LIVE UPDATES
Insights

Poshtërimi i “Njeriut të Davosit” dhe pse bota e ka humbur besimin tek udhëheqësit

17 Janar 2024, 09:01 Nga a.d
Poshtërimi i “Njeriut të Davosit” dhe pse bota e ka humbur
Foto ilustruese

Nga Walter Russell Mead “Wall Street Journal

Është sërish ajo periudhë e vitit. Drejtues korporatash, politikë-bërësit, aktivistë të famshëm të OJQ-ve, gazetarët dhe intelektualët kanë shkuar në Alpet zvicerane për të marrë pjesë në takimin e 54-të vjetor të Forumit Ekonomik Botëror.

Nëse delegatët janë seriozë për temën e shpallur të këtij viti, “Rindërtimi i besimit”, ata do të përballen me disa diskutime shumë të vështira. Si tek e majta, po ashtu edhe tek e djathta ekstreme, teoricienët e konspiracionit e shohin Forumin e Davosit dhe aleatët e tij si një rrjet të plotfuqishëm që i imponon me sukses një axhendë të keqe pjesës tjetër të botës.

Por ky lexim e bën Davosin të duket si një forum okult. Në fakt, skandali i vërtetë i Davosit nuk është se ai po arrin të dominojë botën. Po dështon bujshëm në këtë mision. Axhenda kryesore e Davos-it - një rend global sigurie, një ekonomi e integruar botërore dhe arritja e përparimit drejt objektivave, përfshirë de-karbonizimin e ekonomive, barazinë gjinore dhe zhdukjen e varfërisë ekstreme - është e diskutueshme në disa drejtime dhe disa pika.

Por ajo nuk është as sekrete dhe as e poshtër. Por larg imponimit të kësaj axhende ndaj një bote të robëruar, elitat e Davos-it po shtrëngojnë duart me njëri-tjetrit ndërsa ëndrra e tyre po vdes dalëngadalë. 2023-shi ishte një tjetër vit i vështirë për axhendën e Davosit.

Lufta e Rusisë në Ukrainë po vazhdon, dhe Moska është aktualisht në avantazh në atë që duket si një luftë e gjatë dhe rrënuese. Lindja e Mesme është zhytur sërish në kaos, me ndërprerjen së fundmi të transportin detar në Detin e Kuq, ndërsa konflikti po përshkallëzohej dhe zgjerohej.

Marrëdhëniet midis Kinës dhe Perëndimit kanë vazhduar të përkeqësohen, ndërkohë që rezultatet e zgjedhjeve të fundit në Tajvan, janë një tregues se edhe viti i ardhshëm do të jetë i mbushur me tensione. Konflikti është një dukuri negative për tregtinë e lirë, dhe prishja e rendit global të sigurisë po e hedh në erë integrimin ekonomik, që është në qendër të agjendës së Davosit.

Përplasja e fortë midis Kinës dhe Perëndimit, po nxit një shkëputje nga të dyja palët. Me futjen e kufizimeve të reja mbi importet si nga Bashkimi Evropian po ashtu edhe nga SHBA, që synojnë kufizimin e efektit në prodhimi me paga të ulëta dhe me pak rregulla në Kinë dhe gjetkë, po dobësohet akoma më shumë edhe synimi i garantimit të tregtisë së lirë.

Dhe nuk është e habitshme që si Banka Botërore po ashtu edhe Fondi Monetar Ndërkombëtar po parashikojnë këtë vit një ngadalësim të rritjes ekonomike globale. Duke parashikuar që flukset e tregtisë globale do të jenë vetëm 50 për qind e mesatares në dekadën para pandemisë së Covid-19, Banka Botërore paralajmëron se vitet 2020 mund të jenë një dekadë e humbur për ekonominë botërore, ku më të goditura do të jenë vendet e varfra.

Ndërsa lufta po përhapet dhe ekonomia globale po ngadalësohet, po zbehen edhe shanset për ndonjë përparim domethënës në axhendën sociale të Forumit të Davosit. Tema si tranzicioni i energjisë dhe drejtësia gjinore, sado të denja dhe të rëndësishme që mund të jenë, bien disa vende më poshtë në listën e prioriteteve, në kushtet kur vendet janë duke zhvilluar ose duke u përgatitur për luftë.

Numri i refugjatëve të dëshpëruar, që aktualisht vlerësohet në 114 milionë, po rritet në mënyrë të pashmangshme. Dhuna kundër civilëve e shoqëron valën në rritje të luftërave. Në këto rrethana, grupimet e të drejtave të njeriut dhe aktivistët e tjerë socialë janë të detyruar të fokusohen tek krizat humanitare dhe jo mbi problemet ekzistuese sociale.

