LIVE UPDATES
Bota

Gjigantët e modës të lidhur me shpyllëzimin në Brazil

Markat e njohura të industrisë së modës si “Zara” dhe “H&M” shesin veshje të prodhuara nga pambuku i punishteve të Brazilit. Ky prodhim lidhet me shpyllëzimin dhe grabitjen e tokave, sipas një hulumtimi të ri.

28 Prill 2024, 09:38 Nga I.A
Gjigantët e modës të lidhur me shpyllëzimin në Brazil
Pambuku

BRAZIL- Përpara se të mbërrijnë në vitrinat e gjigantëve të modës si Zara dhe H&M, pantallonat e pambukta, këmishat dhe çorapet lënë pas në Brazil gjurmë shpyllëzimi, grabitje tokash dhe shkelje të të drejtave të njeriut.

Edhe pse shumë prej tyre mbajnë etiketën e një produkti të qëndrueshëm, një hetim njëvjeçar i shoqatës "Earthsight” në Mbretërinë e Bashkuar, ka hulumtuar në mënyrë të detajuar lidhjen ndërmjet të korrave në Brazil, prodhuesi i katërt më i madh në botë i pambukut, dhe markave europiane. "Earthsight” analizoi pamje satelitore, bilance transporti, arkiva publike dhe vizitoi rajonit e prodhimit, në mënyrë që të vërtetojë "zgrapjen” e 816 mijë tonëve pambuk.

Sipas raportit, lënda e parë prodhohej specifikisht për tetë kompani aziatike të cilat, në periudhën 2014-2023, prodhuan rreth 250 milionë artikuj pakice. Sipas hetimit, shumica e tyre furnizoi kryesisht kompanitë e veshjeve "Zara” dhe "H&M”.

"Është tronditëse të shohësh lidhjen mes këtyre markave të njohura botërore, që dukshëm nuk përpiqen të kontrollojnë zinxhirët furnizues, në mënyrë që të dinë se nga vjen ky pambuk dhe çfarë ndikimi shkakton” – thotë për DW drejtuesi i kërkimeve mbi shpyllëzimin në "Earthsight”, Rubens Carvalho.

Problemi qëndron që tek burimi: pambuku për eksport kultivohet kryesisht në pjesën perëndimore të shtetit Bahia, rajon i shtrirë në savanën tropikale dhe me një biodiversitet të jashtëzakonshëm, të quajtur Cerrado.

Bimësia në Cerrado shpesh shkatërrohet në mënyrë të paligjshme, për të krijuar hapësirë për të korrat dhe kultivimin. Sipas Institutit Kombëtar për Kërkime Hapësinore në Brazil, shpyllëzimi atje është dyfishuar në pesë vitet e fundit,

Shpyllëzim dhe grabitje tokash

Mes rasteve të hetuara në raport është dhe raporti mbi grupin "SLC Agricola”, i cili pretendohet të jetë përgjegjës për 11% të pambukut të eksportuar të Brazilit. "Earthsight” ka arritur në përfundimin se në 12 vitet e fundit, toka e Cerrados, sipërfaqja e së cilës është e barazvlefshme me 40 mijë fusha futbolli, është shkatërruar nga fabrikat e "SLC”.

Sipas qendrës kërkimore "Chain Reaction Research”, në vitin 2020, "SLC” e cila kultivon edhe sojë, u shpall shpyllëzuesi më i madh i këtij habitati.

Në vitin 2021, "SLC” u angazhua për të pasur një politikë kundër shpyllëzimit. Një vit më vonë, raporti i publikuar nga shoqata konsulente "Aidenvironment” zbuloi se 1365 hektarë të Cerrados ishin rrafshuar brenda tokave ku kultivohej pambuk. Dhe thuajse gjysma e kësaj sipërfaqeje ndodhej brenda një zone të ligjshme.

Të pyetur rreth këtyre pretendimeve, kompania i tha DW se "të gjitha konvertimet e bimësisë vendase të bëra nga SLC ishin kryer brenda kufijve ligjorë”.

Përsa u përket akuzave të "Aidenvironment” kompania tha, se dëmet ishin shkaktuar "nga një zjarr natyral dhe jo nga hapja e tokave të reja për prodhim”.

Një tjetër grup biznesi i analizuar në detaje është "Horita”, të cilin "Earthsight” e ka akuzuar për marrëveshje të dhunshme ne lidhje me tokat ku jetojnë komunitetet indigjene. Kjo kompani nuk iu përgjigj kërkesës së DW për të komentuar rreth situatës.

