LIVE UPDATES
Insights

'Nuk ka Zot'/ ANALIZA: Si ndihmoi konflikti midis Kishës së Krishterë Ortodokse dhe Bashkimit Sovjetik në përcaktimin e Rusisë moderne

105 vjet më parë, bolshevikët i shkishëruan rusët.

3 Shkurt 2023, 18:22 Nga k.m.
'Nuk ka Zot'/ ANALIZA: Si ndihmoi konflikti midis Kishës së
Foto ilustruese

“Të çmendur, ejani në vete, ndaloni masakrat tuaja të përgjakshme. Ajo që po bëni nuk është vetëm mizore – është një vepër satanike, për të cilën do të digjeni në zjarret e ferrit në jetën e ardhshme dhe do të malloheni nga pasardhësit.”

Me këto fjalë, Kreu i Kishës Ortodokse Ruse, Patriarku Tikhon, iu drejtua njerëzve në shkurt të vitit 1918. Fjalimi ishte një përgjigje ndaj masakrave antifetare që ndodhin në të gjithë vendin. Ai shënoi fillimin e një konflikti të gjatë midis qeverisë sovjetike dhe kishës ortodokse, e cila jehon në shoqërinë ruse edhe sot e kësaj dite. Një besimtar fetar, i cili gjithashtu mbështet sinqerisht idealet komuniste dhe ndihet nostalgjik për Republikën e Bashkimit Sovjetik, është një lloj personi në dukje kontradiktor dhe ekzotik, por mjaft i zakonshëm në Rusi. Një shembull i famshëm është politikani Genadi Zyuganov, i cili beson se vetë Jezu Krishti ishte komunist.

'Nuk ka Zot'/ ANALIZA: Si ndihmoi konflikti midis Kishës së
Tikhon

Ideologët kryesorë të revolucionit demonstruan përbuzje të hapur ndaj fesë. Shumë njerëz janë të njohur me frazën e Karl Marksit: Feja është opiumi i popullit. Edhe Vladimir Leninit nuk i interesonte të zgjidhte fjalët kur tha: Çdo ide fetare, çdo ide për Zotin, çdo 'flirtim' me Zotin është neveria më e papërshkrueshme, e rrezikshme dhe një infeksion i poshtër.

Persekutimi i kishës së krishterë filloi menjëherë pas revolucionit kur bolshevikët erdhën në pushtet. Nuk kishte kaluar një muaj kur kryeprifti Ioann Kochurov u bë prifti i parë që u vra. Në përgjigje të këtyre veprimeve, Patriarku Tikhon lëshoi ​​një deklaratë duke i quajtur revolucionarët "të çmendur", "monstra" dhe "satanistë". Patriarku i shkishëroi bolshevikët nga kisha, duke i ndaluar ata të marrin pjesë në kungime. Reagimi i Tikhon ishte i pritshëm, por më e keqja ende nuk kishte ardhur. Shtypja e fesë u vulos në nivel shtetëror. Akti i parë i tillë ishte "Dekreti për ndarjen e kishës nga shteti", i nënshkruar në fuqi që të nesërmen pas deklaratës së patriarkut.

Akti e privoi ligjërisht kishën nga të gjitha privilegjet dhe vendi u bë laik. Dekreti i ri shpalli të gjithë pasurinë e kishës si pronë e popullit dhe në fakt prona u sekuestrua në favor të shtetit ateist. Megjithatë, e gjithë kjo ishte vetëm maja e ajsbergut. Një vit pasi ai anatemoi bolshevikët, Patriarku Tikhon i dha një mesazh nxitës Këshillit të Komisarëve Popullorë, në të cilin ai akuzoi qeverinë sovjetike për gjakderdhje dhe mashtrim.

