LIVE UPDATES
Art&Argëtim

Nobeli në Letërsi, bastet preferojnë Kadarenë, gjeniu i letrave godet me “Pallati i Ëndrrave”

5 Tetor 2019, 18:15 Nga DOSJA
Nobeli në Letërsi, bastet preferojnë Kadarenë, gjeniu i

TIRANË– Çmimi më i madh i fushës së letërsisë, ai “Nobel”, këtë vit do të ndahet më 10 tetor. Në njoftimin e saj Akademia suedeze ka theksuar se sivjet do të jepen dy çmime “Nobel për Letërsi”, për vitin 2018 dhe 2019.

Ky vendim u mor pasi që vitin e kaluar, për shkak të disa skandaleve brenda akademisë suedeze, ky çmim nuk u nda fare. Siç ka bërë të ditur akademia “Nobel”, fituesit në fushën e letërsisë do të bëhen të ditur diku rreth orës 13:00 me kohën lokale të Suedisë. Nobelisti i fundit i letërsisë është shkrimtari japonez Kazuo Ishiguro, i shpërblyer në vitin 2017, shkruan sot gazeta “Zëri”.

Gara e “Nobelit të Letërsisë”, vështirë e parashikueshme

Haruki Murakami, Milan Kundera, Adonis, Margaret Atwood, Olga Tokarczuk, Anne Carson, por edhe Ismail Kadare janë disa nga emrat që po lakohen më së shumti nga njohësit e letërsisë, bastexhinjtë e entuziastët e çmimit “Nobel për Letërsi” sivjet.

Shkrimtari dhe gazetari Ed Sheehan, pasi publikoi listën e ngushtë të pikëve që janë marrë nga bastet për shkrimtarët, mes tyre edhe shkrimtarin shqiptar Ismal Kadare, shkruan për historinë e pritjeve të gjata nga autorët e shquar të “Nobel”-it në “Literary Hub”, një uebfaqe e përditshme letrare, që përqendrohet në letërsi. Ndërsa vë theksin mbi dy autorë të njohur, si Milan Kundera dhe Ismail Kadare, shkrimtari dhe gazetari Ed Sheehan shprehet se “Nobel”-i është i paparashikueshëm dhe satirizon sajesat publicitare të shtëpive botuese ose qëndrimet nacionaliste në reklamimin paraprak që u bëhet autorëve si me gjasë që janë shumë afër “Nobel”-it. Një nga kriteret e përzgjedhjes së “Nobel”-it pas listës së ngushtë është se përveç jurisë caktohen (telefonohen) edhe 6 anëtarë të orëve të fundit për votim, gjë që e bën të rrëshqitshëm këtë çmim kundrejt pritshmërisë së publikut ose edhe atyre që kapen pas etheve të lojërave të fatit. Dihet që Akademia suedeze e Nobelit nuk zbardh në faqen e saj zyrtare asnjë fazë paraprake të procesit të votimit. Pritet vetëm data 10 tetor, kur të mësojmë se cilët janë dy autorët fitues të çmimeve “Nobel për Letërsinë” për 2018-n dhe 2019-n. E juria e Akademisë jorrallëherë ka befasuar dashamirët e librit. Së fundi në vitin 2016 me dhënien e “Nobelit të Letërsisë” poetit e muzikantit Bob Dylan.

Kadareja, shpresa e letërsisë shqipe për një “Nobel”

Edhe sivjet në garë për “Nobelin për Letërsi” është edhe shkrimtari shqiptar me famë botërore, Ismail Kadare. Shkrimtari gjirokastrit me romanin e tij “Pallati i ëndrrave” është sërish një nga emrat më të diskutuar në listën e ngushtë të çmimeve “Nobel për Letërsinë”. Ky roman, që shpreh sintezën e instalimit të diktaturës me një stil të përsosur metaforik, u botua për herë të parë më 1981-n me titullin “Nëpunësi i pallatit të ëndrrave”.

Rikujtojmë se vetëm para pak ditësh shkrimtari Ismail Kadare është përzgjedhur fitues i “Çmimit Pak Kyongni 2019”. Në njoftimin e bërë nga Kim Uchang, kryetar i komisionit përzgjedhës, thuhet se “punimet e Ismail Kadaresë i bëjnë lexuesit të mendojnë dhe të ndiejnë fort marrëdhënien e tyre me ngjarje të caktuara të historisë”. Ceremonia për dhënien e këtij çmimi do të mbahet më 26 tetor 2019, në qendrën kulturore “Toji” të Koresë së Jugut.

