të përballojnë një konflikt të mbështetur nga Rusia, të ngatërruar me interesat kineze dhe të tjera, në kufijtë e NATO-s”, tha Cidiç.

Por a do të bëjë diçka Perëndimi?

Një zyrtar i NATO-s i tha CNN: “Ne i bëjmë thirrje Rusisë të luajë një rol konstruktiv në Ballkanin Perëndimor. Ne e shohim rregullisht Rusinë duke bërë të kundërtën. NATO punon për të promovuar stabilitetin, sigurinë dhe bashkëpunimin në rajon. Çdo ndërhyrje e jashtme në proceset e brendshme demokratike është e papranueshme”.

Natyrisht, NATO mund të veprojë vetëm sipas urdhrave të shteteve të saj anëtare dhe nuk ka asnjë tregues se diçka përtej fjalëve të ashpra do të vijë së shpejti. Zyrtari i lartë i BE-së tha se ka vullnet politik për të bërë diçka më thelbësore midis disa vendeve anëtare të BE-së, por pranon se do të jetë shumë e vështirë të merren të 27-të në bord pa disa lëshime të mëdha për vendet brenda bllokut për çështje të tjera.

Këshilli i Sigurimit i OKB-së nuk mund të veprojë pa Rusinë, e cila në fillim të kësaj jave votoi vetëm për të mbajtur paqeruajtësit në Bosnje-Hercegovinë pasi emri i Përfaqësuesit të Lartë të hiqej nga teksti i rezolutës, duke minuar besueshmërinë e asaj zyre. Megjithatë, ka disa arsye për shpresë. Mujanoviç thotë se vendet anëtare të BE-së mund të vendosin sanksione të njëanshme kundër Dodik dhe miqve të tij, të cilat ai beson se do të kishin njëfarë ndikimi. Por diplomacia nuk funksionoi në vitet 1990 dhe Cidiç nuk beson se do të funksionojë tani.

“Kjo qasje e dështuar diplomatike rezultoi në mbi 100,000 të vdekur dhe mbi 1.1 milion refugjatë”, tha ai.

Qasje më e vështirë mund të jenë sanksionet, e kombinuar me trajtimin e lëvizjeve secesioniste si një “sfidë sigurie” evropiane. Ne duhet ta kthejmë këtë. Sa më shpejt ta bëjmë atë, aq më mirë dhe më e lehtë është. Ne nuk duam të presim për vite si në vitet 1990”, tha Heliq.

Është e vështirë të shihet se situata në Bosnje-Hercegovinë po përmirësohet në të ardhmen e afërt. Megjithatë, me vullnet të mjaftueshëm politik, aktorë të fuqishëm mund të parandalojnë që ajo të rrëshqasë përsëri në dhunë.  Pyetja është nëse vendet e fuqishme perëndimore janë shumë të shpërqendruara për t’i kushtuar vëmendje të mjaftueshme një shteti që nuk është në krye të listës së tyre prioritare tani — dhe a do të jenë të gatshëm të veprojnë, edhe nëse mund të jenë gjithashtu vonë.

(I.A/dosja.al)

Cila mendoni se është alternativa më e mirë:

View Results

bota bota cnn milorad dodik cnn milorad dodik

Sondazh

Poll
MË SHUMË

Krimi në Bulqizë/ Fqinji: Po hante bukë në banesë kur erdhën dy makina!

Krimi në Bulqizë/ Fqinji: Po hante bukë në banesë kur erdhën dy makina!

Dosja "Gjici"/ Zv.kryetari i bashkisë së Kukësit shkon në SPAK

Newsroom 11 |XAMA: LAJMI I FUNDIT FAKE QË PASHË, ISHTE PËR MUA

Newsroom 11 |XAMA: KËSHILLË QYTETARËVE- MOS LEXONI VETËM NJË BURIM

Newsroom 11 | XAMA: GAZETARËT NUK SHKRUAJNË ME EMËR, KJO S'ËSHTË ETIKE

Xama në Newsroom: Lajmet e rreme përhapin panik! Më akuzuan se kisha marrë para për një shkrim

Muka në Newsroom: Në Shqipëri ka portale gjobaxhie, u bëjnë shantazh njerëzve

Xama në Newsroom: Fake News shpërndahet më shumë në Facebook e Tik Tok! Gazetarët të shkruajnë emrin

