LIVE UPDATES
Bota

COVAX mund të dështojë, shtetet e varfra rrezikojnë të mbesin pa vaksinë deri më 2024

17 Dhjetor 2020, 14:34 Nga DOSJA
COVAX mund të dështojë, shtetet e varfra rrezikojnë të

EVROPË- Skema globale për shpërndarje të vaksinës kundër koronavirusit në shtetet e varfra, përballet me rrezik “shumë të madh” të dështimit, duke lënë vendet me miliarda njerëz pa qasje në vaksina deri të paktën më 2024, është thënë në një dokument të brendshëm, transmeton agjencia e lajmeve, Reuters.

Programi i Organizatës Botërore të Shëndetësisë, COVAX, përbën skemën kryesore globale të vaksinimit kundër koronavirusit në shtetet me të ardhura të ulëta apo të mesme në gjithë botën.

Ky program synon të shpërndajë të paktën 2 miliardë doza të vaksinës deri në fund të vitit 2021, për të mbuluar 20 për qind të njerëzve më të brishtë në 91 shtete me të ardhura të ulëta apo të mesme, kryesisht në Afrikë, Azi dhe Amerikë Latine.

Edhe vendet e Ballkanit Perëndimor, përfshirë Kosovën, synojnë të furnizohen me vaksinën kundër sëmundjes, COVID-19 – që shkakton ky virus – përmes këtij programi.

Sipas Faik Hotit nga Ministria e Shëndetësisë, Kosova është futur në listën e shteteve të cilave ky program do t’ua sigurojë nga 20 për qind të vaksinave kundër COVID-19 falas, apo 360 mijë doza. Pjesa tjetër pritet të blihet nga buxheti i shtetit, ku Kosova ka paraqitur shprehjen e interesit në këtë aleancë përmes marrëveshjeve që aleanca kryen me prodhuesit e vaksinave.

Mirëpo në një dokument të brendshëm, të cilin e ka parë Reuters, promovuesit e kësaj skeme kanë thënë se programi është duke u përballur me mungesë të fondeve, me rreziqe të furnizimit dhe kontrata komplekse, të cilat mund ta bëjnë të pamundshme arritjen e këtyre synimeve.

“Rreziku i dështimit për të ndërtuar një skemë të suksesshme COVAX është shumë i madh”, është thënë në dokumentin e brendshëm për bordin e Gavi-t, një aleancë qeverish, për kompanitë e ilaçeve, shoqatat e bamirësisë dhe organizatat ndërkombëtare që merren me fushata e vaksinimit global.

Ky raport dhe dokumente tjera të përgatitura nga Gavi, janë duke u diskutuar në takimin e bordit të Gavit nga 15 deri më 17 dhjetor. Dështimi i krijimit të një skeme të suksesshme mund të lë njerëzit në vendet e varfra pa qasje në vaksina për COVID-19, deri më 2024, tregojnë dokumentet. Rreziku i dështimit është më i madh sepse skema është krijuar shumë shpejt duke vepruar në “territor të panjohur”, është thënë në raport.

Gavi ka angazhuar muajin e kaluar kompaninë Citigroup, për të ofruar këshilla rreth asaj se si të përballen me rreziqet e financimit. Në një dokument të 25 nëntorit, që është përfshirë në dokumentet e dorëzuara te bordi i Gavit, këshilltarët e kompanisë Citi kanë thënë se rreziku më i madh i programit qëndron në një pikë të kontratës, që u mundëson shteteve të mos blejnë vaksinat e porositura përmes skemës COVAX.

Një mospërputhje në mes të furnizimit me vaksina dhe kërkesës “nuk është një rrezik tregtar i zvogëluar në mënyrë efikase nga tregu ose MDB”, kanë thënë këshilltarët e kompanisë Citi, duke iu referuar bankave shumëpalëshe të zhvillimit, sikurse si Banka Botërore.

“Prandaj, një gjë e tillë duhet zvogëluar përmes negociimit të kontratave apo përmes absorbimit të rrezikut nga Gavi që menaxhohet me kujdes nga struktura qeverisëse”.

Të pyetur për këto dokumente, një zëdhënës i Gavit, ka thënë se ky trup vazhdon të jetë i bindur se mund të arrijë synimet.

Do të ishte e papërgjegjshme që të mos analizohen rreziqet për një mision kaq të madh dhe kompleks, dhe të krijohen politika dhe instrumente që zbusin këto rreziqe”, ka shtuar ai.

Organizata Botërore e Shëndetësisë nuk është përgjigjur për të komentuar këtë çështje. Në të kaluarën OBSH-ja ka lënë Gavin që të komentojë publikisht për programin COVAX. Zyrtarët e Citibank kanë thënë përmes një deklarate: “Si këshilltarë financiarë, ne jemi përgjegjës për t’i ndihmuar Gavit që të planifikojë një varg skenarësh lidhur me objektin COVAX dhe për mbështetje të përpjekjeve të tyre për të zbutur rreziqet potenciale”.

