E rëndë në Itali, autobusi bie nga mbikalimi, 21 viktima dhe dhjetëra të plagosur në Venecia
Tragjedia e rëndë në Itali, flet kryebashkiaku i Venecias: Mes viktimave ka fëmijë dhe ukrainas 3 Tetor, 22:3...
Tragjedia e rëndë në Itali, flet kryebashkiaku i Venecias: Mes viktimave ka fëmijë dhe ukrainas 3 Tetor, 22:3...
“Paguhet për të bërë opozitë”/ Bardhi-Bashës: Të vijë të bëjë betejë bas...
Banorët e Zall Herrit në protestë/ Kush është deputeti që nuk dinte sesi ishte rruga? 3 Tetor, 11:34 ...
"Hotelet të përgatiten për çmim reference"/ Rama: Sektori i turizmit tjetër deklarojnë tjetër paguajnë...
Fjola Graçi-Dosja.al
TIRANË– Humoristi Gazmend Paja është shpallur investitor strategjik nga kryeministri Edi Rama duke përfituar ndërtimin e një resorti turistik në Himarë. “Dhërmi Resort” ka marrë dritën jeshile nga kreu i qeverisë për për një investim që parashikohet të jetë në vlerën e 13.7 milionë euro dhe ku pritet që të punësohen rreth 200 persona. Publikimi i lajmit nga Euronews Albania hapi sërish debatin për investimet strategjike në Shqipëri dhe ngre pyetjen, se a po përdoret ligji i miratuar nga socialistët në 2019, për të plotësuar nevojat e biznesmenëve pranë qeverisë.
Ligji për investimet strategjike u miratua me ndryshime në vitin 2016 dhe asokohe maxhoranca u zotua se ligji do të zgjidhte mosmarrëveshjet në këtë fushë si dhe do t’ju vinte në ndihmë investitorëve shqiptarë dhe të huaj që të zgjeronin aktivitetin e tyre në Shqipëri në sektorët ekonomikë të cilësuar si kyçë në Shqipëri, (bujqësia, turizmi, energjia etj).
Dosja.al ka vëzhguar në themel listën e investimeve strategjike, dhënien e statusit nga ana e Komitetit Të Investimeve Strategjike, procedurat dhe kriteret që duhen ndjekur. Në përfundim, gjetjet janë interesante…
Siç AIDA (Agjencia Shqiptare e Zhvillimit të Investimeve) raporton në faqen zyrtare, lista e investimeve strategjike në Shqipëri përfshin 33 aplikime, nga të cilat, asnjë prej investimeve të miratuara dhe të cilësuara si strategjike nuk është zhvilluar nga një kompani e huaj. Me “dëshirën” për të investuar shqip, qeveria e Edi Ramës ku vetë kryeministri është kryetar i Komitetit ka refuzuar edhe të vetmen shprehje interesi nga një kompani e huaj.
Projekti “JONIAN HEAVEN” nuk u miratua nga qeveria edhe pse parashikohej të investonte 78 milionë euro dhe të hapte 443 vende të reja pune. Dy letra interesi mbërritën në adresë të Komitetit, një nga “Swiss Hotel” dhe një tjetër nga Holey Entertainment Group Limited për Casino, por leja nuk u dha. Me argumentin se sipërfaqja përfshin parkun e Butrintit dhe se për çdo ndërtim duhet pyetur Unesco, qeveria e refuzoi, edhe pse në rastin kur në Butrint u dha leja për ndërtimin e një lokali, ministria e Kulturës nuk ndoqi të njëjtin standart.
Lista e investimeve të tjera strategjike iu përket kompanive shqiptare, ku shihet se investimi i parë pas miratimit të ligjit i përket kompanisë së biznesmenit Samir Mane “Green Coast”. Lajthiza, Albpanel, Kep Merli, Delta Bay e New Born, kanë marrë statusin e investitorit strategjik për të zhvilluar ndërtimet e tyre buzë bregdetit shqiptar në Adriatik dhe Jon. Ligji që u miratua në 2016 për të sjellë barazi mes investitorëve shqiptarë dhe të huaj u kthye në një rrugë të hapur për ata që duan të ndërtojnë vila buzë detit.
Çfarë ndodhi me investimin e aktorit Gazmend Paja?
Nuk është hera e parë që projekti për ndërtimin e një resorti turistik në Himarë shkoi në duart e Komitetit. Dosja.al zbuloi sesi më herët, në vitin 2017, kompania “Startek” e drejtuar nga Lulëzim Mehmetaj aplikoi për të zhvilluar projektin e tij. Më 20 nëntor 2017, Senida Mesi asokohe zv.kryetare e Komisionit të Investimeve Strategjike (KIS), e çoi për plotësim kërkesën e “Startek”. Kompania e Mehmetajt nuk kishte dërguar një project të plotësuar e po ashtu, mungonte garancia financiare për realizimin e projektit.