Patriarku u vendos në mënyrë të përsëritur në arrest shtëpiak - fillimisht në 1918, më pas në 1919 dhe më në fund në 1922. Agjencitë e sigurimit shtetëror u përpoqën ta rrihnin për ta detyruar të pranonte aktivitete antishtetërore, por Tikhon nuk kishte asgjë për të rrëfyer. Tikhon vdiq në një spital më 25 mars 1925. Agjentët e sigurimit të shtetit nuk e lanë të pushtonte deri në frymën e fundit. Jeta e tij ishte një kërkim i vazhdueshëm për kompromis.

Megjithatë, as qëndrimi pajtues i Patriarkut dhe as vdekja e tij sakrifikuese nuk e ndalën persekutimin e besimtarëve. Slogani revolucionar: "Rroftë terrori i kuq!" tronditi kishën ortodokse. Duke filluar nga dimri i vitit 1918, kur Patriarku ishte ende gjallë, revolucionarët vranë 28 peshkopë, mijëra priftërinj dhe mbi dhjetë mijë besimtarë. Nga shkurti deri në maj 1918, 687 njerëz u vranë në përpjekje për të mbrojtur pronën e kishës.

Dhuna u nxit nga dy faktorë. Së pari, kisha dhe besimtarët u shpallën "kundërrevolucionarë", armiq të bolshevizmit dhe mbështetës të ringjalljes së monarkisë. Së dyti, vrasjet dhe plaçkitjet kryheshin nga bolshevikë të shtyrë nga propaganda ose duke shpallur ideale komuniste. Megjithatë, në Rusi kishte akoma më shumë besimtarë se komunistë të përkushtuar. Pra, për t'i larguar shpejt njerëzit nga besimi, bolshevikët zgjodhën një mjet tjetër - ata krijuan një kishë të re, besnike ndaj shtetit.

Disa priftërinj, të udhëhequr nga Alexander Vvedenskiy, njohën qeverinë sovjetike dhe iu dha leja për të ndërtuar një organizatë paralele fetare - "Kisha e Gjallë" ose Kisha e Rinovimit. Ata madje morën një audiencë me Kryetarin e Komitetit Qendror Ekzekutiv dhe politikanin e shquar sovjetik Mikhail Kalinin, gjë që çoi në krijimin e Administratës së Lartë të Kishës.

Patriarku Sergius luajti një rol të rëndësishëm në historinë e kësaj organizate. Shumë besimtarë ende e akuzojnë atë për krijimin e një kishe ortodokse të kontrolluar nga shteti. Sergius ishte Mitropoliti i Vladimirit në kohën e Revolucionit të Tetorit. Në vitin 1921 ai u arrestua dhe u dërgua në burgun Butyrskaya, por shpejt u lirua dhe u internua në Nizhny Novgorod. Në vitin 1922, Sergius ndryshoi mendje. Ai hoqi dorë plotësisht nga kisha e rinovatorëve dhe u pendua publikisht në 1923.

Në 1937, u mbajt një regjistrim në BRSS. Rezultatet e tij i befasuan dhe i tmerruan udhëheqësit e Bashkimit Sovjetik. 56.7% e qytetarëve sovjetikë ende e konsideronin veten besimtarë pavarësisht rreziqeve dhe propagandës në shkallë të gjerë. Rezultatet shkaktuan një valë të re shtypjeje. Në vitet 1937-1938, Byroja Politike Bolshevike miratoi një plan që përcaktonte kuota për ekzekutim. Nga gushti deri në nëntor 1937, u arrestuan 31.359 "kishatarë dhe sektarë", mes tyre 166 mitropolita dhe peshkopë, 9.116 priftërinj dhe 19.904 besimtarë. Gjithsej 13.671 njerëz u dënuan me vdekje, duke përfshirë 81 peshkopë, 4.629 priftërinj dhe 7004 famullitarë të zakonshëm.

Në Perandorinë Ruse, kishte 78 mijë kisha ortodokse. Nga fillimi i Luftës së Dytë Botërore, numri tashmë ishte ulur në qindra - sipas vlerësimeve të ndryshme, nga 120 në 400 famulli. Numri i priftërinjve u ul të paktën 20 herë, në 5700.

