17 Janar 2024, 09:01
Nga a.d
Foto ilustruese
Nga Walter Russell Mead “Wall Street Journal”
Është sërish ajo periudhë e vitit. Drejtues korporatash, politikë-bërësit, aktivistë të famshëm të OJQ-ve, gazetarët dhe intelektualët kanë shkuar në Alpet zvicerane për të marrë pjesë në takimin e 54-të vjetor të Forumit Ekonomik Botëror.
Nëse delegatët janë seriozë për temën e shpallur të këtij viti, “Rindërtimi i besimit”, ata do të përballen me disa diskutime shumë të vështira. Si tek e majta, po ashtu edhe tek e djathta ekstreme, teoricienët e konspiracionit e shohin Forumin e Davosit dhe aleatët e tij si një rrjet të plotfuqishëm që i imponon me sukses një axhendë të keqe pjesës tjetër të botës.
Por ky lexim e bën Davosin të duket si një forum okult. Në fakt, skandali i vërtetë i Davosit nuk është se ai po arrin të dominojë botën. Po dështon bujshëm në këtë mision. Axhenda kryesore e Davos-it - një rend global sigurie, një ekonomi e integruar botërore dhe arritja e përparimit drejt objektivave, përfshirë de-karbonizimin e ekonomive, barazinë gjinore dhe zhdukjen e varfërisë ekstreme - është e diskutueshme në disa drejtime dhe disa pika.
Por ajo nuk është as sekrete dhe as e poshtër. Por larg imponimit të kësaj axhende ndaj një bote të robëruar, elitat e Davos-it po shtrëngojnë duart me njëri-tjetrit ndërsa ëndrra e tyre po vdes dalëngadalë. 2023-shi ishte një tjetër vit i vështirë për axhendën e Davosit.
Lufta e Rusisë në Ukrainë po vazhdon, dhe Moska është aktualisht në avantazh në atë që duket si një luftë e gjatë dhe rrënuese. Lindja e Mesme është zhytur sërish në kaos, me ndërprerjen së fundmi të transportin detar në Detin e Kuq, ndërsa konflikti po përshkallëzohej dhe zgjerohej.
Marrëdhëniet midis Kinës dhe Perëndimit kanë vazhduar të përkeqësohen, ndërkohë që rezultatet e zgjedhjeve të fundit në Tajvan, janë një tregues se edhe viti i ardhshëm do të jetë i mbushur me tensione. Konflikti është një dukuri negative për tregtinë e lirë, dhe prishja e rendit global të sigurisë po e hedh në erë integrimin ekonomik, që është në qendër të agjendës së Davosit.
Përplasja e fortë midis Kinës dhe Perëndimit, po nxit një shkëputje nga të dyja palët. Me futjen e kufizimeve të reja mbi importet si nga Bashkimi Evropian po ashtu edhe nga SHBA, që synojnë kufizimin e efektit në prodhimi me paga të ulëta dhe me pak rregulla në Kinë dhe gjetkë, po dobësohet akoma më shumë edhe synimi i garantimit të tregtisë së lirë.
Dhe nuk është e habitshme që si Banka Botërore po ashtu edhe Fondi Monetar Ndërkombëtar po parashikojnë këtë vit një ngadalësim të rritjes ekonomike globale. Duke parashikuar që flukset e tregtisë globale do të jenë vetëm 50 për qind e mesatares në dekadën para pandemisë së Covid-19, Banka Botërore paralajmëron se vitet 2020 mund të jenë një dekadë e humbur për ekonominë botërore, ku më të goditura do të jenë vendet e varfra.
Ndërsa lufta po përhapet dhe ekonomia globale po ngadalësohet, po zbehen edhe shanset për ndonjë përparim domethënës në axhendën sociale të Forumit të Davosit. Tema si tranzicioni i energjisë dhe drejtësia gjinore, sado të denja dhe të rëndësishme që mund të jenë, bien disa vende më poshtë në listën e prioriteteve, në kushtet kur vendet janë duke zhvilluar ose duke u përgatitur për luftë.
Numri i refugjatëve të dëshpëruar, që aktualisht vlerësohet në 114 milionë, po rritet në mënyrë të pashmangshme. Dhuna kundër civilëve e shoqëron valën në rritje të luftërave. Në këto rrethana, grupimet e të drejtave të njeriut dhe aktivistët e tjerë socialë janë të detyruar të fokusohen tek krizat humanitare dhe jo mbi problemet ekzistuese sociale.
Duke pasur parasysh këtë panoramë, mund të thuhet se synimet e Davosit janë kryesisht të dështuara. Dikur diskutimet në këtë fourm kishin të bënin me atë se si mund të përfitohej më shumë nga skena globale që ndërtuan presidentët dhe aleatët e SHBA-së pas Luftës së Dytë Botërore dhe viteve 1990.
