LIVE UPDATES
Ekonomi

Analiza e BSH: Pse lehtësimi sasior është i vështirë në ekonominë shqiptare

4 Shkurt 2022, 06:24 Nga DOSJA
Analiza e BSH: Pse lehtësimi sasior është i vështirë

Shpërthimi i pandemisë dhe goditja e rëndë që ajo dha në ekonomi e bëri edhe Bankën e Shqipërisë të shqyrtonte skenarë të mundshëm të aplikimit të politikave monetare jokonvencionale ose të lehtësimit sasior.

Politika të tilla janë përdorur nga autoritetet monetare të ekonomive më të zhvilluara në dekadën e fundit, si përgjigje ndaj krizës së gjatë dhe vështirësive për të nxitur një rritje të shëndetshme të inflacionit me instrumentet kaliske të politikës monetare.

Megjithëse ekonomia shqiptare arriti një rimëkëmbje të shpejtë nga pandemia dhe përdorimi i politikave të lehtësimit sasior për momentin nuk duket se do të jetë i nevojshëm, në analizat e saj banka qendrore e ka studiuar terrenin për aplikimin e tyre. Megjithatë, këto analiza kanë vendosur në dukje vështirësitë e përdorimit të tyre në kushtet e ekonomisë shqiptare. Në një material studimor që pasqyron politikat e Bankës së Shqipërisë gjatë pandemisë, Guvernatori i Bankës së Shqipërisë, Gent Sejko, ka trajtuar edhe çështjet e lidhura me aplikimin e politikave jokonvencionale në kushtet e ekonomisë shqiptare.

Politikat jokonvencionale në ekonomitë e zhvilluara janë zbatuar duke zgjeruar bilancet e bankave qendrore, nëpërmjet blerjes së titujve të tregtueshëm të sektorit publik dhe privat. Në një masë të madhe, këto politika të lehtësimit sasior janë mundësuar nga ekzistenca e një game të gjerë instrumentesh të tregtueshme të sektorit privat. Por, mundësia reale e Bankës së Shqipërisë për përdorimin dhe masën e politikave jokonvencionale kushtëzohet prej strukturës dhe zhvillimit të tregut të kapitaleve në Shqipëri, i cili është shumë i kufizuar.

Me përjashtim të letrave me vlerë të Qeverisë Shqiptare, ky treg nuk ka instrumente të tjera të tregtueshme të sektorit financiar apo të sektorit privat, të cilat do të mund të bliheshin nga banka qendrore për të mundësuar lehtësimet sasiore dhe zgjerimin e bilancit të Bankës së Shqipërisë.

E thënë ndryshe, zgjerimi i bilancit të bankës qendrore mund të realizohet përmes lehtësimeve sasiore të blerjes së letrave me vlerë të qeverisë në tregun sekondar, deri në momentin kur borxhi publik arrin kufirin e qëndrueshmërisë afatgjatë. Rrjedhimisht, në kushtet aktuale, politikat jokonvencionale praktikisht kanë si kufi të sipërm qëndrueshmërinë e borxhit publik.

Sipas studimeve të cituara në analizë, një tjetër rrezik që lidhet me aplikimin e politikave ekspansioniste të bazuara në zgjerimin e bilancit të bankës është përzierja e politikës monetare me atë fiskale. Blerja e sasive të konsiderueshme të letrave me vlerë në një treg të cekët, me informacion të pjesshëm e rrjedhimisht me risk të lartë, në një ekonomi në zhvillim, e shtyn politikën monetare në territorin e saj fiskal. Përmes mbështetjes së sektorëve të caktuar, duke akumuluar humbjet nga aktivet me rrezik në bilanc, apo financimit të përhershëm të deficiteve fiskale me emision të ri, banka qendrore ia transferon koston taksapaguesve dhe përfshihet de facto në rishpërndarjen e burimeve në ekonomi.

