"Kam besim në integritetin e tyre!" Berisha: Rama po bën çdo përpjekje për të ndërhyrë në raporti...
Politike
DASH ‘nxin’ Shqipërinë në raportin e fundit: Drejtësia e korruptuar, PPP-të të rrezikshme
11 Korrik 2019, 18:53Nga DOSJA
SHBA– Departamenti Amerikan i Shtetit ka publikuar raportin e tij për klimën e investimeve në Shqipëri.
Sipas raportit, Shqipëria shënon rritje në ekonomi, por është gjithnjë e më e vështirë për investitorët e huaj që të vijnë në vendin tonë.
Ara përmendin korrupsionin, veçanërisht në gjyqësor, mungesën e transparencës në prokurimin publik dhe zbatimin e dobët të kontratave si probleme të vazhdueshme në Shqipëri.
Sa i përket korrupsionit indeksi i Transparency International i Perceptimit të Korrupsionit 2018 renditi Shqipërinë 99 të 180 vendeve, një rënie prej tetë vende nga viti 2017. Rrjedhimisht, Shqipëria tani perceptohet si vendi më i korruptuar në Ballkanin Perëndimor.
Në raport nuk lihet pa përmendur as PPP, të cilat konsiderohen si të rrezikshme nga raporti i DASH për shkak të analizës ës dobët kosto-përfitim dhe mungesës ës ekspertizës teknike në hartimin dhe monitorimin e kontratave.
RAPORTI I PLOTË:
Shqipëria është një vend me të ardhura të mesme të mesme me një produkt vendor bruto (GDP) 5,288 USD për banorë. Ajo ka një popullsi prej rreth 2.9 milion njerëz, rreth 45 për qind e të cilëve jetojnë në zonat rurale.
Sipas vlerësimeve të FMN-së, GDP-ja reale u rrit me 4.2 për qind në vitin 2018 dhe rritja pritet të bjerë gjatë vitit 2019 por sërish mbetet në afërsi të 4 për qind.
Shqipëria mori statusin e kandidatit të Bashkimit Evropian (BE) në qershor 2014 dhe që atëherë ka kërkuar të hapë negociatat e pranimit. BE ka inkurajuar Shqipërinë që të vazhdojë përparimin në reformat lidhur me pesë prioritete kryesore: reformën e administratës publike, reformën e drejtësisë, luftën kundër korrupsionit, luftën kundër krimit të organizuar dhe mbrojtjen e të drejtave të njeriut, duke përfshirë të drejtat e personave që i përkasin pakicave apo edhe të drejtave të pronës.
Investitorët e huaj përmendin korrupsionin, veçanërisht në gjyqësor, mungesën e transparencës në prokurimin publik dhe zbatimin e dobët të kontratave si probleme të vazhdueshme në Shqipëri.
Në vitin 2016, qeveria shqiptare (QSH) miratoi amendamente gjithëpërfshirëse kushtetuese për të reformuar sistemin gjyqësor të vendit dhe për të përmirësuar sundimin e ligjit. Zbatimi i reformës gjyqësore është duke u zhvilluar, duke përfshirë edhe verifikimin e gjyqtarëve dhe prokurorëve për pasuri të pashpjegueshme.
Gjyqtarët e prokurorët të shumtë janë shkarkuar nga një komision verifikimi për pasuri të pashpjegueshme ose lidhje të krimit të organizuar, duke bërë që investitorët e huaj ta perceptojnë si një problem klimën e investimeve duke e cilësuar Shqipërinë një vend i vështirë për të bërë biznes.
Investitorët raportojnë shqetësimet e vazhdueshme që rregullatorët përdorin legjislacionin dhe ligjet e vështira për t’u interpretuar ose jo konsistente si mjete për të larguar investitorët e huaj dhe për të favorizuar kompanitë e lidhura me politikën. Ligjet që rregullojnë veprimtarinë e biznesit ndryshojnë shpesh dhe pa konsultime kuptimplota me komunitetin e biznesit; pronarët e bizneseve dhe shoqatat e biznesit që shpesh theksojnë se nuk kanë marrë njoftim, kohë ose mundësi të mjaftueshme për angazhim në ndryshimet.
Investitorët e mëdhenj të huaj raportojnë presion për të punësuar nënkontraktorë të lidhur me politikë specifike dhe shprehin shqetësimin rreth përputhshmërisë me Aktin e Praktikave të Korruptimeve të Huaja gjatë operimit në Shqipëri. Raportet e korrupsionit në prokurimin e qeverisë janë të zakonshme.
Përdorimi në rritje i kontratave të partneritetit publik privat (3P) ka ngushtuar mundësitë për konkurrencë, duke përfshirë edhe investitorët e huaj, në infrastrukturë dhe sektorë të tjerë.
Analizat e dobëta kosto-përfitim dhe mungesa e ekspertizës teknike në hartimin dhe monitorimin e kontratave 3P janë shqetësime të vazhdueshme. Qeveria kishte nënshkruar më shumë se 200 kontrata 3P deri në fund të vitit 2018.
