LIVE UPDATES
Insights

Diagnoza: Patronazhist

Në raportin e tyre me figurat politike, vërehet një identifikim total me autoritetin, fenomen i njohur në psikoanalizë si “identifikimi me agresorin” (Freud, 1936). Ata nuk e vënë kurrë në dyshim partinë, liderin, apo urdhrin.

16 Maj 2025, 15:31 Nga Olivia Braho
Diagnoza: Patronazhist
foto ilustruese

TIRANË- Si vëzhguese në këto zgjedhje dhe si psikologe, pata mundësinë të shoh nga afër një nga figurat më të diskutuara të jetës politike shqiptare: patronazhistin. Me përqendrim klinik vështrova sjelljet, gjuhën e trupit, mënyrën e komunikimit dhe reagimin emocional të tyre. Ajo që u shfaq qartë që në kontaktin e parë ishte mungesa e individualitetit. Të gjithë, ndonëse me pamje të ndryshme, i bashkonte e njëjta mënyrë sjelljeje: një refleks i programuar, i automatizuar, i zbrazët nga çdo element vetëdijeje morale apo ndjeshmërie emocionale. Në psikologji, këtë e përshkruajmë si depersonalizim social, një formë e zbehjes së identitetit ku individi ekziston vetëm si funksion i një strukture më të madhe, autoritare.

Në raportin e tyre me figurat politike, vërehet një identifikim total me autoritetin, fenomen i njohur në psikoanalizë si “identifikimi me agresorin” (Freud, 1936). Ata nuk e vënë kurrë në dyshim partinë, liderin, apo urdhrin. Bindja e tyre është më shumë se politike: është psikologjike, ekzistenciale. Janë të përkushtuar jo sepse kanë ide, por sepse kanë nevojë të ndihen pjesë e një strukture që i jep kuptim ekzistencës së tyre të zbehtë. Partia është Zoti i tyre. Shefi është figura prindërore që duhet kënaqur. Urdhri është oksigjeni. Mendimi kritik është rrezik.

Ata nuk shohin individë, nuk ndiejnë kufij, nuk kuptojnë empatinë. Funksionojnë në mënyrë instrumentale: tjetri nuk është qenie njerëzore, por objekt manipulimi ose target. Dhe kur ky objekt nuk bindet, aktivizohen të gjitha mekanizmat e dhunës psikologjike dhe shpesh edhe asaj fizike. Për këta individë, dhuna është mjet pune. Fjalori i tyre është i ngarkuar me gjuhë vulgare, poshtëruese, shpesh sadike. Dhe këtë nuk e fshehin, përkundrazi, e ekspozojnë kudo. Turpi nuk ekziston. Morali është term bosh. Urdhri është dogmë.

Në sytë e tyre mungon reflektimi, shkëlqimi i mendimit, drita e ndërgjegjes. Janë sy të errët, të mbyllur brenda vetes. Në letërsi kjo njihet si arketipi i njeriut me “sy të zinj”, ai që është i aftë të bëjë gjithçka, madje edhe të vrasë, nëse i kërkohet. Dhe kjo nuk është metaforë. Mjafton të ndjekësh mënyrën si i drejtohen gazetarëve, qytetarëve, kundërshtarëve për të kuptuar që janë psikologjikisht të zhveshur nga çdo ndjeshmëri humane. E vetmja ndjenjë që duket se i bashkon është ndjenja e përkatësisë me një forcë që i mbron në këmbim të bindjes së tyre të verbër.

Në raportin e tyre me shoqërinë, ata veprojnë si agjentë të kontrollit social. Nuk kanë kufij etikë. Spiunojnë komshinjtë, kolegët, madje edhe familjarët. Hyjnë në jetën private me lehtësinë e një njeriu që nuk ndien faj. Në terma psikodinamikë, kemi të bëjmë me një shtypje të ndërgjegjes morale (superego e pazhvilluar), e cila zëvendësohet nga një strukturë autoritare që flet përmes urdhrave dhe frikës. Ata nuk janë të këqij sepse mendojnë keq. Ata janë të rrezikshëm sepse nuk mendojnë fare.

Struktura e tyre psikike nuk është e ndërtuar mbi individualitet, por mbi një identitet kolektiv të shpërbërë nga autonomia, që ekziston vetëm përmes shërbimit ndaj liderit. Janë prodhime të një kulture politike ku bindja është vlerë, ndërgjegjja është pengesë, dhe kontrolli i tjetrit është formë legjitime e ekzistencës.

