LIVE UPDATES
Politike

"Një nismë e improvizuar!" Analiza: Procesi i Berlinit, dhjetë vjet në dhomën e pritjes së BE-së

Procesi i Berlinit u krijua për të shoqëruar rrugëtimin e vendeve të Ballkanit Perëndimor drejt BE-së. Por shumë prej vendeve e kanë rrugën të bllokuar për shkak të konflikteve me njëri-tjetrin.

14 Tetor 2024, 08:07 Nga M.B
"Një nismë e improvizuar!" Analiza: Procesi i Berlinit,
Olaf Scholz, Edi Rama dhe Ursula von Der Leyen

GJERMANI- Aleksandra Tomaniç drejton European Fund for the Balkans, një fondacion rajonal me seli në Beograd. Kur planifikon një aktivitet në Sarajevë, ajo duhet të mendohet dy herë, para se të ftojë edhe pjesëmarrës nga Kosova. "Për kosovarët, udhëtimi është i ndërlikuar dhe kërkon shumë kohë, pasi ata duhet fillimisht të udhëtojnë në Shkup për të aplikuar për vizë. E njëjta gjë vlen edhe për boshnjakët që duan të udhëtojnë në Kosovë", thotë Tomaniç pa e fshehur zhgënjimin që regjimi i vizave mes Kosovës dhe Bosnjë-Hercegovinës është ende në fuqi.

Ndërkohë që dy vjet më parë dukej se gjërat do të përmirësoheshin: Në nëntor të vitit 2022, krerët e qeverive të gjashtë vendeve të Ballkanit Perëndimor – Shqipëria, Bosnja dhe Hercegovina, Kosova, Maqedonia e Veriut, Mali i Zi dhe Serbia – nënshkruan tri marrëveshje mobiliteti, ku ranë dakord për lëvizje të lirë me karta identiteti, njohjen e diplomave universitare dhe disa kualifikime profesionale. Deri më sot, zbatimi i këtyre marrëveshjeve ka ngecur. "Kjo nuk është premtimi i vetëm i pambajtur i Procesit të Berlinit," thotë Tomaniç.

Një nismë e improvizuar

Procesi i Berlinit u iniciua në vitin 2014 me nismën e ish-kancelares gjermane, Angela Merkel për të mbështetur vendet e Ballkanit Perëndimor në rrugëtimin e tyre drejt BE-së. Presidenti i Komisionit Evropian, Jean-Claude Juncker, kishte shpallur më parë një "pauzë zgjerimi". Merkel, e cila ishte e shqetësuar se kjo do të sillte destabilizimin e rajonit, i ftoi qeveritë e vendeve të Ballkanit Perëndimor në një konferencë në Berlin. Pjesëmarrës ishin gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor dhe dhjetë vende të BE-së: Përveç Gjermanisë, merrnin pjesë edhe Austria, Franca, Italia, Polonia, Bullgaria, Greqia, Kroacia dhe Sllovenia, si edhe Britania e Madhe, e cila ishte pjesë e BE-së.

Që nga viti 2014, janë mbajtur samite vjetore në qytete të ndryshme evropiane si Vjena, Londra, Parisi, Trieste, Poznani, Sofja, Berlini dhe së fundmi Tirana. Çdo vit, vendet pritëse shtonin nga një prioritet të vetin, i cili shoqërohej me nga një ministerial. Ndërkohë numri i ministerialeve dhe takimeve tematike është shumë i madh. Sot, organizohen ministeriale vjetore për bashkëpunim ekonomik, shkëmbime rinore, siguri, digjitalizim, energji të gjelbër, bujqësi, ministerial për romët dhe ministerial për çështjet gjinore. Takimi i dhjetë po mbahet sërish në Berlin. Samitit në zyrën e kancelarit Olaf Scholz, më 14 tetor, i kanë paraprirë një sërë takimesh në forume të ndryshme dhe në nivele të ndryshme ku janë diskutuar këto dhe tema të tjera.

Ruajtja e perspektivës së anëtarësimit në BE

Analisti gjerman nga Berlini, Bodo Weber, sheh një ndikim pozitiv nga takimet e përvitshme të këtij procesi. "Takimet e rregullta të liderëve dhe ministrave janë bërë normalitet," thotë ai në një intervistë për DW. Kjo ka ndihmuar që perspektiva e vendeve të Ballkanit Perëndimor drejt BE-së të mbetet e gjallë. Por ai konstaton se Procesi i Berlinit nuk i ka stabilizuar marrëdhëniet rajonale në mënyrë të përhershme. "Serbia, që nuk e njeh pavarësinë e Kosovës, ndjek ende një politikë agresive rajonale, e cila bazohet në konceptin e 'Srpski svet'," thotë Weber. Ky koncept nacionalist, që promovohet nga krahu nacionalist i udhëheqjes serbe, synon të bashkojë serbët në vende të ndryshme të Ballkanit, veçanërisht në Bosnje-Hercegovinë, Mal të Zi dhe Kosovë.