Përfundimisht, lufta ndaloi persekutimin e kishës.

Pas sulmit të Gjermanisë naziste ndaj Bashkimit Sovjetik, Kisha dhe qeveria Sovjetike bashkuan forcat për të luftuar pushtuesin. Patriarku Sergius iu drejtua popullit në ditën e parë të luftës, 12 ditë më herët se Stalini, duke thënë: Nuk është hera e parë që populli rus duhet të durojë sprova. Me ndihmën e Zotit do ta bëjmë pluhur armikun fashist.

Kisha organizoi shërbime lutjesh dhe mblodhi para për të ndihmuar ushtrinë. Besimtarët mblodhën mbi 8 milionë rubla për të krijuar një kolonë tankesh për nder të Dmitry Donskoy, shenjtorit të madh rus. Në total, Kisha ishte në gjendje të mblidhte më shumë se 200 milion rubla për nevojat e frontit gjatë luftës.

Në vitin 1943, Joseph Stalin u takua me tre mitropolitanë të Kishës Ortodokse Ruse në Kremlin. Patriarkana u rivendos zyrtarisht në BRSS. Për herë të parë pas Patriarkut Tikhon, u emërua një udhëheqës i ri i kishës - Patriarku Sergius. Autoritetet legalizuan sinodin dhe këshillat e peshkopëve, hapën shumë kisha dhe manastire dhe liruan disa priftërinj nga kampet dhe mërgimi.

Pas fitores në luftë, Stalini vazhdoi politikën paqësore në lidhje me kishën, madje donte të mbante një Këshill Ekumenik dhe të shpallte Moskën qendrën e Ortodoksisë Botërore. Megjithatë, Këshilli nuk u mbajt pasi interesi i Stalinit për kishën u zbeh shpejt. Nga viti 1948 deri në vdekjen e "udhëheqësit të popujve", kishat ortodokse mbetën të mbyllura dhe represionet rifilluan. Në vitin 1948, 3,296 njerëz u arrestuan për aktivitete fetare dhe ky numër u dyfishua në mbi 6,000 si në vitin 1949 ashtu edhe në vitin 1950. Persekutimet nuk ishin aq brutale apo në shkallë të gjerë sa në vitin 1937, por ato kishin tronditur përsëri kishën që mezi po rimëkëmbej.

Pas vdekjes së Stalinit, Kisha Ortodokse më në fund pati një shans për t'u shkëputur nga kontrolli i shtetit. Shumë bashkësi kishtare u regjistruan nga autoritetet dhe nuk u përballën me persekutim. Megjithatë, kjo nuk zgjati shumë. Udhëheqësi tjetër sovjetik, Nikita Hrushovi, filloi të shtypte kishën edhe një herë. Grupi i masave të tij antifetare u bë i njohur si "Reforma e kishës së Hrushovit". Vetë fjalët e Hrushovit thonë shumë për qëllimet e reformës. Në vitin 1961, ai deklaroi: Ju premtoj se së shpejti do të shfaqim në TV priftin e fundit ekzistues!

Por Hrushovi u detyrua të jepte dorëheqjen në vitin 1964 dhe kohët e fundit nga më të vështirat për kishën më në fund u mbyll. Qytetarët sovjetikë nuk besonin më në një "të ardhme të ndritshme ateiste". Kisha fitoi terren në vitet e fundit të Bashkimit Sovjetik pasi Mikhail Gorbachev erdhi në pushtet dhe nisi "perestrojkën". Lëvizja drejt një shoqërie demokratike kërkonte legjislacion të përmirësuar dhe respekt për të drejtat dhe liritë e qytetarëve, duke përfshirë të drejtën për të shpallur fenë dhe lirinë e fjalës.

