LIVE UPDATES
Art&Argëtim

“Shqisa e gjashtë”, çelësi i mirëqenies tonë, VETËM nëse dimë ta dëgjojmë

1 Shkurt 2022, 10:51 Nga DOSJA
“Shqisa e gjashtë”, çelësi i mirëqenies

Nga Jennifer Murphy & Freya Prentice

Shumica e njerëzve njohin ekzistencën e 5 shqisave (prekjes, shikimit, dëgjimit, nuhatjes dhe shijes). Por jo të gjithë e dinë se ne njerëzit kemi një shqisë shtesë të quajtur interceptim. Kjo është ndjenja e gjendjes së brendshme të trupit tonë.

Ajo na ndihmon të ndjejmë dhe interpretojmë sinjalet e brendshme që rregullojnë funksionet jetësore në trupin tonë, si uria, etja, temperatura e trupit dhe rrahjet e zemrës. Edhe pse nuk e marrim shumë parasysh në përditshmërinë tonë, ajo është një shqisë jashtëzakonisht e rëndësishme, pasi siguron funksionimin optimal të çdo sistemi në trupin tonë.

Ajo e bën këtë duke na paralajmëruar kur trupi ynë mund të jetë jashtë ekuilibrit të tij. Si për shembull, duke na nxitur të pimë diçka kur ndihemi të etur apo të heqim xhupin kur kemi vapë. Por interceptimi është shumë i rëndësishem edhe për shëndetin tonë mendor.

Dhe kjo sepse ajo kontribuon në shumë procese psikologjike, duke përfshirë vendimmarrjen, aftësinë sociale dhe mirëqenien tonë emocionale. Problemet me këtë shqisë raportohen në shumë gjendje të shëndetit mendor, duke përfshirë depresionin, ankthin dhe çrregullimet e të ngrënit.

Pavarësisht se sa i rëndësishëm është interceptimi për të gjitha aspektet e shëndetit tonë, dihet pak nëse burrat dhe gratë ndryshojnë në mënyrën se si i kuptojnë saktë sinjalet e brendshme të trupit të tyre. Deri më tani, studimet mbi këtë çështje, kanë gjetur rezultate të përziera. Për të pasur një panoramë më të qartë, ne kombinuam të dhënat nga 93 studime, që kanë analizuar interceptimin tek burrat dhe gratë. Ne u fokusuam më shumë tek studimet që vëzhgonin sesi njerëzit i perceptojnë sinjalet e zemrës, mushkërive dhe stomakut në një sërë detyrash të ndryshme.

Për shembull, disa studime u kishin kërkuar pjesëmarrësve të numëronin rrahjet e zemrës së tyre, ndërsa në raste të tjera pjesëmarrësve në studim iu kërkua të përcaktonin nëse shihnin një dritë vezulluese kur tkurrej stomaku i tyre, apo nëse mund të dallonin një ndryshim në frymëmarrjen e tyre gjatë frymëmarrjes në një pajisje që e bën më të vështirë këtë funksion.

Analiza jonë zbuloi se kjo shqisë ndryshon midis burrave dhe grave. Gratë ishin dukshëm më pak të sakta në detyrat e përqendruara tek zemra krahasuar me burrat.

Ndonëse ne zbuluam dallime të rëndësishme midis detyrës së matjeve të rrahjeve të zemrës, rezultatet për detyrat e tjera ishin më pak të qarta. Kjo mund të jetë për shkak se vetëm një pjesë e vogël e studimeve, kanë shqyrtuar këtë shqisë në raport me funksionimin e mushkërive dhe stomakut.

Mund të jetë shumë herët për të thënë me siguri nëse burrat dhe gratë ndryshojnë në perceptimin e tyre ndaj këtyre sinjaleve. Gjithsesi, gjetjet tona mund të jenë të rëndësishme për të na ndihmuar të kuptojmë pse shumë gjendje të zakonshme të shëndetit mendor (si ankthi dhe depresioni) janë më të përhapura tek gratë sesa tek burrat që nga mosha e pubertetit dhe në vazhdim.

