4 Qershor 2023, 07:28
Nga I.A
Foto Ilustruese
TIRANË- Shumica e lexuesve të kësaj rubrike do të kenë dëgjuar për termin bail-out (përdorimi i parave të qeverisë për të stabilizuar bankat dhe institucionet e tjera financiare); por të paktë janë ata që do të kenë dëgjuar për bail-in (kur përdoren fondet e depozituesve dhe zotëruesve të bonove) për të stabilizuar bankat.
Gjatë krizës së madhe financiare të vitit 2008, rregullatorët nuk kishin autoritet legjislativ për të ofruar bail-in. Prandaj, në vitin 2009, shumë vende filluan të miratonin në heshtje legjislacionin për të autorizuar bail-in.
Mjeti bail-in mund të konsiderohet si një metodë shtesë në paketën e instrumenteve të rregullatorëve, për të ndihmuar bankat, duke lejuar përdorimin e fondeve të kreditorëve për t’i mbajtur bankat funksionale, duke ulur rrezikun sistemik, por edhe duke rritur rreziqet për depozituesit dhe kreditorët e bankave.
Qëllimi i këtij artikulli është të informojë lexuesit që nuk janë familjarizuar me termin bail-in dhe të diskutojë pasojat e mundshme.
(a) ofrojmë fillimisht një përmbledhje të shkurtër të legjislacionit të miratuar gjatë 10-15 viteve të fundit në disa juridiksione kryesore; më pas
(b) do të diskutojmë të mirat dhe të këqijat e mjetit financiar bail-in;
(c) do të japim disa shembuj të bail-in; dhe më pas do të spekulojmë për (d) pasojat e mundshme për portofolat e investitorëve.
(a) Përmbledhje e legjislacionit
Pas vitit 2008, si SHBA-ja, ashtu edhe BE-ja, paraqitën në heshtje legjislacionin që mundëson bail-in:
-Në SHBA, Akti Dodd-Frank (2010), përmban një dispozitë të quajtur “Autoriteti i Likuidimit të Rregullt” që lejon Korporatën Federale të Sigurimit të Depozitave (FDIC), të përdorë fondet e kreditorëve për të ndihmuar një institucion financiar, duke i konvertuar ato në ekuitet.
-BE-ja paraqiti Direktivën e Rimëkëmbjes dhe Rezolucionit të Bankave (BRRD) në vitin 2014, e cila përcakton një sërë mjetesh që rregullatorët mund të përdorin për të ndihmuar institucionet që po dështojnë, duke përfshirë ndihmën bail-in.
Kreditorëve mund t’u kërkohet të marrin përsipër humbje, qoftë nëpërmjet konvertimit të borxhit në kapital neto ose zhvlerësimit të pretendimeve financiare, të krijuara për të siguruar që kostot e shpëtimit të përballohen nga kreditorët dhe jo nga taksapaguesit.
(b) Të mirat dhe të këqijat e bail-in
Nga këndvështrimi i një rregullatori, avantazhi kryesor i ndihmës bail-in është krijimi i një procesi më të efektshëm, duke shmangur nevojën për një falimentim të çrregullt, duke kufizuar përdorimin e fondeve të qeverisë (p.sh. të taksapaguesve), dhe duke shmangur rrezikun moral të ndihmës bail-out.
Dobësia më e madhe e bail-in janë efektet anësore që shkakton. Thjesht mundësia e bail-in mund të përshpejtojë procesin e tërheqjes së depozitave, ose shitjes së bonove.
Pasi zbatohet, një bail-in i detyron kreditorët dhe depozituesit që të anulojnë të gjitha ose një pjesë të investimeve të tyre, duke shkaktuar ndoshta një efekt domino.
Bail-in mund të rrisë rreziqet që lidhen me huadhënien ose investimin në institucionet financiare, duke rritur koston e kapitalit. Ka pasur gjithashtu edhe shqetësime në lidhje me transparencën e shpëtimit bail-in.
Banka në thelb është një truk i mbështetur në besim. Bankat marrin depozita afatshkurtra dhe japin kredi afatgjata, kështu që një valë e papritur tërheqjesh do të shkaktonte probleme. Suksesi ose dështimi i bail-in-eve mund të varet përfundimisht nga mënyra se si ato ndikojnë në besim.
Qipro (2013). Sipas FMN-së, shpëtimi i dy bankave më të mëdha në Qipro do të kushtonte sa 50% e PBB-së, pasi Qipro kishte një sektor të madh financiar.
Kështu që u zbatua një bail-in, i cili përfshinte konvertimin e një pjese të bilanceve të depozituesve në aksione bankare dhe mbylljen e një prej bankave më të mëdha të vendit, Cyprus Popular Bank. Bail-in shkaktoi panik mes depozituesve, duke çuar në një dyndje tërheqjesh bankare dhe imponimin e kontrolleve të kapitalit.
Kjo paketë shpëtimi u kritikua se ndikonte në mënyrë disproporcionale mbi depozituesit më të vegjël dhe mund të ulte besimin në sektorin bankar europian.
