LIVE UPDATES
Art&Argëtim

54 vite nga dita kur “qëlluam Zotin me gurë”! Si u bë Shqipëria vendi i parë ateist në botë, lufta e “Partisë” k

7 Shkurt 2021, 15:28 Nga DOSJA
54 vite nga dita kur “qëlluam Zotin me gurë”! Si u bë

TIRANË– 54 vite më parë, Shqipëria u bë vendi i parë ateist në botë! I fshehur pas të ashtuquajturës “Revolucioni Ideologjik e Kulturor”, Enver Hoxha përmes një fjalimi të mbajtur më 6 shkurt 1967 porositi “zhdukjen” e besimit fetar në Shqipëri, duke ndaluar me ligj çdo shprehje të saj, e cila do të shoqërohej me ndëshkime të tmerrshme, që ende sot kanë mbetur në histori.

“Shteti nuk njeh asnjë fe dhe përkrah e zhvillon propagandën ateiste për të rrënjosur te njerëzit botëkuptimin materialist shkencor,“-shkruhej në Kushtetutë, ndërsa ateizmi u përforcua po ashtu me një ligj të 1975 që detyronte t’u viheshin fëmijëve emra jofetarë. Por “lavazhi” nuk kishte përfunduar me kaq.

Ligji i Reformës Agrare, i cili ishte miratuar në gusht 1945, vetëm pak pas ardhjes në pushtet të Partisë së Punës, nisi shpronësimi masiv i tokave që i përkisnin komuniteteve fetare. Vetëm nga Komuniteti Mysliman Shqiptar, shteti i shpronësoi 3163 hektarë tokë dhe 61.000 rrënjë ullinj, sigurisht që pa asnjë kompensim. Por duke menduar atë që erdhi më pas, marrja e pronës ishte e keqja më e vogël për komunitetet fetare në Shqipëri. Të rinj nga i gjithë vendit, por jo vetëm, ndërmorën një “aksion” për shkatërrimin e disa objekteve, duke nisur nga shenjtërora ortodokse në Shëna Vlash të Durrësit, për t’u përhapur më pas në të gjithë Shqipërinë. 

Ndonëse ishte bërë një studim për ruajtjen e kishave dhe xhamive të vjetra me vlera të trashëgimisë e të kulturës, Kisha e Shën Marisë në Vaun e Dejës edhe pse nuk funksiononte si e tillë, e mbrojtur nga shteti si Monument Kulture, u hodh në erë më 30 maj 1969. Më pas, mbrëmjen e 12 qershorit 1967, vetëm disa orë para ditës së shenjtë të kishës në Laç, dy batalione kishin rrethuar me artileri të rëndë gjithë zonën e një rreze prej 4 kilometrash duke sulmuar godinën me mortaja e topa. Vendi u përcaktua si zonë ushtarake dhe shtigjet ku kalonin besimtarët u mbyllën.

Në të njëjtën mënyrë, me shpërthime eksplozivi, tanke dhe ndërmarrje të pajisura me mjete të rënda, u shkatërruan 2172 faltore, prejt të cilave: 740 xhami, 609 kisha ortodokse, 158 kisha katolike e 530 teqe. Por “aksioni” nuk kishte të bënte vetëm me godinat…

Sipas punonjësit në Institutin e Monumenteve asokohe, Pirro Thomo, pasoi një valë shkatërrimesh jo vetëm e objekteve fetare dhe ndërtesave të tyre, por edhe e kodikëve, dokumenteve e librave fetarë, duke mos kursyer as ndërtesat që për vlerat e tyre ishin shpallur monumente kulture, duke i sjellur kështu fondit të kulturës kombëtare një dëm të pallogaritshëm. Hapësira boshe në kulturën e vendit tonë, që sot i shohim të përsëriten vetëm në Lindje, në kërdinë që bën organizata terroriste e ISIS. 

Por besimi shpirtëror, me të cilin kishin lindur dhe ishin brymosur nuk mund të zhdukej si pa të keq nga qytetarët dhe përfaqësuesit e klerit. Por e gjithë kjo rëndonte në “kurrizin” e tyre. Shifra të paimagjinueshme klerikës u shënuan në burgje internimi, për të mos folur më pas për të vdekurit, numri i saktë i të cilëve ndoshta nuk do të mësohet kurrë. Të pagëzoje një fëmijë në kohën e “Partisë së Punës”, mund të ishte një krim i barabartë me një vrasje sot. 

Megjithatë besimi nuk u zhduk kurrë… Njerëzit luteshin e faleshin në shtëpi, duke mbyllur dyer e dritare për të mbajtur larg ndonjë sy të keq që mund ta çonte fjalën në veshin e gabuar. Por kurrë nuk ndalën me ritet e tyre fetare. Ramazani u mbajt si gjithmonë, Krishtlindjet u festuan çdo 25 dhjetor, e kështu çdo datë e rëndësishme. Por gjithmonë nën zë, pa e marrë vesh askush.

