LIVE UPDATES
Ekonomi

Të vërteta të pakëndshme për gazin

7 Nëntor 2021, 06:23 Nga DOSJA
Të vërteta të pakëndshme për gazin

Është tunduese të fajësosh të huajt për krizën e gazit në Europë. Fajtori kryesor është më pranë shtëpisë

“Rusia është një vend arinjsh, jo një vend që toleron bullizmin”. Kështu tha me shaka Sergei Ryabkov, zëvendësministri i Jashtëm i Rusisë, duke folur për krizën në tregun europian të gazit natyror. Rusia dëshiron qëndrueshmëri dhe çmime më të ulëta, jo rritjen e çmimeve, këmbënguli ai: “Ne do të parapëlqenim të kishim një treg konkurrues”, shkruan The Economist.

Rusia po i përgjigjet një akuze që po qarkullon nëpër Europë, sipas së cilës, Gazprom, firma gjigante energjetike e kontrolluar nga shteti, që është edhe furnizuesi më i madh në kontinent, ka nxitur krizën energjetike të kontinentit, duke ndaluar eksportet e gazit natyror.

Parlamentarët europianë po kërkojnë që Gazprom të hetohet për faktin se nuk ka dërguar më shumë gaz, duke ngritur dyshime se po e bën një gjë të tillë si dredhi për të siguruar miratimin rregullator për tubacionin Nord Stream 2, i cili është projektuar për të transportuar gaz nga Rusia në Gjermani.

Europa është zhytur vërtet në një krizë energjetike. Çmimi i gazit natyror është rritur në të gjithë kontinentin. Kjo ka shkaktuar panik në Britani, ku qeveria tani po mendon të ofrojë subvencione dhe mbështetje të tjera shtetërore për kompanitë e prodhimit të çelikut, kimikateve dhe prodhues të tjerë. Më 12 tetor, kompania gjermane e energjisë, E.ON, ndërmori një hap të jashtëzakonshëm, duke pezulluar kontratat e reja të furnizimit me gaz për klientët rezidencialë.

Më keq akoma, duket se kontinenti po shkon drejt një dimri të zymtë me mungesa të mëdha të gazit dhe energjisë. Matt Drinkwater nga Argus Media, vëren se dimri mund të jetë veçanërisht i ashpër, jo vetëm në Europën Veriperëndimore, por edhe në Azinë Verilindore dhe Amerikën e Veriut, gjë që do të ndizte më tej konkurrencën globale për energji.

Rezervat europiane të gazit natyror ishin mbi mesataren pesëvjeçare në fillim të vitit 2021, por për shkak të një dimri të gjatë, të kombinuar me prodhim më të ulët në Norvegji dhe Britani (pjesërisht për shkak të ngërçeve të lidhura me pandeminë), rezervat tani janë në nivele shqetësuese. Edward Morse nga Citigroup, një bankë amerikane, parashikon që, nëse ky dimër do të jetë shumë i ashpër, atëherë ka mundësi që rezervat e gazit të mbarojnë.

Ndërrimi i karburantit ishte një opsion në të kaluarën, por kjo gjë është e vështirë tani. Për shembull, aktivizmi i gjelbër ka penguar zhvillimin e energjisë bërthamore në Europë. James Huckstepp nga firma kërkimore S&P Global Platts Analytics, vëren se rajoni “nuk mund të përdorë sërish fabrikat e qymyrit, sepse disa prej tyre janë mbyllur dhe pjesa tjetër është bërë jotërheqëse për shkak të politikave të karbonit”. Dhe për shkak të nivelit të ulët të erës dhe rezervave të varfra hidroelektrike në disa pjesë të Europës, energjia e rinovueshme nuk është ende një zëvendësim i besueshëm i gazit.

Përdorimi i një sasie më të pakët gazi, do të jetë i vështirë, të paktën në një periudhë afatshkurtër. Por a është e mundur që Europa të marrë më shumë gaz? Një zgjidhje është që të nxitet Rusia për të eksportuar më shumë gaz.

Ursula von der Leyen, presidentja e Komisionit Europian, kohët e fundit lavdëroi Norvegjinë për ndihmën e dhënë në krizën e gazit, por qortoi Kremlinin, duke thënë: “Nuk mund të themi të njëjtën gjë për Rusinë”. Por analistët thonë se gjiganti i gazit këtë vit po eksporton më shumë gaz në Europë, sesa para pandemisë, dhe klientët e tij kontinentalë kanë konfirmuar se ai po i përmbush detyrimet kontraktuale. Ka pak prova të forta që tregojnë se Rusia është një faktor i madh në krizën aktuale të gazit në Europë.

