LIVE UPDATES
Aktualitet

"Kishat dhe manastiret në Gjirokastër u kanë mbijetuar ndërhyrjeve moderne", The Telegraph: Ky rajon historik në Shqipëri është i "dëshpëruar" për vizitorë

Që nga viti 2005, Unesco i ka listuar manastiret si pjesë e një siti të trashëgimisë botërore shqiptare, i cili përfshin një grup më të gjerë ndërtesash historike dhe përfshin qytetin historik të Gjirokastrës, me planimetrinë e tij mesjetare, rrugët me kalldrëm dhe arkitekturën e paprishur osmane. Ai përfshin gjithashtu xhamitë dhe kështjellat në rajonin fqinj të Beratit.

7 Shkurt 2025, 15:45 Nga N.F
"Kishat dhe manastiret në Gjirokastër u kanë mbijetuar
Kisha e Manastirit të Shpërfytyrimit të Shenjtë në Gjirokastër

GJIROKASTËR- Bukuritë dhe monumentet e vendit tonë ndër vite kanë tërhequr vëmendjen e mediave të huaja. Së fundmi "The Telegraph" ka shkruar një artikull për ndërtesat antike në vendin tonë, përkatësisht në Gjirokastër. Duke vënë theksin se shume vende nëpër botë po luftojnë numrin e lartë të turistëve, "The Telegraph" shkruan se monumentet në Shqipërin po luftojnë të tërheqin vëmendjen e vizitorëve si dhe ruajtjen e kishave e manastireve historike.

Ndërsa shumë nga vendet kulturore më të rëndësishme në botë po luftojnë me presionet e shkaktuara nga shumë turistë , një prej tyre – një grup i bukur dhe unik ndërtesash antike në Shqipëri – po lufton sepse ka shumë pak, shkruan "The Telegraph".

Të paktën ky është argumenti i aktivistëve të trashëgimisë që shpresojnë të ruajnë manastiret dhe kishat e largëta por historike të Luginës së Drinos. Ata synojnë, me mbështetjen e Fondit Botëror të Monumenteve (WMF), të rrisin ndjeshëm numrin e vizitorëve, duke ngritur profilin dhe duke siguruar të ardhmen e këtyre vendeve të mrekullueshme.

Manastiret e braktisura – rreth një duzinë prej tyre – janë grumbulluar në kodrat në jug dhe në lindje të qytetit të Gjirokastrës në të dyja anët e lumit Drino, i cili përshkon Shqipërinë jugore. Ato zakonisht përbëjnë një kompleks të vogël ndërtesash monastike të grumbulluara rreth një kishe qendrore dhe datojnë nga shekujt 16 dhe 17 - periudha pasi Perandoria Bizantine i kishte lënë vendin osmanëve. Megjithatë, disa u themeluan qindra vjet më parë.

"Kishat dhe manastiret në Gjirokastër u kanë mbijetuar
Drinos

Ndër më atmosferiket janë Shën Kiriku dhe Julita në Dhuvjan që mund të jenë themeluar në shekullin e 6-të, por sigurisht daton deri në vitin 1089, Shën Mëria Spile midis shkëmbinjve gëlqerorë mbi Saraqinisht me kupolën e saj mahnitëse me afreske, dhe ambientet e brendshme të pikturuara atmosferike të Kishës së Shën Nikollës në Dhuvjan dhe Kishës së Profetit Elia në Stegopull.

Ata kanë mbijetuar kryesisht të paprekura nga ndërhyrjet moderne pjesërisht për shkak të vendndodhjeve të tyre të largëta në kodrat dhe malet mbi fushat pjellore të luginës. Por ndërsa izolimi ka ndihmuar në mbrojtjen e tyre nga zhvillimi, neglizhenca tani ka filluar të kërcënojë mbijetesën e tyre.

"Kishat dhe manastiret në Gjirokastër u kanë mbijetuar
Brenda Manastirit Dhuvjan

Ata lëngojnë në gjendje të ndryshme të rrënimit, disa janë në prag të kolapsit dhe afresket që kontribuojnë aq shumë në estetikën e tyre unike janë nën kërcënimin e strukturave të lagura dhe të shkatërruara të çatisë. Shpopullimi rural vetëm sa po shton rrezikun e neglizhencës dhe dëmtimit të mëtejshëm, thekson media britanike.

