LIVE UPDATES
Art&Argëtim

1924 / Rrëfimi ekskluziv i arkeologut Léon Rey mbi zbulimet e para të misionit arkeologjik francez në apolloni(FOTO)

Rey, drejtor i Misionit Arkeologjik Francez në Shqipëri, na shpjegoi se çfarë kishim të drejtë të prisnim, për shkencën, nga gërmimet e kryera në vendin e Apollonisë antike

26 Qershor 2022, 11:47 Nga d.d
1924 / Rrëfimi ekskluziv i arkeologut Léon Rey mbi zbulimet e para
Foto ilustruese

FRANCË-“Je sais tout” ka botuar me 15 tetor 1924, në faqen n°49, rrëfimin ekskluziv të arkeologut Léon Rey mbi zbulimet e para asokohe të misionit arkeologjik francez në Apolloni, të cilin, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :

Në numrin tonë të qershorit, z. Rey, drejtor i Misionit Arkeologjik Francez në Shqipëri, na shpjegoi se çfarë kishim të drejtë të prisnim, për shkencën, nga gërmimet e kryera në vendin e Apollonisë antike. Sot, studiuesi i bën revistës tonë nderin e madh që t’i komunikojë rezultatin e punës së parë të misionit të tij : një rezultat me interes të madh dhe që autorizon (lejon) të gjitha shpresat. Ky është, për lexuesit tanë, një “ekskluzivitet” i vërtetë që ata me siguri do t’i jenë mirënjohës z. Rey që e ka rezervuar me kaq dashamirësi për ta. J.S.T.

“Kur, në Liceun Condorcet, përkthyem “De Bello civili”, dhe në veçanti këtë faqe ku Çezari tregon se si, duke ndjekur Pompeun, pa qytetin e Apolonisë t’i dorëzohej, nuk mendoja për kodrën e gjelbër në rrëzë të cilës vrapojnë kuajt e rinj të fshatarëve të Pojanit. Në të njëjtat shpate ku dikur qëndronin monumentet e mermerit, tarracat, tempujt dhe ai akropol nga ku u largua Staberius-i, natyra ka rifituar tani të drejtat e saj; dhe një mantel gjelbërimi, lulesh dhe gjembash mbulon këtë tokë që pati orën e saj të famës.  Megjithatë, në këto fusha, sidomos kur ka rënë shi, parmenda nxjerr tjegulla, mbetje vazosh dhe monedhash, të dhëna modeste pa dyshim, por që vlejnë më shumë se fjalët e vendasve të cilët nuk kanë më shumë njohuri se unë.

Njohja e teksteve, kur ato ekzistojnë, dhe mbi të gjitha inspektimi i përpiktë i vendeve, vetëm mund ta udhëheqë studiuesin në kërkimet e tij. Në Pojan, ku bollëku i bimësisë e bën shumë të vështirë këtë ekzaminim, pika e orientimit tonë ishte një pllakë, sipërfaqja gri e së cilës mezi rrafshohej mes barishteve: ishte pjesa më e lartë e një muri antik të groposur plotësisht. Me pastrimin e këtij muri, ne zbuluam një shtëpi greko-romake dhe nuk kam dyshim se kjo shtëpi nga ana tjetër do të na bëjë të zbulojmë një nga pjesët më të rëndësishme të qytetit.

Por kjo nuk është e gjitha të zublosh : arti konsiston në gjetjen e maksimumit... me sa më pak para. Gjithashtu, çështja e thellësisë në një gërmim shterues vjen gjithmonë e para. Në Durrës, për shembull, niveli i qytetit aktual duke qenë, si rezultat i rrethanave gjeologjike, pesë metra mbi Dyrrahun romak, do të duhet që, për një gërmim me një sipërfaqe prej 100 m², shpenzoni pesë herë më shumë para sesa për një gërmim të së njëjtës shtrirje të bërë në vendin e Apolonisë, ku e njëjta shtresë romake gjendet ndërmjet 50 centimetrave dhe 1 metër të thellë. 

Organizimi i punës në kantier (në terren) është gjithashtu shumë i rëndësishëm për performancën e mirë, gërmuesit duhet të monitorohen vazhdimisht, veçanërisht në fazat e para. Kam punësuar francezë, gjermanë, bullgarë, serbë, rusë, tani shqiptarë; dhe gjithmonë e kam vënë re se, me instinkt, gërmuesi dëshiron të shkatërrojë atë që është nën kazmën e tij “për të parë atë që ka poshtë ose pas”.

