LIVE UPDATES
Art&Argëtim

Çifuti Shqiptar fiton Muzeun e Vet

Me shpërthimin e Luftës së Dytë Botërore, rreth 1800 refugjatë hebrenj që ikën nga persekutimi nazist mbërritën në Shqipëri për shkak të politikave liberale të vizave.

22 Dhjetor 2022, 11:57 Nga f.g
Çifuti Shqiptar fiton Muzeun e Vet
Foto ilustruese

I internuar nga sulltani në një qytet në atë që është Mali i Zi i sotëm, mesia i rremë i shekullit të 17-të Shabbetai Tsvi, edhe pse i konvertuar në Islam, ishte i dëshpëruar të merrte me vete disa libra hebrenj. Kështu, jo shumë kohë para vdekjes së tij, ai i shkroi komunitetit hebre aty pranë Beratit, duke kërkuar që të dërgonin disa. Berati ishte vetëm një nga disa komunitete hebre të lulëzuara në atë që sot është Shqipëria, më e madhja prej të cilave ndodhej në Vlorë—një qytet që tani do të ketë një muze hebre. Avi Kumar shkruan:

Muzeu synon të ofrojë një vështrim gjithëpërfshirës të jetës hebreje shqiptare gjatë shekujve, pasi prania hebreje në kombin ballkanik është dokumentuar që nga shekulli II i erës sonë. Nga romaniotët greqishtfolës te sefardimët spanjollë që ikën nga persekutimi në shekullin e 15-të tek hungarezët Ashkenazim që erdhën shumë më vonë, kombinimi i një rajoni malor dhe afërsia me Italinë dhe Greqinë krijoi një kulturë të veçantë hebraike.

Me shpërthimin e Luftës së Dytë Botërore, rreth 1800 refugjatë hebrenj që ikën nga persekutimi nazist mbërritën në Shqipëri për shkak të politikave liberale të vizave. Disa shpresonin të vazhdonin në Amerikën e Veriut dhe të Jugut, në Palestinën e Detyrueshme Britanike ose në vende të tjera strehimi. Disa prej tyre përfunduan duke e bërë Shqipërinë shtëpinë e tyre të përhershme. Rreth 2,000 hebrenj u shpëtuan falë përpjekjeve të myslimanëve shqiptarë vendas dhe vendi ishte një nga vendet e pakta evropiane, popullsia hebreje e të cilit ishte rritur deri në fund të Luftës së Dytë Botërore.

Popullsia hebreje e Vlorës ishte afërsisht 2600 në vitet 1500, kur qyteti ishte një qendër tregtare për shkak të vendndodhjes së tij bregdetare dhe afërsisë me Italinë. Sot, ka vetëm 50 deri në 100 hebrenj me origjinë shqiptare, shumica e të cilëve jetojnë në kryeqytetin dhe qytetin më të madh të vendit, Tiranë. Në kombin ballkanik ka edhe rreth 200 hebrenj të huaj.

muzeu hebraik ne vlore hebrenjte ne shqiperi

Sondazh

Poll

Rishfaqet Gledis Nano në Policinë e Shtetit pas shkarkimit

Rishfaqet Gledis Nano në Policinë e Shtetit pas shkarkimit

Berisha sfidon Ramën: Hajde të dalim në shesh të burrave dhe t’i themi njëri-tjetrit gjërat!

Berisha: Ata të cilët kishin parashikuar zhdukjen tonë, me 11 maj do të marrin disfatën e merituar!

34 vjetori i themelimit të PD/ Berisha nga Lezha: Donin të na linin si Kuba në brigjet e Adriatikut

"Çfarë nuk kanë fantazuar për shtëpinë time", Rama: Paraja nuk ka qenë tundim për mua!

Dosja Xibraka/ Rama paralajmëron masa ligjore: Do padis Gazment Bardhin për kallëzim të rremë

"Gati çerek shekulli akuza pa asnjë çerek prove", Rama: Nuk kam kryer kurrë një krim!

