LIVE UPDATES
Bota

Analiza e Politico: Erdogan rrezikon humbjen, zgjedhjet në Turqi janë '50-50' - presidenti humb aurën e pathyeshmërisë

Lëvizja e tij nga pushteti vjen si lehtësim për shumë njerëz në Perëndim, të cilët janë gjithnjë e më të frustruar nga politika konfrontuese e populistëve islamikë. Vetëm në muajt e fundit, Turqia i ka siguruar Rusisë në heshtje rrugë sekrete tregtare për të luftuar sanksionet, e po ashtu ka vënë veton ndaj hyrjes së Suedisë në NATO dhe është përfshirë në një mosmarrëveshje me Greqinë për avionët luftarakë mbi Egje.

24 Mars 2023, 11:14 Nga k.m.
Analiza e Politico: Erdogan rrezikon humbjen, zgjedhjet në Turqi janë
Rexhep Tajip Erdogan

TURQI- Rexhep Tajip Erdogan rrezikon të humbasë zgjedhjet në Turqi. Për herë të parë në 20 vjet, presidenti turk po humbet atmosferën e tij të pathyeshmërisë. Këtë e vëren Politico, megjithatë fokusohet edhe në pikat "e forta" të "sulltanit".

Nëse nëpunësit civilë në Ankara janë një "barometër" i saktë për politikën kombëtare të Turqisë, atëherë udhëheqësi më jetëgjatë i vendit, Rexhep Tajip Erdogan, do të përballet me telashe në zgjedhjet e 14 majit. Partia kryesore e opozitës, Partia Popullore Republikane (CHP) thotë se burokratët tashmë ndjejnë se mund të jetë fundi i sundimit më shumë se dy dekadash të Erdoganit.

Lëvizja e tij nga pushteti vjen si lehtësim për shumë njerëz në Perëndim, të cilët janë gjithnjë e më të frustruar nga politika konfrontuese e populistëve islamikë. Vetëm në muajt e fundit, Turqia i ka siguruar Rusisë në heshtje rrugë sekrete tregtare për të luftuar sanksionet, e po ashtu ka vënë veton ndaj hyrjes së Suedisë në NATO dhe është përfshirë në një mosmarrëveshje me Greqinë për avionët luftarakë mbi Egje.

A po vjen ndryshimi?

Për vite të tëra, Partia për Drejtësi dhe Zhvillim (AKP) e presidentit ka besim para zgjedhjeve. Kjo pasi Erdogan ka fituar dy gara presidenciale, tre referendume për ndryshimin e kushtetutës dhe pesë zgjedhje parlamentare. Por sot gjërat janë ndryshe. Tani, edhe mbështetësit e presidentit turk e pranojnë se, pas më shumë se 20 vjetësh në pushtet, influenca e Erdoganit po zbehet.

Dhe megjithëse fitoi në vitin 2018, CHP fitoi zgjedhjet për kryetar bashkie në qytetet kryesore, si psh: Ankaraja, Stambolli dhe Izmiri.

“Është 50-50. Njerëzit mendojnë se ndryshimi po vjen,”- tha një anëtar i lartë i menaxhmentit.

Sondazhet në Turqi mund të jenë të paqarta pasi partitë kryejnë sondazhe private që shpesh prodhojnë rezultate të përshtatshme për fushatat e tyre. Megjithatë, sondazhet e fundit e vendosin opozitën me më shumë se 10 pikë përpara. 

Kritikët e Erdogan thonë se zgjedhjet e majit, të cilat do të zgjedhin gjithashtu parlamentin, janë një mundësi e fundit për të shpëtuar demokracinë turke. Frika e tyre është se Erdogan po e shikon votimin si një mundësi historike - saktësisht 100 vjet pasi u themelua demokracia laike e Mustafa Kemal Ataturkut - për ta drejtuar vendin në një drejtim më konservator fetar, me fuqi edhe më të mëdha për veten dhe klikën e tij.

