LIVE UPDATES
Ekonomi

Rritja e pagave/ Banka e Shqipërisë shpjegon mekanizmin se si do të ushtrojë presion

1 Dhjetor 2019, 07:16 Nga DOSJA
Rritja e pagave/ Banka e Shqipërisë shpjegon mekanizmin se si do

Lidhur më këtë projeksion, Banka e Shqipërisë sqaron se, komponenti kryesor i kostove të prodhimit, pra përcaktuesi i dinamikave afatmesme dhe afatgjata, janë kostot e punës për njësi. (Paralelisht me to, ndikim kanë dhe elemente të tjera kostosh; si kostoja e lëndëve të para, e naftës, energjisë, qirasë, kostoja financiare e kredive, apo elemente të taksimit mbi prodhimin. Gjithsesi, këta zëra supozohet se kanë një efekt kalimtar dhe / ose neutral në afatin e gjatë.)

Rritja e kostos së punës për njësi formohet nga rritja e pagave përtej rritjes së produktivitetit së punës. Me fjalë të tjera, nëse produktiviteti mesatar i punës në ekonomi rritet me 2%, por paga mesatare në ekonomi rritet me 5%, atëherë kostoja e punës për njësi rritet afërsisht me 3%. Në këtë skenar, prodhuesit e të mirave dhe shërbimeve do të tentonin të rrisnin çmimet e tyre afërsisht me 3%, në mënyrë që të shmangnin përkeqësim të rezultatit financiar dhe / ose humbje në bilancet e tyre.

Duke përjashtuar goditje të tjera dhe – në veçanti – ndikimin e kursit të këmbimit, shembulli i mësipërm i përket një situate kur inflacioni do të ishte rreth nivelit 3%, që është dhe objektivi i Bankës së Shqipërisë. Natyrisht, një situatë e ngjashme do të ndodhte dhe me kombinime të tjera të rritjes së produktivitetit dhe të pagës, si p.sh., rritje e produktivitetit të punës me 4% dhe rritje e pagës mesatare me 7%, por rezultati neto duhet të jetë një rritje e kostos së punës për njësi me 3%.

Rritja e produktivitetit përcaktohet nga struktura e prodhimit, nga teknologjia dhe inovacioni. Në këtë kontekst, ajo tenton të jetë e qëndrueshme në afatin e mesëm dhe të shfaqë lëvizje vetëm në afatin e gjatë. Në të kundërt, ecuria e pagave diktohet nga kërkesa dhe oferta për punë: nëse kërkesa për punë e tejkalon ofertën, pagat do të tentojnë të rriten më shpejt se produktiviteti, duke sjellë rritjen e kostove të punës për njësi dhe rritjen e presioneve inflacioniste.

E kundërta do të ndodhte në rastin e anasjellë. Ky element tenton të ketë luhatje në afatin e mesëm, ose gjatë një cikli biznesi, dhe si i tillë është objekti i reagimit të politikës monetare. Në praktikë, objektivi i një banke qendrore është të mbajë kërkesën për punë, e cila gjenerohet nga bizneset dhe në vetvete, është funksion i kërkesës agregate për të mira dhe shërbime, në nivele të përafërta me ofertën e punës. Në këtë rast, rritja e pagave do të jetë një shumatore e rritjes së produktivitetit dhe e inflacionit të pritur. Duke përjashtuar ndikimin e faktorëve të tjerë, në rast se:

-ekonomia është në ekuilibër, pra oferta e punës është e barabartë me kërkesën për punë dhe rritja e pagës reale është e barabartë me rritjen e produktivitetit të punës;

-pritjet e inflacionit janë ankoruar në objektivin e inflacionit të bankës qendrore, atëherë rritja e kostove të prodhimit do të ishte e përafërt me objektivin e inflacionit.

Në diskutimin e mësipërm, oferta e punës presupozohet se është relativisht e qëndrueshme në afatin e mesëm. Në afatin e gjatë, oferta e punës është funksion i trendeve demografike, përfshi emigrimin, zhvillimin e sistemit arsimor dhe social, etj. Megjithatë, këto trende tentojnë të kenë një ndikim të vogël më afatin e shkurtër dhe të mesëm. Në këtë horizont kohor, disbalancat midis kërkesës dhe ofertës për punë përcaktohen – në masën më të madhe – nga ecuria e kërkesës për punë.

Banka e Shqipërisë argumenton se, projeksionet e saj bazohen mbi këtë këndvështrim të mekanizimit të formimeve në ekonomi. Ky mekanizëm shfaqet funksional në rastin e Shqipërisë: rritja e kërkesës agregate ka sjellë rritje të punësimit dhe rënie të papunësisë, çka është përcjellë dhe në rritje të pagës mesatare gjatë tremujorëve të fundit.

Në gjenerimin e parashikimeve ekonomike për të ardhmen, ne mbajmë parasysh fortësinë e lidhjeve midis treguesve të mësipërm dhe kohëvonesat e reagimit të tyre. Të dy këto kategori parametrash bazohen në analizën e lidhjeve dhe ndërvarësive që këta tregues kanë shfaqur në histori.

Në lidhje me implikimet e trendeve të pafavorshme demografike në shpejtësinë e rritjes së pagave dhe inflacion, theksojmë se – në këndvështrimin teorik – këta tregues nuk duhet të kenë lidhje me njëri-tjetrin. Kjo bazohet në supozimin se inflacioni është një tregues i cili përcaktohet nga varibala kohorë afatmesëm dhe se – në këtë horizont 1-3-vjeçar kohor – raporti i kërkesës dhe ofertës për punë përcaktohet në masën më të madhe nga ecuria e kërkesës për punë dhe jo nga luhatja e ofertës. Duke abstraguar nga variablat e tjerë, rënia e ofertës për punë në horizonte më të gjata kohore do të tentojë të përkthehet në një rritje të kthimit relativ të faktorit punë ndaj kapitalit.