Duke pasur parasysh këtë panoramë, mund të thuhet se synimet e Davosit janë kryesisht të dështuara. Dikur diskutimet në këtë fourm kishin të bënin me atë se si mund të përfitohej më shumë nga skena globale që ndërtuan presidentët dhe aleatët e SHBA-së pas Luftës së Dytë Botërore dhe viteve 1990.

Por tashmë kohët kanë ndryshuar. Tani çështja është se si kompanitë dhe vendet të mund të menaxhojnë rreziqet e një rendi botëror që po shpërbëhet. Pra si të menaxhohen zinxhirët e furnizimit në një epokë të rivalitetit SHBA-Kinë?

Si mund përshtatesh me mbylljen e rrugës detare në Detin e Kuq, dhe ndoshta edhe të Ngushticës së Hormuzit nga Irani dhe milicitë e mbështetura prej tij? Si duhet ta menaxhojë një vend politikën e tij të sigurisë, në një botë ku fuqia e SHBA-së duket se po pakësohet dhe kur nuk qëndrojnë më supozimet komode të së kaluarës?

Vetë motoja e takimit të këtij viti “Rindërtimi i besimit”, e pranon se diçka ka shkuar keq. Ky është një fillim i mirë, por nuk shkon aq larg sa duhet. Propagandistët gënjeshtarë rusë dhe përpjekjet e Kinës për të ndikuar tek opinionin publik amerikan, janë probleme serioze që duhet të adresohen.

Por njerëzit nuk po e humbasin besimin tek udhëheqësit e tyre, sepse ua ka mjegulluar trurin dezinformimi. Ata po e humbin besimin sepse e ndjejnë se nuk po funksionon qasja e establishmentit ndaj problemeve kryesore të ditës.

Pra kjo nuk është në thelb një krizë besimi, por një krizë kompetencash. Po pse votuesit do të prisnin që një “klasë ekspertësh”, që kishte gabuar për kaq shumë kohë në lidhje me Rusinë, Kinën, Iranin dhe Covid-in, ta dinte se si të përballeshim me një sfidë aq të vështirë dhe të shumanshme siç është tranzicioni i energjisë?

E pse do t'u besonin ata politikanëve evropianë dhe amerikanë, që po dështojnë kaq rëndë për të përballuar emigrimin masiv të paligjshëm dhe për të menaxhuar zhvillimin e vrullshëm të Inteligjencës Artificiale? “Perandori është lakuriq!” po bërtasin kudo populistët. Për ta bërë këtë mesazh të paefektshëm, Njeriu i Davosit s'ka nevojë për konsulentë imazhi dhe specialistë të dezinformimit. Ai duhet të vishet.

forumi ekonomik

Sondazh

Poll

Berisha: Çdo patronazhist shpallet terrorist elektoral dhe do të gjykohen me rreptësinë më të madhe

Berisha: Çdo patronazhist shpallet terrorist elektoral dhe do të gjykohen me rreptësinë më të madhe

Berisha tregon ku do të merren lekët për rritjen e pagave, pensioneve dhe minumit jetik

Berisha: Edi Rama ushqen urrejtje për bluzat e bardha, që prej 1990

Berisha: Vëllai i anëtarit të bandës së Xibrakës i çoi Ramës foto të Olsit me trafikantët kolumbianë

Berisha: Rezoluta e IDU kërkon qeveri teknike për zgjedhjet në Shqipëri

Berisha:Gjendjen në Shqipëri e përshkruajnë si diktaturë,e krahasueshme me Tunizinë dhe Bjellorusinë

BKH te 'Harabeli' i Ajola Xoxës

Dalin pamjet e mbërritjes së agjentëve të BKH në banesën e Veliajt

Bardhi shpërthen ndaj Spiropalit: Zhupa iu përgjigj një deputeti pleh. Duhet të kishe reaguar ti

"Deputetja të kërkojë falje",Zhupa i drejtohet Peleshit me fjalët e Braçes: Po ti i thua gruas ruse?

