LIVE UPDATES
Politike

‘Shengeni i Vogël’/ Ideja e mirë, nënshkruesit të dyshimtë, analisti serb: Rama e Vuçiç dehen së bashku, pastaj…

12 Tetor 2019, 06:33 Nga DOSJA
‘Shengeni i Vogël’/ Ideja e mirë, nënshkruesit

Fakti që presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiç, kryeministri i Maqedonisë së Veriut, Zoran Zaev, dhe kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, nënshkruan në Novi Sad deklaratën lidhur me synimet e krijimit të një „Shengeni të vogël” midis tre vendeve dhe që u bënë thirrje edhe vendeve të tjera të „gjashtëshes së Ballkanit” përkatësisht Bosnnjë dhe Hercegovinës, Malit të Zi dhe Kosovës, që ta nënshkruajnë deklaratën për të siguruar lirinë e lëvizjes së kapitalit, të mallrave, shërbimeve dhe njerëzve, në vështrim të parë është një lajm i mirë. Por shtrohet pyetja mbi sinqeritetin e vetë nëshkruesve, sidomos të Vuçiçit e Ramës, vlerësojnë analistë serbë për Deutsche Welle-n (DW).

Nuk ka dyshim se një marrëveshje e tillë, sikur me të vërtetë të ishte jo vetëm e nënshkruar por edhe e zbatuar, do t‘ua lehtësonte jetën qytetarëve në rajon, ekonomisë dhe biznesit.

„Vetë ideja nuk është e keqe, do t‘ua bënte jetën shumë më të lehtë edhe qytetarëve, por në rradhë të parë ekonomisë. Për shembull kamionët nuk do të kishin më nevojë të prisnin me nga 10-12 orë në kufij”, thotë për DW Milan Çulibrk, analist ekonomik dhe kryeredaktor i së përjavsshmes së Beogradit NIN.

I të njëjtit mendim është edhe Mijat Lakiçeviç, analist ekonomik dhe zëvendës kryeredaktor i revistës së përjavshme të Beogradit Novi. Ai thotë për DW se kjo nuk është një iniciativë e paarsyeshme. „Mirë është që të takohen edhe më shpesh, dhe jo vetëm të tre, por që të gjashtë nga rajoni”, thotë Lakiçeviç.

E vështirë të zbatohet në radhë të parë për shkak të Kosovës

Lidhur me deklaratën e Vuçiçit, që në rast të nënshkrimit të marrëveshjes në rajon mund të udhëtohet vetëm me letërnjoftim, Lakićević thekson, se edhe sot për shembull qytetarët e Serbisë dhe Malit të Zi mund të udhëtojnë vetëm me letërnjoftim, por në kufij janë ende kolonat kilometërshe, sidomos kamionët.

„Deri në fund të vitit 2021 duam të krijojmë kushtet, që të kalojmë nga vendi në vend vetëm me kartë identiteti. Këtë me Shqipërinë nuk mund ta bëjmë tani dhe shpresojmë ta arrijmë në takimet e ardhshme. Njëzet e gjashtë orë humbasin kamionët duke pritur në kufij dhe shikoni çfarë do të thoshte për ekonominë heqja e këtyre barrierave“, u shpreh Vučić.

Kjo është e saktë thonë bashkëbiseduesit tanë, por në të njëjtën kohë paralajmërojnë se problemi qëndron në marrëdhëniet politike ndërmjet, Beogradit në njërën anë dhe Tiranës dhe Shkupit në anën tjetër.

„Do të jetë e vështirë të zbatohet një marrëveshje e tillë, sidomos për shkak të çështjes së pazgjidhur të Kosovës”, thotë Çulibrk. „Nga njëra anë, kufiri mes Shqipërisë dhe Kosovës praktikisht nuk ekziston, nga ana tjetër nuk e dimë cili është statusi i Kosovës në këtë marrëveshje eventuale – a është Kosova krahina jugore serbe, cili është pozicioni zyrtar i Beogradit, apo është shtet i pavarur? Pra me kë do të nënshkruhet një marrëveshje e tillë, pra si do të funksionojë ndonjë çikë kjo marrëveshje”, pyet Çulibrk.

