LIVE UPDATES
Bota

"Të sjellë jetë dhe jo vdekje, të jetë përfshirëse dhe jo përjashtuese!" Papa dhe Ekonomia, një thirrje për etikë

Nuk është fjala për një sistem të ri ekonomik në sensin klasik të fjalës, por për një qasje të re ndaj zhvillimit – një ekonomi me shpirt, siç e quan ai.

26 Prill 2025, 08:06 Nga M.B
"Të sjellë jetë dhe jo vdekje, të jetë
Papa Françesku

VATIKAN- Mesazhet e Papës Françesku për ekonominë nuk janë thirrje politike apo plane të detajuara për reforma financiare. Ato janë më shumë një ftesë për ndërgjegje: një reflektim i thellë për mënyrën se si sistemi ekonomik global duhet të zhvillohet në shërbim të njeriut dhe jo anasjelltas. Në thelb, ato shprehin bindjen se ekonomia, ashtu si çdo sistem tjetër shoqëror, nuk mund të shkëputet nga parimet themelore të drejtësisë, solidaritetit dhe kujdesit ndaj të pambrojturve.

Në letrën e tij drejtuar të rinjve për ngjarjen “Economy of Francesco”, në mars 2020, Papa shpreh dëshirën për një ekonomi “që sjell jetë dhe jo vdekje, që është përfshirëse dhe jo përjashtuese, që është humane dhe jo çnjerëzore”.

Nuk është fjala për një sistem të ri ekonomik në sensin klasik të fjalës, por për një qasje të re ndaj zhvillimit – një ekonomi me shpirt, siç e quan ai. Kjo qasje, edhe pse mund të konsiderohet e kushtëzuar nga eksperienca e tij latino-amerikane (Papa Argjentinas, i ardhur nga “fundi i botës”, pra nga vendet e varfra) nuk kërkon të përmbysë mekanizmat e tregut apo të zhvillimit teknologjik, por të rikujtojë se përfitimi ekonomik nuk mund të jetë qëllimi i vetëm dhe as matësi i vetëm i suksesit.

Rritja ekonomike që shpërfill ndikimin e saj te mjedisi, punëmarrësit, apo komunitetet më të brishta, është një rritje e paplotë. Në këtë kuptim, pavarësisht këndvështrimeve të ndryshme apo kritikave që vijnë edhe nga zëra me autoritet si “Wall Street Journal”, mesazhi i Papës është një sfidë morale për çdo sistem që humbet kontaktin me realitetin njerëzor.

Ai fton të gjithë, besimtarë dhe jo, të kontribuojnë për një ekonomi që reflekton përgjegjësi ndaj të tjerëve, veçanërisht ndaj atyre që nuk kanë zë. Në një botë ku shpesh flitet për shifra dhe tregues makroekonomikë, mesazhi i Papës është një kujtesë që ekonomia është mbi të gjitha një çështje njerëzore.

Pyetja që shtron është e drejtpërdrejtë: Çfarë lloj zhvillimi duam të ndërtojmë dhe kujt i shërben ai? Për të rinjtë, të cilët Papa i përfshin në qendër të këtij ndryshimi të dëshiruar, kjo është një mundësi – jo thjesht për të marrë pjesë në ekonomi si profesionistë, por për të ndikuar në formën dhe qëllimin e saj. “Ju jeni ata që mbani të ardhmen”, shkruan ai.

“Mos ua lini të tjerëve të jenë protagonistët e ndryshimit”.

Editoriali i Papës nuk është një projekt teknik, por një vizion etik dhe human. Një thirrje që ekonomia të mos matet vetëm me eficiencë dhe produktivitet, por edhe me mënyrën se si i trajton njerëzit, mjedisin dhe të ardhmen. Një thirrje që nuk i përket vetëm një feje apo vendi të caktuar – por të gjithëve. Mesazhi i Papës Françesku për një ekonomi më njerëzore dhe më të drejtë është bërë edhe më i prekshëm në momentin kur ai nuk është më mes nesh.

Trashëgimia që ai la pas flet ende me forcë, sidomos në shoqëri që ndodhen në udhëkryq – siç është edhe Shqipëria sot. Në një kohë kur vendi po përgatitet për zgjedhjet parlamentare, fushatat politike janë të mbushura me premtime të cekëta. Por shumë pak dëgjojmë për zhvillim të qëndrueshëm, për ekonomi me qëllim, për reforma që vendosin dinjitetin e qytetarit dhe barazinë sociale në qendër. Në vend të vizionit, kemi ofertë. Në vend të drejtimit moral, kemi garë për vota.

Këtu mesazhi i Papës merr një aktualitet të jashtëzakonshëm. Shqipëria nuk ka nevojë për më shumë retorikë, por për më shumë përgjegjësi. Për më pak slogane dhe më shumë etikë në vendimmarrje. Për më pak zhvillim të bazuar në konsum afatshkurtër dhe më shumë në investime afatgjata që ruajnë mjedisin, nxisin punësimin cilësor dhe ndërtojnë besim të ndërsjellë midis qytetarit dhe shtetit.

