LIVE UPDATES
Insights

Si ndikojnë mbi opinionin publik gjigantët e teknologjisë gjatë krizave politike

31 Dhjetor 2023, 10:02 Nga a.d
Si ndikojnë mbi opinionin publik gjigantët e teknologjisë
foto ilustruese

Nga Jennifer Cassidy “TRT World”

Në peizazhin e sotëm të politikës globale, termi “politikë e jashtme” nuk kufizohet më vetëm tek veprimet e shteteve kombëtare. Sepse një aktor i ri është shfaqur vitet e fundit në skenën ndërkombëtare, duke ushtruar një ndikim që i kapërcen kufijtë dhe diplomacinë tradicionale: Silicon Valley.

Në kohëra krizash politike, roli i gjigantëve të teknologjisë me qendër në Kaliforni, është bërë gjithnjë e më i rëndësishëm, duke diktuar narrativat, dhe duke ndikuar tek rezultatet në mënyra që rivalizojnë, dhe ndonjëherë i tejkalojnë, aftësitë e shteteve të vogla dhe atyre të mesme.

Megjithëse jo zyrtare, politika e jashtme e Silicon Valley, shfaqet përmes ndikimit ekonomik dhe informativ të kompanive si Google, Apple, Facebook (Meta) dhe X, kjo e fundit e njohur më herët si Twitter. Asetet e tyre në treg tejkalojnë PBB-në e shumë vendeve, duke iu dhënë atyre një levë të konsiderueshme ekonomike.

Në vitin 2022, Silicon Valley kishte një PBB prej 840 miliardë dollarësh. Nëse ky rajon do të ishte një shtet, do të ishte ekonomia e 18-të më e madhe globale. Pra më e madhe se ekonomia e Holandës, Arabisë Saudite dhe Zvicrës, dhe vetëm pak më e vogël se ajo e Indonezisë.

Megjithatë, është kontrolli i tyre mbi informacionin - një lloj i ri monedhe në epokën tonë dixhitale - që me të vërtetë e përforcon ndikimin e tyre. Gjatë krizave politike, këto platforma bëhen terrene beteje për narrativat dhe opinionin publik.

Për shembull, lufta e vazhdueshme e Izraelit në enklavën e rrethuar të Gazës, ka nxjerrë drejtpërdrejt në pah rolin e fuqishëm të Silicon Valley në formësimin e narrativave globale. Raportet mbi censurën në platforma si Instagram dhe X, sidomos në lidhje me përmbajtjen që mbështet kauzën palestineze, ngrenë pikëpyetje serioze mbi fuqinë që kanë këto kompani mbi diskursin publik.

Më shumë sesa shtypje të zërave pro-palestinezë, këto akuza tërheqin vëmendjen për rolin e rëndësishëm të platformave në inkuadrimin e konflikteve ndërkombëtare. Ato u përforcuan më tej nga vizita e Elon Musk në Izrael në nëntor, që për shumë analistë, sinjalizoi një miratim të heshtur të veprimeve të njërës palë ndaj tjetrës, një pretendim që hidhet poshtë nga miliarderi kontrovers. Megjithatë, ajo vizitë pasqyron natyrën komplekse dhe shpesh të diskutueshme të ndikimit të Silicon Valley në gjeopolitikën globale.

Diktimi i narrativave dhe i diplomacisë publike

Roli i Silicon Valley ishte i theksuar edhe gjatë luftës në Ukrainë. Kompanitë e teknologjisë luajtën një rol të rëndësishëm në ndihmën e përhapjes së narrativave strategjike të Ukrainës dhe përpjekjeve të diplomacisë publike. Duke ofruar platforma për shpërndarjen e informacionit dhe narrativave, këto kompani ndikuan ndjeshëm në perceptimin ndërkombëtar dhe reagimet politike.

Marrëdhënia midis Ukrainës dhe kompanive të teknologjisë, u forcua më tej nga marrëveshjet financiare, si dhe marrëveshja monetare me Microsoft-in, e cila ofroi një ndihmë teknologjike shtesë prej afro 100 milionë dollarë, duke e çuar në më shumë se 400 milionë dollarë mbështetjen e saj totale për Ukrainën që nga fillimi i krizës në shkurt 2022.  