Që nga viti 2005, Unesco i ka listuar manastiret si pjesë e një siti të trashëgimisë botërore shqiptare, i cili përfshin një grup më të gjerë ndërtesash historike dhe përfshin qytetin historik të Gjirokastrës, me planimetrinë e tij mesjetare, rrugët me kalldrëm dhe arkitekturën e paprishur osmane. Ai përfshin gjithashtu xhamitë dhe kështjellat në rajonin fqinj të Beratit.

Por muajin e kaluar, WMF përqendroi vëmendjen e re tek ata. Manastiret u përfshinë në "listën vëzhguese" të fundit dyvjeçare të WMF me 25 vende historike në mbarë botën, të cilat aktualisht po përballen me sfida të mëdha, duke përfshirë neglizhencën, ndryshimet klimatike, turizmin dhe fatkeqësitë natyrore.

"Kishat dhe manastiret në Gjirokastër u kanë mbijetuar
Kisha e Profetit Elia në Stegopull

Megjithëse numri i vizitorëve në Shqipëri është në rritje, Lugina e Drinos mbetet kryesisht e pazbuluar nga turistët dhe ëMF e sheh këtë si një mundësi. Ai argumenton se rritja e turizmit mund të ofrojë një mënyrë të qëndrueshme për të mbështetur ruajtjen afatgjatë të këtyre vendeve, duke festuar në të njëjtën kohë historinë e luginës dhe për të nxitur ekonominë lokale.

Ai propozon zhvillimin e një rruge kulturore për turistët. Kjo do të lidhte manastiret e luginës dhe do të përfshinte restaurimin e shtigjeve ekzistuese dhe shtigjeve hyrëse, sinjalistikën dhe informacionin për vizitorët, trajnimin e guidave lokale dhe bashkëpunimin e bizneseve lokale dhe palëve të tjera të interesuara.

Në pamje të parë, ideja duket si një propozim i favorshëm, por marrja e ekuilibrit të duhur midis turizmit dhe trashëgimisë nuk është e lehtë. Richard Hodges, President Emeritus i Universitetit Amerikan të Romës, ishte i përfshirë në projektin origjinal për marrjen e statusit të Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s për Gjirokastrën në vitin 2005. Ai pranon se këto kisha madhështore meritojnë të njihen më mirë, "afresket e tyre janë jashtëzakonisht mahnitëse", thotë ai.

"Kishat dhe manastiret në Gjirokastër u kanë mbijetuar
Një afresk brenda Manastirit të Ungjillit në Vanistër në Gjirokastër

Por ai thekson nevojën për të ecur me kujdes kur synohet të rritet numri i vizitorëve. “Një prioritet është ruajtja e këtyre thesareve me një vlerësim të prioriteteve të ruajtjes përpara se të inkurajohet numri në rritje i vazhdueshëm i turistëve në Gjirokastër (që është destinacioni i dytë më i popullarizuar i vizitorëve në Shqipëri) për të vizituar këto bizhuteri”.

Gjithashtu nuk ka dyshim se diçka nga magjia e këtyre kishave mahnitëse do të humbasë kur ato të restaurohen dhe të bëhen pjesë e një shtegu turistik. Por atëherë nëse nuk e bëjnë, ne rrezikojmë t'i humbim ngadalë ato fare.

 

gjirokaster berat manastire


Sondazh

Poll

Janë paterica të Ramës",Berisha:Ishte i frikshëm vendimi i disa partive që futën familjarët në lista

Janë paterica të Ramës",Berisha:Ishte i frikshëm vendimi i disa partive që futën familjarët në lista

"Do vendosim arsimtarin në piedestal!", Berisha: Rrogat e mësuesve do shkojnë drejt dyfishimit

Berisha: Tokat e bregut i grabiti mafia, ne do ia nxjerrim nga kthetrat dhe do ua kthejmë banorëve

Berisha tregon politikanët që e kanë frymëzuar: Trump kur guxoi të thotë se armiku më i rrezikshëm

Berisha fton emigrantët për të votuar:Kush ka probleme, të drejtohet tek faqja e PD "Diaspora Voton"

Berisha: Mbështetje financiare për investime, strehim dhe garanci për punësimin e tyre

Berisha: Interesi më madhor kombëtar i PD është integrimi i Shqipërisë në BE bazuar në reforma

Berisha: Do vendoset minimumi jetik që asnjë shqiptar që mos marrë më pak se 200 euro në muaj

Berisha: Shqipëria Madhështore do jetë Shqipëria që nuk do njohë varfëri ekstreme

Berisha: Duam që Shqipëria të jetë vendi i ëndrrave të ditës të rinisë shqiptare!

