LIVE UPDATES
Art&Argëtim

‘Sekretares së Fan Nolit mos i ktheni përgjigje, lëreni në heshtje’, zbulohet korrespondenca ‘TOP SEKRETE&

1 Shtator 2021, 06:30 Nga DOSJA
‘Sekretares së Fan Nolit mos i ktheni përgjigje, lëreni

Dashnor Kaloçi

Publikohen disa dokumenta arkivore të nxjerra nga Arkivi i Ministrisë së Punëve të Jashtme në Tiranë, të cilat i përkasin vitit 1973, ku ndodhen disa telegrame me siglën “Tepër Sekret”,  me korrespondencën e zv/ministrit të Punëve të Jashtme, Reiz Malile me misionin shqiptar në OKB, ku një nga funksionarët e atij misioni (Rako Naço), informon eprorët e tij në Tiranë, për një letër që sekretarja e Imzot Fan Nolit, Maria Xhons, u ka dërguar atyre në seli, ajo kërkonte që t’i dhuronte shtetit shqiptar disa objekte, relike, piktura, abazhur, etj., të cilat kishin qenë në zyrën e Fan Nolit, kur ajo kishte punuar pranë tij. Si dhe përgjigja negative e zv/ministrit, Reiz Malile, i cili midis të tjerash shkruante: “Lidhur me ofertën e sekretares së Nolit, mos t’i jipni përgjigje, e linin në heshtje. Ndaj saj të mbani qëndrim korrekt, po t’ju vizitojë e pritni njerëzishëm, mund t’i bëni dhe ndonjë dhuratë simbolike. Mundohuni mos nxirrni prej saj ndonjë gjë tjetër nga arkivi i Nolit, që nuk është dorëzuar tek ne”.

Ashtu siç kemin parë dhe në një nga kapitujt paraardhës të këtij libri, i cili bën fjalë mbi një dokument arkivor të vitit 1960, ku misioni shqiptar në Organizatën e Kombeve të Bashkuara, me anë të një telegrami shifër “Tepër sekret”, njoftonte Ministrinë e Punëve të Jashtme në Tiranë ,lidhur me një fjalim të mbajtur nga Peshkopi Fan Noli në Kishën e Shën Gjergjit, në Boston (ku ai kishte folur mbi “….mjerimin e Kishës në Shqipëri dhe perden e hekurt….”, telegram i cili nga ana e Pirro Bitës i’u dërgua Enver Hoxhës si dhe katër sekretarëve të Komitetit Qendror të PPSH-së, edhe pas vdekjes së Nolit, regjimi komunist i Tiranës, vazhdonte të mbante të njëjtin qëndrim negative ndaj figurës, emrit dhe kujtimit të tij.

Kjo bëhet e ditur më së miri edhe nga ky dokument arkivor i vitit 1972-’73, ku bëhet fjalë mbi një korrespodencë ndërmjet misionit shqiptar në OKB dhe Ministrisë së Punëve të Jashtme në Tiranë, ku një nga funksionarët e atij misioni (Rako Naço), informon zv/Ministrin e Punëve të Jashtme, Reiz Malile, për një letër që sekretarja e Nolit, Maria Xhons, u ka dërguar atyre në selinë e misionit.

Sipas dokumentit në fjalë, ajo kërkon që t’i dhurojë shtetit shqiptar disa objekte, relike, piktura, abazhur, etj, të cilat kanë qenë në zyrën e Fan Nolit kur ajo ka punuar pranë tij. Madje për këtë gjë, ajo ka dërguar edhe letra të tjera në adresë të misionit shqiptar në OKB, por nuk ka marrë asnjë përgjigje. Dhe nisur nga ky fakt, ajo është detyruar që të shkruajë përsëri, madje me një hatër mbetje për mos marrjen e një pergjigje prej atij misioni.