Për më tepër, Microsoft e zgjeroi mbështetjen teknologjike pa pagesë për Ukrainën gjatë gjithë këtij viti. Kjo do të bëjë që agjencitë qeveritare, infrastruktura jetike dhe sektorë të tjerë në Ukrainë, të vazhdojnë të përdorin infrastrukturën e tyre dixhitale dhe t’u shërbejnë qytetarëve përmes shërbimeve të Microsoft Cloud.

Njoftimi u bë nga Brad Smith, zv/president i kompanisë dhe drejtues i degës së Microsoft në Lisbonë, gjatë një konferencë të përbashkët shtypi me zëvendëskryeministrin e Ukrainës dhe njëherazi dhe Ministër i Transformimit Dixhital, Mykhailo Fedorov, duke nënvizuar një dimension gjithnjë e në rritje të partneritetit midis shteteve-kombe dhe kompanive të teknologjisë.

Megjithatë, siç e kemi parë, lojtarët në fushën e teknologjisë kanë pa dyshim motivet e tyre kapitaliste dhe politike. Kjo u pa qartë me refuzimin e Elon Musk për ta lejuar Ukrainën që të përdorë shërbimet e internetit Starlink, për të nisur një sulm të befasishëm ndaj forcave ruse në Krime në shtator 2022. Ai episod solli edhe njëherë në vëmendje çështjen nëse ushtria amerikane duhet të jetë më e qartë mbi shërbimet apo produktet që blen dhe që mund të përdoren në luftë.

Liria e fjalës përkundrejt moderimit

Një sfidë e përsëritur për Silicon Valley në kohë krize, është balancimi i së drejtës së lirisë së fjalës së lirë, me përgjegjësinë për të moderuar përmbajtjen e dëmshme. Ky akt delikat bëhet edhe më i ndërlikuar gjatë trazirave politike, ku mund të mjegullohet kufiri midis aktivizmit dhe nxitjes.

Vendimet e tyre - për të lejuar, hequr apo kufizuar përmbajtjen - mund të ndikojnë ndjeshëm në rrjedhën e ngjarjeve, duke nxitur shpesh kritika nga qarqe të ndryshme. Për shembull, gjatë krizës së Covid-19 në Indi, pati raporte për censurimin e kritikave ndaj menaxhimit të situatës nga qeveria.

Në Kolumbi, raste të ngjashme u vunë re gjatë protestave të reformës tatimore, ku u panë hapur përpjekjet e platformave në menaxhimin e perspektivave të ndryshme globale në kushtet e presioneve të ndryshme politike. Këto veprime, shpesh të etiketuara si censurë, nënvizojnë dilemat me të cilat përballen këto platforma në përgjigje ndaj presioneve të qeverisë dhe teksa përpiqen të mbështesin idealet e shprehjes së lirë.

Duke njohur ndikimin në rritje të këtyre gjigantëve të teknologjisë, disa vende kanë filluar që të përshtatin strategjitë e tyre diplomatike. Një rast i tillë është hapja e një ambasade të veçantë nga Danimarka në Silicon Valley. Ky akt nënvizon një ndryshim strategjik në diplomaci, duke njohur nevojën për t’u angazhuar me këta aktorë jo shtetërorë me shumë ndikim.

Kjo lëvizje pioniere, nënkupton një njohje të nevojës së mundshme për angazhim të drejtpërdrejtë me këta aktorë jo shtetërorë për çështjet rregullatore, privatësinë e të dhënave, tregtinë dixhitale dhe sigurinë kibernetike. Megjithatë, kjo qasje diplomatike sjell edhe sfidat e veta.

Menaxhimi i marrëdhënieve ku kompanitë e teknologjisë kanë axhenda, të cilat mund të bien ndesh me politikat shtetërore apo normat ndërkombëtare është një detyrë shumë komplekse. Për më tepër, natyra e shpejtë e inovacionit teknologjik dhe rregullimi i tij, paraqet pengesa shtesë për proceset diplomatike tradicionale.