Ndërsa mbështetësit e tij e quajnë presidentin "i gjati" sepse ai është 1.85 metra i gjatë, kundërshtarët e tij e kanë etiketuar atë "i vetmuari" për shkak të përqendrimit të tij të tepruar të pushtetit. Por besnikët e tij të AKP-së kundërshtojnë se nëse ai fiton, Erdogan do të kërkojë ta vërë shtetin në shërbim të popullit duke e çuar përpara projektet e bujshme të mirëqenies dhe ndërtimit që i kanë dhënë atij mbështetjen gjatë gjithë këtyre viteve.

Pasgoditja e tërmetit

Shumë zyrtarë qeveritarë dhe partiakë janë urdhëruar të heshtin në periudhën zgjedhore dhe do të flasin vetëm në kushte anonimiteti, siç do të bëjnë edhe disa figura të opozitës që kanë frikë nga reprezaljet shtetërore. POLITICO foli me disa nga këta zyrtarë të lartë, politikanë dhe të brendshëm të qeverisë për planet e Erdoganit për zgjedhjet dhe më gjerë, brenda dhe jashtë vendit.

Siç pritej, një temë dominon.

"Që tani e tutje, zgjedhjet nënkuptojnë një tërmet,"- tha një zyrtar i lartë i AKP-së. Kritikët e Erdoganit e sulmojnë atë për trajtimin e katastrofës. Partia e tij kritikohet gjerësisht për lidhjet me kompanitë e korruptuara të ndërtimit dhe ndërtesat e prishura që kanë rritur numrin e të vdekurve. Kundërshtarët e tij e kanë akuzuar prej kohësh për autoritarizëm - si kryeministër midis 2003 dhe 2014 dhe si president që atëherë - ndërsa institucionet shkatërrohen dhe kundërshtarët politikë burgosen.

Megjithatë, Erdogan po e përshtat me kujdes fushatën e tij. E pazakontë për të, por deri më tani ai ka frenuar shkëlqimin dhe spektaklin e tij. Një politikan i afërt me presidentin tha se fushata zgjedhore do të ishte "formale, vendimtare dhe unifikuese", duke u fokusuar në punën e ndihmës dhe rehabilitimit në rajonin e goditur nga tërmeti. Ai shtoi se më shumë se dy të tretat e afro 300 deputetëve të AKP-së shkuan në rajon në javën e parë pas katastrofës dhe se më shumë se 100 janë aktualisht aktivë në rajon.

Gjithmonë i prirur për ta projektuar veten si njeri i veprimit, Erdogan gjithashtu dëshiron të shihet se po ecën përpara me rindërtimin përpara votimit. Me 1.5 milionë njerëz të mbetur të pastrehë dhe me të paktën 500,000 shtëpi të reja që duhen ndërtuar, presidenti ka premtuar se gjithçka do të përfundojë brenda një viti. Ministri i Çështjeve Civile të Erdoganit ka njoftuar tashmë fillimin e ndërtimit të 72,000 shtëpive në Kahramanmaras.

Stili i udhëheqjes së një njeriu të fortë është pikërisht arsyeja pse Erdogan është i pajisur mirë për t'u përballur me fatkeqësi të tilla.

“Krizat që ka përjetuar njerëzimi – si pandemia, lufta, financat, [mungesat] e ushqimit – kanë treguar sërish rëndësinë e lidershipit të fortë dhe të qëndrueshëm politik,”- tha për POLITICO Fahrettin Altun, drejtori i komunikimit i Erdoganit.

Duke nënvizuar shtrirjen ndërkombëtare të ambicieve të Erdoganit, Altun shtoi se nëse presidenti fiton rizgjedhjen, vendi nuk do të kërkojë vetëm të veprojë si një "fuqi rajonale stabilizuese dhe efektive", por si një "aktor i fortë global" me zgjidhje të politikës së jashtme dhe sigurisë.

Erdogan është një "makinë zgjedhore"

Megjithatë, shkalla e katastrofës ka traumatizuar miliona turq dhe kjo vetëm sa do të përkeqësojë sfidat me të cilat Erdogan është përballur, kryesisht për shkak të vështirësive ekonomike të Turqisë. Opozita e përçarë e vendit më në fund është bashkuar rreth një kandidati të vetëm, Kilicdaroglu. Dhe më e rëndësishmja, Partia Popullore Demokratike pro-kurde tha gjithashtu se nuk do të nxirrte kandidat, duke krijuar një front edhe më të bashkuar kundër Erdoganit.