Të drejtat e pronës mbeten një sfidë tjetër në Shqipëri, pasi që titulli i qartë është i vështirë për t’u marrë. Ka pasur raste të individëve që manipulojnë sistemin gjyqësor për të marrë tituj të paligjshëm të tokës. Kompensimi për tokën e konfiskuar nga regjimi i mëparshëm komunist është i vështirë për t’u arritur dhe joadekuat. Agjencia e ngarkuar me heqjen e ndërtesave të ndërtuara në mënyrë të paligjshme shpesh vepron pa konsultime të plota dhe nuk ndjek procedurat.
Për të tërhequr investimet e huaja direkte dhe për të nxitur investimet vendase, qeveria pritëse miratoi një ligj mbi investimet strategjike në vitin 2015.
Ligji përcakton stimujt e investimeve dhe ofron procedura administrative të shpejta për investitorët strategjikë vendas dhe të huaj, varësisht nga madhësia e investimeve dhe numri i vendeve të punës krijuar. Qeveria gjithashtu miratoi legjislacionin që krijon fusha të zhvillimit ekonomik teknik (TEDAs), si zona të tregtisë së lirë. Zhvillimi i TEDA-s të parë, në Spitallë, Durrës, iu dha një konsorciumi të kompanive lokale në gusht 2017, por vetëm pasi tenderi dështoi tre herë. Zhvillimi i TEDA ende nuk ka filluar, pasi një nga ofertuesit ka kundërshtuar vendimin në gjykatë.
Indeksi i Transparency International i Perceptimit të Korrupsionit 2018 renditi Shqipërinë 99 të 180 vendeve, një rënie prej tetë vende nga viti 2017. Rrjedhimisht, Shqipëria tani perceptohet si vendi më i korruptuar në Ballkanin Perëndimor. Ndërkohë që është përmirësuar nga dy vende, duke shkuar në 63, në sondazhin e Bankës Botërore “Doing Business” të vitit 2019, Shqipëria vijon të jetë e dobët në fushat e zbatimit të kontratave, regjistrimit të pronës, dhënies së lejeve të ndërtimit dhe sigurimit të energjisë elektrike.
Sistemi ligjor shqiptar duket se nuk bën diskriminim ndaj investitorëve të huaj. Traktati i Investimeve Dypalëshe të SHBA-së, i cili hyri në fuqi më 1998, siguron që investitorët e SHBA të trajtohen me kombësi më të favorizuar. Ligji për Investimet e Huaja përshkruan mbrojtje specifike për investitorët e huaj dhe lejon 100 përqind të pronësisë së huaj të kompanive në të gjithë, por në disa sektorë.
Energjia dhe fuqia, turizmi, furnizimi me ujë dhe kanalizimet, rruga dhe hekurudha, minierat dhe teknologjia e komunikimit të informacionit paraqesin perspektivat më të mira për investimet e huaja direkte në Shqipëri gjatë disa viteve të ardhshme.
TIRANË– Komisioni Qendror i Zgjedhjeve ka zhvilluar sot mbledhjen e radhës ku është diskutuar kërkesa ankimore e përfaqësueve të Eduart Ndocajt, për Bashki...
TIRANË– Ish-deputejta e Partisë Demokratike, Albana Vokshi ka bërë sot një denoncim në lidhje me zgjedhjet në Bordin e Universiteteve. Vokshi në një postim...
TIRANË– Tërhiqet Partia Socialiste! Tashmë deputetët e Parlamentit të Shqipërisë mund të arrestohen pa marrë autorizimin e Kuvendit.Propozimi për të ...
TIRANË- Ish-deputeti i Partisë Demokratike, Agron Shehaj i është përgjigjur ministres së Financave Anila Denajt, në lidhje me taksën e re që do të shtohet ...
SHKODËR- Gjykata e Apelit ne Shkodër dha vendimin për ish-deputetin Bardh Spahia. Gjykata vendosi masën e sigurisë “detyrim paraqitje”, duke e konsideruar ...
SARAJEVË- Presidenti i vendit, Ilir Meta ka përkujtuar sot 24-vjetorin e masakrës së Srebrenicës në Sarajevë.Në një postim në facebook, Meta shkruan se ës...
TIRANE- Ministrja e Ekonomisë Anila Denaj i është përgjigjur zërave të opozitës për rritje të taksës së karburantit në vend.Sipas Denajt, deklarata e kryedemokr...
VLORË- Lideri i opozitës zhvilloi në Vlorë nje takim me strukturat e partisë, i shoqëruar nga Sekretari i Përgjithshëm i PD, Gazment Bardhi, për të diskutu...
TIRANË– Eduart Ndocaj ka publikuar një video në rrjetet sociale ku shihet duke parë filxhan. Ai thekson se aty shikon dy rrugë që sipas tij janë dy autostr...