30 Qershor 2022, 10:07
Nga j.c
Vladimir Putin
RUSI- Perëndimi aktualisht e sheh Rusinë si kërcënimin më të madh për sigurinë botërore dhe si një nga zgjidhjet për t'i dhënë fund një kërcënimi të tillë është dobësimi i fuqisë së saj.
Së fundmi është mbajtur një panel i organizuar nga Komisioni për Siguri dhe Bashkëpunim Eropian (KSBE) , i njohur edhe si Komisioni i Helsinkit i SHBA-ve, në të cilin është diskutuar për ndarjen e Rusisë. Më parë, media të shumta amerikane, si Atlantic, Ëashington Post dhe Hill, kishin shqyrtuar mundësinë largimin e një grupi shtetesh më të vogla nga shteti më i madh në botë.
E gjithë kjo tregon se Shtetet e Bashkuara po i shqyrtojnë seriozisht këto mundësi. Megjithatë, për këtë nuk flitet vetëm në Perëndim, por edhe në Lindje, madje edhe në vetë Rusinë.
Problemet ekonomike, sanksionet, lufta dhe fakti që pjesëtarët e pakicave etnike vriten kryesisht në pushtimin rus po shkaktojnë pakënaqësi në rritje me qeverinë në Moskë.
Ballkanizimi i Rusisë
Ka një numër të madh artikujsh mbi këtë temë, shumë prej të cilëve janë dekada të vjetra, dhe disa tani, me pushtimin rus të Ukrainës, janë bërë më aktuale. Nëse Europa dhe Perëndimi nuk arrijnë të përgatiten, pasojat do të jenë të ngjashme me ato pas rënies së BRSS (bashkimit sovjetik), siç është pushtimi rus i ish-Bashkimit Sovjetik ose lufta e përgjakshme e tij në Ukrainë, pohon eksperti sllovak Juraj Mesik.
Sipas Mesikut, dështimi i politikanëve perëndimorë të papërgatitur për të dhënë një përgjigje të hershme mund të çojë në ballkanizimin afatgjatë të Rusisë së sotme, territori i së cilës është pesëdhjetë herë më i madh se territori i ish-Jugosllavisë. Përveç kësaj, ndryshe nga ish-RSFJ, ajo ka armë bërthamore.
Si supozoi se kolapsi i Rusisë do të bëhej një temë kryesore për dekadën e ardhshme. Megjithatë, pushtimi rus i Ukrainës ndryshoi në mënyrë dramatike ngjarjet. Mesik tani beson se rrënimi do të ndodhë në 3-5 vitet e ardhshme. Krimea dhe Donbasi do të kthehen në Ukrainë, Abkhazia dhe Osetia e Jugut në Gjeorgji, Transnistria në Moldavi. Ai gjithashtu beson se Ishujt Kuril dhe Karelia do të ribashkohen me Japoninë, përkatësisht me Finlandën.
Gjithashtu nuk do të ishte e tepërt të sugjerohej se rusët që jetojnë në Shën Petersburg, Urale, Siberi dhe Lindjen e Largët nuk do të duan të mbeten nën sundimin e Moskës. Sidomos pasi njerëzit në Urale dhe Siberi e shohin Moskën si një parazit të pangopur. Prandaj, është shumë e mundur që së shpejti të shfaqen disa vende rusishtfolëse.
Defederalizimi
Alexander Atkind shkruan në një artikull për "Moscoë Times" për rënien e Federatës Ruse.
"Çfarë ndodhi me Perandorinë Ruse?" Ajo u shpërbë në fund të luftës imperialiste. Çfarë ndodhi me Bashkimin Sovjetik? Ajo u shpërbë në fund të Luftës së Ftohtë. Çfarë do të ndodhë me Federatën Ruse? Përgjigja është e qartë, edhe nëse trishton shumë”, tha ai.
Dhe ndërsa në Perëndim flasin për dekolonizim, Atkind bën dallimin mes këtij dhe defederalizimit.
“Të gjitha perandoritë u zhdukën në shekullin e 20-të, në një proces të quajtur “dekolonizim”… Cili është ndryshimi midis një federate dhe një perandorie? Federata përcaktohet nga hyrja dhe dalja e lirë e anëtarëve të saj. Perandoritë mbahen me forcë, ndërsa federatat nuk e kundërshtojnë shpërbërjen e tyre. Në fillim të shekullit të 20-të, ajo u quajt e drejta për vetëvendosje, duke përfshirë edhe shkëputjen".
Ky parim përmbahet në Deklaratën e të Drejtave të Popullit të Rusisë, e cila u miratua nga bolshevikët në nëntor 1917. Më vonë u zhduk nga tekstet kushtetuese. Atkind thotë se ai nuk po bën thirrje për rënien e Federatës Ruse, por për ta parashikuar atë dhe se kjo mund të ishte shmangur nëse Rusia nuk do të kishte nisur luftën me Ukrainën.
“Në sa pjesë do të ndahet federata dhe a do të korrespondojnë këto pjesë me demarkacionet aktuale të republikave dhe krahinave të saj? Sido që të jetë, njerëzit do të vendosin. Në nivel lokal, institucionet ekzistuese, liderët dhe kufijtë do të kenë një rol për të luajtur në zbatimin e 'të drejtës për vetëvendosje, përfshirë shkëputjen'. Por ka shumë faktorë të tjerë vendimtarë: ekonomikë dhe kulturorë, vendas dhe ndërkombëtarë. Shtetet e reja do të jenë të ndryshme: disa do të jenë demokratike, të tjera autoritare. Ata të gjithë do të jenë më të lidhur me fqinjët e tyre, partnerët e tyre tregtarë dhe të sigurisë, sesa me 'paraardhësin' e tyre të vjetër, të rraskapitur dhe të neveritshëm".
