8 Shkurt 2023, 11:21
Nga Anshel Pfeffer
Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu me presidentin rus Vladimir Putin, në Moskë, 2020
Shumë kohë përpara se lufta aktuale në Ukrainë të fillonte gati një vit më parë, Izraeli ka mbajtur neutralitet të rreptë në armiqësitë midis Rusisë dhe Ukrainës. Kjo mund të jetë gati për të ndryshuar. Që kur erdhi në pushtet në fund të vitit 1999, presidenti rus, Vladimir Putin, ka bërë të pamundurën për të tërhequr lidershipin izraelit. Ai u sigurua të mbante një takim të paktën një herë në vit me kryeministrin izraelit në detyrë, zakonisht në rezidencat e tij në Soçi ose Moskë, dhe çdo disa vjet ai udhëtonte për në Jerusalem.
Një ish-diplomat rus më shpjegoi se "Putini respekton forcën dhe e sheh Izraelin si një vend të fortë me të cilin ai dëshiron të jetë në marrëdhënie të mira".
E njëjta gjë vlen edhe për liderët e Izraelit, veçanërisht për Benjamin Netanyahun, kryeministrin më jetëgjatë të vendit, i cili u kthye në detyrë në fund të vitit 2022. Netanyahu ishte aq krenar sa pretendonte se kishte një marrëdhënie e ngushtë me Putinin, saqë në vitin 2019 ai përdori fotografi të tyre së bashku si pjesë e fushatës së tij zgjedhore. Ai ka pohuar në shumë raste se marrëdhënia e tyre ishte e dobishme për interesat strategjike të Izraelit.
Një shembull i kësaj ishte kur Rusia vendosi për herë të parë ushtrinë e saj në Sirinë e shkatërruar nga lufta në shtator 2015 për të mbështetur regjimin e zhytur e presidentit Bashar Assad. Brenda pak ditësh, Netanyahu ishte në Moskë në krye të një delegacioni ushtarak për një takim të paplanifikuar me Putinin.
Të dy liderët arritën një marrëveshje, sipas së cilës, Izraeli do të vazhdonte të operonte në hapësirën ajrore siriane, por do të sulmonte vetëm objektivat e lidhur me armikun e tij Iranin, duke lënë forcat e Asadit të paprekura. Një "mekanizëm dekonflikti", duke përfshirë një linjë telefonike midis qendrës së komandës ruse në Siri dhe selisë së forcave ajrore të Izraelit, u krijua me shpejtësi. Me kalimin e viteve, zyrtarët e lartë izraelitë janë munduar të theksojnë se aleati kryesor strategjik i Izraelit mbetet Shtetet e Bashkuara, por shtonin se gjithashtu ishte thelbësore të ruhej koordinimi me rusët.
Në vitin 2014, pavarësisht presionit nga Uashingtoni, Izraeli refuzoi të bashkohej me qeveritë perëndimore në dënimin e aneksimit të Krimesë nga Rusia. Neutraliteti i rreptë duhej mbajtur gjatë gjithë kohës. Kur Rusia pushtoi Ukrainën më 24 shkurt të vitit të kaluar, Netanyahu nuk ishte në detyrë. Kryeministër ishte Naftali Bennett dhe ai i qëndroi politikës së neutralitetit.
Bennett më shpjegoi se “ne nuk jemi në të njëjtin pozicion si vendet e tjera. Ne kemi Rusinë pak mbi kufirin tonë në Siri. Ne duhet të marrim parasysh praninë e komuniteteve të mëdha hebreje si në Rusi ashtu edhe në Ukrainë, të cilat mund të ndikohen. Dhe përveç kësaj, është e dobishme për të gjithë që të ketë një qeveri si Izraeli, e cila ka lidhje të mira me të dyja palët për të shërbyer si ndërmjetës.”
Në javët e para të luftës, Bennett filloi një mision paqeje në të cilin ai të dy vizitoi Putinin në Kremlin dhe pati biseda të shumta me presidentin ukrainas Vlodymyr Zelenskyy. Ai këmbëngul se "kishte një shans 50% për të arritur një armëpushim, fatkeqësisht ai dështoi".
Ai gjithashtu pretendon se përfshirja e tij ndihmoi ndërmjetësimin e armëpushimeve afatshkurtra lokale, të cilat lejuan shpëtimin e civilëve nga zona e luftës. Çdo shpresë për një armëpushim është zhdukur prej kohësh dhe Ukraina që atëherë i ka kërkuar publikisht Izraelit ndihmën për furnizimin e tij me armë, veçanërisht me sistemet e mbrojtjes raketore si Kupola e Hekurt. Izraeli ka dërguar ndihma humanitare, por ka refuzuar të dërgojë armë.
Në muajt e fundit, ndërsa Rusia filloi të përdorë dronët iranianë për të sulmuar objektivat ukrainas, Izraeli ka rënë dakord të furnizojë Kievin, nëpërmjet NATO-s, me inteligjencë dhe informacion teknik se si të shmangë kërcënimin e dronëve iranianë. Jo të gjithë në udhëheqjen izraelite ishin dakord me politikën neutrale të Bennett. Partneri i tij politik dhe ministri i atëhershëm i Jashtëm Yair Lapid ishte më i drejtpërdrejtë në dënimin publik të krimeve të luftës ruse në Ukrainë.