Për ta shpjeguar këtë janë propozuar disa teori si gjenetika, hormonet, personaliteti dhe ekspozimi ndaj stresit apo ngjarjeve të rënda në fëmijëri. Por për shkak se ne e dimë se interceptimi është i rëndësishëm për mirëqenien, ka të ngjarë që ndryshimet në interceptim mund të shpjegojnë pjesërisht arsyen pse më shumë gra vuajnë nga ankthi dhe depresioni sesa burrat.

Kjo sepse vështirësitë me interceptimin mund të ndikojnë në shumë fusha, përfshirë funksionin emocional, social dhe atë njohës, të cilët janë që të gjithë faktorë të njohur rreziku për shumë gjendje të shëndetit mendor.

Njohja e dallimeve në mënyrën se si burrat dhe gratë i kuptojnë sinjalet interceptive mund të jetë gjithashtu e rëndësishme për trajtimin e sëmundjeve mendore. Ndërsa studimet e reja sugjerojnë se përmirësimi i funksionit të shqisës së interceptimit e përmirëson shëndetin mendor, studimet të tjera sugjerojnë gjithashtu se burrat mund të përdorin sinjale interceptive – për shembull nga zemra e tyre – më shumë sesa gratë kur përpunojnë emocionet e tyre.

Janë raportuar edhe dallime të tjera.

Dhe studiuesit kanë disa teori për këto, duke përfshirë ndryshimet e dallueshme fiziologjike dhe hormonale, që përjetojnë shumica e burrave dhe grave. Një kuptimi më i mirë i të gjithë faktorëve që ndikojnë në aftësinë interceptive, mund të jetë i rëndësishëm për zhvillimin e trajtimeve më të mira për shumë gjendje të shëndetit mendor. / “Science Alert” – Bota.al

Ndihmës-Sekretarja e Shtetit takoi Alibeajn, ndërsa Paloka deklaroi se ka firmosur peticionin kundër ambasadores Kim. Çfarë do të thotë kjo për PD?

View Results

psikologji psikologji shqisa e gjashte trupi i njeriut truri shqisa e gjashte trupi i njeriut truri

Sondazh

Poll
Art&Argëtim 31 Janar 2022, 18:43

E trishtë! Fjoralba Ponari humb nënën

TIRANË– Moderatorja e emisionit “Portokalli”, Fjoralba Ponari ka humbur një nga personat më të rëndësishëm në jetën e saj, nënën.Lajmi ës...

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

"Injoranca nuk është argument" Nuk i pëlqeu pyetja, Rama prek në faqe gazetaren Ambrozia Meta

Del VIDEOJA, Elia godet Princ Lekën: Familja ime të ka mbajtur me bukë

VIDEO/ Noka i jep Spiropalit pankartën, Ministrja ofrohet ta mbaj para fytyrës

Publikohen pamjet nga brenda bazës ajrore të Kuçovës, Komandanti: E gatshme për stërvitjen e trupave

Tempulli 2/ Me kanabis gati për shitje dhe shuma parash, arrestohen 4 të rinj në Tiranë

Dalin pamjet nga kasollja ku u vra 50-vjeçari në Durrës

Kontrabandonin ilaçe dhe telefona, arrestohen dy persona në Tiranë, sekuestrohen 47 iPhone

I vunë flakën eskavatorit me vlerë 150 mijë euro, arrestohen 2 autorët e ngjarjes

Reshjet e shiut dhe borës në vend, policia: Moderoni shpejtësinë e mos kryeni parakalime të gabuara

Kampioni Alvin Karaqi mes lotësh: Për besë u ndjeva si Gjergj Kastrioti kur mora flamurin

'Dokumentar horror'/ Berisha publikon pamjet: Do ju paraqes terrorin që Bajrajt ushtruan më 14 maj

Krimi në Bulqizë/ Fqinji: Po hante bukë në banesë kur erdhën dy makina!