Planet e COVAX-it varen në vaksina të lira që deri më tani nuk janë miratuar, dhe jo në vaksina nga kompanitë Pfizer/BioNTech dhe Moderna, që përdorin teknologji më të shtrenjtë. Vaksina e kompanisë Pfizer veçse është miratuar për përdorim emergjent në disa shtete dhe vaksinimi ka nisur në Britani dhe Shtetet e Bashkuara.

Vaksina e kompanisë Moderne pritet të miratohet shpejt.

Programi COVAX deri më tani ka krijuar marrëveshje furnizimi jodetyruese me kompanitë, AstraZeneca, Novavax dhe Sanofi për një total të rreth 400 milionë vaksinave, me mundësi të porositjes së qindra miliona dozave shtesë, është thënë në një dokument të Gavit.

Mirëpo të tria kompanitë janë përballur me vonesa në testimet e tyre, çka mund të shtyjë procesin e miratimit të vaksinave nga rregullatorët deri në gjysmën e dytë të vitit 2021 apo edhe më gjatë.

Një gjë e tillë mund të rrisë edhe nevojat financiare të COVAX-it. Parashikimet e saja financiare bazohen në një çmim mestar prej 5.20 dollarësh për një dozë vaksine, është thënë në një dokument. Vaksinat e kompanisë Pfizer kushtojnë rreth 18.40-19.50 dollarë derisa ato të kompanisë Moderna 25-37 dollarë.

COVAX nuk ka marrëveshje me asnjërën prej tyre kompanive. Dhe ajo as nuk është në listë të prioriteteve, meqë vaksina e Pfizerit kërkon kushte të veçanta për ruajtje në temperatura shumë të ulëta, është thënë në një nga dokumentet e Gavit.

Të martën një zyrtar i lartë i OBSH-së ka thënë se agjencia është duke biseduar me kompanitë Pfizer dhe Moderna për të përfshirë vaksinat e tyre për koronavirus, në listën e shpërndarjes në vendet më të varfra, mirëpo me një çmim më të ulët dhe më të përballueshëm sesa ai që tani është në treg.

Meqë disa vaksina janë duke u zhvilluar në botë, COVAX dëshiron të zgjerojë listën e mundësive, për të përfshirë vaksina edhe nga shtetet tjera. Shtetet e pasura, që kanë porositur shumicën e dozave të vaksinave për COVID-19, janë duke planifikuar që të bëjnë donacione në vendet e varfra, ndonëse nuk është e qartë nëse një gjë e tillë do të bëhet përmes skemës COVAX.

Për të arritur synimin e vaksinimit të të paktën 20 për qind të njerëzve në shtetet e varfra vitin e ardhshëm, COVAX ka thënë se i duhen 4.9 miliardë dollarë shtesë, për dallim nga 2.1 miliardë dollarë sa ka mbledhur tani.

Nëse çmimet e vaksinave janë më të larta sesa është parashikuar, furnizimi do të shtyhet dhe fondet shtesë nuk do të mund të sigurohen plotësisht andaj skema përballet me dështim”, ka thënë dokumenti.

Deri më tani, Britania dhe Bashkimi Evropian kanë dhënë më së shumti donacione për COVAX, derisa Shtetet e Bashkuara dhe Kina nuk kanë bërë përkushtime financiare.

Banka Botërore dhe institucione tjera multilaterale janë duke ofruar kredi të lira për shtetet e varfra për t’iu ndihmuar që të blejnë dhe të sigurojnë vaksina përmes skemës COVAX.

Mirëpo edhe në rast të kushteve më të mira financiare, COVAX ka ende mundësi që të përballet me dështim, për shkak të rreziqeve jopropocionale për shkak të procesit kompleks të arritjes së marrëveshjeve.

COVAX nënshkruan kontrata paraprake me kompani për furnizim me vaksina, të cilat duhet të paguhen nga donatorët apo shtetet që i pranojnë ato, dhe mund t’i përballojnë të njëjtat.

Mirëpo sipas marrëveshjeve aktuale, shtetet mund të refuzojnë të blejnë vaksinat e porositura nëse preferojnë vaksina tjera, apo arrijnë t’i sigurojnë vaksinat përmes skemave tjera, më shpejtë apo më lirë.

Skema COVAX synon të përballet me humbje edhe nëse shtetet nuk janë të gjendje të paguajnë për porosi apo nëse imuniteti i tufës arrihet shpejt, duke i bërë vaksinat të panevojshme, është thënë në raporton e kompanisë Citi group. Prandaj ajo ka propozuar një strategji për të zvogëluar këto rreziqe duke përfshirë ndryshime në kushte të kontratës.