Një mënyrë tjetër për të rritur furnizimin do të ishte rritja e importeve të gazit natyror të lëngshëm (GNL) me anije. Gjatë dy dekadave të fundit, strategjia e Europës për të ulur varësinë nga Gazprom, çoi në rritjen e investimeve të mëdha në GNL, të cilat tani janë përgjegjëse për rreth 20% të gazit të kontinentit. Kur tregu global i gazit ishte i furnizuar mirë disa vjet më parë, Europa gëzonte çmime të ulëta gazi, falë aksesit në rezervat e tepërta. Por rritja e papritur e kërkesës globale për gaz, ka çuar në mosmarrëveshje të forta për të siguruar GNL.

Për këtë arsye, Europa tani e drejton gishtin drejt një tjetër fajtori. Zoti Morse vëren “një prirje midis zyrtarëve europianë për të fajësuar Kinën”. Importet e GNL-së janë rritur në rajonin e Paqësorit. Kohët e fundit, importet kontinentale janë rritur me 25%.

Anijet e transportit nga Amerika dhe Lindja e Mesme po i shmangin portet europiane, duke u joshur më tepër nga çmimet e larta të ofruar nga blerësit aziatikë. Avantazhi i tyre kryesor është mbështetja e shtetit. Në Kinë, shqetësimet mbi sigurinë energjetike i kanë shtyrë zyrtarët të sigurojnë “me çdo kusht” furnizime të bollshme për në dimër.

Avantazhi tjetër që kanë ata, shpjegon Michael Stoppard, nga IHS Markit, një shoqëri kërkimore, është se shumica e gazit aziatik ende sigurohet me kontrata afatgjata të lidhura me çmimin e naftës – një praktikë që Europa e braktisi pasi liberalizoi tregjet e gazit.

Duke qenë se blerësit aziatikë janë të mbrojtur, ata ndihen më të sigurt se homologët europianë të ekspozuar ndaj çmimeve të sotme stratosferike. Zoti Putin e ka përqeshur veprimin e Europës për të përqafuar çmimet e “bazuara në treg” për gazin, si vepër e disa “tipave të zgjuar” në Komisionin Europian, dhe tha se Gazprom do të jetë gati të rikthejë kontratat e modës së vjetër mbi naftën.

Si përfundim, nuk mund të fajësohet dot një element i vetëm për krizën e gazit në Europë. Ekziston një shpjegim tjetër i besueshëm: nxitimi i kontinentit për të dekarbonizuar sistemin energjetik. Zoti Morse argumenton se udhëheqësit e Europës po përpiqen të fshehin krizën e parë të tranzicionit të energjisë.

Ndërsa largohet nga lëndët fosile dhe energjia bërthamore dhe përqafon energjitë e rinovueshme, rajoni nuk e ka përballuar siç duhet nevojën për energji. Edhe Amerika ka probleme të tilla, por ajo është më e pavarur në sigurimin e energjisë. E njëjta gjë nuk mund të thuhet për Europën.

Marre nga MONITOR

Cila mendoni se është alternativa më e mirë:

View Results

ekonomi ekonomi gazi kompani gazi ne shqiperi gazi kompani gazi ne shqiperi

Sondazh

Poll
Ekonomi 6 Nëntor 2021, 06:16

Buxheti 2022, rishpërndarja e padrejtë e taksave

Buxheti publik, që administrohet nga qeveria, është zmadhuar vitet e fundit, kryesisht prej rritjes së normës së taksave, rritjes ekonomike dhe borxhit publik, ...

BKH te 'Harabeli' i Ajola Xoxës

BKH te 'Harabeli' i Ajola Xoxës

Dalin pamjet e mbërritjes së agjentëve të BKH në banesën e Veliajt

Bardhi shpërthen ndaj Spiropalit: Zhupa iu përgjigj një deputeti pleh. Duhet të kishe reaguar ti

"Deputetja të kërkojë falje",Zhupa i drejtohet Peleshit me fjalët e Braçes: Po ti i thua gruas ruse?

Tensione në Kuvend/ Ndërpritet seanca plenare, Spiropali: E paprecedentë, kushdo që fyen do dënohet

Debatet në Kuvend/ Balla- opozitës: Në fund do vini si pulat dhe do votoni anullimin e gjobave

Klosi-opozitës: Mazhoranca do ta votojë faljen e gjobave

Manja në Kuvend: Kemi numrat dhe do t'i anulojmë këto gjoba brenda këtij sesioni parlamentar

Dash Sula: Qami Zela vari veten në burg se e arrestuat për 38 mijë lekë të vjetra

"Të fyesh nuk është opozitë, por është e paedukatë", Majko: Njerëzit vlerësohen nga pesha e fjalës

Bardhi: Firmat për faljen e gjobave po i mblidhni tani. Spiropali: Mos bëni teatër