 Kjo ndjenjë është për më tepër aq e natyrshme, saqë vetë gërmuesi, në nxitimin e tij për të kuptuar, duhet të kujdeset që të mos ngutet; shpesh, ajo që në pamje të parë duket si një grumbull gurësh të pakuptimtë, bëhet, pasi është më e qartë, një monument. Këtu, si kudo tjetër, metoda e duhur kërkon pjesën e saj të durimit.

Në terren, ekzaminim, sondazh, fotografi të rrënojave; në kamp, pas punës, vizatimet dhe shënimet të vihen në rregull të plotë, me pastrimin e objekteve të grumbulluara, okupimet e gërmuesit. Kjo e fundit veçanërisht është një dëfrim simpatik. Asgjë nuk është më zbavitëse sesa të shohësh të shfaqet, nën furçë dhe sapun, vizatimin e një vazoje të tillë me figura apo detaje të padyshimta të një skulpture të tillë, nëse nuk është, në ujë, me një lëng limoni të shtuar saktësisht, pamjen e ngadaltë të një medalje që ne menduam se ishte shumë e papërpunuar. Në këtë drejtim, me të drejtë është thënë se nuk mund të jesh arkeolog i mirë pa qenë historian. Por unë, mendoj se për t’u bërë arkeolog duhet të fusësh “dorën në brumë”. 

Më pas ne kuptojmë një mijë gjëra të vogla që ndihmojnë për t’i shfaqur gjërat e mëdha në dritë, dhe njeriu hyn, si të thuash, në kontakt të drejtpërdrejtë me antikitetin. Gjithashtu duhet të shpresojmë që Misioni arkeologjik francez në Shqipëri, në të ardhmen e afërt të bëhet një lloj shkolle praktike për arkeologët e rinj të Universiteteve tona.”

Marrë nga Darsiani.com

aurenc bebja

Sondazh

Poll

"Gjithçka do të harrohet!" Drejtoresha nuk mban dot lotët gjatë fjalës së Ramës

"Gjithçka do të harrohet!" Drejtoresha nuk mban dot lotët gjatë fjalës së Ramës

"Kërkoj rikthimin e padrinos urgjent",deputetët e PD-së te foltorja pasi Berishës i ndërpritet fjala

"Çunat e Londrës i dërguan 500 mijë euro Ulsiut!" Berisha: Rama duhet të japë dorëheqje urgjent!

Berisha-Gjylametit: Mjafton se ishte bashkëshorti yt dhe nuk e thirrën në SPAK

Tentoi t'i gjuante me shishe uji Ballës, Noka përplaset me punonjësit e Gardës

Tensione në Kuvend,Balla mban fjalën,punonjësit e Gardës vendosen para foltores dhe deputetëve të PD

"Ça mielli ke marrë, s'ta paskan dhënë të mirë", Rama: Nuk e dini ju fare çfarë droge marr unë

"KLGJ nuk duhet të bëjë korporatën", Ramës nuk i del e keqja: Mos u shqetësoni se u bë trysni

Rama: Gjithë kjo urgjencë për të burgosur Veliajn dhe jo për 21 janarin!

"As unë, as PS nuk lëviz nga ky pozicion", Rama: Këtu nuk kemi një çështje konkrete korrupsioni

"SPAK nuk është Vatikani", Rama: Kur antikorrupsioni del nga shinat, bëhet më i rrezikshëm

Rama: Jam këtu për historinë, e kam thënë që kur isha me flokë të zeza, s’ka bir k...!

"U njohëm içik si shumë", Rama i sulet Drejtesisë: Prokurori ka të drejtë dhe të çmendet

"Veliaj nuk është i pandehur", Rama: Vetë prokurori ka dyshime të bazuara në prova të pamjaftueshme

Dogjani ngatërron emrat e viktimave me deputetët:Në24janar vritet në Kamëz Lulzim Basha…Lulzim Visha

Braçe në Kuvend: KQZ bllokoi nismën për Bujqësinë, Celibashi i ka lexuar vetëm titullin

Arrestimi i Veliajt/ Të burgosurit te "313" dalin në dritare dhe thërrasin: O Erion, o hajdut!

