LIVE UPDATES
Bota

ANALIZA: Si dështimi i reformës në drejtësi, e ktheu Bullgarinë në shtetin më mafioz të BE-së

9 Shtator 2020, 17:39 Nga DOSJA
ANALIZA: Si dështimi i reformës në drejtësi, e ktheu

BULLGARI- Për dy muaj, bullgarët kanë mbushur rrugët çdo natë për të protestuar kundër oligarkëve dhe mafies që ka kapur shtetin dhe ka shtrirë tentakulat thellë në institucione të tilla si gjyqësori, media dhe shërbimet e sigurisë. Ata po kërkojnë dorëheqjet e Kryeministrit Bojko Borisov dhe kryeprokurorit Ivan Geshev.  Dështimi i reformës në drejtësi, e ka bërë Bullgarinë vendin më të korruptuar të BE-së.

Shumë bullgarë janë pesimistë për të ardhmen e fëmijëve të tyre, që po bllokohen në shtetin më të varfër të BE-së, ku një elitë mafioze vepron mbi ligjin dhe ka një kontroll të plotë mbi ekonominë.  Protestat janë bërë më konfrontuese dhe policia u përplas me demonstruesit në një “kryengritje të madhe kombëtare” javën e kaluar. Një tjetër mobilizim i madh është planifikuar për të enjten.

Oligarkët dhe mafia e sotme e kanë zanafillën në shërbimin spiun të epokës komuniste që mbushi një vakum pushteti midis luftërave të përgjakshme në vitet 1990. Ata nisën trafikimin e armë dhe lëndëve narkotike dhe janë kthyer tanimë në njerëzit më të fuqishëm në Bullgari.

Çfarë po bënte Borissov në vitet 1990?

Borissov ka qenë kampion karateje dhe truproje i ish-diktatorit komunist Todor Zhivkov. Një mafioz i shquar e ka akuzuar atë se ishte i lidhur me grupin mafioz të quajtur SIC, por Borissov e mohon vendosmërisht dhe e modelon veten si një politikan anti-korrupsionit. Protestuesit dhe presidenti i vendit Rumen Radev, megjithatë, e shohin atë si përfaqësuesin kryesor të mafies.

A ka vrasje të krimit të organizuar në Bullgari?

Gjakderdhja u shua shumë pas fillimit të viteve 2000. Kur vendi u bashkua me BE-në në 2007, Brukseli supozohej të vendoste mbikëqyrje gjyqësore, por përpjekja për reformën gjyqësore në fund të fundit dështoi dhe Bullgaria nuk dënoi asnjë politikanë të lartë ose bos mafieje. Kriza aktuale e korrupsionit rrjedh pjesërisht nga fakti se tani që nuk u druhen masave të ashpra të BE, oligarkët gjithnjë e më të pacipë po u rikthehen taktikave të forta të viteve 1990 për të kontrolluar ekonominë. Një nga ankesat kryesore të protestuesve është se BE vazhdon të derdhë para, shumë prej të cilave ushqejnë mafien, pa kërkuar sundimin e ligjit.

Pra, fondet e BE-së janë pjesë e problemit?

Po. Një ministër dhe zëvendës ministër i ekonomisë dha dorëheqjen vitin e kaluar në një skandal mbi përdorimin e fondeve të BE-së për ndërtimin e vilave private. Fermerët thonë se ministrat që marrin miliona nga fondet e BE. Tenderat për infrastrukturë siç janë autostradat janë të ndara mes shumë kompanive, kështu që sa më shumë miq të jetë e mundur të mund marrin një pjesë të fondit të parave të BE. Punët publike shpesh bëhen në mënyrë të dobët, që shteti të ketë nevojë për kontrata dhe fonde të reja. Brukseli dhe Berlini nuk e kanë kritikuar Borisov. Ai është, në fund të fundit, një aleat kryesor i kancelares gjermane Angela Merkel dhe Presidentes së Komisionit Evropian Ursula von der Leyen në Partinë Popullore Evropiane të qendrës së djathtë.

Çfarë i shkaktoi protestat e vitit 2020?

Hristo Ivanov, një ish-ministër i drejtësisë dhe kreu i partisë anti-korrupsion Po Bullgaria, ndezi fuçinë e barutit më 7 korrik. Duke filmuar live nga një plazh i Detit të Zi, Ivanov ekspozoi se si një nga politikanët kryesorë të vendit, Ahmed Dogan, kryetar i partisë turke etnike Bullgare (dhe gjithashtu një agjent i epokës sovjetike) po pushtonte ilegalisht në tokën publike me anëtarët e tjerë të partisë me marinën dhe po përdorte në mënyrë të paligjshme si rojet e tij.