Fytyra e re e qeverisjes globale

Roli në zhvillim i Silicon Valley në politikën globale, ngre disa pikëpyetje themelore për të ardhmen e marrëdhënieve ndërkombëtare dhe qeverisjes globale. Si po përshtaten kornizat tradicionale të diplomacisë dhe ligjit ndërkombëtar për të përfshirë ndikimin e këtyre aktorëve të fuqishëm jo shtetërorë?

Për më tepër, si negociojnë dhe bashkëpunojnë shtetet-kombet me entitetet, fuqia e të cilave tejkalon fuqinë ekonomike, dhe thellohet në kontrollin e informacionit dhe opinionit publik?

Politika e jashtme e Silicon Valley, edhe pse një term jo tradicional, është një realitet i pamohueshëm në botën e sotme shumë të ndërlidhur.

Në kohëra krizash politike, veprimet e këtyre gjigantëve të teknologjisë, kanë pasoja të mëdha, duke diktuar narrativat dhe ndikuar mbi rendin global. Sfida ka të bëjë me shfrytëzimin e potencialit të tyre për ndryshime pozitive, duke zbutur rreziqet që lidhen me kontrollin e tyre të pashembullt mbi informacionin si dhe ndikimin e tyre në diskursin publik.

Ndërsa po ecim drejt epokës së re, një gjë është më se e qartë: nuk ka qenë kurrë më e dukshme se sot nevoja për struktura të qeverisjes globale që të jenë të fuqishme, përshtatëse dhe gjithëpërfshirëse, me synim rregullimin dhe mbikëqyrjen e kompanive të mëdha të teknologjisë.

Shënim:Dr.Jennifer Cassidy është lektore e studimeve diplomatike në Universitetin e Oksfordit.

silicon valley

Sondazh

Poll

"E donte të ngrirë", Berisha: Rama nuk do donte t’ia linte partinë pas zgjedhjeve Veliajt!

"E donte të ngrirë", Berisha: Rama nuk do donte t’ia linte partinë pas zgjedhjeve Veliajt!

"Ka edhe prokurorë të ndershëm e kurajozë",Berisha:SPAK është organizatë kriminale, flenë mbi krimin

"Te hoteli i Veliajt ka pjesë edhe Olsi",Berisha:Pse nuk u arrestua Erioni për djegësin 130 mln euro

"Shkalloi kur përmendi LaCivita-n", Berisha: Rama është tmerruar se ka hallin e vet, jo të Veliajt

"Berisha u persekutua njëlloj si Trump"/ Kreu i PD: Mesazhet e LaCivita kanë domethënie të madhe

Berisha: Chris LaCivita është kryetar i komitetit kombëtar të Partisë Republikane të Donald Trump

Takimi në Romë, Berisha: Ishte dëshmia më e sigurt e fitores së ardhshme të PD-së

"Drejtësia ishte e kapur", Rama: Dumani e ka pasur në tavolinë 21 janarin edhe kur ishte prokuror

Rama për arrestimin e Veliajt: Trajtohen si kriminelë kryetari i bashkisë dhe e shoqja

"Fuck you", shpërthimi i pazakontë gjatë kohës që ishte drejtpërdrejt, Rama: Kështu e kam unë

Rama: Heshtja jonë për 5 vjet është keqkuptuar edhe nga konsumatorët e reformës në drejtësi

Arrestimi i Veliajt/ "Nuk do t'i mbaj më për vete opinionet e mia", Rama: Heshtja jonë i ka ndihmuar

Drejtuesi i fushatës së Trump do të udhëheqë fushatën e opozitës, Rama: Shpallën fitoren se...

Arrestimi i Erion Veliajt/ Zhupa: Ky është fati i atyre që nuk punojnë për shqiptarët

Arrestimi i Veliajt/ Berisha pas daljes nga Kuvendi: Qeveria mori goditjen më të rëndë!

Arrestimi i Veliajt, Pandeli Majko:Ndihem në pozitë të vështirë, përballë vetes dhe historisë së PS!

Arrestimi i Veliajt/ Noka thumbon mazhorancën në Kuvend: Ju ka rënë një hije vdekje!