Këto janë arsye të fortë përse studimet argumentojnë se ekonomitë në zhvillim duhet të jenë të kujdesshme në aplikimin e bilancit të bankës qendrore si instrument aktiv i politikës monetare.

Përtej këtyre kufizimeve, studimi vë në dukje se efektshmëria e politikave monetare të bazuara te bilanci i Bankës së Shqipërisë është një çështje që mbetet për t’u vërtetuar dhe është e vështirë të kuantifikohet madhësia e programeve të blerjes për arritjen e objektivave të dëshiruar të politikës monetare. E vetmja ngjarje që mund të përdoret për vlerësimin e këtyre efekteve hipotetike është rasti i blerjeve të valutës në tregun e brendshëm valutor gjatë viteve 2017-2019. Ndërhyrjet e kryera në tregun valutor për këtë periudhë janë motivuar nga rritja e rezervave valutore dhe më pas nga synimi për të amortizuar mbiçmimin e lekut si shkaktar për mosarritjen e objektivit të inflacionit. Pavarësisht se në të dy rastet e përmendura, politikat e BSH-së nuk kanë pasur si qëllim rritjen e bilancit të bankës si instrument të politikave monetare jokonvencionale, ato janë ngjarja më e afërt me lehtësimet sasiore. Këto ndërhyrje kanë rezultuar në zgjerimin relativisht të shpejtë të bilancit të Bankës së Shqipërisë, rreth 15% në periudhën qershor – nëntor 2018.

Pavarësisht nga rritja e bilancit të bankës dhe rritja e sasisë së parasë në qarkullim, sipas Bankës së Shqipërisë, ndikimi në treguesit realë ka qenë në rastin më të mirë marxhinal. Kjo për arsyen se shkalla e lartë e euroizimit dhe zëvendësimi real i lekut me euron si mjet pagese, bën që zgjerimi i bilancit përmes rritjes së rezervave valutore të ketë kryesisht efekte indirekte përmes kanalit të kursit të këmbimit./MONITOR

Ndihmës-Sekretarja e Shtetit takoi Alibeajn, ndërsa Paloka deklaroi se ka firmosur peticionin kundër ambasadores Kim. Çfarë do të thotë kjo për PD?

View Results

ekonomi kryesore banka e shqipërisë ekonomi ekonomia ne shqiperi banka e shqipërisë ekonomi ekonomia ne shqiperi

Sondazh

Poll

"Injoranca nuk është argument" Nuk i pëlqeu pyetja, Rama prek në faqe gazetaren Ambrozia Meta

"Injoranca nuk është argument" Nuk i pëlqeu pyetja, Rama prek në faqe gazetaren Ambrozia Meta

Del VIDEOJA, Elia godet Princ Lekën: Familja ime të ka mbajtur me bukë

VIDEO/ Noka i jep Spiropalit pankartën, Ministrja ofrohet ta mbaj para fytyrës

Publikohen pamjet nga brenda bazës ajrore të Kuçovës, Komandanti: E gatshme për stërvitjen e trupave

Tempulli 2/ Me kanabis gati për shitje dhe shuma parash, arrestohen 4 të rinj në Tiranë

Dalin pamjet nga kasollja ku u vra 50-vjeçari në Durrës

Kontrabandonin ilaçe dhe telefona, arrestohen dy persona në Tiranë, sekuestrohen 47 iPhone

I vunë flakën eskavatorit me vlerë 150 mijë euro, arrestohen 2 autorët e ngjarjes

Reshjet e shiut dhe borës në vend, policia: Moderoni shpejtësinë e mos kryeni parakalime të gabuara

Kampioni Alvin Karaqi mes lotësh: Për besë u ndjeva si Gjergj Kastrioti kur mora flamurin

'Dokumentar horror'/ Berisha publikon pamjet: Do ju paraqes terrorin që Bajrajt ushtruan më 14 maj

Krimi në Bulqizë/ Fqinji: Po hante bukë në banesë kur erdhën dy makina!

