LIVE UPDATES
Bota

Kina është e shqetësuar për partneritetin e Australisë me Shtetet e Bashkuara, fuqia më e madhe ushtarake e botës

24 Shtator 2021, 06:39 Nga DOSJA
Kina është e shqetësuar për partneritetin e Australisë

KINË– Kina po e ndjekë me shqetësim rritjen e aftësive ushtarake të Australisë.

“Ndërsa Australia po distancohet nga Kina, Pekini mendon se ajo (Australia) po i afrohet Shteteve të Bashkuara”, thotë Oh Ei Sun, studiues i lartë në Institutin e Çështjeve Ndërkombëtare të Singaporit.

Gjatë dekadës së fundit, Australia ka forcuar ushtrinë e saj. Kina është e shqetësuar veçanërisht për partneritetin e Australisë me Shtetet e Bashkuara, fuqia më e madhe ushtarake e botës, për të kontrolluar zgjerimin detar kinez, thonë ekspertët.

Tashmë e trazuar, marrëdhënia kino-australiane që dikur lulëzonte mori një goditje tjetër javën e kaluar pasi Australia, Shtetet e Bashkuara dhe Britania nënshkruan një partneritet trepalësh në fushën e sigurisë. Marrëveshja, e quajtur AUKUS, do të mundësojë ndarjen e teknologjisë së sofistikuar ushtarake dhe do ta pajisë Australinë me tetë nëndetëse me energji bërthamore.

Marrëveshja AUKUS është e fundit në një seri ngjarjesh që kanë acaruar marrëdhëniet midis Kinës dhe Australisë. Studiuesit i referohen tre kryeministrave me prirje anti-kineze të zgjedhur në Australi që nga viti 2013, së bashku me reagimin e Kanberrës ndaj interesave kineze në vend, nga i cili Kina kërkon furnizime të çmuara të xeheroreve të hekurit dhe qymyrgurit.

“Unë mendoj se bashkimi i këtyre faktorëve çoi në përkeqësimin e marrëdhënieve midis Australisë dhe Kinës”, thotë studiuesi Oh. “Mund të ketë përballje mes anijeve australiane dhe atyre kineze, le të themi, në Detin e Kinës Jugore, që do të përkeqësonte më tej marrëdhëniet mes tyre.”

Mosmarrëveshjet mbi burimet natyrore të lakmuara të Australisë, ndikimi ushtarak i Shteteve të Bashkuara në Azi-Paqësor dhe udhëheqësit me pikëpamje politike konservatore në Kanberra po nxisin dobësimin e marrëdhënieve me Kinën, thonë ekspertët në të dyja vendet.

Dekada e rënies

Marrëdhëniet kino-australiane dukej se kishin një të ardhme pozitive kur ish-kryeministri australian Kevin Rudd, i cili flet dialektin mandarin të gjuhës kineze, mori detyrën në vitin 2007, duke gëzuar udhëheqësit kinezë.

Dy vjet më vonë, marrëdhëniet filluan të zbeheshin pas dështimit të përpjekjes së korporatës kineze të aluminit “Chinalco” për të blerë gjigantin australian të minierave “Rio Tinto” dhe vizitës në Australi të një udhëheqësi të lëvizjes së ujgurëve për pavarësi, thotë Fujian Li, studiues në institutin kërkimor “Future Directions International”, me qendër në Perth.

Kinezët u zemëruan kur firmat australiane të minierave rritën çmimin e xeheroreve të hekurit, duke dëmtuar interesat kineze, thuhet në një shkrim të zotit Li të publikuar në maj të këtij viti 2021. Këto incidente ishin “një ilustrim se Kina dhe Australia nuk ishin dakord me njëra-tjetrën në aspektet strategjike, ekonomike dhe politike”, tha ai.

Më vonë, Australia nuk e lejoi gjigantin kinez të telekomit Huawei të merrte pjesë në një projekt kombëtar të ndërtimit të infrastrukturës për përdorimin e teknologjisë 5G. Vitin e kaluar Australia, nën drejtimin e Kryeministrit Scott Morrison, bëri thirrje për një hetim në Kinë mbi origjinën e Covid-19.

Kina u kundërpërgjigj duke refuzuar të pranojë lëndë drusore nga katër shtete australiane dhe duke bllokuar dhjetëra anije të mëdha australiane me qymyrgur jashtë dy porteve kineze, me vlerë 700 milionë dollarë. Importuesit kinezë ishin paralajmëruar që në nëntor për të shmangur qymyrgurin australian.