Bilanci i Aleksandra Tomanic është kritik: "Dhjetë vjet pas themelimit të tij, Procesi i Berlinit lë ende një përshtypje të improvizuar," thotë ajo. Edhe pse ka formate dhe takime të shumta, mungojnë rezultatet konkrete dhe shumë nga marrëveshjet e arritura nuk janë zbatuar. "Ngjashëm me procesin e zgjerimit të BE-së, dështimi më i madh mbetet dimensioni politik i bashkëpunimit, i cili është lënë pas dore," thekson Tomanic.

Shumë probleme në Procesin e Berlinit nuk diskutohen për të arritur kompromise. "Në Serbi, strukturat demokratike vazhdojnë të degradohen dhe presidenti Vuçiç po përdor konfliktin me Kosovën për të forcuar kontrollin e tij politik," kritikon Tomanic. Vuçiç nuk lejon që kritikët e regjimit nga vende të tjera të hyjnë në vend dhe ka dobësuar median dhe lirinë e shprehjes. Ajo është e zhgënjyer që pikërisht në Procesin e Berlinit nuk po diskutohen probleme të tilla: "Me rëndësi për liderët është të prodhojnë një tjetër 'foto familjare' që jep përshtypjen e suksesit."

Projekte shembullore të bashkëpunimit rajonal: RYCO dhe Roaming

Por ka edhe suksese: Përveç heqjes graduale të tarifave të roaming-ut për internetin dhe thirrjet telefonike midis vendeve të Ballkanit Perëndimor, RYCO, Zyra e Shkëmbimit dhe Bashkëpunimit Rinor, konsiderohet një nga projektet shembullore të Procesit të Berlinit. Deri më sot ajo ka bashkuar 31.000 të rinj nga rajoni.

Veç kësaj, BE-ja, e cila është një nga partneret kryesore të Procesit të Berlinit, ka vënë në dispozicion të Ballkanit Perëndimor 30 miliardë euro, rreth gjysma e tyre janë investuar tashmë në projekte infrastrukture, energjie dhe digjitalizimi.

Por projekti kryesor i procesit të Berlinit: Tregu i Përbashkët Rajonal, mbetet ende jo funksional. Shkak është konflikti i pazgjidhur midis Serbisë dhe Kosovës.

Marrëveshja e tregtisë së lirë CEFTA

Në dhjetëvjetorin e tij, Procesi i Berlinit synon të arrijë një marrëveshje të re: CEFTA. Marrëveshja rajonale e tregtisë së lirë do të lidhë më ngushtë vendet e Ballkanit Perëndimor me tregun e përbashkët të BE-së. Në fakt, marrëveshja nuk është shumë e re, sepse të gjitha vendet e rajonit janë anëtare të saj, përfshirë edhe Kosovën, e cila deri tani përfaqësohej nga UNMIK-u. Rinënshkrimi i marrëveshjes i jep mundësi Kosovës të përfaqësohet në CEFTA nga qeveria e saj.

Pak para samitit, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, iu nënshtrua presionit të të dërguarit të posaçëm gjerman për Ballkanin, Manuel Sarrazin, dhe hapi pikën e Merdarës për të lejuar aty kalimin e mallrave serbe. Bllokada e importeve nga Serbia ekziston që nga qershori 2023. Qeveria e Kosovës kishte deklaruar se kësisoj donte të ndalte kontrabandën e armëve nga Serbia në Kosovë. Ministrja e Jashtme, Annalena Baerbock, në takimin përgatitor të ministrave të Jashtëm, e quajti këtë një "hap historik" për rajonin. Por a do të implementohet marrëveshja CEFTA në të gjitha vendet e rajonit? "Letra është një gjë, por veprat janë diçka tjetër", tha Baerbock para gazetarëve dhe shtoi se " ne çdo ditë i vlerësojmë për këtë partnerët e këtij procesi"./ DW

 

procesi i berlinit

Sondazh

Poll

"Do bëjmë së bashku gjëra që duken të pamundura!" Rama mbyll takimin me shqiptarët në Selanik

"Do bëjmë së bashku gjëra që duken të pamundura!" Rama mbyll takimin me shqiptarët në Selanik

“Kjo do të kërkojë kohë e vet!" Rama: Së shpejti, program për fëmijët për mësimin e gjuhës shqipe

Diaspora/ Rama në Selanik: Votimi do të bëhet me postë, fleta do të vijë me zarf

Reforma në drejtësi nga Amerika? Rama në Selanik: SHBA është në çdo vendet të rajonit

Rama në Selanik: Më nxjerrin një listë me fotografi e emra ku unë duhet të ndihem përgjegjës

Rama në Selanik: Për herë të parë politikanët i janë nënshtruar forcës së ligjit

"Pagat reale në sektorin privat në Shqipëri, konkurruese me rajonin!" Rama: Kthehuni në tokën tuaj

Rama kërkon votën nga shqiptarët të Selanikut: Ta ngremë flamurin e Skënderbeut në Bruksel

"Shqiptarët dhe Selaniku, histori dashurie!" Rama: Fatkeqësia e shekullit XX, është treguar harraqe

Rama: Ka qenë një shqiptar që e ka shpëtuar Selanikun nga një kob historik

“Termi Vorio Epir ka vdekur!” Protesta e nacionalistëve grekë/ Rama: Janë fosile për gjynah!