Pse njerëzit dolën në rrugë?

Manjatet e plazheve dhe ndërtimet e shëmtuara dhe të paligjshme kanë qenë prej kohësh një ankesë, por këtë herë kjo kauzë u kthye në një cështje të shtetit të së drejtës. Presidenti Radev, aleat i Partisë Socialiste, ndërhyri për të këmbëngulur që Dogan dhe aleati i tij i fuqishëm i partisë, manjati i medias Delyan Peevski, nuk kishin të drejtë të përdorimit të rojeve të sigurisë shtetërore. Në atë që u pa si hakmarrje, gjyqësori i kontrolluar nga Geshev më pas sulmoi presidencën dhe arrestoi dy ndihmës të Radev. Ivanov akuzoi Dogan dhe Peevski për rrëmbimin e sistemit të drejtësisë. Protestuesit, duke parë Geshev që kishte kaluar vijën e kuqe, dolën në rrugë në 9 korrik.

Si reagoi Borisov?

Borissov e gjeti veten në telashe në fillim të krizës duke mbajtur një qëndrim të butë ndaj Dogan dhe Peevski, të cilët protestuesit i shohin si aleatët e tij. Në fund të fundit, protestat krijuan një presion të tillë që Dogan dhe Peevski u desh të hiqnin dorë nga agjentët e tyre të sigurisë shtetërore.

Cili është problemi në gjyqësor?

Shumë nga zbulimet më tronditëse në muajt e kaluar kanë të bëjnë me mënyrën se si gjyqësori, i mbështetur nga banditë me armë, por i ruajtur nga policia, është armatosur për të arrestuar biznesmenë, ndonjëherë për grindje brenda-oligarkësh. Zyrtarët e gjyqësorit e portretizojnë veten e tyre si njerëz të mirë që mbrojnë bullgarët nga kriminelët dhe thonë se ekziston një ushtri e ligë oligarkësh që thonë gënjeshtra për prokurorët.

Ata thonë se ai dhe biznesmenë të tjerë po financojnë protestat. Ndërkohë, partia e Borissov argumenton që protestat janë pjesë e një komploti për të sjellë Partinë Socialiste pro-Moskës në pushtet. (Në fakt, Borissov dhe partia e tij gjithashtu mbajnë lidhje të përzemërta me Kremlinin.)

Por këto argumente nuk i bindin protestuesit?

Jo. Ka shumë shenja të politizimit të institucioneve. Javën e fundit, pronari i një zinxhiri dyqanesh lodrash të quajtur Hippoland doli përpara për t’i thënë medias bullgare se autoritetet e bastisën atë për kontrolle tatimore sapo ai nisi të shprehte mbështetjen për protestat. Qeveria tha se koha e bastisjes ishte “rastësore” por disa protestues tani po marrin lodra në demonstrata në shenjë solidariteti.

Marrë nga: politico.eu

Përshtati në shqip: A.K.dosja.al

1 vit nga zgjedhjet e 25 prillit si e shikoni gjendjen e vendit:

View Results

bota bota bullgari bullgari

Sondazh

Poll
Bota 9 Shtator 2020, 15:57

KOSOVË – Kryeministri i Kosovës Avdullah Hoti ditën e sotme në një konferencë ëpr shtyp ka folur edhe rreth nismës rajonale të mini-Shengen.Hoti poho...

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

"Injoranca nuk është argument" Nuk i pëlqeu pyetja, Rama prek në faqe gazetaren Ambrozia Meta

Del VIDEOJA, Elia godet Princ Lekën: Familja ime të ka mbajtur me bukë

VIDEO/ Noka i jep Spiropalit pankartën, Ministrja ofrohet ta mbaj para fytyrës

Publikohen pamjet nga brenda bazës ajrore të Kuçovës, Komandanti: E gatshme për stërvitjen e trupave

Tempulli 2/ Me kanabis gati për shitje dhe shuma parash, arrestohen 4 të rinj në Tiranë

Dalin pamjet nga kasollja ku u vra 50-vjeçari në Durrës

Kontrabandonin ilaçe dhe telefona, arrestohen dy persona në Tiranë, sekuestrohen 47 iPhone

I vunë flakën eskavatorit me vlerë 150 mijë euro, arrestohen 2 autorët e ngjarjes

Reshjet e shiut dhe borës në vend, policia: Moderoni shpejtësinë e mos kryeni parakalime të gabuara

Kampioni Alvin Karaqi mes lotësh: Për besë u ndjeva si Gjergj Kastrioti kur mora flamurin

'Dokumentar horror'/ Berisha publikon pamjet: Do ju paraqes terrorin që Bajrajt ushtruan më 14 maj

Krimi në Bulqizë/ Fqinji: Po hante bukë në banesë kur erdhën dy makina!