Pambuku i lidhur me markat europiane

Në hetimin e kryer, "Earthsight” rigjurmoi dhe ndoqi itinerarin e 816 mijë tonëve pambuk të eksportuar nga "SLC Agricola” dhe "Horita Group”, në periudhën 2014-2023. Destinacionet kryesore ishin Kina, Vietnami, Indonezia, Turqia, Bangladeshi dhe Pakistani. Të dhënat e gjurmuara e çuan hulumtimin tek tetë fabrika prodhimi veshjes në Azi.

Sipas shoqatës mjedisore, të gjithë ndërmjetësit e identifikuar – "PT Kahatex” në Indonezi, "Noam Group” dhe "Jamuna Group” në Bangladesh, "Nisha”, "Interloop”, "YBG”, "Sapphire”, "Mtmt” në Pakistan – furnizonin me produkte pakice markat e njohura të veshjeve "Zara” dhe "H&M”.

"Pambuku, lidhjen e të cilit e dokumentuam me të drejtat e pronësisë dhe abuzimet mjedisore në Bahia, është i certifikuar me maksimumin e cilësisë ‘Better Cotton'. Kjo skemë dështoi të parandalonte pambukun që të arrinte tek konsumatorët e shqetësuar” – thuhet në raportin e "Earthsight”.

Hedhur në treg në vitin 2009 nga industria e modës dhe organizatat si WWF (World Wide Fund), Better Cotton krijoi një "vulë” për të vërtetuar origjinën e sigurt të lëndës së parë. Sipas iniciativës, ka 370 ferma të çertifikuara në Brazil, në partneritet me Shoqatën e Prodhuesve të Pambukut, "Abrapa”.

"Better Cotton”, me seli në Zvicër, i tha DW se sapo ka përfunduar një auditim të zgjeruar nga palë të treta në lidhje me fermat e përfshira dhe se i duhet kohë për të analizuar gjetjet dhe për të zbatuar ndryshimet, nëse është e nevojshme.

"Çështjet e ngritura në raport tregojnë nevojën e ngutshme për mbështetjen e qeverisë në adresimin e çështjeve të dala në dritë dhe sigurimin për zbatim të drejtë dhe efektiv të sundimit të ligjit" – thuhet në emailin e tyre.

Nevojitet më shumë kontroll në zinxhirët furnizues

H&M i tha DW-së se "gjetjet e raportit janë tepër shqetësuese", duke shtuar se po e trajtojnë çështjen me shumë seriozitet. "Ne jemi në dialog të vazhdueshëm me Better Cotton për të ndjekur rezultatet e hetimit dhe hapat e tjerë që do të ndërmerren për të forcuar dhe rishikuar standardet” – tha kompania përmes një emaili.

Zara i tha DW se dhe ajo "i merr shumë seriozisht akuzat ndaj Better Cotton” dhe kërkon që certifikuesi të ndajë me kompaninë rezultatin e hetimit sa më parë që të jetë e mundur.

Më 10 prill, "Inditex”, kompania që ka në pronësi markën "Zara”, kërkoi më shumë transparencë nga "Better Cotton” pasi u njoftua, se raporti do të publikohej të nesërmen. "Inditex” i dërgoi letër kompanisë certifikuese, duke i kërkuar sqarime mbi procesin. "Inditex” nuk e blen pambukun drejtpërdrejt nga furnizuesit por kompanitë prodhuese auditohen nga certifikues si "Better Cotton”.

Për Rubens Carvalho nga "EarthSight”, konsiderimi fajtorë i europianëve është pjesë e zgjidhjes për përfundimin e shpyllëzimit në Brazil dhe shkeljeve të të drejtave në qendrat që prodhojnë mallra. "Tregu i pambuku është ende i parregulluar në Europë. Tregjet europiane duhet të rregullojnë konsumin e tij dhe ta çlirojnë atë nga ndikimet negative mjedisore dhe njerëzore" - tha ai. "Ata kanë nevojë për rregulla serioze që ndëshkojnë mosrespektimin e tregut. Kjo rrit presionin ndaj prodhuesve."

Marrë nga DW

zara h&m

Sondazh

Poll

Olta Xhaçka përqafon Gjylametin teksa ka fituar garën

Olta Xhaçka përqafon Gjylametin teksa ka fituar garën

"A keni komunikuar me LaCivita në 72 orët e fundit?", Berisha: Po mjaftohem me falenderimet...

Berisha: Alimehmeti është luftëtar i çmuar i PD-së, nuk është vetëm parlamenti për përfaqësim

Berisha: Mediat kanë dhënë kontribut të çmuar në denoncimin e farsës elektorale

Vota e diasporës/ Berisha: Vota e tyre është e manipuluar si në Korenë e Veriut

Deputeti më i vjetër në kuvend, a do e drejtojë seancën e parë? Berisha: S'do lejojmë të ndodhë

Berisha: Në krye të amnistisë elektorale qëndron vetë Altin Dumani, shërbëtori i Ulsi Manjës

Berisha publikon dokumentin e prokurës: Kjo vërteton që Irena me 5 mbiemra është dënuar

Berisha në SPAK: Qëndrimi mbrojtës ndaj krimit elektoral i Dumanit përbën krim antikushtetues

Samiti Ekonomik Ndërkombëtar në Tiranë/ Jared Kushner nuk vjen në Shqipëri por dërgon video-mesazh

"Zoti e shpëtoi Trump sepse ka një plan edhe për Europën", Rama: Një epokë e re mund të vijë

Linda Rama: Shqiptarët i besuan Edit një mandat me përgjegjësi të jashtëzakonshme!