Ky çmim shoqërohet edhe me një shpërblim financiar prej rreth 84 mijë dollarësh. Përzgjedhja e fituesit bëhet pasi shqyrtohen rreth 350 autorë nga mbarë bota, të cilët përmbushin kriteret e përcaktuara. Që nga muaji korrik komisioni përzgjedhës kishte përpiluar listën e 5 autorëve më të mirë, nga të cilët fitoi shkrimtari i njohur shqiptar.

Çmimi u krijua në vitin 2011, nga fondacioni kulturor “Toji”, për të nderuar shkrimtaren e ndjerë koreane Pak Kyongni. Çmimi nderon çdo vit një shkrimtar të letërsisë botërore për ndikimin në fushën e letërsisë. Në vitin 2018 me këtë çmim u nderua amerikani Richard Ford, ndërsa në vitin 2017 çmimi iu dha britanikut Antonio Byatt. Fitues të mëparshëm kanë qenë Ngugi wa Thiong’o (Kenia, 2016), Amos Oz (Izrael, 2015), Bernhard Schlink (Gjermani, 2014), Marilynne Robinson (SHBA, 2013), Ludmila Ulitskaya (Rusi, 2012) dhe Choi In-hun (Kore, 2011).

“Nobeli për Letërsi” ndahet çdo tetor, siç kërkohet në testamentin e shkencëtarit Alfred Nobel, “Për njeriun që ka krijuar në fushën e letërsisë veprën më të vlefshme me një drejtim ideal”. Rikujtojmë se që prej vitit 1901 këtë çmim e kanë fituar 113 njerëz, prej të cilëve vetëm 14 kanë qenë gra. 

Marrë nga Zëri

(f.m/dosja.al)

Tirana është boshatisur për ditët e pushimit. Cilën nga ritet e shenjta po ndiqni:

View Results

kulture kulture çmimi nobel ismail kadare çmimi nobel ismail kadare

Sondazh

Poll

Beqaj: Pashë dje që latë avokatin e zotit Rrapaj të flasë! Vokshi: Ose bëni deklaratën dhe vijojmë

Beqaj: Pashë dje që latë avokatin e zotit Rrapaj të flasë! Vokshi: Ose bëni deklaratën dhe vijojmë

Beqaj: Nuk tërhiqem, kemi bërë kërkesë proceduriale! Vokshi: Jo nuk ju lejohet

"Kryetare është e disata herë që ofendon!" Klodiana Spahiu me tone të larta te "Shëndetësia"

Hoti-Beqajt: Faleminderit që rrëzuat mitin e shokut tuaj se nuk ka hajdut 2 metra

Prezantimi i Beqajt me Power Point. Vokshi: Bëjeni në Surrel këtë. Ndreca: Jemi shumicë

Avokati i Beqajt ‘mollë sherri’ mes Vokshit dhe Ndrecës: Keni konflikt interesi, është dhe i juaji

Mesazh apo kujdes? Beqja heq ujin Selita të Kastratit dhe nxjerr nga çanta ujin e preferuar

Beqaj thirret për dëshminë te "Shëndetësia": Jam i papunë! Dua të ilustroj me zë, figurë dhe numra

Ironizon Petro Koçi: Perla e ditës deklarata që kryetarja ishte mbi palët

Zhupa në Komisionin e Shëndetësisë: "Na tregoni kur do dëshmojë Vilma Nushi dhe Rama!"

Përplasje në Komisionin hetimor të Shëndetësisë/Vokshi-Metajt:Kur të vijë radha do e marrësh fjalën!

“Hajde o Skënderbe, çaji malet më dysh se na ka marrë malli”, Korreshi kërkon Ramën te Sterilizimi

"Kryeministrit s'ia mban të vijë!" Komisioni hetimor/ Metaj-opozitës: Ai ju bën leksione!

