Afera e Inceneratorit/ SPAK mësynë në Bashkinë Tiranë, lëshon 15 urdhër-arreste, në pranga dhe i 'besuari' i Veliajt
BRIN: Skandali 100 milionë euro, SPAK lëshon 15 masa sigurie për incineratorin e Tiranës 8 Dhjetor, 23:02 ...
BRIN: Skandali 100 milionë euro, SPAK lëshon 15 masa sigurie për incineratorin e Tiranës 8 Dhjetor, 23:02 ...
U arrestua sot në Kosovë, kush është Gëzim Çela, efektivi i policisë që u kthe në baron drog...
"Shqipëria në majën e historisë"/ Berisha për fjalimin e Ramës: 35 përqind e popullatës në 10 ...
'21 Janari'/ Ulsi Manja: Vendimi i Strasburgut i hapi rrugë drejtësisë 8 Dhjetor, 12:08 Balluku në Kongr...
Kjo do të thotë se si Xi, ashtu edhe Biden, kanë arsye të mira dhe të natyrës taktike për të biseduar me njëri-tjetrin. Por nga ana tjetër, nuk nënkupton se Kina është më pak e vendosur për të kapërcyer SHBA-në si vendi që dikton kushtet e rendit global, apo që çdo nivel dialogu mund ta ndryshojë këtë fakt.
SHBA- Republika Popullore e Kinës, është një shtet leninist, i drejtuar nga një parti që beson se lufta për pushtet është e pandërprerë dhe e pamëshirshme. Kujtojeni pak këtë fakt, dhe do ta kuptoni se çfarë nënkupton dhe çfarë jo takimi i fundit midis presidentit amerikan Joe Biden dhe udhëheqësit kinez Xi Jinping.
Kjo do të thotë se si Xi, ashtu edhe Biden, kanë arsye të mira dhe të natyrës taktike për të biseduar me njëri-tjetrin. Por nga ana tjetër, nuk nënkupton se Kina është më pak e vendosur për të kapërcyer SHBA-në si vendi që dikton kushtet e rendit global, apo që çdo nivel dialogu mund ta ndryshojë këtë fakt.
Puna përgatitore ishte thelbësore për këtë samit. Shumë zyrtarë amerikanë, e kishin vizituar Pekinin muajt e fundit. Ministri i Jashtëm kinez, Ëang Yi, u takua me homologët amerikanë në Maltë dhe Uashington. Të dyja palët e kuptojnë rëndësinë e diplomacisë së nivelit të lartë në këtë moment.
Biden dëshiron të tregojë se Amerika po e menaxhon me përgjegjësi një marrëdhënie shumë delikate. Ai ka nevojë për qetësi në Azi, për shkak të krizave akute në Evropë dhe Lindjen e Mesme. Xi po përpiqet që të mos e frikësojë elektoratin në Tajvan përpara zgjedhjeve presidenciale të janarit 2024.
Ai mund ta shfrytëzojë një ulje të tensioneve ndërkombëtare, për të ndihmuar një ekonomi kineze që është ngadalësuar ndjeshëm kohët e fundit. Me ç’duket ai shpreson se më shumë retorikë qetësuese dhe një diplomaci më e moderuar, do të reduktojnë vrullin e politikave më të ashpra që vijnë nga SHBA.
Vetë takimi prodhoi disa rezultate:Përparim modest në negociatat mbi ndryshimet klimatike; një marrëveshje për të diskutuar rreziqet që lidhen me Inteligjencën Artificiale (AI); një angazhim të Kinës për të goditur më fort prodhimin dhe trafikimin e drogës shumë të rrezikshme fentanil, që po bën namin në SHBA, si dhe një progres të dukshëm drejt lidhjeve më të gjera në fushën e mbrojtjes.
Ashtu si më parë, Joe Biden shprehu dëshirën e tij për të bërë gjithçka “që konkurrenca të mos kalojë në një konflikt”. Nga ana e tij Xi tha se “Toka është një planet mjaftueshëm i madh, që të dyja vendet të kenë sukses”. Por të vërtetat që nuk u përmendën janë më të shumta në numër.
Kështu Kina synon të përdorë AI për të forcuar sistemin e saj autoritar; ndërsa SHBA-ja duhet të inkurajojë zhvillimin e saj në mënyra që i ndihmojnë demokracitë të ruajnë avantazhin e tyre global. Një takim midis Sekretarit amerikan të Mbrojtjes Lloyd Austin dhe homologut të tij kinez, do të hapte një kanal ndërveprimi shtesë.
Por mos nxitoni të mendoni se Ushtria Çlirimtare Popullore, nuk do të sillet më në mënyrë të rrezikshme në Paqësorin Perëndimor, apo se do t’i përgjigjet në telefon zyrtarëve nga Pentagoni në rastin e një krize akute.
Një “përparim” tjetër në marrëdhëniet dypalëshe - një dialog fillestar për kontrollin e armëve - nuk është ndonjë gjë e keqe, për sa kohë që të gjithë e kuptojnë se Kina nuk ka treguar asnjë shenjë për ndalimin e zgjerimit të shpejtë të arsenalit të saj bërthamor.Dhe e gjitha kjo tregon se sa pak e ndryshon ky takim trajektoren e një marrëdhënieje tashmë të përkeqësuar. SHBA-ja e kishte forcuar pozicionin e saj përpara samitit. Vitin e kaluar, Pentagoni zbuloi programe të reja armatimi, siç janë dronët “replikator” që synojnë të frenojnë aktivitetet dashakeqe të Kinës.