"Më kanë bërë skizofren me kartelë mjekësore", Rama: S'kisha si të mos akuzohesha për këtë

Dosja Xibraka/ Rama pas vendimit: Drejtësia foli me prova! Do dënoj Bardhin për kallëzim të rremë

"Fidel, të lus të ruash faturat se kështu si ka ardhur koha",Veliaj ankohet për SPAK në sy të Ramës

Me dhuratë me vete/ Sali Berisha në burgun e Fierit, viziton ish-deputetin demokrat Ervin Salianji

Lëvizja e makinave me grafik, Balluku: Athina e aplikon prej 35 vitesh, ka reduktuar lëvizjen me 50%

Fashë oraresh për automjetet e tonazhit të rëndë/ Balluku: Ka qenë në fuqi

Ulja e çmimit të energjisë/ Balluku: Vjen për shkak të performancës së sektorit energjetik

Ulet çmimi i energjisë elektrike/ Balluku: Ky është një vendim i cili hap një epokë të re

Ulja e çmimit të energjisë/ Rama: Rritje e ekonomisë, së shpejti do shkojmë në Abu Dabi

Rama: Shqipëria e para në rajon për energjinë diellore

Ulet çmimi i energjisë elektrike/ Rama: Arritje gjatë këtyre 35 viteve, e mirëmenduar dhe konsultuar

Berisha: Kemi një atmosferë jashtëzakonisht optimiste nga shqiptarët jashtë vendit

"Pandeli Majko është kriminel i madh elektoral"/ Berisha: U përgjua me vendim gjykate

Berisha: Ky është programi i emergjencës i PD, vendosje minimumi jetik, rritje pensionesh

Berisha: Rama e pranoi se ka përdorur SkyEcc, por tha të tjerë e kanë përdorur më shumë

Berisha: Shteti do marrë përsipër pagesën për fëmijën e tretë nga lindja deri 23-vjeç

Berisha: Karta e konsumatorit do rimbursojë TVSH-në e ushqimeve dhe produkteve bazë

Berisha premton: Do përgjysmojnë taksat për naftën!

Berisha: Çmimet stratosferike të naftës vijnë edhe për shkak të kontrabandës qeveritare

"Për 1 litër naftë paguajnë 1.1 euro taksa!" Berisha: Shqiptarëve po u bëhet plaçkitja më e madhe

"Tre prokurorë të SPAK në dosjen Toyota Yaris"/ Berisha: Taulant Balla garantoi arrestimin

"Kjo masë sigurie do të më shtojë votat!" Berisha: E kam fituar 100 përqind kauzën time

Berisha nxjerr përgjimet: Taulant Balla bëri arrestime me listë

Berisha: Gjeta aty Veliajn, po rrihej me kolegët sepse ju thërrisni Ajolën!

Berisha pas daljes nga SPAK: Kreu i Prokurorisë së Posaçme fle mbi dosje krimi

Berisha del nga SPAK: Iu kërkua gjykatësit kukull që të më rikthejnë në "arrest shtëpie"

Berisha mbërrin në SPAK, Kreu i PD-së hipën në makinë dhe përshëndet me dy gishta protestuesit

Gazetari i publikoi foton me Çapjan, Rama për bisedat e Sky ECC: Ka të tjerë "ku e ku" me atë person

"Po linçohet një udhëheqës i PS",Rama për hetimin e Veliajt: Nuk mund të marr qëndrime për një çorbë

Kush e ka hartuar listën e kandidatëve të deputetëve të PS në Durrës? Rama anashkalon përgjigjet

Gjykatat sekuestruan bazën detare të Limionit, Rama kapet mat duke komentuar vendimet e drejtësisë

"Ata merren me seksin e ëngjëjve" Rama për partitë e Opozitës: Lufta për vendin e dytë duket e fortë

Rama: Asnjë përfaqësues i PS nuk është i lejuar të bëj komente për Veliajn

Hetimi i SPAK për Veliajn/ Rama: Po i cënohet jeta familjare nga gjyqi publik

"Drejtësia jo në duart e pushtetit politik”, Rama: Reformën e propozuam që kur ishim në opozitë

Rama: Këtë vit ka pasur dy “spektakle”, rasti në Pogradec dhe ai i 14-vjeçarit

Untitled 15

"Beteja për qeverinë teknike vazhdon," Berisha: Mosbindja civile nuk ndalet deri ditën e zgjedhjeve!

Berisha: Samitin e vitit 2027 do e organizojë ai që anëtarësoi Shqipërinë në NATO

Rama: Po punojmë për të arritur marrëveshje binjakëzimi me spitalin SHIBA të Izraelit

Berisha: Unë jam këtu për të qëndruar kundër narkodiktaturës me gjithë potencialin tim

“TikTok do mbyllet”, Rama: Do na duhen 6-8 javë

Berisha: Thirrja ime është për SHBA, të marrin çdo masë për rikthimin e Erion Veliajt në Shqipëri