Por, ashtu si në letrën e parë, edhe për këtë letër, ajo nuk ka marrë kurrë një përgjigje…?! Ndonëse në telegramin në fjalë, zv/Ministri i Punëve të Jashtme në Tiranë, Reiz Malile, ka vënë shënimin: “Shoku Thanas (Nano) të bisedojmë”, duket që më pas ai ka hequr dorë prej kësaj…?! Pasi më pas, me anë të një telegrami “Tepër Sekret”, të shkruar me dorën e tij, ai i ka porositur funksionarët e misionit shqiptar në OKB, që asaj, (Maria Xhons), të mos i kthehet përgjigje dhe kërkesa e saj të lihej në heshtje.

Madje jo vetëm kaq, por ai në telegramin në fjalë (shiko faksimilen përkatëse), i porosit vartësit e tij, që ata të sillen korrekt ndaj saj dhe nëse i viziton në mision, ta presin dhe të sillen njerëzishëm me të dhe të mundohen që t’i marrin asaj ndonjë gjë tjetër nga ato që ka pasur Noli në arkivin e tij. Por kjo porosi edhe vetë Maliles i është dukur e pa vend, (për të mos thënë tepër diabolike), aq sa ai ka hequr dorë prej saj dhe e ka prishur atë fjali në fund të telegramit.

Ky qëndrim, pra heshtja dhe injorimi që i bënte Tirana zyrtare zonjës Maria Xhons, e cila kishte shërbyer vite me rradhë si sekretare e Nolit, duket se nuk kishte të bënte fare me të, por asaj i vinte “fatura” që regjimi komunist i Tiranës do t’i dërgonte Nolit, nëse ai do të ishte ende gjallë. Kjo gjë lidhet me pozitën dhe qëndrimin politik që Peshkop Noli, vazhdonte të mbante prej kohësh ndaj Tiranës zyrtare dhe njëkohësisht politikës së Enver Hoxhës. Por të gjitha këto, mbaheshin tepër sekret dhe regjimi komunist vazhdonte “të luante” me figurën e Nolit, me dy fytyra:

Ndërsa për konsum të brendshëm dhe të jashtëm e paraqiste atë si patriot që “kishte luftuar kundër satrapit Zog në Revolucionin e Qershorit të ’24-ës”, apo si përkthyes, shkrimtar e poet, që kishte kënduar për Luigj Gurakuqin, Bajram Currin etj., në të vërtetë ndaj tij mbante një qëndrim tepër negativ dhe e survejonte prej vitesh atje larg në SHBA-ve, në çdo hap të tij dhe duke mbajtur shënim çdo gjë që bënte dhe çdo fjalë që ai thoshte. Ashtu si dhe pjesa më e madhe e dokumenteve të këtij libri, edhe këto botohen të plota ashtu siç ndodhen në dosjen përkatëse në Arkivin e Ministrisë së Punëve të Jashtme në Tiranë.

Korrespodenca e zv/ministrit të Punëve të Jashtme, Reiz Malile, me misionin shqiptar në OKB, me telegramet me siglën “Tepër sekret”

D E SH I F R I M    

Të rikthehet në organin e shifrës                                          TEPER SEKRET

Ndalohet me nxjerr kopje       

  Nr. i fletës 84                                                                                 

   Nr. 1323                            Nga New York                                   

Nr. 80                            

                                                                                                 Datë 18 / 1 / 1973 

MINISTRISE SE JASHTME 

Në një letër që Mari Xhons, ish sekretarja e Nolit na njofton se dëshiron që të dërgojë dhuratë në Shqipëri kopjen e një pikture me autograf të autorit, të cilën e ka marrë në Paris në vitin 1934 dhe që origjinalja është pikturë muri në faqen e një muri në ndërtesën e gjykatës në Bourg La Reine, në periferi të Parisit, si dhe një abazhur qelqi nga ata që varen në tavan, që Mari Xhons mendon se do të shkojnë në zyrat ku celebrohen martesat. (Vijon)

