17 Dhjetor 2024, 09:37
Nga Edona Prroni
Foto ilustruese
TIRANË- Shqipëria përballet me sfida të mëdha në rrugën e saj drejt rritjes ekonomike, ku korrupsioni mbetet një pengesë e vazhdueshme. Sipas studimeve të World Bank, Transparency International dhe Corruption Monitoring System të rrjetit të Seldit ne bashkëpunim me Qendrën Shqiptare për Kërkime Ekonomike, lufta kundër korrupsionit është e domosdoshme jo vetëm për të rritur konkurrueshmërinë e Shqipërisë, por edhe për të zhvilluar potencialin e saj për inovacion duke shfrytëzuar më mirë kapacitetet e saj të biznesit, përfshirë bizneset e vogla dhe të mëdha, të cilat janë të pozicionuara mirë për të nxitur rritjen ekonomike.
Praktikat transparente dhe të ndershme të biznesit do ta bëjnë Shqipërinë më tërheqëse për investimet e huaja, duke i mundësuar kompanive të zgjerojnë, të inovohet dhe të sjellin ide të reja në treg. Si mund të realizohet kjo?
Kur menaxhohen me integritet, partneritetet mes institucioneve publike dhe kompanive private mund të jenë forca të fuqishme për zhvillim. Duke ulur nivelin e korrupsionit, këto bashkëpunime mund të kontribuojnë në zhvillimin e infrastrukturës dhe shërbimeve thelbësore, duke mbështetur modernizimin ekonomik të Shqipërisë.
Korrupsioni ndikon veçanërisht te ndërmarrjet e vogla dhe të mesme (NVM) të cilat përbëjnë shtyllën kurrizore të ekonomisë shqiptare. Këto ndërmarrje janë më të ndjeshme ndaj kostove të korrupsionit, si ryshfeti dhe tarifat e fshehta për të përshpejtuar proceset burokratike. Korrupsioni ndikon negativisht edhe në inovacionin kombëtar ku Shqipëria renditet ndër vendet me investimet më të ulëta në kërkim dhe zhvillim (K&ZH) në rajon, sipas Indeksit Global të Inovacionit. Për më tepër, vetëm një pjesë e vogël e bizneseve që angazhohen në aktivitete inovative marrin mbështetje financiare publike, ndërsa pjesa më e madhe e fondeve të huaja drejtohen nga Bashkimi Evropian. Kjo mungesë mbështetjeje thekson nevojën për politika të forta . Për NVM-të, të cilat përbëjnë një pjesë të madhe të ekonomisë shqiptare, korrupsioni përbën një barrë të rëndë financiare dhe logjistike, duke e bërë të vështirë për to të fokusohen në zhvillimin e produkteve, shërbimeve apo proceseve të reja. Në vend që të investojnë në inovacion, shumë biznese janë të detyruara të ndajnë burimet e tyre për të përballuar pengesat burokratike, duke kufizuar aftësinë e tyre për të rritur konkurrencën.
Në një shoqëri të pazhvilluar, potenciali sipërmarrës mund të dekurajohet nga investimi dhe inovacionet për shkak të barrierave të hyrjes për të krijuar produkte ekzistuese apo produkte që janë në proces. Në këtë situatë, "ryshfeti mund t’i mundësojë një inovatori ekonomik prezantimin e risive të tija para se ai të ketë pasur kohë për të ngritur veten e tij politikisht." Për shkak të burokratëve ekzistojnë interesat ekonomike, inovatoret mund të konsiderohen me indiferencë madje edhe me armiqësi. Në mjedis të korruptuar, ryshfeti mund t’u japë inovatoreve një mundësi për të marrë ‘licencat’ dhe lejet e qeverisë. Për më tepër, "pagesa e lehtësimit"( ryshfeti) mund t’i lejojë bizneset të anashkalojnë vonesat e panevojshme.
Masat për transparencë dhe anti-korrupsion janë të domosdoshme për të krijuar kushte të barabarta për bizneset shqiptare. Duke adoptuar parime të qeverisjes së mirë, Shqipëria mund të krijojë një mjedis më të shëndetshëm biznesi që nxit krijimtarinë dhe sipërmarrjen.
