Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani takon presidentin e zgjedhur Trump në ceremoninë e rihapjes së "Notre-Dame" 7 Dhjetor,...
Opinioni i komisionit të Venecias për mandatin e Xhaçkës/ Kuvendi: Do të jetë konfidencial në zbatim të...
Operacioni i iniciuar nga komunikimet në “Sky ECC” në Greqi/ Aleksandër Sadikaj për 1 muaj trafikoi 295 kg marij...
“Fëmijët se dinë që nëna e tyre ka vdekur”/ Vrau gruan me çekiç, flet kunata e autorit: Kur e...
Nga Ali Mammadov “National Interest”
Në fillim të këtij viti, peizazhi gjeopolitik pësoi një ndryshim transformues me zgjerimin e BRICS për të përfshirë Iranin, Arabinë Saudite, Emiratet e Bashkuara Arabe, Egjiptin dhe Etiopinë. Ky zhvillim ka sjellë një vëmendje të re mbi rikonfigurimin e rendit global, forcimin e multipolaritetit dhe rolin gjithnjë e më me ndikim të fuqive të mesme.
Pavarësisht aftësive të tyre të kufizuara në krahasim me fuqitë e mëdha, fuqitë e mesme e përdorin në një mënyrë strategjike shpërndarjen globale të energjisë së tyre në zhvillim e sipër, për të siguruar mundësi të reja për veten.
Duke e ditur fare mirë se fuqitë e mëdha do të mbështeten tek ato për ndikim global, fuqitë e mesme përfshihen në lojëra pushteti, duke u luhatur midis bashkëpunimit dhe opozitës, për të çuar përpara interesat e tyre.
Në përgjithësi, një konkurrencë e fortë dhe me rreziqe të mëdha midis fuqive të mëdha, dhe bashkëpunimi sporadik, përbën një terren pjellor ku fuqitë e mesme kanë mundësi të ushtrojnë ndikimin e tyre. Dhe kjo situatë nxit një shqyrtim kritik të dinamikës në zhvillim në marrëdhëniet ndërkombëtare, por edhe domosdoshmërinë për të pasur një qasje më të nuancuar përballë një bote gjithnjë e më shumë polare.
Pas Luftës së Dytë Botërore, bota u nda në dy pole pushteti, duke i detyruar fuqitë e mesme të rreshtoheshin ose me Shtetet e Bashkuara ose me Bashkimin Sovjetik. Për fuqitë e mesme nuk ekzistonte thuajse fare një politikë e jashtme vërtetë e pavarur.
Rënia e Bashkimit Sovjetik, i vendosi ato përballë një zgjedhje më pak të dyfishtë: të rreshtoheshin me rendin botëror të udhëhequr nga SHBA-ja apo të ndiqnin një rrugë të pavarur. Megjithatë, zgjedhja për t`u pozicionuar kundër superfuqisë së vetme globale, rrezikoi që ta privonte nga garancitë e sigurisë dhe përfitimet ekonomike që e shoqëruan këtë rreshtim.
Rrjedhimisht, shumë fuqi të mesme u rreshtuan me rendin e udhëhequr nga SHBA-ja, duke marrë pjesë aktive në organizatat ndërkombëtare. Momenti unipolar u zbeh gradualisht ndërsa u zvogëlua ndikimi relativ global i Shteteve të Bashkuara.
Faktorë si rritja e fuqisë ekonomike të Kinës dhe aftësia e saj për të tërhequr pas vetes aleatët, kriza globale financiare e vitit 2008, kostot e mëdha gjatë luftërave në Irak dhe Afganistan dhe fuqizimi në përgjithësi i fuqive të mesme, ndihmuan në këtë ndryshim të paradigmës. Ky ndikim i pakësuar paraqiste sfida për Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e saj në çuarjen përpara të interesave kolektive në mbarë botën, duke krijuar një grup fuqish të mesme, të cilat ishin më të prirura për të ndërmarrë veprime të guximshme.
Ndërsa bota shfaq ende sot elemente të bipolaritetit, me Shtetet e Bashkuara që ruajnë statusin e padiskutueshëm të superfuqisë në disa aspekte dhe me rritjen meteorike të Kinës në skenën globale, ajo ka filluar që të marrë një formë të veçantë.
Rritja e rëndësisë dhe e besimit të fuqive të mesme, nënkupton një zhvendosje drejt multipolaritetit. Një bllok në rritje i udhëhequr nga Kina, u ofron alternativa fuqive të mesme, duke reduktuar varësinë e tyre nga Shtetet e Bashkuara. Në një botë me shumë pole pushteti, fuqitë e mesme fitojnë akoma më shumë opsione, pavarësi dhe rrjedhimisht më shumë mekanizma ndikimi.
Dhje kjo përkthehet në një rritje të vetëbesimit dhe në një largim nga bindja e padiskutueshme ndaj njërit kamp. Koncepti se një botë me fuqi të shumta globale nxit veprime të guximshme dhe të sigurta, tregohet sot nga disa fuqi të mesme. Fuqitë e mesme të fuqishme në rajone të ndryshme, po shfaqin një interes gjithnjë e më të madh për hegjemoninë rajonale.
