LIVE UPDATES
Art&Argëtim

Neuroshkencëtarët arrijnë të deshifrojnë sinjalet e trurit në tekst të shkruar

31 Korrik 2019, 08:19 Nga DOSJA
Neuroshkencëtarët arrijnë të deshifrojnë sinjalet e

Në një studim të fundit mjekët i kanë shndërruar sinjalet e trurit për të folur në fjali të shkruara në një projekt hulumtues që synon të transformojë mënyrën se si pacientët me aftësi të kufizuara  të arrijnë të komunikojnë në të ardhmen.

Veprimi i parë që demonstron zbulimin e madh, është shqiptimi i fjalëve specifike që dalin nga truri për t’u shëndërruar në një tekst mjaft të shpejt i cili ka ritmin e një bisede normale.

Në formën e tij të tanishme, softueri për leximin e trurit funksionon vetëm për fjali të caktuara për të cilat është trajnuar, por shkencëtarët besojnë se është një kleçkë pas një sistemit të fuqishëm që mund të deshifrojë në kohë reale fjalët që një person synon të thotë.

Mjekët në Universitetin e Kalifornisë në San Francisko morën përsipër sfidën me shpresën e krijimit të një produkti që lejon njerëzit e paralizuar të komunikojnë më rrjedhshëm sesa të përdorin pajisje ekzistuese që marrin lëvizjet e syve dhe kërcitjet e muskujve.

“Deri më tani nuk ka asnjë sistem protetik për të folur i cili lejon përdoruesit të kenë ndërveprime në kohëzgjatjen e shpejtë të një bisede njerëzore,” tha Edward Chang, një neurokirurg dhe studiues kryesor në studimin e botuar në revistën e njohur “Nature”.

Puna, e financuar nga Facebook, ishte e mundur falë tre pacientëve me epilepsi, të cilët ishin gati të bënin kirurgji neurologjike për gjendjen e tyre. Para se operacionet e tyre të shkonin përpara, të tre kishin një copë të vogël elektrodash të vogla të vendosura direkt në tru për të paktën një javë në mënyrë që të hartohej origjina e konfiskimeve të tyre.

Gjatë qëndrimit në spital, pacientët, të gjithë mund të flisnin normalisht, ranë dakord me vullnet të plotë që do të merrnin pjesë në studimin e Chang. Ai përdori elektrodat për të regjistruar aktivitetin e trurit, ndërsa secili pacient ju drejtuan nëntë pyetje të vendosura dhe u kërkuan të lexonin një listë me 24 përgjigje të mundshme.

Nga regjistrimet e sakta që bënë , Chang dhe ekipi i tij ndërtuan modele kompjuterike që mësuan të përputheshin me modele të veçanta të aktivitetit të trurit me pyetjet që pacientët dëgjuan dhe përgjigjet që ata jepnin. Pasi u trajnua, softueri mund të identifikonte pothuajse menjëherë, dhe vetëm nga sinjalet e trurit, çfarë pyetje dëgjoi një pacient dhe çfarë përgjigje ktheu ai, me një saktësi prej 76% dhe 61%.

Një qëllim tjetër ishte që të lexonin ” një fjalim të imagjinuar”, ose fjali të krijuara driekt në mendje. Për momentin, sistemi zbulon sinjalet e trurit që janë dërguar për të lëvizur buzët, gjuhën, nofullën dhe laringun. Por për disa pacientë me lëndime ose sëmundje neurodegjeneruese, këto sinjale mund të mos mjaftojnë dhe do të nevojiten mënyra më të sofistikuara për të lexuar fjali.

Ndërsa puna është ende në fillimet e saj, Winston Chiong, një neuroetikolog në UCSF i cili nuk ishte i përfshirë në studimin e fundit, tha se ishte e rëndësishme të debatosh për çështjet etike që sisteme të tilla mund të ngrinin në të ardhmen.

“Por nëse dikush dëshiron të komunikojë dhe nuk mundet, unë mendoj se ne kemi një përgjegjësi si shkencëtarë dhe klinikë për të rivendosur atë aftësi më themelore njerëzore.“- tha një nga anëtarët që po realizojnë këtë studim.

Marrë dhe përshtatur nga Theguardian

A.C/Dosja.al

Tirana është boshatisur për ditët e pushimit. Cilën nga ritet e shenjta po ndiqni:

View Results

psikologji psikologji neuroshkencëtarët sinjalet e trurit perkthehen ne tekst te shkruar neuroshkencëtarët sinjalet e trurit perkthehen ne tekst te shkruar

Sondazh

Poll

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

"Injoranca nuk është argument" Nuk i pëlqeu pyetja, Rama prek në faqe gazetaren Ambrozia Meta

Del VIDEOJA, Elia godet Princ Lekën: Familja ime të ka mbajtur me bukë

VIDEO/ Noka i jep Spiropalit pankartën, Ministrja ofrohet ta mbaj para fytyrës

Publikohen pamjet nga brenda bazës ajrore të Kuçovës, Komandanti: E gatshme për stërvitjen e trupave