“Situata u përshkallëzua në mënyrë të konsiderueshme në vitin 2020, kur Pekini filloi të vendoste masa të rrepta tregtare ndaj eksporteve kryesore të Australisë në Kinë”, thotë Rajiv Biswas, ekonomist për rajonin e Azi-Paqësorit në firmën “IHS Markit”.

Shqetësimi më i madh i Kinës

Kina shqetësohet kryesisht për aleancën e Australisë me Shtetet e Bashkuara, superfuqi rivale e Pekinit, thonë analistët.

Zëdhënësi i Ministrisë Kineze të Punëve të Jashtme, Zhao Lijian, sulmoi të dyja vendet në një konferencë shtypi javën e kaluar.

“SHBA dhe Australia po luftojnë së bashku, duke diskredituar qëllimisht Kinën për interesat e tyre gjeopolitike, duke ndërhyrë në punët e brendshme të Kinës dhe duke sfiduar marrëdhëniet mes vendeve të rajonit”, tha ai. “Kina shpreh me forcë pakënaqësitë dhe kundërshtimet e saj ndaj këtyre përpjekjeve.”

Në gusht, ambasada kineze në Australi pranoi “situatën e vështirë në marrëdhëniet dypalëshe”. Tre vjet më parë, Ministri i Jashtëm kinez Wang Yi i kishte kërkuar Australisë që të rriste bashkëpunimin me Kinën në vend që ta pengonte atë.

Anijet luftarake amerikane tashmë kalojnë rregullisht, 10 herë në vitin 2020, për shembull, përmes Detit të Kinës Jugore, një rrugë ujore që Pekini thotë se i takon atij, pavarësisht se ky pretendim u hodh poshtë nga një gjykatë ndërkombëtare pesë vjet më parë. Uashingtoni ka kërkuar që Kanberra t’u bashkohet aleatëve të tjerë perëndimorë për të mbrojtur lirinë e lundrimit në det.

Eksperti Oh thotë se Kina është “e shqetësuar” nga bashkëpunimi ushtarak Australi-SHBA, ideologjia e udhëheqësve të Kanberrës dhe lidhjet në rritje të Australisë me vendet e Azisë Juglindore, përfshirë ato që kanë pretendime territoriale në Detin e Kinës Jugore.

Çfarë pritet në të ardhmen?

Më shumë sanksione ekonomike kineze ndaj Australisë janë të mundshme, thonë analistët. Megjithatë, shënjestrimi i hekurit dhe qymyrit mund të zvogëlojë qasjen e Kinës në burime të nevojshme, thonë disa ekspertë të tjerë.

Australia po fillon të diversifikojë eksportet në Evropë, Lindjen e Mesme dhe pjesë të tjera të Azisë, ku ka më shumë hapësirë për rritje, thonë analistët.

“Australia ka një rol strategjik në (Azi-Paqësor), duke patur lidhje të forta si me vendet aziatike ashtu edhe me ato perëndimore”, thotë Stuart Orr, drejtor i Fakultetit të Biznesit në Institutin e Teknologjisë në Melburn.

Por madhësia e ekonomisë së Kinës mund të detyrojë Australinë të jetë më e kujdesshme, tha Biswas.

Kina është partneri më i madh tregtar i Australisë në fushën e eksportit dhe importit. Sipas Departamentit Australian të Punëve të Jashtme dhe Tregtisë, në vitin 2020, 31% e shkëmbimeve tregtare globale të Australisë ishin me Kinën, duke arritur vlerën e 177.4 miliardë dollarëve./VOA/

Iftar dhe politikë, a u prek Muaji i Ramazanit nga politikanët?

View Results

bota bota kina reagon ndaj aukus marreveshja shba-britani-australi kina reagon ndaj aukus marreveshja shba-britani-australi

Sondazh

Poll

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

"Injoranca nuk është argument" Nuk i pëlqeu pyetja, Rama prek në faqe gazetaren Ambrozia Meta

Del VIDEOJA, Elia godet Princ Lekën: Familja ime të ka mbajtur me bukë

VIDEO/ Noka i jep Spiropalit pankartën, Ministrja ofrohet ta mbaj para fytyrës

Publikohen pamjet nga brenda bazës ajrore të Kuçovës, Komandanti: E gatshme për stërvitjen e trupave

Tempulli 2/ Me kanabis gati për shitje dhe shuma parash, arrestohen 4 të rinj në Tiranë