Ndërsa opozita beson se nuk ka pasur kurrë një vrull të tillë kundër presidentit, kampi i Erdogan thotë se sondazhet private tregojnë një histori tjetër.

Kush është Kemal Kılıçdaroğlu dhe a mund ta mundë presidentin e Turqisë Erdogan?

"Erdogan është një makinë zgjedhore,"-pranoi një zyrtar i CHP. Në të vërtetë, mbajtja e zgjedhjeve pas një fatkeqësie të tillë - dhe në një zonë ende nën gjendje të jashtëzakonshme - përbën një sfidë të madhe logjistike dhe një kërcënim potencial për një garë të drejtë dhe transparente. Numri zyrtar i të vdekurve mund të jetë ende në mijëra ndërsa puna e zymtë, zhgënjyese për gjetjen e trupave nën rrënoja vazhdon. Dhe nga qindra mijëra të mbetur pa shtëpi, shumë prej tyre kanë ikur në pjesë të tjera të vendit. 

Kundërshtarët gjithashtu spekulojnë se qeveria e Erdoganit mund të manipulojë rreth 5% të votave, veçanërisht në kushte të tilla konfuze.

Turqia si faktor rajonal

Linjat e betejës së zgjedhjeve janë tërhequr qartë: Erdogan do të argumentojë se ai është në një pozicion unik për të ndihmuar Turqinë të kapërcejë fatkeqësinë, ndërsa kundërshtarët e tij do ta fajësojnë atë për shumicën e problemeve aktuale të vendit. 

Për pjesën tjetër të botës, megjithatë, fokusi do të jetë në politikën e jashtme, pasi lufta në Ukrainë vazhdon të tregojë se sa i rëndësishëm është një lojtar strategjik Turqia, duke pasur parasysh rolin e saj, për shembull, në ndërmjetësimin e një marrëveshjeje gruri midis Kievit dhe Moskës. Ndërkohë, Suedia është në pritje të deklaratës së Erdogan përpara se të mund të bashkohet me NATO-n, një çështje veçanërisht e vështirë për Stokholmin për shkak të mosmarrëveshjeve me Ankaranë që variojnë nga çështjet kurde deri te kërkesat për ekstradim dhe djegia e një Kurani jashtë ambasadës turke.

Ndeshja është vendimtare dhe shanset janë gjysmë e gjysmë. Dhe megjithëse aftësitë politike të Erdoganit janë dobësuar pas dy dekadash në pushtet, makina e AKP-së e ruan besimin.

"Ai po e shikon me qetësi të gjithë situatën,"-tha zëdhënësi i lartë i AKP-së, përpara se të bënte një krahasim të papritur fetar.

"Është si një shkëmb, ashtu si Shën Pjetri në Romë."

rexhep tajip erdogan zgjedhjet ne turqi

Sondazh

Poll

Del VIDEOJA, Elia godet Princ Lekën: Familja ime të ka mbajtur me bukë

Del VIDEOJA, Elia godet Princ Lekën: Familja ime të ka mbajtur me bukë

VIDEO/ Noka i jep Spiropalit pankartën, Ministrja ofrohet ta mbaj para fytyrës

Publikohen pamjet nga brenda bazës ajrore të Kuçovës, Komandanti: E gatshme për stërvitjen e trupave

Tempulli 2/ Me kanabis gati për shitje dhe shuma parash, arrestohen 4 të rinj në Tiranë

Dalin pamjet nga kasollja ku u vra 50-vjeçari në Durrës

Kontrabandonin ilaçe dhe telefona, arrestohen dy persona në Tiranë, sekuestrohen 47 iPhone

I vunë flakën eskavatorit me vlerë 150 mijë euro, arrestohen 2 autorët e ngjarjes

Reshjet e shiut dhe borës në vend, policia: Moderoni shpejtësinë e mos kryeni parakalime të gabuara

Kampioni Alvin Karaqi mes lotësh: Për besë u ndjeva si Gjergj Kastrioti kur mora flamurin

'Dokumentar horror'/ Berisha publikon pamjet: Do ju paraqes terrorin që Bajrajt ushtruan më 14 maj

Krimi në Bulqizë/ Fqinji: Po hante bukë në banesë kur erdhën dy makina!