Sterilizimi/Përplasje mes Ndrecës dhe Vokshit: Beqaj dëshmitari kryesor. Kryetarja:Të vi Vilma Nushi

Tre dëshmitarët nuk janë paraqitur, Vokshi: Do të kërkojmë një shtyrje tjetër për të vijuar punën

Beqaj lë qelinë e burgut, niset drejt Kuvendit për të marrë pjesë në komisionin e Sterilizmit

Bilali: Arsyeja pse dalim keq në raportet për klimën e biznesit, se biznesmenët përmenden me emra

Vala migratore/ Orban: Jam i vetmi kryeministër që ka mbijetuar, duhet të mbrojmë kufijtë tanë

"Shqipja është gjuhë parajse"/ Rama batuta me Orban: Duhet përjetësi për ta mësuar

Ku do e vendosni Putin, pro luftës apo paqes? Orban: Nuk është detyra ime kjo

A e hapët shampanjën për Trump/ Orban: E kam mbajtur këtë premtim, rezultat fantastik

Rama në konferencë më Viktor Orban: Jam optimist, vendi i Shqipërisë në Evropë

Një ditë pas fitores së Trump/ Orban: Nuk mund të presim që amerikanët të na mbrojnë

Debatet për buxhetin faktik 2023, Noka: Derrat e majmë zhgërryhen në 80 mijë euro në muaj!

Diskutimi për buxhetin/ Ministri Malaj: Parashikohen investime kapitale dhe fonde sociale

“Bëni tender që të burgosurit të vishen me Hugo Boss!" Momenti kur Sula i dorëzon veshjen ministrit

Nallbati: Shqetësohuni kur ngrini dorën për të kaluar miliona për koncesione

"Puna jonë është t'iu kontrollojmë ju",Bylykbashi: Miratimi i rregullores ishte kampi i përqendrimit

"Duam emrat e gjithë policëve", Xhixho për arrestimin e Metës: Sot është data finale

Shehaj: Ministri i Brendshëm të na sqarojë për mbetjet toksike? Hoxha: Urdhri po ekzekutohet

"Të vazhdojmë me diskutimin!" Majko ironizon opozitën: Më kujtoni veten kur isha student

Bardhi: Ushtari i bandave detyroi policinë të referojë në Prokurori opozitën! Hoxha: Je gënjeshtar

"E kemi humbur respektin për presidentin", Bardhi: Mos të shitet për dy leje ndërtimi

Vasili: Hetoni pse sekretariati i rregullores nuk mblidhet për kërkesat e opozitës

"Na i faturuat karriget e djegura nga 2 mln lekë i gjetëm të vjetra", Nallbati: Edhe këto i vodhët?

"Shoku President bën fushatë!" Korreshi: A ka përgjegjësi ky njeriu? Spiropali: Trego respekt për të

“Ju kemi mundur në 30 vite e do ju mundim sërish!” Klosi-opozitës: Ju dënon ligji dhe Rregullorja

Baçi-ministrit Hoxha: Kanë qenë me armë dhe duhet të mbani përgjegjësi

“Ke marrë rolin e Nafijes te Gjuetia e fundit”/ Spiropali replikë Nokës: Na kishe munguar

"Jemi këtu për betejë, jo për diskutime me ju", Noka: Mllefin tuaj ndaj opozitës e rrëzoi dhe SPAK

“Nuk arrini dot të ndizni zjarr idesh dhe ndizni karriget”, Gogu: Thërritini arsyes

Spaho për përjashtimin e 24 deputetëve: A ju vret ndërgjegja sot?A nuk mund ti thoni më fal opozitës

"Turp të keni!" Sula në Kuvend: Po përdorni vendimin e Kushtetueses për letër higjenike

Peleshi-opozitës: Duhet të ndajmë mendjen se çfarë qëndrimi do të mbajmë për vendimet e gjykatave

"Përjashtuat 24 deputetë të opozitës se iu donte qejfi", Zhupa: Mbani në komisione Plarent Ndrecën

"Vazhdoni duke e shkelur rregulloren", Dogjani-Spiropalit: Nikolla nuk ishte e sëmurë!

Vendimi i Gjykatës Administrative për deputetët e opozitës, Balla: Ka ulur masën

"Bllokuat deputetët e opozitës për 30 ditë pa ligj", Bardhi- Spiropalit: Jep dorëheqjen

Kuvendi nis mes tensionesh, Garda futet në sallën e seancës plenare

"Do bëjmë së bashku gjëra që duken të pamundura!" Rama mbyll takimin me shqiptarët në Selanik