                                                                D E SH I F R I M    

 Të rikthehet në organin e shifrës                                              TEPER SEKRET

           Ndalohet me nxjerr kopje          

                   Nr. i fletës 83                                                                                 

                          Nr 1220                            Nga New  York                                  

                                                                                                            Nr. 81                                 

                                                                                                       Data:  mbaroj   

Ajo lutet që t’i përgjigjemi brenda javës, a mund t’i dërgoj ato meqë shtëpia e saj prishet meqë në se e zë planimetria e qytetit. Në letër ajo bën aluzion se këto i dhuron për kujtim të Nolit, dhe ankohet se nuk ju përgjigjëm letrës për disa muaj të shkuara mbi çka ajo dëshironte të bënte për kujtim të Nolit dhe për të cilin ju kemi njoftuar me tel Nr. 197, datë 3 maj 1972.

                  Rako

Shkruhet vetëm me bojë dhe me shkrim të pastër                             TEPER SEKRET

Gjithë korrigjimet vërtetohen nga nënshkruesi dhe përpiluesi             Nr. i fletës 6

SH I F R I M

                                                                                                               Nr 377                       

                                                                                                   Datë  31 / 1 / 1973

Adresa: Ministrit në New York

Lidhur me ofertën e sekretares së Nolit, mos t’i ipni përgjigje, e linin ë heshtje. Ndaj saj të mbani qëndrim korrekt, po t’ju vizitojë e pritni njerëzishëm, mund t’i bëni dhe ndonjë dhuratë simbolike. Mundohuni mos nxirrni prej saj ndonjë gjë tjetër nga arkivi i Nolit, që nuk është dorëzuar tek ne. /Memorie.al

Iftar dhe politikë, a u prek Muaji i Ramazanit nga politikanët?

View Results

dikur dikur fan noli misioni shqiptar ne okb fan noli misioni shqiptar ne okb

Sondazh

Poll
Art&Argëtim 31 Gusht 2021, 12:17

BRITANI– Një djalë i ri nga Anglia ka kërkuar këshillën e psikologut të njohur DEIDRE.Ai ka rrëfyer tradhëtinë që bëri ndaj ish-të fejuarës me kunatën e tij. Ng...

"Injoranca nuk është argument" Nuk i pëlqeu pyetja, Rama prek në faqe gazetaren Ambrozia Meta

"Injoranca nuk është argument" Nuk i pëlqeu pyetja, Rama prek në faqe gazetaren Ambrozia Meta

Del VIDEOJA, Elia godet Princ Lekën: Familja ime të ka mbajtur me bukë

VIDEO/ Noka i jep Spiropalit pankartën, Ministrja ofrohet ta mbaj para fytyrës

Publikohen pamjet nga brenda bazës ajrore të Kuçovës, Komandanti: E gatshme për stërvitjen e trupave

Tempulli 2/ Me kanabis gati për shitje dhe shuma parash, arrestohen 4 të rinj në Tiranë

Dalin pamjet nga kasollja ku u vra 50-vjeçari në Durrës

Kontrabandonin ilaçe dhe telefona, arrestohen dy persona në Tiranë, sekuestrohen 47 iPhone

I vunë flakën eskavatorit me vlerë 150 mijë euro, arrestohen 2 autorët e ngjarjes

Reshjet e shiut dhe borës në vend, policia: Moderoni shpejtësinë e mos kryeni parakalime të gabuara

Kampioni Alvin Karaqi mes lotësh: Për besë u ndjeva si Gjergj Kastrioti kur mora flamurin

'Dokumentar horror'/ Berisha publikon pamjet: Do ju paraqes terrorin që Bajrajt ushtruan më 14 maj

Krimi në Bulqizë/ Fqinji: Po hante bukë në banesë kur erdhën dy makina!