Dalin pamjet nga kasollja ku u vra 50-vjeçari në Durrës

Kontrabandonin ilaçe dhe telefona, arrestohen dy persona në Tiranë, sekuestrohen 47 iPhone

I vunë flakën eskavatorit me vlerë 150 mijë euro, arrestohen 2 autorët e ngjarjes

Reshjet e shiut dhe borës në vend, policia: Moderoni shpejtësinë e mos kryeni parakalime të gabuara

Kampioni Alvin Karaqi mes lotësh: Për besë u ndjeva si Gjergj Kastrioti kur mora flamurin

'Dokumentar horror'/ Berisha publikon pamjet: Do ju paraqes terrorin që Bajrajt ushtruan më 14 maj

Krimi në Bulqizë/ Fqinji: Po hante bukë në banesë kur erdhën dy makina!

Dosja "Gjici"/ Zv.kryetari i bashkisë së Kukësit shkon në SPAK

Newsroom 11 |XAMA: LAJMI I FUNDIT FAKE QË PASHË, ISHTE PËR MUA

Newsroom 11 |XAMA: KËSHILLË QYTETARËVE- MOS LEXONI VETËM NJË BURIM

Newsroom 11 | XAMA: GAZETARËT NUK SHKRUAJNË ME EMËR, KJO S'ËSHTË ETIKE

Xama në Newsroom: Lajmet e rreme përhapin panik! Më akuzuan se kisha marrë para për një shkrim

Muka në Newsroom: Në Shqipëri ka portale gjobaxhie, u bëjnë shantazh njerëzve

Xama në Newsroom: Fake News shpërndahet më shumë në Facebook e Tik Tok! Gazetarët të shkruajnë emrin

Newsroom 11 |Kush prodhon lajme të rreme në Shqipëri

Newsroom 10 |SENJA: NE S'REAGOJMË NDAJ GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 |HAZIZAJ: 'ÇOHU ENVER', PJESË E GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ KEMI MARRËVESHJE PËR TË MBROJTUR 'VIKTIMAT'

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES KA SHKAKTUAR DHE KRIME

Newsroom 10 |GAZETARI: GJUHA E URREJTJES, PJESË E SHOQËRISË

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES, E FRIKSHME NË SHQIPËRI

Vidhnin në banesa duke përdorur çelësa të klonuar, vihet në pranga 1 person,nje tjeter në kërkim

Newsroom 10 |GJUHA E URREJTJES PËRDORET NGA POLITIKA, AMA TË KONTROLLOJË GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: STEREOTIPET NXISIN GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES LUFTOHET ME EDUKIM

Newsroom 10 | Gjuha e urrejtjes në media, si dhe kush e shpërndan?

Ndryshimet në PS/ Gjiknuri: S'është fundi, por fillimi i diçkaje të re.

Inceneratorët/ S’kam dhënë asnjë kontratë pa garë, ato janë publike!

Ndihet 'i shitur' nga Rama? Gjiknuri: Nuk ndjej braktisje, kam komunikim me të prej 20 vitesh

Klosi: Kemi primare reformimin e partisë, PS synon mandatin e katërt

U shkarkua si Sekretar i Përgjithshëm, Gjiknuri: PS edhe kur fiton, refekton!

Digjet shtëpia në Shkodër, në banesë ndodhej një i moshuar, përfundon në spital

Vazhdon përplasja në PD! Basha kërkon mbledhjen e Komisionit të Etikës për të, Bardhi: Shenjë humbje

Vrasja e Jetmirës/ Autori u dënua me 28 vite burg, nëna e viktimës: Duhet dënim përjetë!

Newsroom 9 | Kallanxhi: Threads? S`besoj se do zgjasë shumë

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Mos merrni për bazë asgjë thuhet në rrjet

Newsroom 9 | Gazetarja: po ndodhin vrasje nga tik tok

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Fake News dallohet vetëm po të jemi kritikë

Newsroom 9 | Kallanxhi: Shqiptarët besojnë gjithçka shohin në rrjet

Newsroom 9 | Eksperti i IT, Tomi Kallanxhi: Tik Tok ka "fake news" sepse s'ka censurë

Newsroom 9 | Gazetarja: Shqipëria do kohë të përshtatet me Tik Tok

Newsroom 9| Eksperti i IT: Çdo rrjet është i përkohshëm, duhet të kujdesemi për vlerat

A mund të mbyllet TikTok për Shqipërinë? Flet për Newsroom eksperi i IT

Fëmija mbyllet brenda në shtëpi, nëna e alarmuar njofton zjarrfikësit, NDËRHYRJA nga ballkoni