Patronazhistët nuk janë thjesht instrumente të një partie. Janë simbole të një shoqërie që ka humbur aftësinë për të menduar vetë. Ku lojaliteti është bërë më i rëndësishëm se etika. Ku urdhri është më i fortë se ndërgjegjja. Ku fjalët “duhet bërë” dhe “vetëm zbatoj” janë justifikim për çdo akt, për çdo shkelje, për çdo dhunë.

Në këtë kuptim, patronazhistët nuk janë thjesht simptoma të një regjimi.

Janë diagnoza klinike e një shoqërie që po shkon drejt dehumanizimit të plotë.

patronazhist

Sondazh

Poll
Insights 9 Maj 2025, 10:56 OBC Transeuropa

Shqipëria voton në hijen e Trumpit

Donald Trump Nëse do t’i mbyllnit sytë dhe do t’i kushtonit vëmendje tonit dhe përmbajtjes së retorikës politike ...

Insights 2 Maj 2025, 15:43 Ëngjëll Hasimaj

Ku nuk ka ujë nuk ka jetë

ëngjell hasimaj ] TIRANË- Si banor i luginës së Lumit të Shushicës, si një intelektual, që kam lindur e rritur n&eu...

Insights 23 Prill 2025, 20:47 Klodian Tomorri

Tallja e radhës, fermerët...

Klodian Tomorri BERAT- Shkoi kryeministri në Berat sot dhe u thoshte fermerëve të Beratit se pasi t’ju fusë Partia Socialiste n&e...

Insights 22 Prill 2025, 18:49 Klodian Tomorri

Valsi i strategjive

Klodian Tomorri TIRANA- Pasi i doli boja non gratas, Edi Rama e ndryshoi strategjinë e fushatës duke nxjerrë si kalë beteje pasapo...

Insights 22 Prill 2025, 13:44 Ermal Mulosmani

A janë Partitë e reja Antiopozitare?

Ermal Mulosmani Kur Sali Berisha u përjashtua nga grupi Parlamentar i Partisë Demokratike, në Opozitën shqiptare u krijua një gjen...

Insights 21 Prill 2025, 10:49 Meri Lika

Vrenozi nuk ka çmim

Meri Lika Pasi ping-pongu për të faktorizuar Bashën në mënyrë që të heq disa vota nga e djathta, me batuta shterpe ...

Do u jap mësime deputetëve të rinj/ Xhafajt nuk i pëlqen etiketimi profesor nga gazetarët

Do u jap mësime deputetëve të rinj/ Xhafajt nuk i pëlqen etiketimi profesor nga gazetarët

34-vjetori i Partisë Socialiste, Rama:Procesi i anëtarësimit nuk është një proces thjesht i qeverisë

Rama batuta në ditëlindjen e PS: Shqetësohuni kur Gramozi të mos jetë më në këtë oborr

Rama: Kemi ekip mbështetës dhe premtues në të gjitha zonat

34-vjetori i PS, Rama: Kjo është ditëlindje e veçantë, vjen pas një fitoreje domethënëse

Ditëlindja e PS-së/ Klosi: Ky mandat do jetë ai i integrimit në Bashkimin Evropian

Çfarë ndodhi? Rama debaton me Kryebashkiakun e Vlores

Berisha: Raporti për farsën elektorale është gati, do publikojmë dhe fakte të tjera në vazhdim

Berisha: Rinumërimin e votave e kanë kërkuar qytetarët. Ne po kontrollojmë legjitimitetin e procesit

Berisha për gjendjen e tij shëndetësore: Kisha një gjendje virale, kaloi pa asnjë ndërlikim

Berisha:Kompanitë e kartelit të Troplinëve vazhdojnë punën pa u shqetësuar

Berisha: Deputeti Arkend Balla u punësua në kompaninë e kartelit të Troplinëve

"PS po shkon në Kishën e Laçit, luten që PD të vazhdojë kështu!" Sula i drejtohet opozitës në Kuvend

Sula në Kuvend: Deri në qershor duhet të dalin të gjitha vendimet dhe rezolutat

Tabaku: Parlamenti ka nevojë që të ketë debat për raportin mbi zgjedhjet

Noka-Spiropalit: Turet tuaja turistike për të bërë selfie, nuk mund të bllokojnë axhendën e Kuvendit