Marrë nga Monitor

Tirana është boshatisur për ditët e pushimit. Cilën nga ritet e shenjta po ndiqni:

View Results

ekonomi ekonomi banka e shqipërisë rritja e pagave banka e shqipërisë rritja e pagave

Sondazh

Poll

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

"Injoranca nuk është argument" Nuk i pëlqeu pyetja, Rama prek në faqe gazetaren Ambrozia Meta

Del VIDEOJA, Elia godet Princ Lekën: Familja ime të ka mbajtur me bukë

VIDEO/ Noka i jep Spiropalit pankartën, Ministrja ofrohet ta mbaj para fytyrës

Publikohen pamjet nga brenda bazës ajrore të Kuçovës, Komandanti: E gatshme për stërvitjen e trupave

Tempulli 2/ Me kanabis gati për shitje dhe shuma parash, arrestohen 4 të rinj në Tiranë

Dalin pamjet nga kasollja ku u vra 50-vjeçari në Durrës

Kontrabandonin ilaçe dhe telefona, arrestohen dy persona në Tiranë, sekuestrohen 47 iPhone

I vunë flakën eskavatorit me vlerë 150 mijë euro, arrestohen 2 autorët e ngjarjes

Reshjet e shiut dhe borës në vend, policia: Moderoni shpejtësinë e mos kryeni parakalime të gabuara

Kampioni Alvin Karaqi mes lotësh: Për besë u ndjeva si Gjergj Kastrioti kur mora flamurin

'Dokumentar horror'/ Berisha publikon pamjet: Do ju paraqes terrorin që Bajrajt ushtruan më 14 maj

Krimi në Bulqizë/ Fqinji: Po hante bukë në banesë kur erdhën dy makina!

Dosja "Gjici"/ Zv.kryetari i bashkisë së Kukësit shkon në SPAK

Newsroom 11 |XAMA: LAJMI I FUNDIT FAKE QË PASHË, ISHTE PËR MUA

Newsroom 11 |XAMA: KËSHILLË QYTETARËVE- MOS LEXONI VETËM NJË BURIM

Newsroom 11 | XAMA: GAZETARËT NUK SHKRUAJNË ME EMËR, KJO S'ËSHTË ETIKE

Xama në Newsroom: Lajmet e rreme përhapin panik! Më akuzuan se kisha marrë para për një shkrim

Muka në Newsroom: Në Shqipëri ka portale gjobaxhie, u bëjnë shantazh njerëzve

Xama në Newsroom: Fake News shpërndahet më shumë në Facebook e Tik Tok! Gazetarët të shkruajnë emrin

Newsroom 11 |Kush prodhon lajme të rreme në Shqipëri

Newsroom 10 |SENJA: NE S'REAGOJMË NDAJ GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 |HAZIZAJ: 'ÇOHU ENVER', PJESË E GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ KEMI MARRËVESHJE PËR TË MBROJTUR 'VIKTIMAT'

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES KA SHKAKTUAR DHE KRIME

Newsroom 10 |GAZETARI: GJUHA E URREJTJES, PJESË E SHOQËRISË

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES, E FRIKSHME NË SHQIPËRI

Vidhnin në banesa duke përdorur çelësa të klonuar, vihet në pranga 1 person,nje tjeter në kërkim

Newsroom 10 |GJUHA E URREJTJES PËRDORET NGA POLITIKA, AMA TË KONTROLLOJË GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: STEREOTIPET NXISIN GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES LUFTOHET ME EDUKIM

Newsroom 10 | Gjuha e urrejtjes në media, si dhe kush e shpërndan?

Ndryshimet në PS/ Gjiknuri: S'është fundi, por fillimi i diçkaje të re.

Inceneratorët/ S’kam dhënë asnjë kontratë pa garë, ato janë publike!

Ndihet 'i shitur' nga Rama? Gjiknuri: Nuk ndjej braktisje, kam komunikim me të prej 20 vitesh

Klosi: Kemi primare reformimin e partisë, PS synon mandatin e katërt

U shkarkua si Sekretar i Përgjithshëm, Gjiknuri: PS edhe kur fiton, refekton!

Digjet shtëpia në Shkodër, në banesë ndodhej një i moshuar, përfundon në spital

Vazhdon përplasja në PD! Basha kërkon mbledhjen e Komisionit të Etikës për të, Bardhi: Shenjë humbje

Vrasja e Jetmirës/ Autori u dënua me 28 vite burg, nëna e viktimës: Duhet dënim përjetë!

Newsroom 9 | Kallanxhi: Threads? S`besoj se do zgjasë shumë

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Mos merrni për bazë asgjë thuhet në rrjet

Newsroom 9 | Gazetarja: po ndodhin vrasje nga tik tok

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Fake News dallohet vetëm po të jemi kritikë

Newsroom 9 | Kallanxhi: Shqiptarët besojnë gjithçka shohin në rrjet

Newsroom 9 | Eksperti i IT, Tomi Kallanxhi: Tik Tok ka "fake news" sepse s'ka censurë

Newsroom 9 | Gazetarja: Shqipëria do kohë të përshtatet me Tik Tok

Newsroom 9| Eksperti i IT: Çdo rrjet është i përkohshëm, duhet të kujdesemi për vlerat

A mund të mbyllet TikTok për Shqipërinë? Flet për Newsroom eksperi i IT

Fëmija mbyllet brenda në shtëpi, nëna e alarmuar njofton zjarrfikësit, NDËRHYRJA nga ballkoni