Po ashtu, Uashingtoni ka nënshkruar marrëveshje për ndërtimin e bazave të reja në Azi, dhe është angazhuar në një diplomaci të palodhur për të ndërtuar koalicione - ushtarake, ekonomike, diplomatike, teknologjike - kundër Pekinit.
Ndërkaq Biden ka vendosur kufizime të reja, ndonëse shumë të vogla, për investimet e SHBA-së në Kinë, në një kohë që ka shtuar kontrollet mbi eksportet, që po reduktojnë fluksin e gjysmëpërçuesve të avancuar drejt kompanive kineze.
“Vendet perëndimore - me në krye SHBA - kanë përdorur kundër nesh taktikat e kontrollit, rrethimit dhe presionit të gjithanshëm”, deklaroi në mars Xi Jinping. Me shumë gjasa, ai nuk priste ndonjëherë diçka më pak sesa kaq.
Ashtu si shumica e pushtetarëve të Partisë Komuniste Kineze, Xi e ka parë prej kohësh si shumë antagoniste marrëdhënien e Pekinit me Uashingtonin. Një dokument i përgatitur afër kohës kur nisi sundimit i tij, argumentonte se midis demokracisë perëndimore dhe regjimit socialist të Kinës, ekziston një konflikt ideologjik i pa kompromis.
Ndaj nuk është e habitshme pse ai i sheh çështjet SHBA-Kinë përmes prizmit të një partie që e trajton politikën, vendase dhe atë ndërkombëtare, si një loje me shumën zero. “Ligjet e xhunglës” që e dominojnë konkurrencës ndërkombëtare nuk kanë ndryshuar”- u tha Xi zyrtarëve ushtarakë kinezë në vitin 2014.
Një vit më vonë, shtoi se gjithçka që ka rëndësi “është nëse ju keni forcën me vete, dhe nëse mund ta përdorni atë”. “Nuk vlen të mbështetesh tek një gjuhë e moderuar”- theksoi ai.
Në fakt, synimi i Xi është të krijojë një Azi dhe një botë, që frymëzohet nga modeli kinez - për të ndërtuar një “të ardhme, ku ne do të fitojmë iniciativën dhe do të kemi pozitën dominuese në botë” tha ai në vitin 2012. Pra edhe pse Xi bisedon me homologun e tij
Biden, Kina po përgatitet për telashet e radhës që mund t’i vijnë nga SHBA-ja. Sipas Pentagonit, që nga viti i kaluar Kina ka prodhuar 500 avionë të rinj luftarakë të avancuar. Çdo vit, ekuilibri konvencional në Azi po ndryshon në favor të Kinës, dhe deri në vitin 2030, arsenali bërthamor i Pekinit do t’i afrohet atij të SHBA-së.
Ndërkohë, Kina po kërkon një kontroll strategjik mbi elementët kryesorë të ekonomisë moderne, si mineralet e rralla dhe telekomunikacioni, ndërsa po përpiqet të reduktojë varësinë e saj nga bota demokratike. Siç e shpjegoi Xi në vitin 2020, Kina duhet të “zhvillojë beteja të vështira për të dominuar në teknologjitë kryesore”.
Ndoshta Kina do t’i përdorë ato aftësi në një përballje ushtarake. Apo ndoshta ajo shpreson të grumbullojë një fuqi të tillë, që lufta të bëhet e panevojshme. Sidoqoftë, Pekini po përgatitet për një provë të tregimit të muskujve. Ky është një mendim vërtet dëshpërues.
Por ruajtja e aftësisë për të mbajtur në këmbë sistemin ndërkombëtar që ndërtoi SHBA-ja pas fundit të Luftës së Dytë Botëore, kërkon fillimisht një ndjenjë realizmi në lidhje me sfidat me të cilat po përballet ky sistem. Nëse deklaratat e Xi mund të cilësohen njëfarë udhërrëfyesi, ai nuk do ta mashtrojë veten se çfarë mund të arrijë ky apo ndonjë takim tjetër. Dhe këtë gabim nuk duhet ta bëjë as Uashingtoni.
Manastiri i Gracanicës “Ata që nuk e njohin të kaluarën dhe vendin e tyre janë si foshnja” – nuk dinë asgj&...
Ukraine Nga Ivan Krastev “Financial Times” “Askush nuk beson si unë tek fitorja jonë”.Kështu deklaroi preside...
Edison Ypi Të jetë për mua, unë i bie shkurt. Nxjerr një VKM (Vari Këmborën Mushkës) për të zgjedhur Mbr...
Veshjet Artizanati, kjo traditë e vecantë por shumë e bukur dhe me rëndësi kombëtare ka qënë drejt zhdukjes së...
Sheferedin Shehu Marrëveshja e Ramës me Melonin është Personale dhe jo ShtetëroreSipas dispozitave të ligjit për marr&eu...
Deputetet te dera e Kuvendit Zyrat e Kryesisë së Kuvendit u mbushën me forcat e sigurisë që nuk lejuan deputetët e opozit&eum...
Shqipëria, me një sipërfaqe relativisht të vogël, ka një trashëgimi të pasur natyrore dhe kulturore, të lasht&eum...
FATF Në 2020 Shqipëria u fut në listën gri të pastrimit të parave dhe financimit të terrorizmit. Në bazë t&eum...
Suea Kalaja Nga Suela Kalaja, Psikologe Nje mesuese sapo nisi te shkruaje kush do te jete ai djale 16 vjecar ne te ardhmen ! ? Nje njeri me i mire apo nje...
Ervin Mete TIRANË- Sufiçiti buxhetor i Shqipërisë, teprica mes të ardhurave që qeveria mbledh në arkën e saj...