Në këtë klimë, kujtimi i Papës Françesku nuk është vetëm një homazh për veprën e tij, por edhe një ftesë për reflektim, për ndryshim, për ndërtim. Në vend të një tjetër premtimi, ndoshta duhet të fillojmë me një pyetje: çfarë ekonomie po u lëmë brezave që vijnë?/ Monitor

papa françesku

Sondazh

Poll

34-vjetori i Partisë Socialiste, Rama:Procesi i anëtarësimit nuk është një proces thjesht i qeverisë

34-vjetori i Partisë Socialiste, Rama:Procesi i anëtarësimit nuk është një proces thjesht i qeverisë

Rama batuta në ditëlindjen e PS: Shqetësohuni kur Gramozi të mos jetë më në këtë oborr

Rama: Kemi ekip mbështetës dhe premtues në të gjitha zonat

34-vjetori i PS, Rama: Kjo është ditëlindje e veçantë, vjen pas një fitoreje domethënëse

Ditëlindja e PS-së/ Klosi: Ky mandat do jetë ai i integrimit në Bashkimin Evropian

Çfarë ndodhi? Rama debaton me Kryebashkiakun e Vlores

Berisha: Raporti për farsën elektorale është gati, do publikojmë dhe fakte të tjera në vazhdim

Berisha: Rinumërimin e votave e kanë kërkuar qytetarët. Ne po kontrollojmë legjitimitetin e procesit

Berisha për gjendjen e tij shëndetësore: Kisha një gjendje virale, kaloi pa asnjë ndërlikim

Berisha:Kompanitë e kartelit të Troplinëve vazhdojnë punën pa u shqetësuar

Berisha: Deputeti Arkend Balla u punësua në kompaninë e kartelit të Troplinëve

"PS po shkon në Kishën e Laçit, luten që PD të vazhdojë kështu!" Sula i drejtohet opozitës në Kuvend

Sula në Kuvend: Deri në qershor duhet të dalin të gjitha vendimet dhe rezolutat

Tabaku: Parlamenti ka nevojë që të ketë debat për raportin mbi zgjedhjet

Noka-Spiropalit: Turet tuaja turistike për të bërë selfie, nuk mund të bllokojnë axhendën e Kuvendit

Peleshi-opozitës:Me ju apo pa ju ne do ta mbyllim me shumë sukses Kuvendin për të filluar në shtator

"Kështu vepruat edhe për gjenocidin në Kosovë!" Shehu në Kuvend: Sillni projektligjet t'i miratojmë

"Më vjen mirë që më ndjek," Spiropali i përgjigjet Bardhit: Seanca u shty se kishte mungesa

Bardhi-Spiropalit: Nuk ishit në Ukrainë, por duke ngrënë drekë në Greqi

Spiropali, replikë me Vokshin: Ndoshta ju jeni një nga arsyet kryesore që PD ka marrë këtë rezultat

Rama i rikthehet "Sy m'Sy:Po presim lajmin për hapjen e një tjetër grupkapitulli në negociatat me BE

Brunilda Laboviti pas debatit me Valbona Treska merr Policinë në telefon: Nuk më lirojnë zyrën

Berisha: Misioni im historik është rikthimi i votës së lirë për shqiptarët

"Është vetëm fillimi"/ Berisha: Këta kriminelë elektorale do ta paguajnë atë që u bënë shqiptarëve

Berisha: Kush e shtron sot problemin se ku është narkoshteti, është ushtar i Pojës

Berisha denoncon blerjen e votave në Tiranë: Ky është momenti kriminal i ndarjes së parave

Berisha: Këto fakte të pakundërshtueshme delegjitimojnë plotësisht qeverinë e dalë nga zgjedhjet

Tensione në Kuvend, Spiropali përjashton Nokën nga seanca: Nuk lejoj këtu zaptim të foltores!

Zhupa: PS i mbushi listat e kandidatëve me emra që s’dinin se si të fillonin dhe mbaronin një fjali

Spiropali i përgjigjet Vokshit: As kam takuar dhe as njoh njerëz me precedentë penalë

Gogu: Zoti ta ruajë Shqipërinë nga ata që janë gati ta djegin se nuk e qeverisin dot

Gjekmarkaj: Në të vërtetë keni humbur, jeni bërë viktima të urdhrit të nënshtrimit!

Bardhi: Nuk e tha opozita se zgjedhjet u morën peng, e ka thënë shefi i delegacionit të PE!

Balla-opozitës: Zgjedhjet kanë përfunduar, gjeni vetë votat tuaja ku kanë shkuar

Noka-mazhorancës: Themelet e pushtetit tuaj qëndrojnë mbi votën e blerë

Bardhi dhe Noka i drejtohen Spiropalit: Nuk niset mbledhja e Kuvendit pa kuorumin e nevojshëm

Goditet grupi kriminal në Finlandë/ Dumani: Merreshin me drogërave sintetike

Operacioni antidrogë/ Për ekzekutimin e 11 masave të sigurisë u angazhuan 110 policë

Prokurori Shehu jep detaje: Aksioni antidrogë në orët e para të mëngjesit! 11 urdhër arreste

Grupi kriminal i drogës në Finlandë/Kraja: Përfshirje nga Shqipëria dhe Spanja drejt Finlandës

Prokurori finlandez: Droga trafikohej nga Spanja, aktiviteti kriminal drejtohet nga shqiptarë

Operacioni i përbashkët me autoritetet finlandeze, Dumani: Janë goditur disa grupe kriminale

Maska me fytyrë njeriu, uniforma policie...Publikohen pamjet e operacionit ku u arrestuan 4 persona!

Zhupa: Ministrja e Arsimit duhet të vijë të japë llogari për çështjen e Gramshit!

Dogjani përplaset me Bushkën në Komisionin e Ligjeve: Zgjedhjet u manipuluan

Korrupsioni me fondet e IPARD/Berisha: Dosjen e mban të bllokuar Altin Dumani me urdhër të Edi Ramës

Berisha: Licencat e kanabisit i kanë marrë njerëzit e lidhur me Edi Ramën dhe partinë e krimit!

Finalja e Champions League/ Berisha: Rama me çarter dhe me bileta 30-40 mijë euro ndoqi ndeshjen!

Berisha: Rama bleu qindra mijëra vota duke kanabizuar tërësisht farsën elektorale

Berisha: Rama dha leje për mbi 29 mijë hektarë kanabis me vlerë 10 mld euro në vitin elektoral