LIVE UPDATES
Insights

A mund të “eliminohet” vërtet Hamasi?

Kjo pikëpamje është jo pak shqetësuese për Izraelin, pasi nëpërmjet operacionit të fundit ushtarak në Gaza po synon sipas fjalëve të vetë kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu, që ta “eliminojë” Hamasin. Po sikur Borell të ketë të drejtë kur thotë se Hamasi nuk mund të shkatërrohet?

4 Dhjetor 2023, 11:11 Nga a.d
A mund të “eliminohet” vërtet Hamasi?
Foto ilustruese

Nga Nadim Koteich “The Spectator

Kryediplomati i Bashkimit Evropian, Josep Borrell, mbajti javën e kaluar një qëndrim provokues mbi natyrën e Hamasit. Duke folur në Forumin e Unionit të Mesdheut, Borrell tha ndër të tjera: “Hamasi nuk është thjesht një grup individësh, por një ide dhe ideologji e pathyeshme”.

Kjo pikëpamje është jo pak shqetësuese për Izraelin, pasi nëpërmjet operacionit të fundit ushtarak në Gaza po synon sipas fjalëve të vetë kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu, që ta “eliminojë” Hamasin. Po sikur Borell të ketë të drejtë kur thotë se Hamasi nuk mund të shkatërrohet?

Për fatin e mirë të Izraelit, historia tregon se organizatat dhe ideologjitë në dukje të pathyeshme mund të mposhten, dhe kjo gjë ndodh shpesh pas disfatës ushtarake, dhe nëpërmjet reformave të plota socio-ekonomike dhe politike. Për shembull, kujtojmë rastin e Gjermanisë naziste.

Ndërsa janë të lehta krahasimet me Rajhun e Tretë, ato janë të vlefshme kur është fjala për të marrë në konsideratë të ardhmen e Hamasit. Rënia e nazistëve tregoi fuqinë e aftësisë ushtarake në mposhtjen e ideologjive që kanë rrënjë të thella.

Nëpërmjet sulmeve të tyre të palëkundura ajrore dhe tokësore, forcat aleate jo vetëm që rrëzuan fortesën fizike të regjimit nazist, por krijuan edhe terrenin për një metamorfozë të madhe ideologjike. Ky ndryshim i të tilla përmasave, i mbështetur nga zgjuarsia ekonomike e Planit Marshall, nënvizon një të vërtetë themelore: kur strategjia ushtarake lidhet me mjeshtëri me largpamësinë politike dhe ekonomike, mund të shpërbëhen edhe ideologjitë më të frikshme.

Edhe rënia e Japonisë perandorake dhe Italisë fashiste, na ofrojnë njëfarë inkurajimi. Në të dyja rastet, humbjet vendimtare ushtarake, shënuan fundin e atyre ideologjive ekstremiste. Transformimi i Japonisë pas Luftës së Dytë Botërore në një shtet pacifist dhe rilindja e Italisë si republikë parlamentare, ilustroi se si strategjia e mposhtjes së ideologëve nëpërmjet forcës, kur kombinohet edhe me përpjekjet për rindërtim, mund të ripërcaktojnë realisht kursin ideologjik të një kombi.

Ata që thonë se Hamasi do të ekzistojë përgjithmonë, mund të tregojnë ri-ngjitjen e talebanëve në Afganistan, 2 dekada pasi u rrëzuan nga pushteti. Refuzimi i talebanëve për t’u shpërbërë si lëvizje, duket se e sfidon në dukje idenë se ideologjitë e rrënjosura mund të mposhten në një mënyrë vendimtare.

Megjithatë, kjo situatë zbulon një element që i shpëton shpeshherë analizave: reforma e thellë dhe e munguar në fushën shoqërore dhe atë ekonomike. Në dallim nga fuqitë e Boshtit, të cilat iu nënshtruan ndryshimeve të mëdha transformuese të pasluftës, Afganistani nuk përjetoi një rregullim të tillë gjithëpërfshirës.