Rama: Brezi i ri duhet të kuptojë se politika nuk është e keqja

Rama: Nuk është mirë të shohësh njerëz që i njeh prej kohësh të vihen në hetim

Rama: Që nga dalja prej diktaturës, për herë të parë shohim mundësi reale për tu bashkuar me BE

Rama

Mbyllja e TikTok/ Rama: Prindërit më shihnin si mundësi që t’i shpëtoja fëmijët nga ajo mortje!

"Gjeli detit ngeli pa parti!" Rama:Ndërtoi Dash Sula forcë politike në Peqin,shkuan ia prishën natën

Rama vijon komentet për drejtësinë: Nuk kishte shpatë në dorë Altini, e kishte pushteti politik

Rama për procesin e integrimit: Patronazhistët e PS nuk janë asgjë para atyre të BE-së

"Fusin baballarët dhe tezet në lista"/Rama vijon ironitë:Në11Maj populli do i jap një mesazh kënetës

Zgjedhjet e 11 Majit/ Rama: Tani është mundësia për të bërë histori! Na është hapur dritarja e BE-së

Ramës nuk i del e keqja me opozitën: PS është shanci i fundit për të dalë nga këneta!

Zgjedhjet e 11 Majit/ Rama: Mandati më i fortë për PS-në! Qielli do të jetë kufiri i fitores!

Liria individuale e shqiptarëve është e kërcënuar/Rama:Anëtarësimi në BE proces jetik për Shqipërinë

"Rama çoi Pojen te qelia e Veliajt"/ Berisha: Kamerat do të tregojnë shumë gjëra...

Përgjimet e Veliajt/ Berisha: Redaktori është Rama, natën i ndërsen kundër Skapit, ditën i mbron

"Kishe pyt ku është Luli"/Rama ironizon Bashën:Na thave sytë o zotni! Jam tremb se ti do fitosh prap

Përgjimet e Veliajt/ Berisha: Ulsiu e futi në kurth! I vendosi çimka në të gjitha anët...

Përgjimet e Veliajt/ Berisha: Ulsiu e futi në kurth! I vendosi çimka në të gjitha anët...

Berisha publikon përgjimet e ministrit Balla: Ja si i bën pazare Suel Çela me dosjet e SPAK-ut

Listat e PS-së/ Rama: Kemi një skuadër që përfshin të gjitha moshat!

Protestuesi Ramës: Mund të mbyllësh TikTokun por do marrësh Noc Rrokun

Protestuesi Ramës: Mund të mbyllësh TikTokun por do marrësh Noc Rrokun

Mbyllja e TikTok/ I riu nga protesta: Shqipëria e sëmurë ka nevojë për një doktor dhe jo një artist

“Grekët i vunë flakën Athinës, serbët e shqyen Beogradin”/ Mehdi Malkaj: Po ne, dele jemi?

"Mu bë një padrejtësi në zyrat e NATO-s!" Romina:E kam nisur duke aspiruar për t'u bërë violiniste

"Je bërë edhe meme!" Muzhaqi për nisjen e karrierës në PS: Kur mora telefonatën u impresionova

Rama: Kush e do pasaportën e BE-së të na japë mandatin

Thirrja e Berishës: Asnjë votë për patericat e Ramës

Berisha: Dita e Verës i gjen shqiptarët më optimist se kurrë në ndryshimin e madh të 11 majit

"Vura dy verore, për Shqipërinë dhe BE-në", Marta Kos në Elbasan: Ende shumë punë dhe reforma

"Vura dy verore, për Shqipërinë dhe BE-në", Marta Kos në Elbasan: Ende shumë punë dhe reforma

Largimi i Dashnor Sulës/ "Midis betejës në sheshin e burrave zgjodhi Tikun", Berisha: Bëri gabim

"Do ndërtojmë unazën periferike të Shqipërisë"/ Berisha: Do i rikthehemi infrastrukturës rurale

Berisha: Aksi Milot-Lezhë-Shkodër do jetë përparësi e të gjitha përparësive

Berisha: 12 miliardë euro janë dhënë nga Rama për infrastrukturën

Rama bie brenda me fjalët e veta: Nuk do ndodhte pa perspektivën e BE

Marta Kos nxjerr bllof Ramën: Të gjithë reformat do të vijojnë dhe pas zgjedhjeve

Marta Kos: Shqipëria ka ecur shumë mirë, BE do të japë 1 mld euro për reformat

"Marta ne duam lekët tona"/Rama: Ambicia jonë është që të marrim pasaportën e BE brenda kësaj dekade

Konferenca me Marta Kos/ Rama: Për ne s'ka alternativë tjetër, bashkimi në BE është e vetmja