Newsroom 11 |Kush prodhon lajme të rreme në Shqipëri

Newsroom 10 |SENJA: NE S'REAGOJMË NDAJ GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 |HAZIZAJ: 'ÇOHU ENVER', PJESË E GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ KEMI MARRËVESHJE PËR TË MBROJTUR 'VIKTIMAT'

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES KA SHKAKTUAR DHE KRIME

Newsroom 10 |GAZETARI: GJUHA E URREJTJES, PJESË E SHOQËRISË

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES, E FRIKSHME NË SHQIPËRI

Vidhnin në banesa duke përdorur çelësa të klonuar, vihet në pranga 1 person,nje tjeter në kërkim

Newsroom 10 |GJUHA E URREJTJES PËRDORET NGA POLITIKA, AMA TË KONTROLLOJË GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: STEREOTIPET NXISIN GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES LUFTOHET ME EDUKIM

Newsroom 10 | Gjuha e urrejtjes në media, si dhe kush e shpërndan?

Ndryshimet në PS/ Gjiknuri: S'është fundi, por fillimi i diçkaje të re.

Inceneratorët/ S’kam dhënë asnjë kontratë pa garë, ato janë publike!

Ndihet 'i shitur' nga Rama? Gjiknuri: Nuk ndjej braktisje, kam komunikim me të prej 20 vitesh

Klosi: Kemi primare reformimin e partisë, PS synon mandatin e katërt

U shkarkua si Sekretar i Përgjithshëm, Gjiknuri: PS edhe kur fiton, refekton!

Digjet shtëpia në Shkodër, në banesë ndodhej një i moshuar, përfundon në spital

Vazhdon përplasja në PD! Basha kërkon mbledhjen e Komisionit të Etikës për të, Bardhi: Shenjë humbje

Vrasja e Jetmirës/ Autori u dënua me 28 vite burg, nëna e viktimës: Duhet dënim përjetë!

Newsroom 9 | Kallanxhi: Threads? S`besoj se do zgjasë shumë

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Mos merrni për bazë asgjë thuhet në rrjet

Newsroom 9 | Gazetarja: po ndodhin vrasje nga tik tok

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Fake News dallohet vetëm po të jemi kritikë

Newsroom 9 | Kallanxhi: Shqiptarët besojnë gjithçka shohin në rrjet

Newsroom 9 | Eksperti i IT, Tomi Kallanxhi: Tik Tok ka "fake news" sepse s'ka censurë

Newsroom 9 | Gazetarja: Shqipëria do kohë të përshtatet me Tik Tok

Newsroom 9| Eksperti i IT: Çdo rrjet është i përkohshëm, duhet të kujdesemi për vlerat

A mund të mbyllet TikTok për Shqipërinë? Flet për Newsroom eksperi i IT

Fëmija mbyllet brenda në shtëpi, nëna e alarmuar njofton zjarrfikësit, NDËRHYRJA nga ballkoni

Newsroom/ Karabolli: Shqipëria do kohë të përshtatet me TikTok, e provuan edhe gazetarët, s’ia dolën

Newsroom 9 |Tik-Tok Kultura, platformë krijimi apo dizinformimi?

Shoqata e Biznesit: Rënia e euros po na falimenton, BSH po fsheh atë që po ndodh!

Vasili në SPAK/ Meta: Asnjë shqetësim me drejtësinë, por afera e inceneratorëve

'Jemi pro protestave'/ Takoi Berishën, Meta: Do bashkëpunojmë për sezonin e ardhshëm parlamentar

Proteste per guroren

Tragjedi në Gramsh! Mbyten në Liqenin e Banjës, polumbarët nxjerrin trupat e babait dhe 2 djemve

“Rama ik” thirrje ne Rogozhine

Veliaj shthur gojën për kandidatin e Rrogozhinës: Ik o bixhozxhi, për sumën tate paske lekë!

VIDEO/ Veliaj shthur gojën për kandidatin e Rrogozhinës: Ik o bixhozxhi, për sumën tate paske lekë!

Newsroom 8 | MJEKU: EDHE UNË BËRA THIRRJE TË FIKEJ TV

Newsroom 8 | FJONA ÇELA: MEDIAT OPOZITARE U DISKRIMINUAN

Shiko video te tjera