Deri në 20 shtete të reja
Federata e vështirë Ruse përbëhet nga 85 "entitete federale", 22 prej të cilave janë republika që përfaqësojnë grupe etnike jo-ruse, duke përfshirë Kaukazin e Veriut dhe Vollgën Qendrore, dhe rajone të shumta me identitete të ndryshme që ndihen gjithnjë e më shumë të tjetërsuar nga Moska, sipas Hill.
Në vend që të përpiqet për decentralizim për të akomoduar aspiratat rajonale, Kremlini po zvogëlon autonominë e tyre. Kjo është e dukshme në ligjin e gjuhëve, i cili është krijuar për të promovuar "rusifikimin" dhe planifikon të bashkojë dhe eliminojë disa rajone.
Presioni po rritet në të gjithë vendin, me zemërimin në rritje ndaj guvernatorëve lokalë të emëruar nga Kremlini dhe pakënaqësinë që Moska po përvetëson burimet e tyre. Në të vërtetë, rajone të tilla si Sakha dhe Magadan në Lindjen e Largët, me pasurinë e tyre të konsiderueshme minerale, mund të jenë shtete të suksesshme pa shfrytëzim nga Moska.
Kjo mund të krijojë një mori vendesh të reja në Evropë dhe Azi: Karelia Lindore (Karelia Ruse), Ingria (rajoni i Leningradit), Prusia Lindore (rajoni i Kaliningradit - nëse nuk bashkohet me Poloninë ose Lituaninë), Çeçeni, Ingushetia, Osetia e Veriut-Alania, Circassia, Kalmykia, Buryatia, Siberia, Republika Komi, Yakutia, Tuva, Udmurtia, Chuvashia, Tatarstan dhe Bashkortostan.
Ndarja në pesë shtete
Megjithatë, disa analistë kanë përmendur më parë ndarjen në pesë rajone/shtete më të mëdha. Kulturologu I. Yakovenko beson se arsyeja kryesore për proceset e shpërbërjes do të ishte procesi i pabarabartë i modernizimit të tregut në rajone të ndryshme të Rusisë, gjë që rrit izolimin ekonomik të këtyre rajoneve nga njëri-tjetri. Yakovenko identifikon rajonet e mëposhtme në të cilat, sipas tij, Federata Ruse mund të shpërbëhet: veriu dhe jugu i Rusisë, Siberia, Kaukazi i Veriut dhe kufiri ndërkontinental.
Lidhja me fqinjët
Si në çdo vend me kufij tokësorë, Rusia është shtëpia e shumë grupeve etnike të lidhura ose identike me grupet etnike titullare të vendeve fqinje. Në disa prej këtyre rajoneve kufitare janë shprehur ide irredentiste për ribashkimin e popujve të ndarë. Në Buryatia dhe dy rrethe autonome Buryat, njëra prej të cilave është Distrikti Ust-Ord Buryat, ideja e bashkimit me Mongolinë shprehet si pjesë e idesë së Pan-Mongolizmit.
Disa nacionalistë kazakë duan të rifitojnë Orenburgun, ish-kryeqytetin e Republikës Socialiste Sovjetike të Kazakistanit dhe tani pjesë e Rusisë në rajonin e Orenburgut. Ideja e bashkimit të Finlandës dhe Karelisë në Finlandën e Madhe (çështja Kareliane) dikur ishte e popullarizuar në mesin e një pjese të popullsisë në Finlandë dhe Karelia.
Marrë dhe përkthyer nga Blic.
vladimir putin rusia
Bota
30 Qershor 2022, 09:56
k.m.
Albin Kurti dhe Aleksandër Vuçiç
PRISHTINË- Qeveria e Kosovës dje mbajti një mbledhje elektronike, ku u miratua se makin...
Bota
30 Qershor 2022, 09:45
d.d
Xi Jinping
KINË- Udhëheqësi kinez Xi Jinping, është larguar nga Kina për herë të parë që nga fillim...
Bota
30 Qershor 2022, 09:50
k.m.
Shaip Kamberi
SERBI- Për herë të pestë banorët e fshatit Tërnovc i Madh të Bujanocit do t’i drejtohen kutive t&eum...
Bota
30 Qershor 2022, 09:46
j.c
Foto ilustruese
GREQI- Një 50-vjeçar shqiptar ka rrëmbyer vajzën e tij 22-vjeçare, pasi kjo e fundit kishte lidhje me nj&...
Bota
30 Qershor 2022, 09:30
d.d
Imzot Luigj Bumçi
FRANCË-La Libre Parole” ka botuar, të dielën e 22 qershorit 1919, në ballinë, intervistën e I...
Bota
30 Qershor 2022, 09:31
k.m.
Foto ilustruese
GREQI- Macet duket se janë në gjendje të transmetojnë koronavirusin te njerëzit. Shkencëtarët në Ta...
Bota
30 Qershor 2022, 09:25
j.c
Vladimir Putin
RUSI- Presidenti Vladimir Putin tha të mërkurën se Rusia do të përgjigjet në të njëjtën më...
Bota
30 Qershor 2022, 09:05
d.d
Mykonos
GREQI-Pas heqjes së masave anti-Covid pas rreth dy vitesh duket se bizneset në Greqi janë “të etur” për t&eu...
Bota
30 Qershor 2022, 09:11
j.c
Foto ilustruese
BOSNJE-HERCEGOVINA- Një tërmet me magnitudë 4.7 ballë goditi zonën e Siroki Brijeg në Bosnje-Hercegovinë...
Bota
30 Qershor 2022, 09:01
d.d
Foto ilustruese
Një grup pune ndërkombëtar i krijuar në mars për të ushtruar presion ndaj Rusisë për t'i dhën&...