Ritja e buxhetit për NATO-n, Rama: I kemi përmbushur detyrimet ndaj aleancës!

Macron në Tiranë: Rifillimi i dialogut mes Prishtinës dhe Beogradit, i rëndësishëm për të gjithë

Macron: Përballë cinizmit të Putin, jam i sigurt që Trump do të reagojë

Macron uron Ramën për fitoren e zgjedhjeve: Ky mandat i rëndësishëm dhe për ne!

Rama: Kemi diskutuar me Macron përfshirjen e Francës në ndërtimin e hekurudhës Durrës-Prishtinë!

Rama konferencë me Macron: Marrëdhëniet e Francës me Shqipërinë kanë hyrë në një fazë të re

Frederiksen: Disa vende kanë bërë punë vërtet të mirë!

"Nuk jam socialiste", kryeministrja e Danimarkës nxjerr blof Ramën gjatë konferencës për shtyp

Protesta e PD, demokratët u bëjnë presion gazetarëve: Do fakte ti? I ke brenda

Përfundon protesta e PD/ Këlliçi: Ky është akti i parë

Alma Kaçi merr pjesë në protestën e Partisë Demokratike në bulevardin "Zogu i Parë"

PAMJE nga protesta/ Qytetarët: Edi Rama o hajdut votat tona ku i ke fut

Merz në Tiranë: Duhet të bëjmë çdo përpjekje që amerikanët t’i kemi në anën tonë

Merz: Lufta në Ukrainë është e drejtuar ndaj të gjithë rendit dhe të gjithë kontinentit

Çfarë ka aty vallë? Kryeministri i Belgjikës vjen me valixhe në Samit

"Kenaqësi që jam kryeministri i parë që vi në Shqipëri"/ Starmer: Kemi shumë sfida si emigracioni

Samiti i Komunitetit Politik Evropian/ Starmer: Kemi intensifikuar partneritetin me BE-në

Keir Starmer i përgjigjet Ramës për motin: Kur erdha dje ishte diell

Macron në Tiranë: Të ngrihet sekretariati i Komunitetit Politik Evropian

Meloni: Ajo që ndodhi dje tregoi se kush bën propagandë për paqe dhe kush e do vërtetë paqen

"Moti i keq ka ardhur nga delegacioni britanik"/ Batutat e Ramës: Kur le Evropën fillon qan

Meloni: Europën e re në një botë të re nuk mund ta bëjmë pa Ballkanin Perëndimor

Erdogan në Tiranë: Europa të shfaqë interesin e duhur për vendosjen e armëpushimit në Gazë

Erdogan në Tiranë: Duhet të krijohet një arkitekturë e re dhe e drejtë e qeverisjes globale

Zelensky: Duhet të bashkëpunojmë me SHBA-në, mbështetja e saj thelbësore

Zelensky në Tiranë: Putin nuk ra dakord për asgjë, presioni duhet të rritet

Macron: Të ndërtojmë një koalicion shtetesh dhe organizatash për të luftuar krimin dhe trafikimin

Macron në Tiranë:Mbështesim armëpushimin në Ukrainë,duhet të këmbëngulim për një paqe të qëndrueshme

Antonio Costa në Tiranë: Agresioni rus kundër Ukrainës solli luftën e madhe

Antonio Costa në Tiranë: Nëse nuk sjellim siguri, autoriteti i BE-së do të jetë në rrezik

Rama: Përse të mos imagjinojmë një Aleancë Ndërkombëtare, përtej armatimit?

Rama: Po përballemi me forca që kërcënojnë themelet tona

Rama në Samit: Jeni rrethuar nga ëndrrat e fëmijëve shqiptarë për Evropën

Rama flet për zgjedhjet e 11 majit: Fushata u përqendrua te fjala Europë, fituam më shumë se 52%

Liderët e shteteve dhe organizatave europiane realizojnë foton familjare

Liderët perëndimore lënë "autografet" e tyre në "yllin europian" të Ramës

Negociatat për paqen Rusi-Ukrainë, Starmer në Tiranë: Putin nuk e do seriozisht paqen

Do ta vizitoni sot qendrën në Gjadër? Meloni në Tiranë: Nuk kam kohë, por atje puna vazhdon