Dosja "Gjici"/ Zv.kryetari i bashkisë së Kukësit shkon në SPAK

Newsroom 11 |XAMA: LAJMI I FUNDIT FAKE QË PASHË, ISHTE PËR MUA

Newsroom 11 |XAMA: KËSHILLË QYTETARËVE- MOS LEXONI VETËM NJË BURIM

Newsroom 11 | XAMA: GAZETARËT NUK SHKRUAJNË ME EMËR, KJO S'ËSHTË ETIKE

Xama në Newsroom: Lajmet e rreme përhapin panik! Më akuzuan se kisha marrë para për një shkrim

Muka në Newsroom: Në Shqipëri ka portale gjobaxhie, u bëjnë shantazh njerëzve

Xama në Newsroom: Fake News shpërndahet më shumë në Facebook e Tik Tok! Gazetarët të shkruajnë emrin

Newsroom 11 |Kush prodhon lajme të rreme në Shqipëri

Newsroom 10 |SENJA: NE S'REAGOJMË NDAJ GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 |HAZIZAJ: 'ÇOHU ENVER', PJESË E GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ KEMI MARRËVESHJE PËR TË MBROJTUR 'VIKTIMAT'

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES KA SHKAKTUAR DHE KRIME

Newsroom 10 |GAZETARI: GJUHA E URREJTJES, PJESË E SHOQËRISË

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES, E FRIKSHME NË SHQIPËRI

Vidhnin në banesa duke përdorur çelësa të klonuar, vihet në pranga 1 person,nje tjeter në kërkim

Newsroom 10 |GJUHA E URREJTJES PËRDORET NGA POLITIKA, AMA TË KONTROLLOJË GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: STEREOTIPET NXISIN GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES LUFTOHET ME EDUKIM

Newsroom 10 | Gjuha e urrejtjes në media, si dhe kush e shpërndan?

Ndryshimet në PS/ Gjiknuri: S'është fundi, por fillimi i diçkaje të re.

Inceneratorët/ S’kam dhënë asnjë kontratë pa garë, ato janë publike!

Ndihet 'i shitur' nga Rama? Gjiknuri: Nuk ndjej braktisje, kam komunikim me të prej 20 vitesh

Klosi: Kemi primare reformimin e partisë, PS synon mandatin e katërt

U shkarkua si Sekretar i Përgjithshëm, Gjiknuri: PS edhe kur fiton, refekton!

Digjet shtëpia në Shkodër, në banesë ndodhej një i moshuar, përfundon në spital

Vazhdon përplasja në PD! Basha kërkon mbledhjen e Komisionit të Etikës për të, Bardhi: Shenjë humbje

Vrasja e Jetmirës/ Autori u dënua me 28 vite burg, nëna e viktimës: Duhet dënim përjetë!

Newsroom 9 | Kallanxhi: Threads? S`besoj se do zgjasë shumë

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Mos merrni për bazë asgjë thuhet në rrjet

Newsroom 9 | Gazetarja: po ndodhin vrasje nga tik tok

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Fake News dallohet vetëm po të jemi kritikë

Newsroom 9 | Kallanxhi: Shqiptarët besojnë gjithçka shohin në rrjet

Newsroom 9 | Eksperti i IT, Tomi Kallanxhi: Tik Tok ka "fake news" sepse s'ka censurë

Newsroom 9 | Gazetarja: Shqipëria do kohë të përshtatet me Tik Tok

Newsroom 9| Eksperti i IT: Çdo rrjet është i përkohshëm, duhet të kujdesemi për vlerat

A mund të mbyllet TikTok për Shqipërinë? Flet për Newsroom eksperi i IT

Fëmija mbyllet brenda në shtëpi, nëna e alarmuar njofton zjarrfikësit, NDËRHYRJA nga ballkoni