Tensione në Kuvend/ Ndërpritet seanca plenare, Spiropali: E paprecedentë, kushdo që fyen do dënohet

Debatet në Kuvend/ Balla- opozitës: Në fund do vini si pulat dhe do votoni anullimin e gjobave

Klosi-opozitës: Mazhoranca do ta votojë faljen e gjobave

Manja në Kuvend: Kemi numrat dhe do t'i anulojmë këto gjoba brenda këtij sesioni parlamentar

Dash Sula: Qami Zela vari veten në burg se e arrestuat për 38 mijë lekë të vjetra

"Të fyesh nuk është opozitë, por është e paedukatë", Majko: Njerëzit vlerësohen nga pesha e fjalës

Bardhi: Firmat për faljen e gjobave po i mblidhni tani. Spiropali: Mos bëni teatër

"Mbyllni komisionin e dezinformimit"/ Braçe-Zhupës: Mos u lyej me parfum! Më dukesh si ruse

"Delegacioni për në Venecia i përbërë vetëm nga mazhoranca", Korreshi: Bushka do të na përfaqësojë

"Lista t'i shkojë SPAK-ut"/ Sula: Keni frikë nga deputetët dhe ministrat që kanë përdorur SKY ECC

Bardhi:Duam të vihet në dispozicion draft-opinioni i Komisionit të Venecias për mandatin e Xhaçkës

Bardhi kërkon interpelancë me Ramën, Spiropali: Për shkak të axhendës nuk do të zhvillohet sot

Skandal / Ligji për faljen e gjobave, Noka: Braçe është në sallën matanë duke e hartuar tani ligjin

"O Erjon tu rrit boja, sa shumë m… të ha goja"/ Komenti i Zhupës për Braçen

Bardhi-mazhorancës: Jeni tmerruar nga rikthimi i Sali Berishës

Ligji i propozuar nga PS për faljen e gjobave, Nallbati: Iu vijnë ligje dhe projektligje me sms

Tensione në Kuvend, garda rrethon foltoren, Spiropali: Debat artificial

Ramadan Likaj kërkon me ngulm fjalën nga foltorja, Spiropalin e kap e qeshura: Doni fjalën

Spiropali-Likaj

"Suel Çela është i lidhur me ju?"/ Akuzat e Bardhit në 2021, Berisha: Deklaratat politike

Bazat detare për oligarkët/ Berisha:Çfarë është objekt në planin e përhapjes së ushtrisë do i mbetet

"Mezi qëndrova në foltore nga aromat e parfumeve të luksit", Berisha:Lënë shuma përrallore në kazino

Thirret ezani në xhaminë e Namasgjasë, Berisha ndërpret fjalën: Do ta presim nëse hoxha është brenda

“Keqardhje se si përdoret Parlamenti”, Balluku: Energjia elektrike do të ulet

"Koha e Berishës ka mbaruar"/Noka i përgjigjet Shalsit:I ke mbjellë tre herë flokët, por s'të mbijnë

Berisha: Si mund të votohet buxheti 8.2 miliardë dhe të mos vendoset minimumi jetik 200 euro

Berisha: Miratoni një buxhet pa asnjë qindarkë për të rinjtë dhe pensionistët

"E shoh çehren që ju ka rënë"/ Berisha i drejtohet maxhorancës: Unë erdha, ju e dini vetë

Berisha kërkon një minutë heshtje për ndarjen nga jeta të Sami Repishtit

Pas 11 muajsh rikthehet në seancë plenare/ Kreu i PD-së para hyrjes në Kuvend: Berisha futet

Protestë para kryeministrisë, aktivistët kundër marrëveshjes me Italinë për pritjen e emigrantëve

Kryemadhi ankimon sekuestrimin e dy vilave, flet para mediave: Në protestën nuk do marr pjesë

Vrasja e Alfred Dedjas/ Berisha nxjerr përgjimet: SPAK tu thotë shqiptarëve se kush është Olsi

Berisha: Shfrytëzim pushteti! E majta ekstreme e keqpërdori pa mëshirë presidentin amerikan

"Është betejë për të përmbysur diktaturën", Berisha: Do të dal në takime në diasporë

Nesër rikthehet në Kuvend, Berisha: Do vazhdoj betejën time deri në fitore

Protesta e6dhjetorit tek SPAK/Berisha: Mbështesim çdo protestë kundër diktaturës, kudo që të thirret

Berisha: Rama rrëzoi për oligarkët e tij studimin e pronave në bregdet të certifikuar nga DAM

Vrasja e Alfred Dedjas, Berisha: Dje u ekzekutua publikisht dëshmitari i copëtimit të Jan Prengës

Porti i ri i Durrësit/ Berisha: Rama do u vjedhë shqiptarëve 1.3 miliardë euro me këtë projekt