Peleshi-opozitës:Me ju apo pa ju ne do ta mbyllim me shumë sukses Kuvendin për të filluar në shtator

"Kështu vepruat edhe për gjenocidin në Kosovë!" Shehu në Kuvend: Sillni projektligjet t'i miratojmë

"Më vjen mirë që më ndjek," Spiropali i përgjigjet Bardhit: Seanca u shty se kishte mungesa

Bardhi-Spiropalit: Nuk ishit në Ukrainë, por duke ngrënë drekë në Greqi

Spiropali, replikë me Vokshin: Ndoshta ju jeni një nga arsyet kryesore që PD ka marrë këtë rezultat

Rama i rikthehet "Sy m'Sy:Po presim lajmin për hapjen e një tjetër grupkapitulli në negociatat me BE

Brunilda Laboviti pas debatit me Valbona Treska merr Policinë në telefon: Nuk më lirojnë zyrën

Berisha: Misioni im historik është rikthimi i votës së lirë për shqiptarët

"Është vetëm fillimi"/ Berisha: Këta kriminelë elektorale do ta paguajnë atë që u bënë shqiptarëve

Berisha: Kush e shtron sot problemin se ku është narkoshteti, është ushtar i Pojës

Berisha denoncon blerjen e votave në Tiranë: Ky është momenti kriminal i ndarjes së parave

Berisha: Këto fakte të pakundërshtueshme delegjitimojnë plotësisht qeverinë e dalë nga zgjedhjet

Tensione në Kuvend, Spiropali përjashton Nokën nga seanca: Nuk lejoj këtu zaptim të foltores!

Zhupa: PS i mbushi listat e kandidatëve me emra që s’dinin se si të fillonin dhe mbaronin një fjali

Spiropali i përgjigjet Vokshit: As kam takuar dhe as njoh njerëz me precedentë penalë

Gogu: Zoti ta ruajë Shqipërinë nga ata që janë gati ta djegin se nuk e qeverisin dot

Gjekmarkaj: Në të vërtetë keni humbur, jeni bërë viktima të urdhrit të nënshtrimit!

Bardhi: Nuk e tha opozita se zgjedhjet u morën peng, e ka thënë shefi i delegacionit të PE!

Balla-opozitës: Zgjedhjet kanë përfunduar, gjeni vetë votat tuaja ku kanë shkuar

Noka-mazhorancës: Themelet e pushtetit tuaj qëndrojnë mbi votën e blerë

Bardhi dhe Noka i drejtohen Spiropalit: Nuk niset mbledhja e Kuvendit pa kuorumin e nevojshëm

Goditet grupi kriminal në Finlandë/ Dumani: Merreshin me drogërave sintetike

Operacioni antidrogë/ Për ekzekutimin e 11 masave të sigurisë u angazhuan 110 policë

Prokurori Shehu jep detaje: Aksioni antidrogë në orët e para të mëngjesit! 11 urdhër arreste

Grupi kriminal i drogës në Finlandë/Kraja: Përfshirje nga Shqipëria dhe Spanja drejt Finlandës

Prokurori finlandez: Droga trafikohej nga Spanja, aktiviteti kriminal drejtohet nga shqiptarë

Operacioni i përbashkët me autoritetet finlandeze, Dumani: Janë goditur disa grupe kriminale

Maska me fytyrë njeriu, uniforma policie...Publikohen pamjet e operacionit ku u arrestuan 4 persona!

Zhupa: Ministrja e Arsimit duhet të vijë të japë llogari për çështjen e Gramshit!

Dogjani përplaset me Bushkën në Komisionin e Ligjeve: Zgjedhjet u manipuluan

Korrupsioni me fondet e IPARD/Berisha: Dosjen e mban të bllokuar Altin Dumani me urdhër të Edi Ramës

Berisha: Licencat e kanabisit i kanë marrë njerëzit e lidhur me Edi Ramën dhe partinë e krimit!

Finalja e Champions League/ Berisha: Rama me çarter dhe me bileta 30-40 mijë euro ndoqi ndeshjen!

Berisha: Rama bleu qindra mijëra vota duke kanabizuar tërësisht farsën elektorale