Deri 23 vite më vonë. Në nëntor të vitit 1990, prifti katolik, Dom Simon Jubani, i cili edhe vetë kishte vuajtur dënimin burgjeve komuniste, mbajti meshën e parë, duke rikthyer sërish atë që na bëri ndryshe, besimin. Vlerë që sot na dallon nga popuj të tjerë, duke na bërë më tolerantë dhe të hapur ndaj besimeve të tjerë, e duke na mësuar të bashkëjetojmë në paqe me njëri-tjetrin… 

(k.m/dosja.al)

1 vit nga zgjedhjet e 25 prillit si e shikoni gjendjen e vendit:

View Results

dikur dikur enver hoxha shqiperia vend ateist enver hoxha shqiperia vend ateist

Sondazh

Poll

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

"Injoranca nuk është argument" Nuk i pëlqeu pyetja, Rama prek në faqe gazetaren Ambrozia Meta

Del VIDEOJA, Elia godet Princ Lekën: Familja ime të ka mbajtur me bukë

VIDEO/ Noka i jep Spiropalit pankartën, Ministrja ofrohet ta mbaj para fytyrës

Publikohen pamjet nga brenda bazës ajrore të Kuçovës, Komandanti: E gatshme për stërvitjen e trupave

Tempulli 2/ Me kanabis gati për shitje dhe shuma parash, arrestohen 4 të rinj në Tiranë

Dalin pamjet nga kasollja ku u vra 50-vjeçari në Durrës

Kontrabandonin ilaçe dhe telefona, arrestohen dy persona në Tiranë, sekuestrohen 47 iPhone

I vunë flakën eskavatorit me vlerë 150 mijë euro, arrestohen 2 autorët e ngjarjes

Reshjet e shiut dhe borës në vend, policia: Moderoni shpejtësinë e mos kryeni parakalime të gabuara

Kampioni Alvin Karaqi mes lotësh: Për besë u ndjeva si Gjergj Kastrioti kur mora flamurin

'Dokumentar horror'/ Berisha publikon pamjet: Do ju paraqes terrorin që Bajrajt ushtruan më 14 maj

Krimi në Bulqizë/ Fqinji: Po hante bukë në banesë kur erdhën dy makina!

Dosja "Gjici"/ Zv.kryetari i bashkisë së Kukësit shkon në SPAK

Newsroom 11 |XAMA: LAJMI I FUNDIT FAKE QË PASHË, ISHTE PËR MUA

Newsroom 11 |XAMA: KËSHILLË QYTETARËVE- MOS LEXONI VETËM NJË BURIM

Newsroom 11 | XAMA: GAZETARËT NUK SHKRUAJNË ME EMËR, KJO S'ËSHTË ETIKE

Xama në Newsroom: Lajmet e rreme përhapin panik! Më akuzuan se kisha marrë para për një shkrim

Muka në Newsroom: Në Shqipëri ka portale gjobaxhie, u bëjnë shantazh njerëzve

Xama në Newsroom: Fake News shpërndahet më shumë në Facebook e Tik Tok! Gazetarët të shkruajnë emrin

Newsroom 11 |Kush prodhon lajme të rreme në Shqipëri

Newsroom 10 |SENJA: NE S'REAGOJMË NDAJ GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 |HAZIZAJ: 'ÇOHU ENVER', PJESË E GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ KEMI MARRËVESHJE PËR TË MBROJTUR 'VIKTIMAT'

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES KA SHKAKTUAR DHE KRIME

Newsroom 10 |GAZETARI: GJUHA E URREJTJES, PJESË E SHOQËRISË

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES, E FRIKSHME NË SHQIPËRI

Vidhnin në banesa duke përdorur çelësa të klonuar, vihet në pranga 1 person,nje tjeter në kërkim

Newsroom 10 |GJUHA E URREJTJES PËRDORET NGA POLITIKA, AMA TË KONTROLLOJË GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: STEREOTIPET NXISIN GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES LUFTOHET ME EDUKIM

Newsroom 10 | Gjuha e urrejtjes në media, si dhe kush e shpërndan?

Ndryshimet në PS/ Gjiknuri: S'është fundi, por fillimi i diçkaje të re.

Inceneratorët/ S’kam dhënë asnjë kontratë pa garë, ato janë publike!

Ndihet 'i shitur' nga Rama? Gjiknuri: Nuk ndjej braktisje, kam komunikim me të prej 20 vitesh

Klosi: Kemi primare reformimin e partisë, PS synon mandatin e katërt

U shkarkua si Sekretar i Përgjithshëm, Gjiknuri: PS edhe kur fiton, refekton!

Digjet shtëpia në Shkodër, në banesë ndodhej një i moshuar, përfundon në spital

Vazhdon përplasja në PD! Basha kërkon mbledhjen e Komisionit të Etikës për të, Bardhi: Shenjë humbje

Vrasja e Jetmirës/ Autori u dënua me 28 vite burg, nëna e viktimës: Duhet dënim përjetë!

Newsroom 9 | Kallanxhi: Threads? S`besoj se do zgjasë shumë

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Mos merrni për bazë asgjë thuhet në rrjet

Newsroom 9 | Gazetarja: po ndodhin vrasje nga tik tok

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Fake News dallohet vetëm po të jemi kritikë

Newsroom 9 | Kallanxhi: Shqiptarët besojnë gjithçka shohin në rrjet

Newsroom 9 | Eksperti i IT, Tomi Kallanxhi: Tik Tok ka "fake news" sepse s'ka censurë

Newsroom 9 | Gazetarja: Shqipëria do kohë të përshtatet me Tik Tok

Newsroom 9| Eksperti i IT: Çdo rrjet është i përkohshëm, duhet të kujdesemi për vlerat

A mund të mbyllet TikTok për Shqipërinë? Flet për Newsroom eksperi i IT

Fëmija mbyllet brenda në shtëpi, nëna e alarmuar njofton zjarrfikësit, NDËRHYRJA nga ballkoni