Dosja "Gjici"/ Zv.kryetari i bashkisë së Kukësit shkon në SPAK

Newsroom 11 |XAMA: LAJMI I FUNDIT FAKE QË PASHË, ISHTE PËR MUA

Newsroom 11 |XAMA: KËSHILLË QYTETARËVE- MOS LEXONI VETËM NJË BURIM

Newsroom 11 | XAMA: GAZETARËT NUK SHKRUAJNË ME EMËR, KJO S'ËSHTË ETIKE

Xama në Newsroom: Lajmet e rreme përhapin panik! Më akuzuan se kisha marrë para për një shkrim

Muka në Newsroom: Në Shqipëri ka portale gjobaxhie, u bëjnë shantazh njerëzve

Xama në Newsroom: Fake News shpërndahet më shumë në Facebook e Tik Tok! Gazetarët të shkruajnë emrin

Newsroom 11 |Kush prodhon lajme të rreme në Shqipëri

Newsroom 10 |SENJA: NE S'REAGOJMË NDAJ GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 |HAZIZAJ: 'ÇOHU ENVER', PJESË E GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ KEMI MARRËVESHJE PËR TË MBROJTUR 'VIKTIMAT'

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES KA SHKAKTUAR DHE KRIME

Newsroom 10 |GAZETARI: GJUHA E URREJTJES, PJESË E SHOQËRISË

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES, E FRIKSHME NË SHQIPËRI

Vidhnin në banesa duke përdorur çelësa të klonuar, vihet në pranga 1 person,nje tjeter në kërkim

Newsroom 10 |GJUHA E URREJTJES PËRDORET NGA POLITIKA, AMA TË KONTROLLOJË GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: STEREOTIPET NXISIN GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES LUFTOHET ME EDUKIM

Newsroom 10 | Gjuha e urrejtjes në media, si dhe kush e shpërndan?

Ndryshimet në PS/ Gjiknuri: S'është fundi, por fillimi i diçkaje të re.

Inceneratorët/ S’kam dhënë asnjë kontratë pa garë, ato janë publike!

Ndihet 'i shitur' nga Rama? Gjiknuri: Nuk ndjej braktisje, kam komunikim me të prej 20 vitesh

Klosi: Kemi primare reformimin e partisë, PS synon mandatin e katërt

U shkarkua si Sekretar i Përgjithshëm, Gjiknuri: PS edhe kur fiton, refekton!

Digjet shtëpia në Shkodër, në banesë ndodhej një i moshuar, përfundon në spital

Vazhdon përplasja në PD! Basha kërkon mbledhjen e Komisionit të Etikës për të, Bardhi: Shenjë humbje

Vrasja e Jetmirës/ Autori u dënua me 28 vite burg, nëna e viktimës: Duhet dënim përjetë!

Newsroom 9 | Kallanxhi: Threads? S`besoj se do zgjasë shumë

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Mos merrni për bazë asgjë thuhet në rrjet

Newsroom 9 | Gazetarja: po ndodhin vrasje nga tik tok

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Fake News dallohet vetëm po të jemi kritikë

Newsroom 9 | Kallanxhi: Shqiptarët besojnë gjithçka shohin në rrjet

Newsroom 9 | Eksperti i IT, Tomi Kallanxhi: Tik Tok ka "fake news" sepse s'ka censurë

Newsroom 9 | Gazetarja: Shqipëria do kohë të përshtatet me Tik Tok

Newsroom 9| Eksperti i IT: Çdo rrjet është i përkohshëm, duhet të kujdesemi për vlerat

A mund të mbyllet TikTok për Shqipërinë? Flet për Newsroom eksperi i IT

Fëmija mbyllet brenda në shtëpi, nëna e alarmuar njofton zjarrfikësit, NDËRHYRJA nga ballkoni

Newsroom/ Karabolli: Shqipëria do kohë të përshtatet me TikTok, e provuan edhe gazetarët, s’ia dolën