Përse „Shengeni vogël” dhe jo CEFTA?

Biznesmeni nga Vojvodina, Dushan Mijiç, thotë për DW se çdo lehtësim i biznesit është i pranueshëm dhe shton se do të ishte mirë që marrëveshja për „Shengenin e vogël” të marrë jetë, por ai këtë e dyshon.

„Nuk besoj se do të ndodhë, në rradhë të parë për arsye politike”, thotë Mijiç. Ai dikur ka bërë biznes në rajon, por tani punon vetëm me vendet e Bashkimit Evropian.

Milan Çulibrk përmend faktin se në këtë rajon ekziston një marrëveshje ekonomike, por që nuk funksionon. „Marrëveshja CEFTA nuk funksionin që nga koha, kur Kosova vendosi taksat për mallrat nga Serbia dhe Bosnjë dhe Hercegovina. Atëherë është logjike të bësh pyetjen, përse nuk punohet për zbatimin e marrëveshjes së CEFTA-s, por futet në lojë ‘Shengeni i vogël’? Pra, derisa marrëdhëniet politike mes Beogradit dhe Prishtinës të mos zgjidhen, çfarëdo marrëveshje qoftë ,është vështirë funksionojë”, thotë i sigurtë Çulibrk.

Shtatë ditë grindje, 16 minuta „Paqe, paqe,paqe…”

Mijat Lakiçeviç mendon se ideja e „Shengenit të vogël” është një taktikë politike, që u shërben në rradhë të parë Vuçiçit dhe Ramës që të prezantohen në dritë më të mirë në Evropë, se sa do të përfitojnë prej saj qytetarët.

„Bashkëpunim ekonomik nuk ka, është qeveria që pengon bashkëpunimin, sepse i shikon fqinjët si armiq”, thotë Lakiçeviç.

Ai kujton shembullin e Serbisë, ku politika e përditshme është„nacionaliste dhe konfliktuoze„. Kështu që kjo është një politikë hipokrite, sepse shtatë ditë në javë bëhet politikë konfliktuoze dhe pastaj 16 minuta bërtasim: ‘Paqe, paqe, paqe – asnjëri nuk është fajtor…’”

Ekonomia në prangat e politikës

Vuçiç, Rama dhe Zaev paralajmëruan raunde të reja dijalogu për „Shengenin e vogël” dhe shprehën besimin se marrëveshjes to do t’i bashkohen edhe vendet e tjera të “gjashtëshes së Ballkanit”.

Vuçiç njoftoi gjithashtu se deri në takimin pasues ekspertët do të përgatisin studimin ekonomik. Sipas fjalëve të tij, me realizimin e marrëveshjes “do të rritet me 20 përqind atraktiviteti për tërheqjen e investimeve të huaja, dhe kushdo që ka një leje pune në Shkup do ta ketë atë edhe në Beograd dhe Tiranë”.

Megjithatë, si Mijiç edhe Lakiceviç thonë, se në rajon ekonomia është ende në prangat e politikës, kështu që pengesat për biznesin janë shumë të mëdha, dhe me takime të tilla të politikanëve qytetarët përfitojnë shumë pak.

„Nëse ata nuk heqin kufijtë – dhe ata mund ta bëjnë këtë – atëherë kjo nuk ka kuptim. Sepse kur nuk ka liri në ekonomi dhe në tregti, atëherë me tregti merren individë të përzgjedhur. Kështu në Serbi biznes bëjnë të privilegjuarit, ata që janë të afërt me pushtetin. Nëse njerëzit e Vuçiçit do ta përcaktojnë se kush merret me biznes, atëherë ky nuk është biznes. Plus që tregtia gri, domethënë kontrabanda, jo vetëm që është e pranishme, por është edhe nën kontrollin e autoriteteve”, mendon Lakiçeviç.

