LIVE UPDATES
Ekonomi

Inflacioni dhe normat e interesit do të frenojnë rritjen ekonomike

Në mungesë të efektit të stimulit monetar, sipas vlerësimit të kryer nga Banka e Shqipërisë, rritja ekonomike e vitit të kaluar supozohet se mund të ishte rreth 7.3%, nga 8.5% që është vlerësim më i fundit zyrtar i INSTAT.

4 Dhjetor 2022, 07:04 Nga A.B

Inflacioni dhe normat e interesit do të frenojnë rritjen ekonomike

Rritja e inflacionit dhe shtrenjtimi i normave të interesit pritet që të ndikojë negativisht në ecurinë e ekonomisë së vendit.

Një analizë e Bankës së Shqipërisë për ndikimin e politikës monetare evidenton se ajo ka kontribuar mesatarisht me 0.9 pikë përqindje në rritjen ekonomike në pesë vitet e fundit. Gjatë periudhës 2020-2021, efekti pozitiv i politikës monetare vlerësohet ndjeshëm më i lartë se mesatarja e pesë viteve të fundit, me rreth 1.3 pikë përqindje.

Në mungesë të efektit të stimulit monetar, sipas vlerësimit të kryer nga Banka e Shqipërisë, rritja ekonomike e vitit të kaluar supozohet se mund të ishte rreth 7.3%, nga 8.5% që është vlerësim më i fundit zyrtar i INSTAT.

Efekti pozitiv i politikës monetare në rritjen ekonomike është përcjellë nëpërmjet uljes së normave të interesit dhe kostos së shërbimit të borxheve ekzistuese, të primeve më të ulëta të rrezikut, kreditimit të vazhdueshëm të ekonomisë dhe rritjes së konkurrueshmërisë së eksporteve shqiptare.

Megjithatë, pozicioni ultrastimulues i politikës monetare nuk mund të qëndrojë i tillë për periudha shumë të gjata kohore, sepse mund të bëhet premisë për lindjen e inflacionit të gjeneruar nga kërkesa agregate.

Tashmë, rritja e normave të interesit pritet të ketë ndikim të konsiderueshëm edhe në nivel makroekonomik. Një kosto më e lartë e huamarrjes për bizneset dhe individët pritet të sjellë  ngadalësim të financimit për konsum dhe investime, duke ulur kërkesën e brendshme në ekonomi.

Shpenzimet më të larta për interesa të kredive do të sjellin ulje të konsumit të familjeve huamarrëse, duke dhënë  efekt të mëtejshëm negativ në kërkesën e brendshme. Përballë rritjes së shpenzimeve për interesa, bizneset mund të jenë të detyruara të rrisin çmimet, për të ruajtur marzhet e përfitueshmërisë.

Në këtë mënyrë, rritja e normave të interesit, të paktën në afatin e shkurtër, mund të prodhojë efekt të ri inflacionist në ekonomi.

Në momentin kur përcjellja e kostove të shtuara në çmim do të jetë e pamundur, efekti i radhës do të jetë shkurtimi i vendeve të punës për të ulur kostot e biznesit. Në teorinë ekonomike, rritja e papunësisë mund të jetë një ndër efektet kryesore negative të rritjes së normave të interesit.

Banka Botërore parashikon që në dy vitet e ardhshme, ritmet e rritjes së PBB-së të jenë ndjeshëm më të ngadalta, përkatësisht 2.3% dhe 2.5%, nga 3.2% që është parashikimi i fundit për vitin 2022.

Megjithatë, ndikimi direkt i rritjes së normave të interesit në ekonomi supozohet të jetë afatshkurtër. Me stabilizimin e pritshëm të inflacionit pranë objektivit dhe të normës bazë të interesit pranë nivelit neutral, bizneset dhe familjet do të ekuilibrojnë buxhetet e tyre në përputhje me kushtet e reja monetare.

Një nga problemet teorike të periudhave të zgjatura me norma të ulëta interesi është se mund të ulin eficiencën e alokimit të burimeve në ekonomi dhe të bëjnë fizibël projekte apo sektorë që, në kushte normale, nuk do të ishin të tilla.

Një epokë e gjatë interesave afër zeros mund të bëhet premisë për zhbalancime edhe në tregun financiar dhe për investime të gabuara, të marra në kushtet kur kostoja e parasë është tejet e ulët. Të paktën në një masë të caktuar, “fryrja” e re e tregut të pasurive të paluajtshme mund të shpjegohet edhe në këtë këndvështrim.

Nga ana tjetër, në kushte monetare “normale”, nuk do të ishte e pritshme të shihnim fenomene të ngjashme me ato të epokës së interesave minimale historike. Në ekonominë globale, paraja e lirë ndikoi në “fryrjen e tregjeve të aksioneve, por pjesërisht edhe të pronave.

Duke qenë se Shqipëria nuk ka një treg kapitali, efektet mund të priten kryesisht në tregun e pasurive të paluajtshme. Paraja e lirë, mes të tjerash, nxiti investimin në pasuri të paluajtshme dhe rritjen e çmimeve të pronave.

Në mungesë të kredive kaq të lira, teorikisht një cikël rritje kaq i shpejtë i çmimeve do të ishte i vështirë për t’u arritur, megjithëse ky treg vazhdon të ndikohet shumë edhe nga burimet informale.