'Nuk ka Zot'/ ANALIZA: Si ndihmoi konflikti midis Kishës së
Patriarku i Moskës dhe Gjithë Rusisë Aleksi II dhe Mikhail Gorbachev

Megjithatë, Kisha filloi të përfitonte nga demokratizimi vetëm në vitin 1987, kur Ortodoksia më në fund mundi të dilte nga hijet dhe të rifillonte aktivitetet arsimore dhe shpirtërore. Famullitë filluan të regjistroheshin dhe shpërndarja e literaturës fetare nuk ishte më vepër penale. Në atë vit, shteti shpalli një amnisti për disidentët e dënuar dhe priftërinjtë e burgosur ose të internuar për aktivitete fetare.

1988 shënoi një datë historike: 1000 vjetorin e Pagëzimit të Rusisë. Me këtë rast, i rrethuar nga gazetarët, Mikhail Gorbachev u takua me Patriarkun Pimen në Kremlin. Gorbaçovi e quajti Pagëzimin e Rusisë një moment historik i rëndësishëm në formimin shekullor të historisë kombëtare, kulturës dhe shtetësisë ruse.

Ky moment mund të konsiderohet si pika e fundit e konfliktit të gjatë midis Kishës Ortodokse dhe shtetit Sovjetik. Në vetëm disa vjet, BRSS do të zhdukej përgjithmonë, duke e lënë Rusinë të përballej me ateistët "militantë" të mbetur dhe një kishë të gatshme për kompromis me autoritetet.

Marrë dhe përkthyer nga RT

rusi

Sondazh

Poll
Insights 27 Janar 2023, 11:01 Meri Lika

Të bësh detyrën është virtyt!

Meri Lika Gjyqtari Florjan Kalaja, deri dje, nuk më njihte mua dhe as nënën time, por edhe pse nuk na njihte, ai në familjen tonë ...

Insights 26 Janar 2023, 12:24 Agim Xhafka

Dëbora e parë si dashuria e parë

Korça Dëbora e parë si dashuria e parë. Ngazëllim, marrje fryme, rrahje zemre, ëndërrim, fluturim, bekim. Korça...

Insights 22 Janar 2023, 21:40 Ola Xama

Korporata e Investimeve

Ola Xama Nga viti 2019 qeveria u kujtua se nuk kishte arritur të zhvillojë si duhet ekonominë shqiptare e se duhej një kompani në ...

Del VIDEOJA, Elia godet Princ Lekën: Familja ime të ka mbajtur me bukë

Del VIDEOJA, Elia godet Princ Lekën: Familja ime të ka mbajtur me bukë

VIDEO/ Noka i jep Spiropalit pankartën, Ministrja ofrohet ta mbaj para fytyrës

Publikohen pamjet nga brenda bazës ajrore të Kuçovës, Komandanti: E gatshme për stërvitjen e trupave

Tempulli 2/ Me kanabis gati për shitje dhe shuma parash, arrestohen 4 të rinj në Tiranë

Dalin pamjet nga kasollja ku u vra 50-vjeçari në Durrës

Kontrabandonin ilaçe dhe telefona, arrestohen dy persona në Tiranë, sekuestrohen 47 iPhone

I vunë flakën eskavatorit me vlerë 150 mijë euro, arrestohen 2 autorët e ngjarjes

Reshjet e shiut dhe borës në vend, policia: Moderoni shpejtësinë e mos kryeni parakalime të gabuara

Kampioni Alvin Karaqi mes lotësh: Për besë u ndjeva si Gjergj Kastrioti kur mora flamurin

'Dokumentar horror'/ Berisha publikon pamjet: Do ju paraqes terrorin që Bajrajt ushtruan më 14 maj

Krimi në Bulqizë/ Fqinji: Po hante bukë në banesë kur erdhën dy makina!