2 vite më vonë, në vitin 2019, Startek bashkohet me kompaninë e Gazmend Pajës dhe në mënyrë të habitshme, arrin të plotësojë kriteret duke përmbushur edhe dokumentacionin e nevojshëm për realizimin e projektit, edhe garancinë e nevojshme për të ndërtuar “Dhërmi Resort”. Ligji për Investimet Strategjike,në manualin e AIDA, përcakton qartë kriteret për tu shpallur investitor strategjik, ku në një nga pikat parashikohet se në momentin që projekti merr dritën jeshile atëherë, kompania e interesuar duhet të dorëzojë garanci financiare.
Kufiri minimal i garancive financiare të kërkuara është në masën jo më pak se 10 % të vlerës totale të investimit. KIS, në varësi të karakteristikave, përmasave dhe kompleksitetit të projektit, eksperiencës dhe kapaciteteve të investitorit si dhe në varësi të interesit publik, mund të kërkojë nivele më të larta të përqindjes së kapaciteteve financiare të kërkuara, por jo më tepër se 20 % të vlerës totale të investimit. Vlera e kapaciteteve financiare të kërkuara për realizimin e investimit, mund të dëshmohet; • nëpërmjet kapaciteteve financiare të vetë investitorit, të provuara dhe siç rezultojnë nga pasqyrat financiare të audituara dhe të depozituara pranë administratës tatimore të 3 viteve të fundit.
Dosja.al kërkoi në QKB. Në faqen zyrtare, kompania e aktorit Gazmend Paja, rezulton se nuk ka depozituar asnjë të dhënë financiare. E themeluar në vitin 2016, me aksioner dhe administrator të vetëm aktorin, kompania “Ecotech Energy Services”, nuk ka dorëzuar asnjë pasqyrë financiare për vitet e ushtrimit të aktivitetit. Një kompani që ka marrë statusin e investitorit strategjik, nuk sqaron nëse është me humbje apo me fitim. Fillimisht, aktori e bleu kompaninë nga shtetasi Alketa Canaj në 24 prill të 2019, ndërsa 5 muaj për pas, KIS i dha lejen kompanisë së tij me vetëm 5 muaj eksperiencë të ndërtojë një resort luksoz.
Si u bind (KIS) se kompania do të arrijë të përmbushë detyrimin apo nëse nuk u ka detyrime bankave apo institucioneve tatimore?
Duke shpresuar që e gjitha të jetë një “harresë burokratike” e administratorit Paja, e njëjta gjë shihet edhe për kompaninë “Startek”. Edhe pse KIS nuk u bind në 2017 për garancinë financiare sërish kompania nuk jep informacion për situatën financiare ku ndodhet vitet e fundit.
Më e paqartë ngelet njohuria për kompaninë e aktorit. Edhe pse kërkuam, nuk kemi mundur të gjejmë asnjë informacion për veprat e mëparshme të ngjashme me ndërtimin e një resorti luksoz apo qoftë edhe një website, ku kompania të rendisë punët e mëparshme. Në një tjetër rast, KIS dhe Rama nuk ia dhanë aprovimin një projekti për ndërtimin e një resorti turistik në Kavajë, edhe pse premtonte 165 vende pune dhe një investim prej 15 milionë eurosh.
Rasti “Gaçi” dhe konflikti i interesit
Edhe më e dyshimtë është situata pas dhënies së statusit të “investorit strategjik” për persona të afërt me kryeministrin. I fundit para Gazmend Pajës është bashkëshorti i ministres për Punët e Jashtme, Olta Xhaçka, Artan Gaçi. Më 3 mars, Këshilli i Ministrave i dha kompanisë ‘AGTTC Hotel Management’, të drejtën e ndërtimit të një resorti në Himarë. “Dreamades Luxury Suites” ka një leje për përdorimin e bregut të detit dhe të zonës përballë hotelit. Edhe pse kompania është e regjistruar në emër të një amerikaneje, Tawni Lin Grzych-Sutton. BIRN raportoi sesi kompania është një ngatërresë që në fund të çon te emri i Gaçit. Ai vetë e pranoi se është ai personi që do të ndërtojë resortin në Himarë, por për të shmangur konfliktin e interesit në letra, futi një kompani amerikane.
Ndërkohë që nga ana e Këshillit të Ministrave dhe vetë kryeministrit Edi Rama nuk ka asnjë sqarim se a është ky një rast i konfliktit të pastër të interesit, ku bashkëshorti i një ministër në kabinet për të shmangur “dëmin publik”, kontrakton një kompani amerikane për letrat dhe bie dakord se do të bëjë njëra palë investimin e tjetra menaxhimin.
Ligji për investimet strategjike dhe keqkuptimi i interesit publik
Ligji për investimet strategjik i jep statusin e investitorit çdo subjekti që investon mbi 5 milionë euro dhe punëson 80 punonjës. Me një ligj që përditësohet çdo vit për nevojat e investitorët, shteti dhe institucionet publike për ti sjellë sa më shumë të mira “publikes” i mundësojnë këtyre investitorëve strategjikë infrastrukturën, furnizimin me ujë dhe drita, kanalizim dhe ndërtim rrugësh. Vitin që shkoi për ti ardhur në ndihmë interesit publik, institucionet vlerësojnë projektet që janë potencialisht strategjik dhe i sjellin zhvillim zonës.
