4 Dhjetor 2023, 11:11
Nga a.d
Foto ilustruese
Nga Nadim Koteich “The Spectator”
Kryediplomati i Bashkimit Evropian, Josep Borrell, mbajti javën e kaluar një qëndrim provokues mbi natyrën e Hamasit. Duke folur në Forumin e Unionit të Mesdheut, Borrell tha ndër të tjera: “Hamasi nuk është thjesht një grup individësh, por një ide dhe ideologji e pathyeshme”.
Kjo pikëpamje është jo pak shqetësuese për Izraelin, pasi nëpërmjet operacionit të fundit ushtarak në Gaza po synon sipas fjalëve të vetë kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu, që ta “eliminojë” Hamasin. Po sikur Borell të ketë të drejtë kur thotë se Hamasi nuk mund të shkatërrohet?
Për fatin e mirë të Izraelit, historia tregon se organizatat dhe ideologjitë në dukje të pathyeshme mund të mposhten, dhe kjo gjë ndodh shpesh pas disfatës ushtarake, dhe nëpërmjet reformave të plota socio-ekonomike dhe politike. Për shembull, kujtojmë rastin e Gjermanisë naziste.
Ndërsa janë të lehta krahasimet me Rajhun e Tretë, ato janë të vlefshme kur është fjala për të marrë në konsideratë të ardhmen e Hamasit. Rënia e nazistëve tregoi fuqinë e aftësisë ushtarake në mposhtjen e ideologjive që kanë rrënjë të thella.
Nëpërmjet sulmeve të tyre të palëkundura ajrore dhe tokësore, forcat aleate jo vetëm që rrëzuan fortesën fizike të regjimit nazist, por krijuan edhe terrenin për një metamorfozë të madhe ideologjike. Ky ndryshim i të tilla përmasave, i mbështetur nga zgjuarsia ekonomike e Planit Marshall, nënvizon një të vërtetë themelore: kur strategjia ushtarake lidhet me mjeshtëri me largpamësinë politike dhe ekonomike, mund të shpërbëhen edhe ideologjitë më të frikshme.
Edhe rënia e Japonisë perandorake dhe Italisë fashiste, na ofrojnë njëfarë inkurajimi. Në të dyja rastet, humbjet vendimtare ushtarake, shënuan fundin e atyre ideologjive ekstremiste. Transformimi i Japonisë pas Luftës së Dytë Botërore në një shtet pacifist dhe rilindja e Italisë si republikë parlamentare, ilustroi se si strategjia e mposhtjes së ideologëve nëpërmjet forcës, kur kombinohet edhe me përpjekjet për rindërtim, mund të ripërcaktojnë realisht kursin ideologjik të një kombi.
Ata që thonë se Hamasi do të ekzistojë përgjithmonë, mund të tregojnë ri-ngjitjen e talebanëve në Afganistan, 2 dekada pasi u rrëzuan nga pushteti. Refuzimi i talebanëve për t’u shpërbërë si lëvizje, duket se e sfidon në dukje idenë se ideologjitë e rrënjosura mund të mposhten në një mënyrë vendimtare.
Megjithatë, kjo situatë zbulon një element që i shpëton shpeshherë analizave: reforma e thellë dhe e munguar në fushën shoqërore dhe atë ekonomike. Në dallim nga fuqitë e Boshtit, të cilat iu nënshtruan ndryshimeve të mëdha transformuese të pasluftës, Afganistani nuk përjetoi një rregullim të tillë gjithëpërfshirës.
Talebanët mund të mposhten në fushën e betejës, por duke mos e mbushur vakuumin e lënë prej tyre me diçka më tërheqëse, atëherë rikthimi i tyre ishte i pashmangshëm. Diçka e ngjashme mund të ndodhë nëse Gaza, pjesa më e madhe e së cilës është shkatërruar apo dëmtuar rëndë nga bombardimet izraelite, lejohet të shuhet pasi Izraeli mund të arrijë në përfundimin se janë shkatërruar objektivat e tij ushtarake.