"Mbyllni komisionin e dezinformimit"/ Braçe-Zhupës: Mos u lyej me parfum! Më dukesh si ruse

"Delegacioni për në Venecia i përbërë vetëm nga mazhoranca", Korreshi: Bushka do të na përfaqësojë

"Lista t'i shkojë SPAK-ut"/ Sula: Keni frikë nga deputetët dhe ministrat që kanë përdorur SKY ECC

Bardhi:Duam të vihet në dispozicion draft-opinioni i Komisionit të Venecias për mandatin e Xhaçkës

Bardhi kërkon interpelancë me Ramën, Spiropali: Për shkak të axhendës nuk do të zhvillohet sot

Skandal / Ligji për faljen e gjobave, Noka: Braçe është në sallën matanë duke e hartuar tani ligjin

"O Erjon tu rrit boja, sa shumë m… të ha goja"/ Komenti i Zhupës për Braçen

Bardhi-mazhorancës: Jeni tmerruar nga rikthimi i Sali Berishës

Ligji i propozuar nga PS për faljen e gjobave, Nallbati: Iu vijnë ligje dhe projektligje me sms

Tensione në Kuvend, garda rrethon foltoren, Spiropali: Debat artificial

Ramadan Likaj kërkon me ngulm fjalën nga foltorja, Spiropalin e kap e qeshura: Doni fjalën

Spiropali-Likaj

"Suel Çela është i lidhur me ju?"/ Akuzat e Bardhit në 2021, Berisha: Deklaratat politike

Bazat detare për oligarkët/ Berisha:Çfarë është objekt në planin e përhapjes së ushtrisë do i mbetet

"Mezi qëndrova në foltore nga aromat e parfumeve të luksit", Berisha:Lënë shuma përrallore në kazino

Thirret ezani në xhaminë e Namasgjasë, Berisha ndërpret fjalën: Do ta presim nëse hoxha është brenda

“Keqardhje se si përdoret Parlamenti”, Balluku: Energjia elektrike do të ulet

"Koha e Berishës ka mbaruar"/Noka i përgjigjet Shalsit:I ke mbjellë tre herë flokët, por s'të mbijnë

Berisha: Si mund të votohet buxheti 8.2 miliardë dhe të mos vendoset minimumi jetik 200 euro

Berisha: Miratoni një buxhet pa asnjë qindarkë për të rinjtë dhe pensionistët

"E shoh çehren që ju ka rënë"/ Berisha i drejtohet maxhorancës: Unë erdha, ju e dini vetë

Berisha kërkon një minutë heshtje për ndarjen nga jeta të Sami Repishtit

Pas 11 muajsh rikthehet në seancë plenare/ Kreu i PD-së para hyrjes në Kuvend: Berisha futet

Protestë para kryeministrisë, aktivistët kundër marrëveshjes me Italinë për pritjen e emigrantëve

Kryemadhi ankimon sekuestrimin e dy vilave, flet para mediave: Në protestën nuk do marr pjesë

Vrasja e Alfred Dedjas/ Berisha nxjerr përgjimet: SPAK tu thotë shqiptarëve se kush është Olsi

Berisha: Shfrytëzim pushteti! E majta ekstreme e keqpërdori pa mëshirë presidentin amerikan

"Është betejë për të përmbysur diktaturën", Berisha: Do të dal në takime në diasporë

Nesër rikthehet në Kuvend, Berisha: Do vazhdoj betejën time deri në fitore

Protesta e6dhjetorit tek SPAK/Berisha: Mbështesim çdo protestë kundër diktaturës, kudo që të thirret

Berisha: Rama rrëzoi për oligarkët e tij studimin e pronave në bregdet të certifikuar nga DAM

Vrasja e Alfred Dedjas, Berisha: Dje u ekzekutua publikisht dëshmitari i copëtimit të Jan Prengës

Porti i ri i Durrësit/ Berisha: Rama do u vjedhë shqiptarëve 1.3 miliardë euro me këtë projekt

Berisha: Me aferën e Portit të Durrësit shqiptarët plaçkiten më shumë se kurrë përveç bunkerëve

Pas ceremonisë së Ngritjes së Flamurit, Rama dhe Kurti takojnë nipin e Ismail Qemalit

Lirimi e bën të ndryshojë mendimin për SPAK? Berisha: Falenderova gjykatëse për vendimin

Berisha: Edi Rama, krijo qeverinë teknike, mos e zvarrit kot narkopushtetin tënd!

Berisha: Unë u arrestova se mbrojta interesin kombëtar, se isha antikorrupsioni i shqiptarëve

"Kemi shtruar rrugën drejt fitores!" Berisha: Sot kemi mbështetjen më të madhe ndërkombëtare