Dosja "Gjici"/ Zv.kryetari i bashkisë së Kukësit shkon në SPAK

Newsroom 11 |XAMA: LAJMI I FUNDIT FAKE QË PASHË, ISHTE PËR MUA

Newsroom 11 |XAMA: KËSHILLË QYTETARËVE- MOS LEXONI VETËM NJË BURIM

Newsroom 11 | XAMA: GAZETARËT NUK SHKRUAJNË ME EMËR, KJO S'ËSHTË ETIKE

Xama në Newsroom: Lajmet e rreme përhapin panik! Më akuzuan se kisha marrë para për një shkrim

Muka në Newsroom: Në Shqipëri ka portale gjobaxhie, u bëjnë shantazh njerëzve

Xama në Newsroom: Fake News shpërndahet më shumë në Facebook e Tik Tok! Gazetarët të shkruajnë emrin

Newsroom 11 |Kush prodhon lajme të rreme në Shqipëri

Newsroom 10 |SENJA: NE S'REAGOJMË NDAJ GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 |HAZIZAJ: 'ÇOHU ENVER', PJESË E GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ KEMI MARRËVESHJE PËR TË MBROJTUR 'VIKTIMAT'

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES KA SHKAKTUAR DHE KRIME

Newsroom 10 |GAZETARI: GJUHA E URREJTJES, PJESË E SHOQËRISË

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES, E FRIKSHME NË SHQIPËRI

Vidhnin në banesa duke përdorur çelësa të klonuar, vihet në pranga 1 person,nje tjeter në kërkim

Newsroom 10 |GJUHA E URREJTJES PËRDORET NGA POLITIKA, AMA TË KONTROLLOJË GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: STEREOTIPET NXISIN GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES LUFTOHET ME EDUKIM

Newsroom 10 | Gjuha e urrejtjes në media, si dhe kush e shpërndan?

Ndryshimet në PS/ Gjiknuri: S'është fundi, por fillimi i diçkaje të re.

Inceneratorët/ S’kam dhënë asnjë kontratë pa garë, ato janë publike!

Ndihet 'i shitur' nga Rama? Gjiknuri: Nuk ndjej braktisje, kam komunikim me të prej 20 vitesh

Klosi: Kemi primare reformimin e partisë, PS synon mandatin e katërt

U shkarkua si Sekretar i Përgjithshëm, Gjiknuri: PS edhe kur fiton, refekton!

Digjet shtëpia në Shkodër, në banesë ndodhej një i moshuar, përfundon në spital

Vazhdon përplasja në PD! Basha kërkon mbledhjen e Komisionit të Etikës për të, Bardhi: Shenjë humbje

Vrasja e Jetmirës/ Autori u dënua me 28 vite burg, nëna e viktimës: Duhet dënim përjetë!

Newsroom 9 | Kallanxhi: Threads? S`besoj se do zgjasë shumë

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Mos merrni për bazë asgjë thuhet në rrjet

Newsroom 9 | Gazetarja: po ndodhin vrasje nga tik tok

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Fake News dallohet vetëm po të jemi kritikë

Newsroom 9 | Kallanxhi: Shqiptarët besojnë gjithçka shohin në rrjet

Newsroom 9 | Eksperti i IT, Tomi Kallanxhi: Tik Tok ka "fake news" sepse s'ka censurë

Newsroom 9 | Gazetarja: Shqipëria do kohë të përshtatet me Tik Tok

Newsroom 9| Eksperti i IT: Çdo rrjet është i përkohshëm, duhet të kujdesemi për vlerat

A mund të mbyllet TikTok për Shqipërinë? Flet për Newsroom eksperi i IT

Fëmija mbyllet brenda në shtëpi, nëna e alarmuar njofton zjarrfikësit, NDËRHYRJA nga ballkoni