MARRË NGA REL

(I.A/dosja.al)

1 vit nga zgjedhjet e 25 prillit si e shikoni gjendjen e vendit:

View Results

bota bota covax vaksina anti-covid covax vaksina anti-covid

Sondazh

Poll

U bllokua në trafik për shkak të protestës së PD, gruaja lind foshnjën në automjet

U bllokua në trafik për shkak të protestës së PD, gruaja lind foshnjën në automjet

Njëri prej protestuesve nuk ndihet mirë, shoqërohet nga Bardhi dhe Nallbati

Qytetarët thyejnë stacionin e urbanit dhe mbajtëset e reklamave në Tiranë

Qytetarët në Parlament, Policia i kundërsulmon me gaz lotsjellës

Një fëmijë i lënduar nga gazi lotsjellës i hedhur nga policia te bashkia e Tiranës

Policia u kundërpërgjigjet protestuesve, nis shpërndarjen me ujë

Rriten tensionet/ Pas Selisë së PS-së, protestuesit djegin edhe ministrinë e Brendshme

Protestuesit i hedhin molotov, merr flakë hyrja e selisë së Partisë Socialiste

Demokratët i vënë flakën selisë së PS-së/ Molotovët "djegin" edhe kryemisnitrin Rama

Duke kaluar mes automjeteve, protestuesit nisen drejt selisë së PS-së

Bardhi dhe Noka udhëheqin protestën, çfarë po ndodh në Bulevard, ku po shkojnë protestuesit

Sërish zjarr, protestuesit i vënë flakën stacionit të urbanit

Largohen nga kryeministria/ Deputetët e opozitës dhe qytetarët nisin marshimin

Shpërthimet e molotovëve, merr flakë pema pranë kryeministrisë

Tym dhe përplasje me policinë, çfarë po ndodh para Kryeministrisë

Tensione dhe përplasje në protestë, hidhet molotov drejt kryeministrisë

Protesta e opozitës/ Qytetarët bllokojnë makinat

"Rama ik"/ Nis protesta e Opozitës me ovacione e thirrje

Nis protesta e opozitës, deputetët e PD lënë selinë dhe nisen drejt Kryeministrisë

Protesta e opozitës, flakë para Presidencës

Për pak minuta nis protesta, qytetarët 'pushtojnë' selinë blu

Situatë alarmante në Vlorë! Rrjedha e ujit merr para një qytetare

Berisha: Unë do të jem i pranishëm edhe njëherë në krah të çdo protestuesi

Mesazhet në telefonin e Bardhit/ Berisha: Fabrikim i nisur nga SPAK dhe zyrat e Ramës!

Refuzimi i komisionit ‘Xhafaj’ nga institucionet e drejtësisë/ Berisha: Luftë klanesh

Berisha: SPAKU i partisë është shndërruar në instrumentin më të shëmtuar të narkoshtetit shqiptar

"Qëllimet tona janë qëllimet demokratike"/ Berisha: Beteja jonë gjer në krijimin e qeverisë teknike

21 janari u ndërtua mbi një mashtrim/ Berisha:7 tetori, dita për të hapur dyert e zgjedhjeve të lira

Protesta e 7 tetorit/ Berisha drejtuar policisë: Mjerë ai që provokon qytetarët dhe zemërimin e tyre

Qeveria teknike/ Berisha: Ne jemi të bindur se Rama nuk e do këtë, por ne nuk do heqim kurrë dorë

Berisha: Të bashkohemi në Tiranë në marshimin tonë për qeveri teknike, zgjedhje të lira

Protesta e 7 tetorit/ Berisha: Të gjithë marshim në Tiranë për të drejtat tona më themelore

Deputetët e opozitës sjellin manekinë me fotot e Olsi Ramës dhe Geron Xhafës të veshur si të burgos

Manekinë me foto e vëllezërit Rama dhe Xhafaj të veshur si të burgosur, Noka u vendos flakën

Gjithçka me votat e mazhorancës, mbyllet seanca plenare në Kuvend brenda pak minutave

Opozita u la jashtë!71deputetë të pranishëm në Kuvend, mazhoranca voton dy projektligje në rend dite

“Nuk meritojnë të trajtohen në atë mënyrë”/ Spiropali shpreh mirënjohje për Gardën

Salla gjysëm e boshatisur, nis seanca plenare në Kuvend

U godit me këmbën e karriges, Spiropali: Më ruajti fati dhe paaftësia e goditësit

Deputeti socialist shfrenon gojën: Nuk ka bir kurve të më ndalojë mua

Peleshi futet në Kuvend, Noka dhe Bardhi: Keni shpallur armik opozitën!

"Mos më prek me dorë!' Përplasje fizike mes Gardës dhe deputetëve të PD-së para Kuvendit

“Tmerr ka Rama nga opozita", dyert e Kuvendit me zinxhirë, Noka: Bunkerizohet parlamenti

Garda bllokon hyrjen, deputetët e PD-së mblidhen përballë tyre, Toni Gogu pret në radhë

Rama në takimin me kandidatë e rinj për deputetë: Bora u bë e famshme se u bë meme si fillim

Djegia e karrigeve nga opozita dhe kaosi në Kuvend, Rama: Shenjë revolte kundër një vendimi gjykate

Kaosi në Kuvend, momenti kur gardisti shpëton Spiropalin nga sendet e hedhura drejt saj

Bardhi godet Spiropalit me këmbën e karriges, punonjësi i gardës i del në mbrojtje

"Zjarri opozitar do të duhet të nisë sot", Sula: Rama dhe Xhafaj kanë bërë hakmarrje primitive

"Ka shitur Shqipërinë "/ Çupi: Nuk ka asnjë lloj normaliteti me Edi Ramën