Greqi (2015). Katër banka greke i janë nënshtruar një procesi shpëtimi bail-in. Borxhet bankare u konvertuan në kapital. Humbjet u përballuan nga depozituesit dhe zotëruesit e bonove. Përhapja e efekteve negative ishte shumë më e vogël se në Qipro, pjesërisht për shkak se bankat greke zënë një raport më të vogël në raport me ekonominë e përgjithshme.
Spanjë (2017). Direktiva e Rimëkëmbjes dhe Rezolucionit të Bankave u zbatua në rastin e Banco Populare, një bankë e mesme.
Përveçse u humb një ekuitet me vlerë 1.3 miliardë euro, u humbën edhe 1.97 miliardë euro kapital i nivelit të parë dhe 716 milionë euro kapital i nivelit të dytë. Pas kësaj, Banco Santander ndërhyri dhe e bleu bankën për një vlerë simbolike prej 1 euro.
Ndikimi në portofolat e investitorëve
Ekziston legjislacioni që mund t’i konvertojë depozitat tuaja bankare në kapital ose t’i shkurtojë ato, thjesht me një firmë të hedhur me stilolaps. Ju gjithashtu mund të mendoni se fondet tuaja janë të sigurta deri në kufirin prej 250,000 dollarësh në SHBA, ose 100,000 eurosh në Europë.
Por kini parasysh se fondi i sigurimeve FDIC, i cili ofron garancinë, ka vetëm 130 miliardë dollarë kolateral – shumë më pak se 1% e depozitave në bankat tregtare amerikane, pa marrë këtu parasysh derivativat në sistemin bankar.
Ngurrimi i rregullatorëve amerikanë për të përdorur mjetin bail-in gjatë valës së fundit të falimentimeve të bankave, është ndoshta për shkak të frikës nga efektet anësore. Megjithatë, nëse falimentimet e bankave bëhen veçanërisht të mëdha ose sistematike, rregullatorët nuk mund të kenë zgjidhje tjetër, veçse të përdorin mjetin e shpëtimit bail-in në një shkallë masive.
Çfarë mund të bëhet? Ju duhet që
(a) të paktën të këqyrni shëndetin financiar të institucionit ku depozitoni fonde;
(b) të diversifikoni depozitat nëpër institucione të shumta, ndoshta edhe në juridiksione të shumta; dhe
(c) mund të shihni si mundësi ruajtjen e një pjese të pasurisë tuaj, në asete fizike likuide jashtë sistemit financiar, si ari
Çfarë mund të bëhet?
Ju duhet që (a) të paktën të këqyrni shëndetin financiar të institucionit ku depozitoni fonde; (b) të diversifikoni depozitat nëpër institucione të shumta, ndoshta edhe në juridiksione të shumta; dhe (c) mund të shihni si mundësi ruajtjen e një pjese të pasurisë tuaj, në asete fizike likuide jashtë sistemit financiar, si ari.
Marrë nga Monitor.al
bankat depozitat bankare
Ekonomi
4 Qershor 2023, 07:26
I.A
Foto ilustruese
GJERMANI- Kanabisi është droga e paligjshme më popullore në Europë. Rreth 28% e europianëve të rritur ka...
Ekonomi
4 Qershor 2023, 07:25
I.A
AKEP
TIRANË- Autoriteti i Komunikimeve Elektronike dhe Postare është institucioni që bën bllokimin e aksesit në faqe apo doma...
Ekonomi
4 Qershor 2023, 07:23
I.A
AMA
TIRANË- Autoriteti i Mediave Audiovizive vlerësoi në raportin vjetor 2022 piraterinë nga interneti, si një fenomen shqetë...
Ekonomi
4 Qershor 2023, 07:21
I.A
TIRANË- Një serial i fundit, një reality show apo një ndeshje futbolli e parë në rehatinë e divanit të shtëpis&eu...
Ekonomi
3 Qershor 2023, 07:39
A.B
K.B., me profesion avokat, vitin e kaluar bleu një apartament me vlerë 78,000 euro, me sipërfaqe 55 metër katrorë, për ta pë...
Ekonomi
3 Qershor 2023, 07:04
A.B
Kryeqyteti është kthyer në një kantier ndërtimi vitet e fundit. Që nga viti 2017, sipërfaqja e lejeve të ndërtimi...
Ekonomi
2 Qershor 2023, 07:30
A.B
Treguesi i Ndjesisë Ekonomike (TNE) u rrit me 3.9 pikë në muajin maj, duke vijuar prirjen e rritjes prej shtatë muajsh.
Sipas Bankës...
Ekonomi
2 Qershor 2023, 07:13
A.B
Rënia e euros po thyen rekorde të reja historike këtë javë. Sipas kursit zyrtar të këmbimit të Bankës së Shq...
Ekonomi
2 Qershor 2023, 07:13
A.B
Certifikimi i subjekteve si agroturizëm bëhet në bazë të disa kritereve që janë në zbatim qysh nga vitit 2018. Por nj&...
Ekonomi
2 Qershor 2023, 07:12
A.B
Çmimi i shitjes së bukës nuk pritet të ndjekë tendencën rënëse të çmimit të grurit në bursat e...