Protesta e nacionalistëve grekë/ Rama nga Selaniku: Një grup fantazmash të gjalla të së shkuarës

Ndalimi i gazetarëve shqiptarë në kufirin grek, Rama në Selanik: Absurd, arsyet nuk i njohim

Rama në Selanik, prezanton atje mësueset e gjuhës shqipe: Janë këtu 8 nga 15 arsimtarët e parë

"Më thanë ‘a është Enkelejdi ky që ka automatik'!" Qefalia replikë me Alibeajn: Isha në SPAK

Mbetjet toksike në Durrës/ Braçe: Nuk ia futëm dot Taljlandës tani do helmokemi popullin shqiptar

Açka: Do të asgjësohen në det, merrni masa! Kumbaro: Të hedhësh plumba në ajër është e dëmshme

“Janë kontejnerë, jo kuti kartoni që t’i fshehim”, Hoxha: Po krijojmë infrastrukturën

"Erdhe si zbulim i Lulit këtu!"Përplasje mes Shehajt dhe Ballës:Të duket vetja si personazh TikToku

"I harruat Incineratorët!" Shehaj-ministrave: Ju e lejuat dërgimin e mbetjeve toksike!

Spiropali i përgjigjet Alibeajt: Jemi të gatshëm të ulemi me opozitën në çdo kohë

"Kam frikë se mbetjet në Durrës do të ndotin detin!" Açka: Kuvendi është bërë qesharak

Liria e shprehjes dhe media, ambasadori Gonzato: Komisioni nuk vëren asnjë progres në këtë fushë

Situata politike në vend/ Gonzato mesazh të qartë: Duhet dialog konstruktiv gjithëpërfshirës

Tensionet në Kuvend/ Rama: Diskutimet bëhen përmes gjuhës e jo muskujve

Tensionet politike në vend/ Gonzato: Dhuna nuk është mënyra e duhur, të angazhohen në dialog

Rama: Do ta ngremë flamurin shqiptar në Bruksel brenda kësaj dekade

Mbyllja e grup-kapitujve në 2027? Gonzato: Nisëm shumë ambicioze

Progresraporti për Shqipërinë/ Rama: KE vlerëson punën e SPAK, rritja ekonomike ka qenë e fortë

Progresraporti për Shqipërinë/ Rama: Është dokumenti më i besueshëm, bazohet në fakte e jo sondazhe

Progresraporti për Shqipërinë/ Gonzato: Lufta kundër korrupsionit duhet të rritet

Progresraporti për Shqipërinë/ Ambasadori i BE: Mund të çelë të gjithë kapitujt deri në fund të 2025

"Prokurorët po bëhen qesharakë"/ Bardhi: Elda Hoti në SPAK sepse Spiropali ndjeu një aromë të keqe

'Betejë për demokraci dhe pluralizëm'/ Noka: Rama dhe Spiropali i kanë shpallur luftë opozitës

Sula: Do të vijë dita që do të japin llogari, i vetmi vend në europë që të persekutojnë pa ligj

Bardhi: Do të dorëzojmë në Kuvend projektligjin për Statusin e Minatorit

Deputetët demokratë nuk lejohen të futen në Kuvend, Dogjani: Qytetarët vriten në rrugë nga bandat

Tensione jashtë Kuvendit/ Deputetët e përjashtuar të PD bllokohen nga Garda për tu futur në sallë

“Mos u bëni qesharakë”/ Agron Shehaj: Sekuestroni 102 kontejnerët me mbetje toksike

Mbetjet toksike pranë portit të Durrësit/ Deputeti Shehaj i dërgon në dorë shkresën ministrit Hoxha

"Po përpiqeni të krijoni një konflikt artificial!" Alibeaj: Ky Parlament nuk kryen funksionin e tij

Tensionet në Kuvend, deputetët nxjerrin karriget jashtë sallës

Nuk u lejuan të futen brenda në Kuvend, deputetët e PD-së ulen këmbëkryq në oborr

Tensione në sallën e Kuvendit, Vokshi dhe Bylykbashi shkojnë te foltorja

Gjendet një makinë e djegur në Grudë të Re, brenda kishte dy automatikë

Pamje të rënda nga masakra në Shkodër, viktimat të mbuluar me çarçaf

Identifikohet një nga viktimat e terrorit në Shkodër, pamje të tjera nga vendi i masakrës

Masakër në Shkodër/ Disa të vrarë në Dobraç, 5 ambulanca në vendngjarje

Berisha: Shqiptarët minimumin jetik prej 200£,çdo pension do të rritet me 20%brenda mandatit të parë

Berisha:Sa të fitojmë betejën për qeveri teknike,PD niset pa frena drejt fitores së saj më të thellë