Opinionet ishin të ndara edhe në organet e sigurisë së vendit. Një gjeneral izraelit më tha se "frika nga Rusia është e tepruar dhe Izraeli mund të kishte qenë shumë më mbështetës për Ukrainën pa asnjë frikë nga ndëshkimi".
10 muaj pas pushtimit rus, Netanyahu u kthye në detyrë. Papritur ai ishte shumë më pak miqësor ndaj Putinit. Ai mori një telefonatë urimi prej tij një javë para inaugurimit të tij, por kjo ishte e gjitha. Ndërkohë, në intervista për mediat, ai ka thënë se po rishikon politikën e Izraelit për luftën në Ukrainë, por nuk ka specifikuar asnjë detaj.
“Netanyahu ka dy arsye të menjëhershme për ndryshimin e politikës dhe mbështetjen e Ukrainës”, më tha një ish-oficer i inteligjencës izraelite, i cili ishte thellësisht i përfshirë në marrëdhëniet ushtarake të Izraelit me Rusinë.
“Së pari, Rusia ka pakësuar shumë forcat e saj në Siri, pasi ato duheshin në Ukrainë. Kërcënimi ndaj Izraelit tani është i papërfillshëm. Së dyti, Rusia tani po përdor dronët dhe raketat iraniane në fushën e betejës dhe Izraeli tani ka një mundësi të vlefshme për të furnizuar Ukrainën me sisteme mbrojtëse, në mënyrë që të shohim se sa mirë ia dalin në një luftë aktuale. Një ditë mund të na duhet të përballemi me të njëjtat armë iraniane,”- shtoi oficeri.
Një diplomat izraelit shton një arsye tjetër pse Netanyahu do të konsideronte mbështetjen më të fuqishme të Ukrainës. Ndryshe nga qeveria Bennett-Lapid, koalicioni i tij i ri i partive të ekstremit të djathtë dhe ultra-fetar shihet me dyshim nga administrata e Biden, e cila tashmë ka shprehur pakënaqësinë e saj me planet e qeverisë së re për një rregullim ligjor, të cilat dobësojnë në mënyrë drastike pushtetet dhe pavarësinë të gjykatës supreme të Izraelit.
Javën e kaluar, Sekretari Amerikan i Shtetit Antony Blinken vizitoi Jerusalemin dhe ndryshe nga vizitat e tilla në të kaluarën, nuk i bëri ftesë Kryeministrit në Shtëpinë e Bardhë.
Një zhvendosje izraelite drejt Kievit mund të jetë shpresa më e mirë e Netanyahut për të fituar favorin ndaj Uashingtonit.
Marrë dhe përkthyer nga CNN
anshel pfeffer benjamin netanyahu vladimir putin
Insights
7 Shkurt 2023, 09:55
k.m.
Marcus Aurelius
Marcus Aurelius Antoninus ishte perandor i Romës nga viti 161 pas Krishtit deri në vdekjen e tij në vitin 180. Ai ishte i f...
Insights
6 Shkurt 2023, 14:14
Anila Hoxha
Gjuetari i balonave
Ndoqa gjykimin kundër një vajze të re, e cila për të shpëtuar një qytetar të demtuar nga nj&eum...
Insights
4 Shkurt 2023, 15:29
Ben Blushi
Nedin Vlora dhe Ben Blushi
NEDIN VLORA, NIPI I ISMAIL QEMALIT
Meqë sot jam në një takim në Vlorë për të prezantuar lib...
Insights
4 Shkurt 2023, 12:12
Ola Xama
Edi Rama dhe Charles McGonigal
Shqipëria vlerësohet e dyta në Europën Kontinentale sa i takon vendburimeve të naftës mbi tok&...
Insights
3 Shkurt 2023, 18:22
k.m.
Foto ilustruese
“Të çmendur, ejani në vete, ndaloni masakrat tuaja të përgjakshme. Ajo që po bëni nuk ësht...
Insights
31 Janar 2023, 17:58
A.B
Ervis Iljazaj
Ervis Iljazaj
Sulmet kibernetike ndaj qeverisë shqiptare të kohëve të fundit , të cilat vijnë nga drejtime dhe...
Insights
30 Janar 2023, 17:47
A.B
Progres...por në keqqeverisje
Gjetja kryesore e raportit te tranzicionit per Shqiperine kete vit ishte se cilesia e qeverisjes se vendit eshte ne perkeq...
Insights
28 Janar 2023, 15:43
Ben Blushi
Ismail Kadare
ISMAIL KADARE, PASDITEDel shpesh, Ismail, e pyeta.Mundohem të dal sa më shpesh, tha Ismaili.Lexon?Nuk lexoj më asgjë.Po t...
Insights
27 Janar 2023, 11:01
Meri Lika
Meri Lika
Gjyqtari Florjan Kalaja, deri dje, nuk më njihte mua dhe as nënën time, por edhe pse nuk na njihte, ai në familjen tonë ...
Insights
26 Janar 2023, 21:40
Lindita Çela
Lindita Çela
Drejtuesit e Prokurorisë së Posaçme Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar dolën sot në nj&e...