Talebanët mund të mposhten në fushën e betejës, por duke mos e mbushur vakuumin e lënë prej tyre me diçka më tërheqëse, atëherë rikthimi i tyre ishte i pashmangshëm. Diçka e ngjashme mund të ndodhë nëse Gaza, pjesa më e madhe e së cilës është shkatërruar apo dëmtuar rëndë nga bombardimet izraelite, lejohet të shuhet pasi Izraeli mund të arrijë në përfundimin se janë shkatërruar objektivat e tij ushtarake.

Humbja ushtarake e Hamasit duhet të jetë mjaftueshëm përfundimtare që ta pengojë atë të pretendojë qoftë edhe një fitore iluzore mes rrënojave të Gazës dhe tragjedisë së popullit të saj. Por që të parandalohet ky skenar, Gaza duhet të rindërtohet, dhe ata që jetojnë ende atje ofrojnë shpresën për një të ardhme më të mirë.

Kanë nisur që tani diskutimet në lidhje me rindërtimin ambicioz të Gazës, një sipërmarrje që vlerësohet të kushtojë shumën mbresëlënëse deri në 50 miliardë dollarë, dhe shumica e saj pritet të vijë nga vendet e pasura arabe. Por ky program rindërtimi - dhe në fakt vërtetë çdo ndihmë për popullin palestinez - duhet të lidhet me reformat politike dhe kulturore për të siguruar që, nga rrënojat e luftës të dalë në krye një autoritet politik pa korrupsion dhe i përkushtuar ndaj paqes.

Edhe Izraeli duhet të ndryshojë qëndrimin e tij ndaj një zgjidhje të konfliktit përmes krijimit të 2 shteteve. Ai duhet të bëjë më shumë për ta shndërruar atë një mundësi. Duke vepruar në këtë mënyrë, mund t’u ofrojë palestinezëve shpresë. Përndryshe këta të fundit do të tërhiqen sërish nga thirrjet ekstremiste të Hamasit.

Historia shërben si një dëshmi për faktin se fortesa në dukje e paepur e ideologjive të ngurta mund të pushtohet vërtet. Hamasi nuk duhet të ekzistojë përgjithmonë. Por nëse mund të zhduket njëherë e mirë, kjo do të varet nga ajo që do të ndodhë kur të përfundojë lufta e fundit midis Izraelit dhe Gazës.

hamas

Sondazh

Poll

"A ka gjë më të turpshme se kjo?" Berisha: Presidenti i kërkoi mikut turk t’i ndërtojë zyra për vete

"A ka gjë më të turpshme se kjo?" Berisha: Presidenti i kërkoi mikut turk t’i ndërtojë zyra për vete

Berisha: Thirrja ime për KMSh është të hidhni poshtë përpjekjen e Ramës për përçarjen tuaj

Berisha-Ramës: Nëse guxon dhe prek një qime floku të Gazment Bardhit ose të çdo deputeti

Berisha: Nesër në ora 11:00, të gjithë tek bashkia për të kapur për zverku Erion Veliajn

Berisha: Përshëndes guximtarët e 7 tetorit që po përballen me terrorin policor të Ramës

Xhamia e Namazgjasë , Rama: Kryemyftiu i Tiranës Bilal Teqja do të jetë kujdestari i këtij tempulli

Inagurohet xhamia e Namasgjasë, pritet shiriti nga Erdogan dhe Rama

“Kemi përgjegjësi ndaj myslimanëve”, Erdogan thirrje ndërkombëtarëve nga Tirana: Të kemi një qëndrim

"Xhami ekziston në qendër të civilizimit", Erdogan: Kemi dhënë një shembull me ndërtimin e spitalit

Erdogan: E kemi projektuar si strukturë që në brendësinë e saj mbart vlera që nga lashtësia

Inaugurimi i xhamisë së Namazgjasë, Erdogan: Jam me fat sot që ndodhem në këtë ambient të shenjtë

Inagurohet xhamia e Namasgjasë, Rama: Erdhi dita e çeljes së këtij tempulli

"Unë kisha vërejtje"/ Rama për xhaminë e Namasgjasë: Erdogan do ta inagurojmë bashkë