Dosja "Gjici"/ Zv.kryetari i bashkisë së Kukësit shkon në SPAK

Newsroom 11 |XAMA: LAJMI I FUNDIT FAKE QË PASHË, ISHTE PËR MUA

Newsroom 11 |XAMA: KËSHILLË QYTETARËVE- MOS LEXONI VETËM NJË BURIM

Newsroom 11 | XAMA: GAZETARËT NUK SHKRUAJNË ME EMËR, KJO S'ËSHTË ETIKE

Xama në Newsroom: Lajmet e rreme përhapin panik! Më akuzuan se kisha marrë para për një shkrim

Muka në Newsroom: Në Shqipëri ka portale gjobaxhie, u bëjnë shantazh njerëzve

Xama në Newsroom: Fake News shpërndahet më shumë në Facebook e Tik Tok! Gazetarët të shkruajnë emrin

Newsroom 11 |Kush prodhon lajme të rreme në Shqipëri

Newsroom 10 |SENJA: NE S'REAGOJMË NDAJ GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 |HAZIZAJ: 'ÇOHU ENVER', PJESË E GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ KEMI MARRËVESHJE PËR TË MBROJTUR 'VIKTIMAT'

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES KA SHKAKTUAR DHE KRIME

Newsroom 10 |GAZETARI: GJUHA E URREJTJES, PJESË E SHOQËRISË

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES, E FRIKSHME NË SHQIPËRI

Vidhnin në banesa duke përdorur çelësa të klonuar, vihet në pranga 1 person,nje tjeter në kërkim

Newsroom 10 |GJUHA E URREJTJES PËRDORET NGA POLITIKA, AMA TË KONTROLLOJË GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: STEREOTIPET NXISIN GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES LUFTOHET ME EDUKIM

Newsroom 10 | Gjuha e urrejtjes në media, si dhe kush e shpërndan?

Ndryshimet në PS/ Gjiknuri: S'është fundi, por fillimi i diçkaje të re.

Inceneratorët/ S’kam dhënë asnjë kontratë pa garë, ato janë publike!

Ndihet 'i shitur' nga Rama? Gjiknuri: Nuk ndjej braktisje, kam komunikim me të prej 20 vitesh

Klosi: Kemi primare reformimin e partisë, PS synon mandatin e katërt

U shkarkua si Sekretar i Përgjithshëm, Gjiknuri: PS edhe kur fiton, refekton!

Digjet shtëpia në Shkodër, në banesë ndodhej një i moshuar, përfundon në spital

Vazhdon përplasja në PD! Basha kërkon mbledhjen e Komisionit të Etikës për të, Bardhi: Shenjë humbje

Vrasja e Jetmirës/ Autori u dënua me 28 vite burg, nëna e viktimës: Duhet dënim përjetë!

Newsroom 9 | Kallanxhi: Threads? S`besoj se do zgjasë shumë

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Mos merrni për bazë asgjë thuhet në rrjet

Newsroom 9 | Gazetarja: po ndodhin vrasje nga tik tok

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Fake News dallohet vetëm po të jemi kritikë

Newsroom 9 | Kallanxhi: Shqiptarët besojnë gjithçka shohin në rrjet

Newsroom 9 | Eksperti i IT, Tomi Kallanxhi: Tik Tok ka "fake news" sepse s'ka censurë

Newsroom 9 | Gazetarja: Shqipëria do kohë të përshtatet me Tik Tok

Newsroom 9| Eksperti i IT: Çdo rrjet është i përkohshëm, duhet të kujdesemi për vlerat

A mund të mbyllet TikTok për Shqipërinë? Flet për Newsroom eksperi i IT

Fëmija mbyllet brenda në shtëpi, nëna e alarmuar njofton zjarrfikësit, NDËRHYRJA nga ballkoni

Newsroom/ Karabolli: Shqipëria do kohë të përshtatet me TikTok, e provuan edhe gazetarët, s’ia dolën