LIVE UPDATES
Ekonomi

Emergjencat shëndetësore në Shqipëri! Reagimi drejt përkeqësimit, të papërgatitur

22 Janar 2022, 06:13 Nga DOSJA
Emergjencat shëndetësore në Shqipëri! Reagimi drejt

Me gjithë hapat e rëndësishëm që kanë marrë vendet për t’iu përgjigjur pandemisë së COVID-19, të gjitha, pavarësisht nivelit të të ardhurave që kanë, mbeten në mënyrë të dukshme të papërgatitura për t’iu përgjigjur kërcënimeve epidemike dhe pandemike, mes tyre edhe Shqipëria. Ky ishte mesazhi që përcolli raporti i fundit i Indeksit Global të Shëndetësisë për vitin 2021.

Shqipëria është renditur në vendin e 59 nga 195 që ishte totali i vendeve të marra në analizë. Por cilat aspekte të sigurisë shëndetësore të marra më vete kanë shënuar përmirësim apo përkeqësim në raport me vitin 2019 kur është publikuar për herë të fundit ky indeks?

Ajo që paraqitet me përkeqësim është detektimi apo zbulimi, që ka një rënie të pikëve me 5.4. Tek kjo kategori – mbikëqyrja, aksesi në të dhëna dhe transparenca – janë ato ku janë bërë hapa pas, ndërkohë që dhe investigimet të bazuara në raste janë përkeqësuar vazhdimisht. Forca punëtore epidemiologjike dhe zinxhirët e furnizimit të laboratorëve kanë mbetur të pandryshuar.

Përgjigjja është treguesi i tretë që përbën indeksin dhe ka shënuar vlerë 38.1, me rënie me 5.4, duke na renditur në vendin e 79 në botë vetëm për këtë tregues. Rënia më e madhe ka qenë në nënkomponentin e aksesit në infrastrukturën e komunikimit dhe të kufizimeve për të udhëtuar dhe të tregtisë. Në përmirësim ishin përgatitja për emergjencë dhe plani për t’iu përgjigjur asaj.

I vetmi indikator ku Shqipëria ka përmirësim është ai i shëndetit, i cili lidhet me infrastrukturën e nevojshme, pra për numrin e klinikave dhe spitaleve, si dhe të stafit mjekësor në dispozicion. Këto të fundit janë më mirë sesa në vitin 2019, por diferenca më e madhe është bërë nga nënkomponenti i zinxhirit të furnizimit në sistemin shëndetësor dhe punonjësit në fushën e shëndetësisë.

Një tjetër tregues i marrë në analizë është ai për normat ku ka një rënie të pikëve me 2.9 në raport me 2019-n dhe angazhimet ndërkombëtare dhe financimin.

I fundit është treguesi i riskut, me një rënie me 3.1 të pikëve të indeksit në raport me vitin 2019 dhe ai tregues që e rendit më keq vendin tonë, nëse vlerësohet më vete. Shqipëria renditet e 121 mes 195 vendeve vetëm për këtë tregues dhe çfarë shihen si problematike është rreziku i sigurisë dhe politikës, rezistenca socio-ekonomike, rreziqet mjedisore dhe dobësitë e shëndetit publik.

“Shqipëria çalon për infrastrukturën e amortizuar dhe mungesë burimesh njerëzore”

Flet Erion Dasho, mjek dhe ekspert i shëndetësisë

Indeksi Global i Sigurisë Shëndetësore e paraqet Shqipërinë me një përkeqësim të nivelit të përgjigjes ndaj emergjencave shëndetësore. Eksperti i shëndetësisë, Erion Dasho, thotë për “Monitor” se, Shëndeti publik, prej vitesh nuk ka qenë prioritet për qeverinë shqiptare, është lënë në dorë të amatorëve, nuk është investuar siç duhet në drejtimet e duhura. Ai evidenton si problem infrastrukturën e spitaleve, si dhe mungesën e burimeve njerëzore.

Sipas këtij Indeksi, të përgatitur nga Qendra Johns Hopkins për Sigurinë Shëndetësore në vitin 2021, Shqipëria është renditur në vendin e 59 nga 195 vende të marra në analizë. Elementi që ka pasur më tepër përkeqësim, sipas raportit, ka qenë aftësia për detektim të situatave shëndetësore. A e shihni reale këtë mangësi në kontekstin shqiptar?

Gjykoj se, realisht ne kemi mangësi të theksuar kur vjen puna për evidentimin e situatave dhe kjo u pa gjatë menaxhimit të situatës së pandemisë. Patëm dy anë: ose mosnjohje të situatës apo interpretim tjetër, kur gjatë gjithë pandemisë, shqiptarëve u thuhej se, ne ishim një nga vendet që e kontrollonim më mirë Covid, ndërkohë që të dhënat subjektive, pra ato që vinin nga pacientët, flisnin për shtëpi të kthyera në spitale, për një situatë problematike në periudhën e vjeshtës dhe të dimrit.

