LIVE UPDATES
Bota

Shkrimtari hungarez: Agresiviteti helmon gjithë klimën publike

30 Mars 2022, 06:54 Nga DOSJA
Shkrimtari hungarez: Agresiviteti helmon gjithë klimën publike

 Në prag të zgjedhjeve parlamentare në Hungari shkrimtari György Dalos shprehet për një klimë të helmuar publike në vend dhe flet për pasojat e ndasive poltike dhe ndarjes sociale.

Në prag të zgjedhjeve parlamentare në Hungari, dallimet mes kampeve të qeverisë dhe të opozitës duken të pakapërcyeshme. Polarizimi në vend është jashtëzakonisht i fortë. Publicisti György Dalos thotë se “atmosfera në Hungari është krejtësisht neurotike. Në vend sundon një luftë e ftohtë civile, që është doktrina zyrtare e sistemit Orban.

Termin “luftë e ftohtë civile” e ka përdorur disa vite më parë Kryetari i Parlamentit Laszlo Këver, i cili tha se në Hungari nuk ka konkurrencë demokratike, por sundon një luftë e ftohtë civile. Sipas György Dalos në Hungari politikisht ka  “nga njëra anë një rrymë skeptike, nacionaliste dhe autoritare ndaj BE-së, dhe nga ana tjetër një rrymë jo nacionaliste që ka besim tek Europa dhe që natyrisht është disi më tolerante se rryma e parë. Fatkeqësisht, ndarja shoqërore që ka rezultuar prej këtyre rrymave është reale dhe ka arritur në një fazë shumë agresive. Nëse i pyet njerëzit sot në Hungari për ndonjë gjë, për një film të ri, për një libër të ri, çfarëdo qoftë, kjo ndarje e thellë del në pah menjëherë. Ky agresivitet helmon të gjithë klimën publike.”

Që në fillim të viteve 1990 në Hungari nisi të vërehej një ndarje e caktuar shoqërore në një kamp nacionalist dhe një kamp liberal. Por njerëzit mendonin se anëarësimi në BE dhe integrimi evropian do t’i zgjidhte thuajse të gjitha problemet e vendit. Mendohej se adoptimi i vlerave politike dhe morale të botës së lirë në Hungari do të çonte në lulëzimin e vendit. Por kjo nuk ndodhi. Dhe kjo vlen edhe për vendet e tjera të Bllokut Lindor. Kishte shumë pritshmëri dhe në një moment do të ndodhte ndarja e kampeve politike, thotë Dalos.

Agresiviteti helmon gjithë klimën publike

Sipas György Dalos mënyra e privatizimit të së ashtuquajturës pronë shoqërore, është shkaku i thuajse të gjitha konflikteve në vendet postkomuniste të Bllokut Lindor pas viteve 1989/90. Në Hungari, si kudo tjetër, u krijua një grup i fortë që mori në zotërim pjesën më të madhe të kësaj prone dhe nisi edhe diferencimi dhe ndarja shoqërore. Por deri në ardhjen në pushtet të qeverisë së Orbanit në vend nuk mbretëronte urrejtja e papajtueshme.

“Kur zotërinjtë flisnin dikur në parlament, dukej sikur ishin armiq për vdekje, por në mbrëmje ata takoheshin në kazino. Pra deri në orën 18:00 ishin armiq për kokë, por pas orës 20:00 nuk ishin më armiq. Politika e fronteve kokëforta si e ndeshim sot në Hungari është vepër e qeverisë së dytë të Orbanit, pra pas vitit 2010. Gjatë kohës së qeverisë së parë Orban, nga viti 1998 deri në 2002, mund të flisje ende me njerëzit e qeverisë, edhe nëse bisedat nuk ishin gjithmonë të këndshme.”

Ndasitë poltike pamundësojnë kompromiset

Sot sipas Dadalos politikanët e pozitës dhe të opozitës as që flasin me njëri-tjetrin. Kjo gjendje ka fituar nje dinamikë të vetën dhe ndasitë në politikë funksionojnë tani pavarësisht luftrave politike mes partive. Dadalos kërkon që “lufta e ftohtë civile të ndalet dhe që në shoqëri të kthehet ekuilibri.”  Sipas tij dy blloqe politike mund të vazhdojnë të ekzistojnë, por ato duhet të gjejnë mundësinë që të bëjnë kompromise mes tyre. “Pavarësisht nga rezultati i zgjedhjeve, mendoj se nga pikëpamja strategjike, në Hungari do të fitojë ai që rivendos paqen.”

György Dalos, i lindur në Budapest në vitin 1943, është një nga shkrimtarët bashkëkohorë më të njohur hungarezë. Ai ka studiuar histori në Moskë dhe ka punuar si muzeolog dhe përkthyes në Budapest. Dalos është një nga bashkëthemeluesit e opozitës demokratike gjatë diktaturës komuniste në Hungari dhe që nga fundi i viteve 1960 atij iu ndalua t’i botonte veprat e veta në Hungari. Pas rënies së diktaturës ai ishte drejtues i Institutit Hungarez të Kulturës në Berlin. Dalos jeton në Berlin.

Marrë nga DW.

Ndihmës-Sekretarja e Shtetit takoi Alibeajn, ndërsa Paloka deklaroi se ka firmosur peticionin kundër ambasadores Kim. Çfarë do të thotë kjo për PD?