Humbja ushtarake e Hamasit duhet të jetë mjaftueshëm përfundimtare që ta pengojë atë të pretendojë qoftë edhe një fitore iluzore mes rrënojave të Gazës dhe tragjedisë së popullit të saj. Por që të parandalohet ky skenar, Gaza duhet të rindërtohet, dhe ata që jetojnë ende atje ofrojnë shpresën për një të ardhme më të mirë.
Kanë nisur që tani diskutimet në lidhje me rindërtimin ambicioz të Gazës, një sipërmarrje që vlerësohet të kushtojë shumën mbresëlënëse deri në 50 miliardë dollarë, dhe shumica e saj pritet të vijë nga vendet e pasura arabe. Por ky program rindërtimi - dhe në fakt vërtetë çdo ndihmë për popullin palestinez - duhet të lidhet me reformat politike dhe kulturore për të siguruar që, nga rrënojat e luftës të dalë në krye një autoritet politik pa korrupsion dhe i përkushtuar ndaj paqes.
Edhe Izraeli duhet të ndryshojë qëndrimin e tij ndaj një zgjidhje të konfliktit përmes krijimit të 2 shteteve. Ai duhet të bëjë më shumë për ta shndërruar atë një mundësi. Duke vepruar në këtë mënyrë, mund t’u ofrojë palestinezëve shpresë. Përndryshe këta të fundit do të tërhiqen sërish nga thirrjet ekstremiste të Hamasit.
Historia shërben si një dëshmi për faktin se fortesa në dukje e paepur e ideologjive të ngurta mund të pushtohet vërtet. Hamasi nuk duhet të ekzistojë përgjithmonë. Por nëse mund të zhduket njëherë e mirë, kjo do të varet nga ajo që do të ndodhë kur të përfundojë lufta e fundit midis Izraelit dhe Gazës.
hamas
Insights
4 Dhjetor 2023, 08:43
a.d
Kosova
Nga Giorgio Cafiero “National Interest”
Në kundër të shpërbërjes së Jugosllavisë në fillimin e ...
Insights
3 Dhjetor 2023, 12:50
Foto ilustruese
Nga: Enkeleda Memisha dhe Besmir Kanushi
Për të përmirësuar dhe nxitur përdorimin e realitetit virtual...
Insights
2 Dhjetor 2023, 14:06
a.d
Nga Julia Davis “Center for European Policy Analysis”
Me më shumë se 300.000 ushtarakë rusë të vrarë dhe të pl...
Insights
2 Dhjetor 2023, 12:30
a.d
Nga Mahyar Amouzegar “The Hill”
Si një amerikan i lindur në Iran, jeta ime vlen sot shumë më tepër se ajo e mikut tim t&...
Insights
2 Dhjetor 2023, 08:59
liz peek
Joe Biden
Nga Liz Peek “Fox News”
Demokratët në SHBA janë në telashe. Figurat më të njohura dhe më me ndiki...
Insights
2 Dhjetor 2023, 07:25
Sonila Meço
E paemër, e mosozotshme vrasja e Liridonës, me pagesë, në sy të fëmijëve të saj, porositur nga bashkëshorti p&eum...
Insights
1 Dhjetor 2023, 10:48
a.d
Henry Kissinger
SHBA- Henry Kissinger, që vdiq të mërkurën në moshën 100-vjeçare, ishte i vendosur të shkruante ...
Insights
1 Dhjetor 2023, 10:11
a.d
Nga Anne-Elisabeth Moutet “Daily Telegraph”
Dy vjet më parë, pas disa netëve me trazira nëpër periferitë e qyteteve...
Insights
1 Dhjetor 2023, 10:09
a.d
Nga Maurizio Ferrera “Corriere della Sera”
Ka shumë mundësi që pas disa muajsh Holanda të ketë një kryeministë...
Insights
30 Nëntor 2023, 08:49
a.d
Nga Michal Kranz “Unherd”
Për herë të dytë në kaq shumë vite, Kremlini po nxit qëllimisht një krizë ...