Po kështu, kur dolën të dhënat e vdekshmërisë së përllogaritur, rezultoi se Shqipëria kishte 16 mijë vdekje nga Covid. Mendoj se ky indikator tregon realisht se Shqipëria është e paaftë të verifikojë çfarë është duke ndodhur në terren, ose është fshehje e qëllimshme.

Një tjetër element i konsideruar problematik, sipas raportit, është dobësia e shëndetit publik. Çfarë mendoni se mund të përmirësohet më tej në kushtet e një pandemie globale që po zgjat?

Shëndeti publik, prej vitesh, nuk ka qenë përparësi për qeverinë shqiptare, është lënë në dorë të amatorëve, nuk është investuar siç duhet në drejtimet e duhura. Për shembull, studentët që kanë përfunduar studimet në lëndët e shëndetit publik, janë të papunë.

Dhe në institucionet tona shëndetësore gjen shpesh persona pa arsimin përkatës, që vijnë nga fusha të cilat nuk lidhen direkt me shëndetin. Mjafton ky indikator që të tregojnë se përparësi nuk ka qenë shëndeti publik, ndaj jemi në këtë situatë të cilën e nxjerr në pah edhe raporti në fjalë.

I vetmi indikator ku Shqipëria ka përmirësim është ai që lidhet me infrastrukturën e nevojshme – për numrin e klinikave dhe spitaleve, si dhe të stafit mjekësor në dispozicion. A e shihni këtë tregues real?

Për sa u takon klinikave, duhet të dallojmë spitalet nga qendrat shëndetësore. Në vitet e fundit ka pasur një iniciativë të mirë të shëndetësisë për të rinovuar qendrat shëndetësore, një program i cili quhet 300 qendra. Për mendimin tim, ky ka qenë një investim i drejtë, sepse qendrat shëndetësore kanë nevojë për pak investime, për t’u kthyer në një institucion shëndetësor që është i përshtatshëm për të ofruar kujdes mjekësor.

Deri para disa viteve, ka pasur qendra shëndetësore ku pikonte çatia, apo degradime të tjera të amortizimit të infrastrukturës, gjë e cila u zgjidh. Por nuk e di se sa u shoqërua kjo edhe me zëvendësimin e pajisjeve mjekësore, që janë një ndër imputet e rëndësishme të kujdesit shëndetësor. Sa u përket spitaleve, mendoj se infrastruktura e spitaleve publike në Shqipëri, është tërësisht e amortizuar dhe e papërshtatshme për të ofruar kujdes shëndetësor modern.

Të gjitha spitalet janë ende të modeleve sovjetike, me godina të amortizuara që nuk lidhen me ura brenda të njëjtit spital. Në të gjitha spitalet moderne, ka infrastrukturë nëntokësore, ku janë të përqendruara shërbimet mbështetëse spitalore, si laboratorë, radiologji etj., ose edhe shërbime mbështetëse joklinike si menaxhimi, teknologjia e informacionit, lavanderia, kuzhina etj., gjë që mungon si model në Shqipëri.

Prej shumë vitesh kam rekomanduar që nevojitet një plan zëvendësimi / rregullimi gradual, për të zëvendësuar një spital rajonal çdo dy ose tre vjet. Kjo do të bëjë që, Shqipëria, brenda një afati 15-vjeçar, të zëvendësojë këtë strukturë të amortizuar spitalore. Ndërsa sa u përket burimeve njerëzore, nuk e di ku e kanë parë optimizmin në këtë raport, pasi Shqipëria është vendi i fundit në Europë për numër mjekësh për banorë.

Nëse Gjermania ka 6-7 mjekë për 1000 banorë, Shqipëria ka 1.2. Tani pretendojnë se është rritur, por mendoj se shifra nuk është e saktë, pasi nuk janë bërë çregjistrimet e mjekëve që janë larguar më parë. /Intervistoi: Deada Hyka

Marre nga MONITOR

Ndihmës-Sekretarja e Shtetit takoi Alibeajn, ndërsa Paloka deklaroi se ka firmosur peticionin kundër ambasadores Kim. Çfarë do të thotë kjo për PD?