Tempulli 2/ Me kanabis gati për shitje dhe shuma parash, arrestohen 4 të rinj në Tiranë

Dalin pamjet nga kasollja ku u vra 50-vjeçari në Durrës

Kontrabandonin ilaçe dhe telefona, arrestohen dy persona në Tiranë, sekuestrohen 47 iPhone

I vunë flakën eskavatorit me vlerë 150 mijë euro, arrestohen 2 autorët e ngjarjes

Reshjet e shiut dhe borës në vend, policia: Moderoni shpejtësinë e mos kryeni parakalime të gabuara

Kampioni Alvin Karaqi mes lotësh: Për besë u ndjeva si Gjergj Kastrioti kur mora flamurin

'Dokumentar horror'/ Berisha publikon pamjet: Do ju paraqes terrorin që Bajrajt ushtruan më 14 maj

Krimi në Bulqizë/ Fqinji: Po hante bukë në banesë kur erdhën dy makina!

Dosja "Gjici"/ Zv.kryetari i bashkisë së Kukësit shkon në SPAK

Newsroom 11 |XAMA: LAJMI I FUNDIT FAKE QË PASHË, ISHTE PËR MUA

Newsroom 11 |XAMA: KËSHILLË QYTETARËVE- MOS LEXONI VETËM NJË BURIM

Newsroom 11 | XAMA: GAZETARËT NUK SHKRUAJNË ME EMËR, KJO S'ËSHTË ETIKE

Xama në Newsroom: Lajmet e rreme përhapin panik! Më akuzuan se kisha marrë para për një shkrim

Muka në Newsroom: Në Shqipëri ka portale gjobaxhie, u bëjnë shantazh njerëzve

Xama në Newsroom: Fake News shpërndahet më shumë në Facebook e Tik Tok! Gazetarët të shkruajnë emrin

Newsroom 11 |Kush prodhon lajme të rreme në Shqipëri

Newsroom 10 |SENJA: NE S'REAGOJMË NDAJ GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 |HAZIZAJ: 'ÇOHU ENVER', PJESË E GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ KEMI MARRËVESHJE PËR TË MBROJTUR 'VIKTIMAT'

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES KA SHKAKTUAR DHE KRIME

Newsroom 10 |GAZETARI: GJUHA E URREJTJES, PJESË E SHOQËRISË

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES, E FRIKSHME NË SHQIPËRI

Vidhnin në banesa duke përdorur çelësa të klonuar, vihet në pranga 1 person,nje tjeter në kërkim

Newsroom 10 |GJUHA E URREJTJES PËRDORET NGA POLITIKA, AMA TË KONTROLLOJË GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: STEREOTIPET NXISIN GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES LUFTOHET ME EDUKIM

Newsroom 10 | Gjuha e urrejtjes në media, si dhe kush e shpërndan?

Ndryshimet në PS/ Gjiknuri: S'është fundi, por fillimi i diçkaje të re.

Inceneratorët/ S’kam dhënë asnjë kontratë pa garë, ato janë publike!

Ndihet 'i shitur' nga Rama? Gjiknuri: Nuk ndjej braktisje, kam komunikim me të prej 20 vitesh

Klosi: Kemi primare reformimin e partisë, PS synon mandatin e katërt

U shkarkua si Sekretar i Përgjithshëm, Gjiknuri: PS edhe kur fiton, refekton!

Digjet shtëpia në Shkodër, në banesë ndodhej një i moshuar, përfundon në spital

Vazhdon përplasja në PD! Basha kërkon mbledhjen e Komisionit të Etikës për të, Bardhi: Shenjë humbje

Vrasja e Jetmirës/ Autori u dënua me 28 vite burg, nëna e viktimës: Duhet dënim përjetë!

Newsroom 9 | Kallanxhi: Threads? S`besoj se do zgjasë shumë

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Mos merrni për bazë asgjë thuhet në rrjet

Newsroom 9 | Gazetarja: po ndodhin vrasje nga tik tok

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Fake News dallohet vetëm po të jemi kritikë

Newsroom 9 | Kallanxhi: Shqiptarët besojnë gjithçka shohin në rrjet

Newsroom 9 | Eksperti i IT, Tomi Kallanxhi: Tik Tok ka "fake news" sepse s'ka censurë

Newsroom 9 | Gazetarja: Shqipëria do kohë të përshtatet me Tik Tok

Newsroom 9| Eksperti i IT: Çdo rrjet është i përkohshëm, duhet të kujdesemi për vlerat

A mund të mbyllet TikTok për Shqipërinë? Flet për Newsroom eksperi i IT

Fëmija mbyllet brenda në shtëpi, nëna e alarmuar njofton zjarrfikësit, NDËRHYRJA nga ballkoni