Por tashmë kohët kanë ndryshuar. Tani çështja është se si kompanitë dhe vendet të mund të menaxhojnë rreziqet e një rendi botëror që po shpërbëhet. Pra si të menaxhohen zinxhirët e furnizimit në një epokë të rivalitetit SHBA-Kinë?
Si mund përshtatesh me mbylljen e rrugës detare në Detin e Kuq, dhe ndoshta edhe të Ngushticës së Hormuzit nga Irani dhe milicitë e mbështetura prej tij? Si duhet ta menaxhojë një vend politikën e tij të sigurisë, në një botë ku fuqia e SHBA-së duket se po pakësohet dhe kur nuk qëndrojnë më supozimet komode të së kaluarës?
Vetë motoja e takimit të këtij viti “Rindërtimi i besimit”, e pranon se diçka ka shkuar keq. Ky është një fillim i mirë, por nuk shkon aq larg sa duhet. Propagandistët gënjeshtarë rusë dhe përpjekjet e Kinës për të ndikuar tek opinionin publik amerikan, janë probleme serioze që duhet të adresohen.
Por njerëzit nuk po e humbasin besimin tek udhëheqësit e tyre, sepse ua ka mjegulluar trurin dezinformimi. Ata po e humbin besimin sepse e ndjejnë se nuk po funksionon qasja e establishmentit ndaj problemeve kryesore të ditës.
Pra kjo nuk është në thelb një krizë besimi, por një krizë kompetencash. Po pse votuesit do të prisnin që një “klasë ekspertësh”, që kishte gabuar për kaq shumë kohë në lidhje me Rusinë, Kinën, Iranin dhe Covid-in, ta dinte se si të përballeshim me një sfidë aq të vështirë dhe të shumanshme siç është tranzicioni i energjisë?
E pse do t'u besonin ata politikanëve evropianë dhe amerikanë, që po dështojnë kaq rëndë për të përballuar emigrimin masiv të paligjshëm dhe për të menaxhuar zhvillimin e vrullshëm të Inteligjencës Artificiale? “Perandori është lakuriq!” po bërtasin kudo populistët. Për ta bërë këtë mesazh të paefektshëm, Njeriu i Davosit s'ka nevojë për konsulentë imazhi dhe specialistë të dezinformimit. Ai duhet të vishet.
forumi ekonomik
Insights
16 Janar 2024, 10:20
a.d
foto ilustruese
Nga Alessio Marchionna “Internazionale”
“Kaosi shoqëron kudo Donald Trump, dhe Shtetet e Bashkuara nuk mund të...
Insights
16 Janar 2024, 10:18
a.d
foto ilustruese
“The Economist”
Fati i luftërave zvarritëse, sikurse tentojnë të shndërrohen konfliktet në shkal...
Insights
16 Janar 2024, 09:49
a.d
foto ilustruese
Nga Roberto Sciarrone “Formiche.net”
Ky vit nisi duke lënë të pandryshuara debatet kryesore ndërkombë...
Insights
15 Janar 2024, 09:21
a.d
joe biden, volodymyr zelenskyy
Nga Robert Zubrin “Kyiv Post”
“Ne amerikanët... jemi rojet në muret e lirisë botërore...
Insights
15 Janar 2024, 09:17
a.d
foto ilustruese
Nga Ruchir Sharma “Financial Times”
Kur emigrantët mësynë masivisht në kufirin jugor me Meksikën viti...
Insights
15 Janar 2024, 09:15
a.d
foto ilustruese
Nga Brendan Cole “Newsweek”
Ish-Komandanti Suprem i Aleatëve për Evropën, Philip Breedlove, parashikon 3 skenar...
Insights
11 Janar 2024, 21:45
Ola Xama
Ola Xama
Prej disa kohësh kemi parë dhe analizuar numrin dhe sipërfaqen e lejeve të ndërtimit që janë dhënë n...
Insights
11 Janar 2024, 14:06
Roberto Saviano
foto nga ekuadori
Nga Roberto Saviano "Corriere della Sera".
Ajo që po ndodh në Ekuador ka të bëjë me çdo komb per&...
Insights
11 Janar 2024, 08:24
a.d
foto ilustruese
Nga James Marson & Oksana Grytsenko “Wall Street Journal”
Planifikuesit e kundërofensivës së Ukrainës ...
Insights
11 Janar 2024, 08:20
a.d
rexhep tajip erdogan
Nga Murat Somer & Toygar Sinan Baykan “London School of Economics”
Zgjedhjet parlamentare turke të majit të...