Investitorë të huaj të privilegjuar

Vuçiç pas takimit në Novi Sad bëri thirrje për një qasje jo emocianale ndaj këtij projekti. „Nëse njerëzit i lënë mënjanë emocionet e tyre, do të ketë rezultate shumë të mëdha për qytetarët tanë”, tha presidenti i Serbisë, ndërsa kryeministri i Maqedonisë së Veriut Zoran Zaev deklaroi se përmes takimeve të tyre në rajon dërgohet mesazhi, që marrëdhëniet politike në rajon po bëhen më të thjeshta, që do të thotë se Ballkani nuk është “më fuçi baruti’, por rajon i paqes, i respektit dhe një rajon ku punohet për përmirësimin e cilësisë së jetës së qytetarëve”.

Megjthatë Dusan Mijiç porosit edhe një herë, se në rajon për ekonominë nuk ka pasur asnjëherë qasje liberale, por gjithmonë ka pasur ndërhyrje të shtetit, kështu që sot për shembull investitorët e huaj në Serbi janë të privilegjuar në raport me ato vendas.

„Këto nuk janë probleme ekonomike, por para së gjithash politike. Ndërsa njerëzit do të gjejnë lehtësisht një mënyrë si të lidhen, si të prodhojnë dhe si të bëjnë tregti. Sidoqoftë politika i pengon ata të veprojnë normalisht, domethënë ata i pengon theksimi i vazhdueshëm i mosbesimit të ndërsjellë, i mosmarrëveshjes”, përfundon Mijiç.

Publikisht grindje – por privatisht shumë gazmorë

E ndërsa politikanët, në rradhë të parë Aleksandar Vuçiç dhe Edi Rama, „shumë shpesh dërgojnë mesazhe urrejtjeje dhe intolerance, ata privatisht janë në marrëdhënie shumë të mira.”

„Nëse duhet edhe dehen së bashku, por pastaj e ndihmojnë njëri-tjetrin për të nxitur nacionalizmin dhe urrejtjen”, thekson Mijat Lakiçeviç. Njohësit e situatës pohojnë se natën para mbledhjes, darka e Vuçiçit dhe Ramës në kalanë Petrovaradin ka qenë – mjaft gazmore.

Marrë nga DW

(k.m./dosja.al)

Tirana është boshatisur për ditët e pushimit. Cilën nga ritet e shenjta po ndiqni:

View Results

politike politike aleksander vucic edi rama edi rama ne serbi shengeni i vogel aleksander vucic edi rama edi rama ne serbi shengeni i vogel

Sondazh

Poll

Bardhi-Spiropalit: Ndryshuat qëndrim pasi foli Rama, postimet e tij në Twitter janë Kushtetuta juaj

Bardhi-Spiropalit: Ndryshuat qëndrim pasi foli Rama, postimet e tij në Twitter janë Kushtetuta juaj

Kërkesa e Bardhit për interpelancë me Ramën për çështjen "Becchettin", Spiropali: Duhen fakte

, Balla: Kryeministri nuk mund të japë llogari për një shpifje të propaganduar

“Ogerta jep dorëheqjen!" Zhupa vendos pankartën, Spiropali: Mos e prekni foltoren e Kuvendit!

Nis seanca plenare/Bardhi kërkon interpelancë me Ramën:Përfshirjen e të vëllait në çështjen "Xibraka

Rama: Synojmë të prodhojmë letrat me vlerë në Shqipëri

“Pikë ku na godasin rregullisht!" Pastrimi i parave/ Rama: Nuk jemi të kënaqur me këtë

Formësimi i së Ardhmes së GovTech/Rama:I lumtur që revolucionin digjital në rajon e mbulon vendi ynë

Altin Dumani shpallet nga DASH një nga 10 kampionët e antikorrupsionit në botë

Berisha: Çdo patronazhist shpallet terrorist elektoral dhe do të gjykohen me rreptësinë më të madhe

Berisha tregon ku do të merren lekët për rritjen e pagave, pensioneve dhe minumit jetik

Berisha: Edi Rama ushqen urrejtje për bluzat e bardha, që prej 1990

Berisha: Vëllai i anëtarit të bandës së Xibrakës i çoi Ramës foto të Olsit me trafikantët kolumbianë

Berisha: Rezoluta e IDU kërkon qeveri teknike për zgjedhjet në Shqipëri

Berisha:Gjendjen në Shqipëri e përshkruajnë si diktaturë,e krahasueshme me Tunizinë dhe Bjellorusinë

BKH te 'Harabeli' i Ajola Xoxës

Dalin pamjet e mbërritjes së agjentëve të BKH në banesën e Veliajt

Bardhi shpërthen ndaj Spiropalit: Zhupa iu përgjigj një deputeti pleh. Duhet të kishe reaguar ti

"Deputetja të kërkojë falje",Zhupa i drejtohet Peleshit me fjalët e Braçes: Po ti i thua gruas ruse?