Në raportin më të fundit të rrjetit SELDI mbi korrupsionin në vendet e Ballkanit Perëndimor thuhet po ashtu se vijon një ngecje në reformat e antikorrupsionit. Shqipëria po mban vendin e parë në rajon për normat më të larta të rryshfetit (40 për qind), pas saj vijnë Maqedonia e Veriut, Serbia, Bosnja-Hercegovina, e në fund Kosova dhe Mali i Zi me normat më të ulëta të ryshfetit (10 për qind). Fakti që besimi në synimin dhe kapacitetin e qeverive për të reduktuar korrupsionin është rritur, tregon se efektiviteti i këtyre marrëveshjeve formale është ende i dobët.
Normat e ryshfetit në vendet e Ballkanit Perëndimor ndër vite
Për një Shqipëri Transparente dhe Inovative
Për të përmbushur nevojat e saj për rritje ekonomike dhe për t’u bërë një pjesë e rëndësishme e tregut evropian, Shqipëria duhet të marrë veprime në luftën kundër korrupsionit. Disa nga veprimet mund të përfshijnë:
• Forcimin e kuadrit ligjislativ dhe institucional – Duke përmirësuar procedurat e prokurimit dhe duke siguruar pavarësinë e sistemit gjyqësor.
• Mbështetja e firmave të vogla e të mesme – Përmes fondeve publike dhe investimeve që inkurajojnë inovacionin.
• Përfshirja dhe ndërgjegjësimi i qytetarëve– Duke krijuar një platformë për dialog të hapur midis qeverisë dhe qytetarëve..
Me këto reforma, Shqipëria mund të çlirojë potencialin e saj ekonomik dhe të bëhet një model suksesi për rajonin, një Shqipëri e aftë të zhvillohet, të inovohet dhe të konkurrojë me dinjitet në tregjet globale. Është koha që të veprojmë së bashku, për të ndërtuar një të ardhme më të ndritshme për të gjithë shqiptarët.
edona prroni korrupsioni
Insights
16 Dhjetor 2024, 13:57
foto ilustruese
TIRANË- Një skenar i ndërtuar mbi tre faza-manipulim mediatik, uzurpim kompetencash institucionale dhe ndikim politik-ë...
Insights
15 Dhjetor 2024, 19:57
Kiço Londo
Foto ilustruese
TIRANË- Sot u mbushën katër vjet që më larguan nga Teatri Kombëtar Eksperimental. "Duam ti japim një rit...
Insights
15 Dhjetor 2024, 14:30
Dosja.al
foto ilustruese
TIRANË- Sjellja e deputetëve të Partisë Socialiste ndaj dy interpelancave të kërkuara nga opozita, dhuroi n&e...
Insights
13 Dhjetor 2024, 13:37
Foto ilustruese
TIRANA- Instituti Konfuci pranë Universitetit të Tiranës u bë qendra e një aktiviteti unik që bashkoi trash&e...
Insights
13 Dhjetor 2024, 07:34
Shaban Murati
Shaban Murati
MAQEDONIA E VERIUT- Në 9 dhjetor 2024 SHBA shpallën non grata ish-zëvendëskryeministrin shqiptar (BDI) të Maqedonis&...
Insights
11 Dhjetor 2024, 11:19
Aida Myftaraj
Aida Myftaraj
TIRANA- Vitet e fundit Shqipëria ka patur progres në luftën kundër korrupsionit, duke tërhequr vëmendje me arre...
Insights
10 Dhjetor 2024, 20:21
Arbjona Çibuku
hyrja e lokalit "noel"
TIRANË- Në Tiranën e rrëmujshme, mund të gjesh qindra lokale të mbipopulluara me muzikë të l...
Insights
5 Dhjetor 2024, 17:17
Klodian Tomorri
Klodian Tomorri
TIRANA- Në datën 15 nëntor, në databazën e thesarit të shtetit u shfaq një pagesë me vlerë 1.5...
Insights
5 Dhjetor 2024, 07:43
Ferdinand Dervishi
ferdinand dervishi
TIRANË- Fotografia që shoqëron këtë shkrim, e deputetit të Partisë Demokratike, Asllan Dogjani, p&eum...
Insights
28 Nëntor 2024, 20:01
Arta Feta
foto ilustruese
TIRANË- 28 Nëntor 1912, joveçse datë e shënjuar e shpalljes së pavarësisë, por sakaq moment ...