View Results

bota bota györgy dalos györgy dalos

Sondazh

Poll

Kampioni Alvin Karaqi mes lotësh: Për besë u ndjeva si Gjergj Kastrioti kur mora flamurin

Kampioni Alvin Karaqi mes lotësh: Për besë u ndjeva si Gjergj Kastrioti kur mora flamurin

'Dokumentar horror'/ Berisha publikon pamjet: Do ju paraqes terrorin që Bajrajt ushtruan më 14 maj

Krimi në Bulqizë/ Fqinji: Po hante bukë në banesë kur erdhën dy makina!

Dosja "Gjici"/ Zv.kryetari i bashkisë së Kukësit shkon në SPAK

Newsroom 11 |XAMA: LAJMI I FUNDIT FAKE QË PASHË, ISHTE PËR MUA

Newsroom 11 |XAMA: KËSHILLË QYTETARËVE- MOS LEXONI VETËM NJË BURIM

Newsroom 11 | XAMA: GAZETARËT NUK SHKRUAJNË ME EMËR, KJO S'ËSHTË ETIKE

Xama në Newsroom: Lajmet e rreme përhapin panik! Më akuzuan se kisha marrë para për një shkrim

Muka në Newsroom: Në Shqipëri ka portale gjobaxhie, u bëjnë shantazh njerëzve

Xama në Newsroom: Fake News shpërndahet më shumë në Facebook e Tik Tok! Gazetarët të shkruajnë emrin

Newsroom 11 |Kush prodhon lajme të rreme në Shqipëri

Newsroom 10 |SENJA: NE S'REAGOJMË NDAJ GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 |HAZIZAJ: 'ÇOHU ENVER', PJESË E GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ KEMI MARRËVESHJE PËR TË MBROJTUR 'VIKTIMAT'

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES KA SHKAKTUAR DHE KRIME

Newsroom 10 |GAZETARI: GJUHA E URREJTJES, PJESË E SHOQËRISË

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES, E FRIKSHME NË SHQIPËRI

Vidhnin në banesa duke përdorur çelësa të klonuar, vihet në pranga 1 person,nje tjeter në kërkim

Newsroom 10 |GJUHA E URREJTJES PËRDORET NGA POLITIKA, AMA TË KONTROLLOJË GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: STEREOTIPET NXISIN GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES LUFTOHET ME EDUKIM

Newsroom 10 | Gjuha e urrejtjes në media, si dhe kush e shpërndan?

Ndryshimet në PS/ Gjiknuri: S'është fundi, por fillimi i diçkaje të re.

Inceneratorët/ S’kam dhënë asnjë kontratë pa garë, ato janë publike!

Ndihet 'i shitur' nga Rama? Gjiknuri: Nuk ndjej braktisje, kam komunikim me të prej 20 vitesh

Klosi: Kemi primare reformimin e partisë, PS synon mandatin e katërt

U shkarkua si Sekretar i Përgjithshëm, Gjiknuri: PS edhe kur fiton, refekton!

Digjet shtëpia në Shkodër, në banesë ndodhej një i moshuar, përfundon në spital

Vazhdon përplasja në PD! Basha kërkon mbledhjen e Komisionit të Etikës për të, Bardhi: Shenjë humbje

Vrasja e Jetmirës/ Autori u dënua me 28 vite burg, nëna e viktimës: Duhet dënim përjetë!

Newsroom 9 | Kallanxhi: Threads? S`besoj se do zgjasë shumë

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Mos merrni për bazë asgjë thuhet në rrjet

Newsroom 9 | Gazetarja: po ndodhin vrasje nga tik tok

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Fake News dallohet vetëm po të jemi kritikë

Newsroom 9 | Kallanxhi: Shqiptarët besojnë gjithçka shohin në rrjet

Newsroom 9 | Eksperti i IT, Tomi Kallanxhi: Tik Tok ka "fake news" sepse s'ka censurë

Newsroom 9 | Gazetarja: Shqipëria do kohë të përshtatet me Tik Tok

Newsroom 9| Eksperti i IT: Çdo rrjet është i përkohshëm, duhet të kujdesemi për vlerat

A mund të mbyllet TikTok për Shqipërinë? Flet për Newsroom eksperi i IT

Fëmija mbyllet brenda në shtëpi, nëna e alarmuar njofton zjarrfikësit, NDËRHYRJA nga ballkoni

Newsroom/ Karabolli: Shqipëria do kohë të përshtatet me TikTok, e provuan edhe gazetarët, s’ia dolën

Newsroom 9 |Tik-Tok Kultura, platformë krijimi apo dizinformimi?

Shoqata e Biznesit: Rënia e euros po na falimenton, BSH po fsheh atë që po ndodh!

Vasili në SPAK/ Meta: Asnjë shqetësim me drejtësinë, por afera e inceneratorëve

'Jemi pro protestave'/ Takoi Berishën, Meta: Do bashkëpunojmë për sezonin e ardhshëm parlamentar

Proteste per guroren

Tragjedi në Gramsh! Mbyten në Liqenin e Banjës, polumbarët nxjerrin trupat e babait dhe 2 djemve

“Rama ik” thirrje ne Rogozhine

Veliaj shthur gojën për kandidatin e Rrogozhinës: Ik o bixhozxhi, për sumën tate paske lekë!

VIDEO/ Veliaj shthur gojën për kandidatin e Rrogozhinës: Ik o bixhozxhi, për sumën tate paske lekë!