Me një mungesë të thellë transparence, KIS (Komiteti i Investimeve Strategjike), iu ka dhënë statusin e investitorit strategjik biznesmenëve që ndër vite janë akuzuar për lidhje dhe ndikim të fortë në vendimmarrjet e ekzekutivit. Pa e qartësuar për publikun se cili do të jetë ndikimi i zhvillimit të këtyre investimeve në përditshmërinë e tyre, qeveria ka dhënë miratime për projekte që akoma dhe sot, edhe pse nën statusin e investitorit strategjik, nuk kanë dhënë prova për ndikim të fortë në turizmin shqiptar më shumë sesa për fitimin e kompanisë që ka marrë statusin e investitorit.
Vitin që shkoi, Fondi Shqiptar i Zhvillimit ndërtoi një pistë helikopterësh dhe një mol jahtesh në një monument natyre shumë pranë resortit luksoz “Green Coast” në Palasë. Helipadi është ndërtuar mbi guralecët e bardhë të Deltës së Përroit të Palasës –monument natyre i mbrojtur me ligj. Autoritetet “mbyllën” sytë në heshtje teksa me para publike, ndërtohej një pistë helipadësh në kundërshtim me ligjin për mbrojtjen e pasurive natyrore.
Ndërkohë që banorët vendas të bregdetit jonian janë futur në një valë konfliktesh me njëri-tjetrin, akoma nuk ka një raport sesi këto projekte po ndikojnë në ekonominë e vendit. Praktika e investitorit strategjik në bregdet i jep mundësinë investitorit ta marrë tokën me çmim të favorshëm që vendoset nga shteti. Një investitor që shkon në Himarë për të ndërtuar një resort dhe kërkon të blejë tokën nga pronari, kur ky i fundit kërkon që ta shesë me një çmim të lartë, me ndërhyrjen e shtetit, i cili i bën shpronësim dhe ia blen me një çmim reference, atëherë investitori strategjik e merr me çmimin e favorshëm që e dakordëson me shtetin.
Me një tufë konfliktesh sociale për resorte të ndërtuara në prona që ende nuk janë ndarë me ligj për pronësinë, ndërsa barra sërish do t’i bjerë taksapaguesit. Me propagandën se këto projekte janë njësoj si ato që ndërtohen resorte në Turqi, shteti shqiptar vazhdon të japë mundësi në një rrugë që Departamenti Amerikan i Shtetit në raportin e 2019-ës ngrinte shqetësimin se ligji për investimet strategjike “korrupton logjikën investuese dhe nuk është aspak miqësor me investitorët e huaj”.
(f.g/dosja.al)
Ndihmës-Sekretarja e Shtetit takoi Alibeajn, ndërsa Paloka deklaroi se ka firmosur peticionin kundër ambasadores Kim. Çfarë do të thotë kjo për PD?
TIRANË- Ulas Cokyigit nga Turqia është arrestuar nga policia e Tiranës në kuadër të operacionit Taksim. 41-vjeçari, ishte në Tiranë nën masën e sigu...
RUSI- Tregu i aksioneve të Rusisë u hap për herë të parë në një muaj të enjten pasi investitorët morën pjesë në një sesion tregtimi shumë të kufizuar.Sipas CNN,...
FIER- Gëzim Duka endet poshtë e lartë prej muajsh në kadastrën e Fierit. Ai do të legalizojë tokën që ka marrë në vitin 1997 nga komuna e atëhershme për të ndër...
TIRANË– Një aksident i rëndë është shënuar ditën e djeshme në kryeqytet ku një 47-vjeçar ka përplasur një të mitur e cila ndodhet në spital në...
TIRANË– Emiljano Shullazi dhe katër anëtarit e grupit të tij janë drejtuar Gjykatës së Lartë me rekurs, për prishjen e vendimit të Apelit. Rekursi ës...
TIRANË- Ish-kryeministri Sali Berisha tha para gazetarëve se nuk i njeh qëndrimet e kryesisë, pasi sipas tij janë të shkarkuar nga kuvendi i 11 dhjetorit, ...
TIRANË– Në selinë e Partisë Demokratike po hiqen dyert e blinduara. Teknikët kanë filluar heqjen e dyerve të hekurit, të cilat u vendosën më datë 6 j...
BEOGRAD– Në Shqipëri do të vijnë 30 mijë ton grurë nga Serbia. Kështu ka bërë të ditur presidenti i Republikës së Serbisë, Aleksandër Vuçiç,...
SERBI– “Po diskutojmë importin e naftës nga Lindja e Mesme nëpërmjet portit të Durrësit” kështu është shprehur Presidenti i Serbisë, Aleksandër Vuç...
TIRANË– Prokuroria e Tiranës kërkon burg për bandën e të rinjve që grabisnin vilat në Tiranë. Masat u dhanë ditën e sotme nga Prokuroria e Tiranës. P...