View Results

ekonomi kryesore shendetesi shëndetësia në shqipëri shqiperi shendetesi shëndetësia në shqipëri shqiperi

Sondazh

Poll

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

"Injoranca nuk është argument" Nuk i pëlqeu pyetja, Rama prek në faqe gazetaren Ambrozia Meta

Del VIDEOJA, Elia godet Princ Lekën: Familja ime të ka mbajtur me bukë

VIDEO/ Noka i jep Spiropalit pankartën, Ministrja ofrohet ta mbaj para fytyrës

Publikohen pamjet nga brenda bazës ajrore të Kuçovës, Komandanti: E gatshme për stërvitjen e trupave

Tempulli 2/ Me kanabis gati për shitje dhe shuma parash, arrestohen 4 të rinj në Tiranë

Dalin pamjet nga kasollja ku u vra 50-vjeçari në Durrës

Kontrabandonin ilaçe dhe telefona, arrestohen dy persona në Tiranë, sekuestrohen 47 iPhone

I vunë flakën eskavatorit me vlerë 150 mijë euro, arrestohen 2 autorët e ngjarjes

Reshjet e shiut dhe borës në vend, policia: Moderoni shpejtësinë e mos kryeni parakalime të gabuara

Kampioni Alvin Karaqi mes lotësh: Për besë u ndjeva si Gjergj Kastrioti kur mora flamurin

'Dokumentar horror'/ Berisha publikon pamjet: Do ju paraqes terrorin që Bajrajt ushtruan më 14 maj

Krimi në Bulqizë/ Fqinji: Po hante bukë në banesë kur erdhën dy makina!

Dosja "Gjici"/ Zv.kryetari i bashkisë së Kukësit shkon në SPAK

Newsroom 11 |XAMA: LAJMI I FUNDIT FAKE QË PASHË, ISHTE PËR MUA

Newsroom 11 |XAMA: KËSHILLË QYTETARËVE- MOS LEXONI VETËM NJË BURIM

Newsroom 11 | XAMA: GAZETARËT NUK SHKRUAJNË ME EMËR, KJO S'ËSHTË ETIKE

Xama në Newsroom: Lajmet e rreme përhapin panik! Më akuzuan se kisha marrë para për një shkrim

Muka në Newsroom: Në Shqipëri ka portale gjobaxhie, u bëjnë shantazh njerëzve

Xama në Newsroom: Fake News shpërndahet më shumë në Facebook e Tik Tok! Gazetarët të shkruajnë emrin

Newsroom 11 |Kush prodhon lajme të rreme në Shqipëri

Newsroom 10 |SENJA: NE S'REAGOJMË NDAJ GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 |HAZIZAJ: 'ÇOHU ENVER', PJESË E GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ KEMI MARRËVESHJE PËR TË MBROJTUR 'VIKTIMAT'

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES KA SHKAKTUAR DHE KRIME

Newsroom 10 |GAZETARI: GJUHA E URREJTJES, PJESË E SHOQËRISË

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES, E FRIKSHME NË SHQIPËRI

Vidhnin në banesa duke përdorur çelësa të klonuar, vihet në pranga 1 person,nje tjeter në kërkim

Newsroom 10 |GJUHA E URREJTJES PËRDORET NGA POLITIKA, AMA TË KONTROLLOJË GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: STEREOTIPET NXISIN GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES LUFTOHET ME EDUKIM

Newsroom 10 | Gjuha e urrejtjes në media, si dhe kush e shpërndan?

Ndryshimet në PS/ Gjiknuri: S'është fundi, por fillimi i diçkaje të re.

Inceneratorët/ S’kam dhënë asnjë kontratë pa garë, ato janë publike!

Ndihet 'i shitur' nga Rama? Gjiknuri: Nuk ndjej braktisje, kam komunikim me të prej 20 vitesh

Klosi: Kemi primare reformimin e partisë, PS synon mandatin e katërt

U shkarkua si Sekretar i Përgjithshëm, Gjiknuri: PS edhe kur fiton, refekton!

Digjet shtëpia në Shkodër, në banesë ndodhej një i moshuar, përfundon në spital

Vazhdon përplasja në PD! Basha kërkon mbledhjen e Komisionit të Etikës për të, Bardhi: Shenjë humbje

Vrasja e Jetmirës/ Autori u dënua me 28 vite burg, nëna e viktimës: Duhet dënim përjetë!

Newsroom 9 | Kallanxhi: Threads? S`besoj se do zgjasë shumë

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Mos merrni për bazë asgjë thuhet në rrjet

Newsroom 9 | Gazetarja: po ndodhin vrasje nga tik tok

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Fake News dallohet vetëm po të jemi kritikë

Newsroom 9 | Kallanxhi: Shqiptarët besojnë gjithçka shohin në rrjet

Newsroom 9 | Eksperti i IT, Tomi Kallanxhi: Tik Tok ka "fake news" sepse s'ka censurë

Newsroom 9 | Gazetarja: Shqipëria do kohë të përshtatet me Tik Tok

Newsroom 9| Eksperti i IT: Çdo rrjet është i përkohshëm, duhet të kujdesemi për vlerat

A mund të mbyllet TikTok për Shqipërinë? Flet për Newsroom eksperi i IT

Fëmija mbyllet brenda në shtëpi, nëna e alarmuar njofton zjarrfikësit, NDËRHYRJA nga ballkoni