Rama: Pas kësaj vizite Erdogan niset për në Serbi, por është miku i padiskutueshëm i Kosovës

"Shqipëria është për armëpushim"/ Rama: Hamasi duhet të ndalohet

Turqia i dhuron Shqipërisë dronë kamikazë, Rama: Fuqizojmë industrinë ushtarake

"Ejvallah Erdogan"/ Rama: Marrëveshjet tregtare me Turqinë duhet të arrijmë në 2 miliardë eurove

Lufta në Lindjen e Mesme, Erdogan:Gjenocidi në Gazë është turpi i njerëzimit,Izraeli duhet të ndalet

Erdogan: Xhamia e Namasgjasë është dhuratë e Turqisë për shqiptarët

Erdogan: Me Ramën diskutuam dhe luftën kundër organizatave terroriste FETO

Erdogan: Thelluam bashkëpunimet mes dy vendeve, do ofrojmë mbështetje për Forcat e Armatosura

Qyli/ Duke qeshur me zor, Begaj i lyp Erdoganit një ndërtesë tjetër për vete

Qyli/ Duke qeshur me zor, Begaj i lyp Erdoganit një ndërtesë tjetër për vete

Presidenti turk Erdogan mbërrin në Kryeministri, takim kokë më kokë me Ramën

Presidenti turk Erdogan mbërrin në Presidencë, pritet me ceremoni zyrtare nga Begaj

Mbërrin në aeroportin e Rinasit presidenti turk, Erdogan

Erion Braçe futet në mbledhjen e Komisionit Hetimor,Vokshi i kthehet, deputeti socialist:Hec er dreq

Incident në Komisionin Hetimor të Shëndetësisë, Xhelal Mziu shtyn Milva Ekonomin

Nesër Erdogan zhvillon vizitë zyrtare në Shqipëri, pritet inaugurimi i xhamisë së Namazgjasë

"Nëse doni të bëni rrugaçin…"/ Debate dhe përplasje në Komisionin për Shëndetësinë

Deputetet e opozitës-mazhorancës: Vendosët Gardën te dera mos të futemi brenda

"Te legalizimet duhet shumë fokus", Rama-kryebashkiakëve: Shijaku është bashkia model

"Ka bashki këtu që nuk kanë bërë një projekt dhe nuk kanë çarë kokën", Rama: Po me ça merreni ju

Rama me kritika për kryebashkiakët: Situata me zjarret ka shfaqur dobësi

Pëmbytjet në Vlorë, Rama: Ka ndryshuar formacioni i reshjeve

Protesta e Opozitës, qytetari mbulohet nga flakët

U bllokua në trafik për shkak të protestës së PD, gruaja lind foshnjën në automjet

Njëri prej protestuesve nuk ndihet mirë, shoqërohet nga Bardhi dhe Nallbati

Qytetarët thyejnë stacionin e urbanit dhe mbajtëset e reklamave në Tiranë

Qytetarët në Parlament, Policia i kundërsulmon me gaz lotsjellës

Një fëmijë i lënduar nga gazi lotsjellës i hedhur nga policia te bashkia e Tiranës

Policia u kundërpërgjigjet protestuesve, nis shpërndarjen me ujë

Rriten tensionet/ Pas Selisë së PS-së, protestuesit djegin edhe ministrinë e Brendshme

Protestuesit i hedhin molotov, merr flakë hyrja e selisë së Partisë Socialiste

Demokratët i vënë flakën selisë së PS-së/ Molotovët "djegin" edhe kryemisnitrin Rama

Duke kaluar mes automjeteve, protestuesit nisen drejt selisë së PS-së

Bardhi dhe Noka udhëheqin protestën, çfarë po ndodh në Bulevard, ku po shkojnë protestuesit

Sërish zjarr, protestuesit i vënë flakën stacionit të urbanit

Largohen nga kryeministria/ Deputetët e opozitës dhe qytetarët nisin marshimin

Shpërthimet e molotovëve, merr flakë pema pranë kryeministrisë