"Bëj një kallëzim në Prokurorinë e Posaçme!" Balla-Berishës: Ti të ngre nervat edhe kur të sheh

"Linda Rama është marrë me tenderat e AKSH-it"/ Berisha akuza të forta në Kuvend

“Do nxjerr fotot”, Berisha akuzon Niko Peleshin: Pse ia thyeve këmbën truprojës tënd në Selanik

Berisha thirrje Ramës nga Kuvendi: Nuk mund të fshihesh pas fustanit të Ajola Xoxës!

Berisha thirrje Ramës nga Kuvendi: Nuk mund të fshihesh pas fustanit të Ajola Xoxës!

"Te Erioni do shkosh edhe ti"/ Tensione në Kuvend, Berisha replikon me Spiropalin

Përplasje në foltore, Noka shtyn Gardistin, Spiropali: S'ke pse më afrohesh!

Spiropali i ndërpret fjalën Berishën, nisin tensionet në Kuvend

Arrestimi i Veliajt/ Deputeti socialist - opozitës: E keni quajtur SPAK-un organizatë kriminale

Arrestimi i Erion Veliajt/ Policia e Shtetit vendos barrierë për të mos u dukur

"Zero taksa për këdo që rikthehet në Shqipëri!", Berisha: Ju do jeni aksionerët e transformimit

"Fitorja e Trump ishte mrekulli", Berisha: Presidenti amerikan i ka ndaluar kukullës së Soros

Berisha thirrje shqiptarëve: Më 11 maj të votojmë për të shpëtuar Shqipërinë nga kthetrat e Ramës

"Rama ia ka dorëzuar shtetin krimit",Berisha:Nëse fiton dhe një mandat,Shqipëria nuk do të ekzistojë

Takimi me shqiptarët në Romë, Berisha: Italia i ka dhënë Shqipërisë një ndihmë të jashtëzakonshme

Takimi me emigrantët / Gjekmarkaj: Zgjedhjet e 11 Majit moment kritik për të ardhmen e Shqipërisë!

Noka: Regjistrohuni, është e vetmja mënyrë ti ktheni reston regjimit që ju largoi nga Shqipëria

"Pse Dumani nuk heton Veliajn?"/ Meta: Në prag të çdo zgjedhjeje Rama premton mashtrime të reja

"U vendosa në arrest me urdhër të Ramës"/ Berisha: Krimin, prokurorinë e gjykatat i kemi kundër

Berisha bën ftesë për bashkim: Ju garantoj se PD po bën gjithçka për frontin më të gjerë opozitar

Berisha: Trump ia preu kokën gjarprit të Sorosit! Nuk fiton kush më shumë nga kjo se ne shqiptarët

Berisha: Pas 11 majit, çdo pensionist do marrë të paktën 200 euro. Rroga mesatare do jetë 1200 euro

“Pas zgjedhjeve do ta paketojmë te McGonigal!" Berisha në protestë: Ramën e ka tmerruar programi ynë

Berisha: Ahmetaj u tha shqiptarëve se kryeministri dhe qeveria funksionojnë si organizatë kriminale

"Në Gjermani mezi po presin fitoren e PD!" Berisha: Menduan se do na trembnin, por gabuan rëndë

Berisha në protestë: Ne kthyem në hi ëndrrën e Ramës dhe Soros për një Shqipëri pa opozitë

"Një vit më parë kam folur në protestë si i burgosur politik",Berisha:Në pak kohë,ne kemi bërë shumë

Flet në protestë/ Meta nga burgu: Ahmetaj tregoi aferat e Ramës, bujqësinë e ka futur në humnerë

"Dhurojnë toka të bregdet për të bërë resorte luksi"/ Duka:Kjo qeveri mbulon abuzimet me propagandë!

"Sot qeveria tallet me pensione qesharake!" Mediu në protestë: Ne nuk jemi këtu për pushtet

Garo: Jemi këtu për t’i dalë zot Shqipërisë, për të treguar se ka ardhur koha e ndryshimit të madh

Berisha lë selinë blu, i bashkohet qytetarëve në protestën para kryeministrisë

Berisha: Një dëshmi si e Ahmetajt do kishte rrëzuar çdo regjim në 3 ditë