Nga Çiljeta te Luiza, cilat janë figurat publike që morën pjesë te tubimi në mbështetje të Veliajt

Rama mbi ligjin, paralajmëron SPAK: Mos guxoni të kërkoni telefonin tim

Rama thumbon kreun e ILD: Nuk e di nëse është zgjuar, por mbase zgjohet dhe më dëgjon!

“Lamë brinjët në dispozicion të drejtësisë", Rama: Nuk kam asnjë pishman

Rama urdhëra Altin Dumanit: Heto gjyqtarët kamikazë të PD-së në GJKKO

"I njëjti me çështjen “Toyota Yaris”"/ Rama sulmon gjyqtarin: Ekstremist i djathtë

"400 faqe roman pa prova", Rama: Zv.ministrja e Punës është vendosur me kërkesë të Metës

Rama-Manjës: Si ka mundësi Ulsi nuk ka mjete për të regjistruar marrjen në pyetje?

"Të thuash blerje online 800 mijë euro për bizhu!" Rama: Në atë roman prej 400 faqesh nuk ka prova

Rama në mbledhjen e PS: Nuk ka zgjidhje tjetër për të thënë të vërtetën në një mjedis ku shkelmohet

"Ina Goxhaj është kushërira ime," Bushka: I kam sqaruar të drejtat e saj dhe vetëm kaq!

"Si t’jua shpjegon fëmijëve të mi dhe shokëve të tyre që jam e pafajshme?!" Bushka nën hetim

"Veliajn e njoh që nga fëmijëria",Bushka:Përfshirjen në hetime e kam dëgjuar në deklaratë për shtyp

"Ku jemi këtu që dikush të thotë çfarë të dojë?!" Rama: Minimalisht Bushka duhej thirrur dhe pyetur

Rama në mbledhjen e Grupit të PS-së: Nuk jemi hunj gardhi që të përcjellim lajme!

Rama: Kemi detyrën të kontribuojmë me opinionet tona për pavarësinë e drejtësisë

Veliaj i arrestuar, Bushka nën hetim,Rama: Kjo forcë politike nuk do marrë përsipër të japë pafajësi

Bushka nën hetim/ Rama në mbledhjen e Grupit: E mori vesh përfshirjen në akt-akuzë nga televizori

Sot seanca për masat e sigurisë, Ajola Xoxa mbërrin në GJKKO

“Më vjen keq që lodheni që në mëngjes!" Seanca për masat e sigurisë, Gentian Sula mbërrin në GJKKO

"E donte të ngrirë", Berisha: Rama nuk do donte t’ia linte partinë pas zgjedhjeve Veliajt!

"Ka edhe prokurorë të ndershëm e kurajozë",Berisha:SPAK është organizatë kriminale, flenë mbi krimin

"Te hoteli i Veliajt ka pjesë edhe Olsi",Berisha:Pse nuk u arrestua Erioni për djegësin 130 mln euro

"Shkalloi kur përmendi LaCivita-n", Berisha: Rama është tmerruar se ka hallin e vet, jo të Veliajt

"Berisha u persekutua njëlloj si Trump"/ Kreu i PD: Mesazhet e LaCivita kanë domethënie të madhe

Berisha: Chris LaCivita është kryetar i komitetit kombëtar të Partisë Republikane të Donald Trump

Takimi në Romë, Berisha: Ishte dëshmia më e sigurt e fitores së ardhshme të PD-së

"Drejtësia ishte e kapur", Rama: Dumani e ka pasur në tavolinë 21 janarin edhe kur ishte prokuror

Rama për arrestimin e Veliajt: Trajtohen si kriminelë kryetari i bashkisë dhe e shoqja

"Fuck you", shpërthimi i pazakontë gjatë kohës që ishte drejtpërdrejt, Rama: Kështu e kam unë

Rama: Heshtja jonë për 5 vjet është keqkuptuar edhe nga konsumatorët e reformës në drejtësi

Arrestimi i Veliajt/ "Nuk do t'i mbaj më për vete opinionet e mia", Rama: Heshtja jonë i ka ndihmuar

Drejtuesi i fushatës së Trump do të udhëheqë fushatën e opozitës, Rama: Shpallën fitoren se...