Aktiviteti i kohëve të fundit i Turqisë në Lindjen e Mesme, Kaukazin e Jugut, Azinë Qendrore dhe Afrikë, dhe roli i saj aktiv në Ukrainë dhe konfliktin palestinezo-izraelit; aspiratat e Brazilit për të qenë zëri i Amerikës Latine dhe i Jugut Global; dhe ambiciet e zgjeruara globale dhe rajonale të Indisë e ilustrojnë shumë qartë këtë tendencë.
Kthesa strategjike e Turqisë, duke u shndërrua në një aktore më të pavarur dhe më aktive në Lindjen e Mesme, e ilustron në mënyrë të përsosur ndikimin e poleve të shumta të pushtetit në sjelljet e fuqive të mesme. Teorikisht, rënia relative e hegjemonisë së superfuqive ka ndikuar në rritjen e valëve nacionaliste, krizat rajonale, dobësimin global të institucioneve ndërkombëtar dhe tek ndjekja e politikave të jashtme më të pavarura nga ana e fuqive të mesme.
Përshtatja me një rend botëror në transformim e sipër, kërkon që Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e saj ta pranojnë këtë dinamikë. Fuqitë e mesme po fitojnë jo pak ndikim me zgjedhjen e partnerëve të tyre, duke paraqitur potencialisht sfida të reja për Shtetet e Bashkuara.
Po ashtu, këto fuqi kanë më shumë gjasa të bëhen edhe më këmbëngulëse në kërkesat dhe ambiciet e tyre. Po ikën koha kur Shtetet e Bashkuara mund të siguronin pa mundim konsensusin dhe mbështetjen, dhe kjo gjë po re tek votimet e kohëve të fundit në OKB. Shtetet e Bashkuara kanë nevojë për një strategji më të nuancuar për të lundruar në këtë peizazh të ndryshueshëm.
Në vend se të jetë shumë selektiv në zgjedhjen e partnerëve rajonalë, fokusi duhet të jetë tek identifikimi i fuqive aktive rajonale që janë të gatshme të bashkëpunojnë për çështje specifike. Shikimi si një kërcënim i të gjitha ambicieve hegjemoniste rajonale, rrezikon që të armiqësojë fuqitë e mesme dhe të kthejë rajone të tëra kundër Perëndimit.
Çelësi qëndron tek nxitja e partneriteteve me të paktën një fuqi të mesme ambicioze në secilin rajon dhe që është e përshtatshme për bashkëpunim. Ndërsa duhet të njihen rreziqet e mundshme të rritjes së hegjemonisë rajonale, realiteti i një tranzicioni të zgjatur të pushtetit kërkon një qasje më të nuancuar.
Kultivimi i kujdesshëm i miqësive me fuqitë e mesme rajonale, ambicioze dhe bindëse, mbetet një strategji e preferueshme ndaj përballjes së drejtpërdrejtë, duke pasur parasysh pashmangshmërinë e përplasjes së interesave në këtë periudhë të një paqëndrueshmërie globale shumë të dukshme.
Rritja e rolit të fuqive të mesme në botën multipolare në zhvillim, paraqet si sfida po ashtu edhe mundësi për lojtarët globalë. Ndërsa vazhdon të ndryshojë dinamika, do të bëhet e detyrueshme përshtatja e strategjive për të bashkëpunuar me fuqitë e mesme.
Bota është në ndryshim e sipër, dhe përqafimi i një qasjeje fleksibël dhe gjithëpërfshirëse ndaj marrëdhënieve ndërkombëtare, është thelbësor për të lundruar në këtë peizazh tejet kompleks.
Foto ilustruese Nga Walter Russell Mead “Wall Street Journal” Është sërish ajo periudhë e vitit. Drejtues korporatash, pol...
foto ilustruese Nga Alessio Marchionna “Internazionale” “Kaosi shoqëron kudo Donald Trump, dhe Shtetet e Bashkuara nuk mund të...
foto ilustruese “The Economist” Fati i luftërave zvarritëse, sikurse tentojnë të shndërrohen konfliktet në shkal...
foto ilustruese Nga Roberto Sciarrone “Formiche.net” Ky vit nisi duke lënë të pandryshuara debatet kryesore ndërkombë...
joe biden, volodymyr zelenskyy Nga Robert Zubrin “Kyiv Post” “Ne amerikanët... jemi rojet në muret e lirisë botërore...
foto ilustruese Nga Ruchir Sharma “Financial Times” Kur emigrantët mësynë masivisht në kufirin jugor me Meksikën viti...
foto ilustruese Nga Brendan Cole “Newsweek” Ish-Komandanti Suprem i Aleatëve për Evropën, Philip Breedlove, parashikon 3 skenar...
Ola Xama Prej disa kohësh kemi parë dhe analizuar numrin dhe sipërfaqen e lejeve të ndërtimit që janë dhënë n...
foto nga ekuadori Nga Roberto Saviano "Corriere della Sera". Ajo që po ndodh në Ekuador ka të bëjë me çdo komb per&...
foto ilustruese Nga James Marson & Oksana Grytsenko “Wall Street Journal” Planifikuesit e kundërofensivës së Ukrainës ...