Dosja "Gjici"/ Zv.kryetari i bashkisë së Kukësit shkon në SPAK

Newsroom 11 |XAMA: LAJMI I FUNDIT FAKE QË PASHË, ISHTE PËR MUA

Newsroom 11 |XAMA: KËSHILLË QYTETARËVE- MOS LEXONI VETËM NJË BURIM

Newsroom 11 | XAMA: GAZETARËT NUK SHKRUAJNË ME EMËR, KJO S'ËSHTË ETIKE

Xama në Newsroom: Lajmet e rreme përhapin panik! Më akuzuan se kisha marrë para për një shkrim

Muka në Newsroom: Në Shqipëri ka portale gjobaxhie, u bëjnë shantazh njerëzve

Xama në Newsroom: Fake News shpërndahet më shumë në Facebook e Tik Tok! Gazetarët të shkruajnë emrin

Newsroom 11 |Kush prodhon lajme të rreme në Shqipëri

Newsroom 10 |SENJA: NE S'REAGOJMË NDAJ GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 |HAZIZAJ: 'ÇOHU ENVER', PJESË E GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ KEMI MARRËVESHJE PËR TË MBROJTUR 'VIKTIMAT'

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES KA SHKAKTUAR DHE KRIME

Newsroom 10 |GAZETARI: GJUHA E URREJTJES, PJESË E SHOQËRISË

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES, E FRIKSHME NË SHQIPËRI

Vidhnin në banesa duke përdorur çelësa të klonuar, vihet në pranga 1 person,nje tjeter në kërkim

Newsroom 10 |GJUHA E URREJTJES PËRDORET NGA POLITIKA, AMA TË KONTROLLOJË GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: STEREOTIPET NXISIN GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES LUFTOHET ME EDUKIM

Newsroom 10 | Gjuha e urrejtjes në media, si dhe kush e shpërndan?

Ndryshimet në PS/ Gjiknuri: S'është fundi, por fillimi i diçkaje të re.

Inceneratorët/ S’kam dhënë asnjë kontratë pa garë, ato janë publike!

Ndihet 'i shitur' nga Rama? Gjiknuri: Nuk ndjej braktisje, kam komunikim me të prej 20 vitesh

Klosi: Kemi primare reformimin e partisë, PS synon mandatin e katërt

U shkarkua si Sekretar i Përgjithshëm, Gjiknuri: PS edhe kur fiton, refekton!

Digjet shtëpia në Shkodër, në banesë ndodhej një i moshuar, përfundon në spital

Vazhdon përplasja në PD! Basha kërkon mbledhjen e Komisionit të Etikës për të, Bardhi: Shenjë humbje

Vrasja e Jetmirës/ Autori u dënua me 28 vite burg, nëna e viktimës: Duhet dënim përjetë!

Newsroom 9 | Kallanxhi: Threads? S`besoj se do zgjasë shumë

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Mos merrni për bazë asgjë thuhet në rrjet

Newsroom 9 | Gazetarja: po ndodhin vrasje nga tik tok

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Fake News dallohet vetëm po të jemi kritikë

Newsroom 9 | Kallanxhi: Shqiptarët besojnë gjithçka shohin në rrjet

Newsroom 9 | Eksperti i IT, Tomi Kallanxhi: Tik Tok ka "fake news" sepse s'ka censurë

Newsroom 9 | Gazetarja: Shqipëria do kohë të përshtatet me Tik Tok

Newsroom 9| Eksperti i IT: Çdo rrjet është i përkohshëm, duhet të kujdesemi për vlerat

A mund të mbyllet TikTok për Shqipërinë? Flet për Newsroom eksperi i IT

Fëmija mbyllet brenda në shtëpi, nëna e alarmuar njofton zjarrfikësit, NDËRHYRJA nga ballkoni

Newsroom/ Karabolli: Shqipëria do kohë të përshtatet me TikTok, e provuan edhe gazetarët, s’ia dolën

Newsroom 9 |Tik-Tok Kultura, platformë krijimi apo dizinformimi?