Në kushtet e reja monetare, në teori duhet të presim që çmimet e pronave do të jenë më të mbështetura në një ekuilibër normal të kërkesës dhe ofertës, si dhe aftësisë së familjeve për të gjeneruar kursime dhe për të paguar kredi./MONITOR

norma e interesit

Sondazh

Poll

Berisha: Avoketërit e mi po merren me shqyrtimin e mundësisë për në Strasburg

Berisha: Avoketërit e mi po merren me shqyrtimin e mundësisë për në Strasburg

Berisha: Nuk u besoj sondazheve, nëse nuk do ishin mashtrim, sot do ishte fituese Kamala Harris

Protesta e 23 dhjetorit/ Berisha: Do të jetë një skenar shumë i ngjeshur dhe i fortë

Berisha: Sadushi i KED-së i propozon Sadushit të Gjykatës së Lartë! Kjo është drejtësia e Sorosit

"Në krye është Rama, pas tij vjen Dumani!" Berisha: Po krijojmë librin e zi të akteve, antiligjore

Berisha: Çështjen e inceneratorit të Tiranës do ta ndjekim deri në Strasburg

Hidhet në erë ura e Babrroit

Berisha publikon foton: Ja konflikti flagrant i interesit i Altin Dumanit me Erion Veliajn

Berisha: Te galeria e Ajola Xoxës u gjet edhe një dhomë masazhi për dy tajlandezë!

Situata dramatike e sigurisë në shkolla/ Berisha: Narkoshteti ka futur krimin dhe drogën në klasa

Berisha: Ambasadat janë në një veprimtari elektorale të ethshme!

Berisha: Narkoshteti po mobilizon trupën kriminale elektorale më të rrezikshme të të gjitha kohërave

"Na ndihmon të arrijmë në horizontin blu!" Rama batuta me përfaqësuesen e Avokatit të Popullit

“Transparent Albania”/ Rama: Çdo njeri mund të ndjekë në kohë reale statusin e kërkesës!

Rama ndan lajmin: Shqipëria kandidohet për të qenë vendi mikpritës i 'World Law Congress'

Gonzato: Qeverisja transparente mbetet gur themeli për të ecur përpara!

Bardhi-Spiropalit: Ndryshuat qëndrim pasi foli Rama, postimet e tij në Twitter janë Kushtetuta juaj

Kërkesa e Bardhit për interpelancë me Ramën për çështjen "Becchettin", Spiropali: Duhen fakte

, Balla: Kryeministri nuk mund të japë llogari për një shpifje të propaganduar

“Ogerta jep dorëheqjen!" Zhupa vendos pankartën, Spiropali: Mos e prekni foltoren e Kuvendit!

Nis seanca plenare/Bardhi kërkon interpelancë me Ramën:Përfshirjen e të vëllait në çështjen "Xibraka

Rama: Synojmë të prodhojmë letrat me vlerë në Shqipëri

“Pikë ku na godasin rregullisht!" Pastrimi i parave/ Rama: Nuk jemi të kënaqur me këtë

Formësimi i së Ardhmes së GovTech/Rama:I lumtur që revolucionin digjital në rajon e mbulon vendi ynë

Altin Dumani shpallet nga DASH një nga 10 kampionët e antikorrupsionit në botë

Berisha: Çdo patronazhist shpallet terrorist elektoral dhe do të gjykohen me rreptësinë më të madhe

Berisha tregon ku do të merren lekët për rritjen e pagave, pensioneve dhe minumit jetik

Berisha: Edi Rama ushqen urrejtje për bluzat e bardha, që prej 1990

Berisha: Vëllai i anëtarit të bandës së Xibrakës i çoi Ramës foto të Olsit me trafikantët kolumbianë

Berisha: Rezoluta e IDU kërkon qeveri teknike për zgjedhjet në Shqipëri

Berisha:Gjendjen në Shqipëri e përshkruajnë si diktaturë,e krahasueshme me Tunizinë dhe Bjellorusinë

BKH te 'Harabeli' i Ajola Xoxës

Dalin pamjet e mbërritjes së agjentëve të BKH në banesën e Veliajt

Bardhi shpërthen ndaj Spiropalit: Zhupa iu përgjigj një deputeti pleh. Duhet të kishe reaguar ti

"Deputetja të kërkojë falje",Zhupa i drejtohet Peleshit me fjalët e Braçes: Po ti i thua gruas ruse?

Tensione në Kuvend/ Ndërpritet seanca plenare, Spiropali: E paprecedentë, kushdo që fyen do dënohet

Debatet në Kuvend/ Balla- opozitës: Në fund do vini si pulat dhe do votoni anullimin e gjobave

Klosi-opozitës: Mazhoranca do ta votojë faljen e gjobave

Manja në Kuvend: Kemi numrat dhe do t'i anulojmë këto gjoba brenda këtij sesioni parlamentar

Dash Sula: Qami Zela vari veten në burg se e arrestuat për 38 mijë lekë të vjetra

"Të fyesh nuk është opozitë, por është e paedukatë", Majko: Njerëzit vlerësohen nga pesha e fjalës

Bardhi: Firmat për faljen e gjobave po i mblidhni tani. Spiropali: Mos bëni teatër

"Mbyllni komisionin e dezinformimit"/ Braçe-Zhupës: Mos u lyej me parfum! Më dukesh si ruse

"Delegacioni për në Venecia i përbërë vetëm nga mazhoranca", Korreshi: Bushka do të na përfaqësojë

"Lista t'i shkojë SPAK-ut"/ Sula: Keni frikë nga deputetët dhe ministrat që kanë përdorur SKY ECC

Bardhi:Duam të vihet në dispozicion draft-opinioni i Komisionit të Venecias për mandatin e Xhaçkës

Bardhi kërkon interpelancë me Ramën, Spiropali: Për shkak të axhendës nuk do të zhvillohet sot

Skandal / Ligji për faljen e gjobave, Noka: Braçe është në sallën matanë duke e hartuar tani ligjin

"O Erjon tu rrit boja, sa shumë m… të ha goja"/ Komenti i Zhupës për Braçen

Bardhi-mazhorancës: Jeni tmerruar nga rikthimi i Sali Berishës