Tensione në Kuvend/ Ndërpritet seanca plenare, Spiropali: E paprecedentë, kushdo që fyen do dënohet

Debatet në Kuvend/ Balla- opozitës: Në fund do vini si pulat dhe do votoni anullimin e gjobave

Klosi-opozitës: Mazhoranca do ta votojë faljen e gjobave

Manja në Kuvend: Kemi numrat dhe do t'i anulojmë këto gjoba brenda këtij sesioni parlamentar

Dash Sula: Qami Zela vari veten në burg se e arrestuat për 38 mijë lekë të vjetra

"Të fyesh nuk është opozitë, por është e paedukatë", Majko: Njerëzit vlerësohen nga pesha e fjalës

Bardhi: Firmat për faljen e gjobave po i mblidhni tani. Spiropali: Mos bëni teatër

"Mbyllni komisionin e dezinformimit"/ Braçe-Zhupës: Mos u lyej me parfum! Më dukesh si ruse

"Delegacioni për në Venecia i përbërë vetëm nga mazhoranca", Korreshi: Bushka do të na përfaqësojë

"Lista t'i shkojë SPAK-ut"/ Sula: Keni frikë nga deputetët dhe ministrat që kanë përdorur SKY ECC

Bardhi:Duam të vihet në dispozicion draft-opinioni i Komisionit të Venecias për mandatin e Xhaçkës

Bardhi kërkon interpelancë me Ramën, Spiropali: Për shkak të axhendës nuk do të zhvillohet sot

Skandal / Ligji për faljen e gjobave, Noka: Braçe është në sallën matanë duke e hartuar tani ligjin

"O Erjon tu rrit boja, sa shumë m… të ha goja"/ Komenti i Zhupës për Braçen

Bardhi-mazhorancës: Jeni tmerruar nga rikthimi i Sali Berishës

Ligji i propozuar nga PS për faljen e gjobave, Nallbati: Iu vijnë ligje dhe projektligje me sms

Tensione në Kuvend, garda rrethon foltoren, Spiropali: Debat artificial

Ramadan Likaj kërkon me ngulm fjalën nga foltorja, Spiropalin e kap e qeshura: Doni fjalën

Spiropali-Likaj

"Suel Çela është i lidhur me ju?"/ Akuzat e Bardhit në 2021, Berisha: Deklaratat politike

Bazat detare për oligarkët/ Berisha:Çfarë është objekt në planin e përhapjes së ushtrisë do i mbetet

"Mezi qëndrova në foltore nga aromat e parfumeve të luksit", Berisha:Lënë shuma përrallore në kazino

Thirret ezani në xhaminë e Namasgjasë, Berisha ndërpret fjalën: Do ta presim nëse hoxha është brenda

“Keqardhje se si përdoret Parlamenti”, Balluku: Energjia elektrike do të ulet

"Koha e Berishës ka mbaruar"/Noka i përgjigjet Shalsit:I ke mbjellë tre herë flokët, por s'të mbijnë

Berisha: Si mund të votohet buxheti 8.2 miliardë dhe të mos vendoset minimumi jetik 200 euro

Berisha: Miratoni një buxhet pa asnjë qindarkë për të rinjtë dhe pensionistët

"E shoh çehren që ju ka rënë"/ Berisha i drejtohet maxhorancës: Unë erdha, ju e dini vetë

Berisha kërkon një minutë heshtje për ndarjen nga jeta të Sami Repishtit

Pas 11 muajsh rikthehet në seancë plenare/ Kreu i PD-së para hyrjes në Kuvend: Berisha futet

Protestë para kryeministrisë, aktivistët kundër marrëveshjes me Italinë për pritjen e emigrantëve