Dosja "Gjici"/ Zv.kryetari i bashkisë së Kukësit shkon në SPAK

Newsroom 11 |XAMA: LAJMI I FUNDIT FAKE QË PASHË, ISHTE PËR MUA

Newsroom 11 |XAMA: KËSHILLË QYTETARËVE- MOS LEXONI VETËM NJË BURIM

Newsroom 11 | XAMA: GAZETARËT NUK SHKRUAJNË ME EMËR, KJO S'ËSHTË ETIKE

Xama në Newsroom: Lajmet e rreme përhapin panik! Më akuzuan se kisha marrë para për një shkrim

Muka në Newsroom: Në Shqipëri ka portale gjobaxhie, u bëjnë shantazh njerëzve

Xama në Newsroom: Fake News shpërndahet më shumë në Facebook e Tik Tok! Gazetarët të shkruajnë emrin

Newsroom 11 |Kush prodhon lajme të rreme në Shqipëri

Newsroom 10 |SENJA: NE S'REAGOJMË NDAJ GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 |HAZIZAJ: 'ÇOHU ENVER', PJESË E GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ KEMI MARRËVESHJE PËR TË MBROJTUR 'VIKTIMAT'

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES KA SHKAKTUAR DHE KRIME

Newsroom 10 |GAZETARI: GJUHA E URREJTJES, PJESË E SHOQËRISË

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES, E FRIKSHME NË SHQIPËRI

Vidhnin në banesa duke përdorur çelësa të klonuar, vihet në pranga 1 person,nje tjeter në kërkim

Newsroom 10 |GJUHA E URREJTJES PËRDORET NGA POLITIKA, AMA TË KONTROLLOJË GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: STEREOTIPET NXISIN GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES LUFTOHET ME EDUKIM

Newsroom 10 | Gjuha e urrejtjes në media, si dhe kush e shpërndan?

Ndryshimet në PS/ Gjiknuri: S'është fundi, por fillimi i diçkaje të re.

Inceneratorët/ S’kam dhënë asnjë kontratë pa garë, ato janë publike!

Ndihet 'i shitur' nga Rama? Gjiknuri: Nuk ndjej braktisje, kam komunikim me të prej 20 vitesh

Klosi: Kemi primare reformimin e partisë, PS synon mandatin e katërt

U shkarkua si Sekretar i Përgjithshëm, Gjiknuri: PS edhe kur fiton, refekton!

Digjet shtëpia në Shkodër, në banesë ndodhej një i moshuar, përfundon në spital

Vazhdon përplasja në PD! Basha kërkon mbledhjen e Komisionit të Etikës për të, Bardhi: Shenjë humbje

Vrasja e Jetmirës/ Autori u dënua me 28 vite burg, nëna e viktimës: Duhet dënim përjetë!

Newsroom 9 | Kallanxhi: Threads? S`besoj se do zgjasë shumë

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Mos merrni për bazë asgjë thuhet në rrjet

Newsroom 9 | Gazetarja: po ndodhin vrasje nga tik tok

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Fake News dallohet vetëm po të jemi kritikë

Newsroom 9 | Kallanxhi: Shqiptarët besojnë gjithçka shohin në rrjet

Newsroom 9 | Eksperti i IT, Tomi Kallanxhi: Tik Tok ka "fake news" sepse s'ka censurë

Newsroom 9 | Gazetarja: Shqipëria do kohë të përshtatet me Tik Tok

Newsroom 9| Eksperti i IT: Çdo rrjet është i përkohshëm, duhet të kujdesemi për vlerat

A mund të mbyllet TikTok për Shqipërinë? Flet për Newsroom eksperi i IT

Fëmija mbyllet brenda në shtëpi, nëna e alarmuar njofton zjarrfikësit, NDËRHYRJA nga ballkoni

Newsroom/ Karabolli: Shqipëria do kohë të përshtatet me TikTok, e provuan edhe gazetarët, s’ia dolën

Newsroom 9 |Tik-Tok Kultura, platformë krijimi apo dizinformimi?