LIVE UPDATES
Bota

Ballkani Perëndimor/ “Non-paper” i Sllovenisë një ogur shqetësues

3 Maj 2021, 19:26 Nga DOSJA
Ballkani Perëndimor/ “Non-paper” i Sllovenisë një

Tashmë është thënë shumë për “non-paper”-in famëkeq të hartuar nga kryeministri i Sllovenisë, Janez Jansa, i cili shqyrton ndarjen e mundshme të Bosnjës dhe Hercegovinës midis Serbisë dhe Kroacisë në krye të një procesi më të gjerë ri-organizimi rajonal.

Siç është vërtetuar më parë në debate të mëhershme rrjedh ndarjes dhe “shkëmbimeve të territoreve” në Ballkanin Perëndimor, të gjitha idetë e tilla janë plane për raunde të reja dhune midis shteteve dhe brenda tyre, si dhe pothuajse me siguri gjenocid.

Por fakti që ky tani është bërë një debat i përsëritur është ndoshta aspekti më alarmant i të gjithë fenomenit. Ai sugjeron që idetë që dikur ishin fusha ekskluzive e reaksionarëve të etur tani po vihen në lëvizje dhe po fitojnë qëndrueshmëri midis një konstelacioni qeverish të BE-së, megjithëse kryesisht jo-liberale.

Kjo, nga ana tjetër, na nxjerr në thelb të çështjes: BE-ja nuk ka ndonjë axhendë koherente për Ballkanin Perëndimor. Epoka e zgjerimit në praktikë ka mbaruar. Procesi i anëtarësimit do të vazhdojë, por askush, madje as analistët më optimistë, nuk beson se do të ketë një pranim të anëtarëve të rinj këtë dekadë.

Kjo vërtetohet lehtësisht nga aranzhimet gjithnjë e më të hollësishme “alternative” që po punohen nga organizata të ndryshme evropiane.

Nëse ndodh ky dështim për t’u zgjeruar, kjo do të thotë se deri në vitin 2030 BE-ja do të ketë kaluar 17 vjet pa zgjerim – periudha më e gjatë kjo e tillë që nga nënshkrimi i Traktatit të Romës 1957. Dhe në politikë, ashtu si në natyrë, ajo që nuk rritet më, shumë shpejt pushon së ekzistuari.

Kjo nuk do të thotë që vetë BE-ja ka të ngjarë të shpërbëhet.. Por, siç sugjeron “non-paper” sllovene, kjo do të thotë se status quo-ja pas 2003 që e ankoroi rajonin në orbitën e Brukselit do të zhduket.

Ky proces tashmë është në zhvillim e sipër. Rusia dhe Kina nuk janë më thjesht “prishës”, por konkurrentë të mirëfilltë gjeopolitikë, duke avancuar në mënyrë agresive projekte politike kundërshtare në rajon, përfshirë edhe ato që lënë të kuptohet gatishmëria për të përdorur forcën.

Ose, siç e formuloi kohët e fundit shkencëtarja politike Aida Hozic: “Përhapja e ‘non-papers’ në lidhje me Ballkanin Perëndimor konfirmon statusin e tij si një jo-hapësirë ​​në ndërgjegjen politike të BE-së, e shfrytëzuar dhe e shfrytëzueshme nga jo-aktorë të tjerë në këtë jo kohë.” Shprehja “jo-hapësirë” gjithashtu evokon një parim tjetër të famshëm në marrëdhëniet ndërkombëtare, të perifrazuar nga Amos Gilead si “gjeopolitika urren një vakum”.

Hendeku i lënë nga paaftësia e BE-së – ose, më saktë, nga refuzimi – për të artikuluar një vizion bindës pas zgjerimit për rajonin do të thotë që si rivalët ashtu edhe blloqet brenda saj mund ta mbushin atë hapësirë me makinacionet e tyre.

Kryeministri Jansa, së bashku me bashkë-komplotistët e tij të mundshëm në Budapest dhe Zagreb, por edhe Beograd dhe Moskë, mund të duket si një grup budallenjsh, por ata po shtyjnë një derë që tashmë është e hapur.

Siç është theksuar për gati gjysmë dekade, të paktën, as elitat lokale dhe as qytetarët lokalë nuk do të tolerojnë të lihen të presin për një kohë të pacaktuar në sallën e pritjes së BE-së. Sigurisht, Brukseli ka të drejtën e tij ta mbyllë derën e zgjerimit, por bllokimi i mëtejshëm i zgjerimit nuk do ta zhvendosë me magji këtë rajon në hënë.

Ballkani Perëndimor do të mbetet në kufirin e BE-së. Dhe (ri) vendosja e një kufiri të përhershëm midis BE-së dhe “fqinjëve” të saj juglindor do ta bëjë atë një vend edhe më joshës për elementet malinje dhe pa BE-në që të provojë të gjitha llojet e aventurave politike. Sidomos nëse, siç duket të jetë rasti, krijimi i këtij kufiri nuk shoqërohet me një plan apo politikë për pasojat e mundshme.

Asnjë nga këto nuk është ndonjë lajm i ri. Rajoni është në gjendje të vështirë të parashikueshme sepse në çdo hap pararendës në metastazën e tij politike, BE-ja – dhe SHBA-ja – kanë zgjedhur ose të kthejnë kokën në anën tjetër ose të gjejnë zgjidhje të shpejta.

Kjo ka nënkuptuar mundësimin e elementeve të pabindur si Aleksandër Vuçiç i Serbisë, i cili që kur u etiketua një “faktor i stabilitetit rajonal” në dekadën e mëparshme, është shndërruar në një autokrat dhe kryeson një regjim njëpartiak. Duhet të kemi parasysh edhe situatën në Bosnjë, sidomos në entitetin e Republikës Srpska nën udhëheqjen e Milorad Dodik.

Ose kini parasysh se sa iu afrua kaosit i gjithë rajoni gjatë qeverisjes së Nikola Gruevskit në Maqedoninë e Veriut. Ose kujtoni përqafimin e turpshëm të politikave të mëparshme të ndarjes nga ish-shefja e politikës së jashtme të BE-së, Federica Mogherini.

Secila prej këtyre të dhënave individuale tregon një imazh më të gjerë dhe më shqetësues: një politikë të largët dhe renditëse të BE-së përsa i takon Ballkanit Perëndimor,

SHBA-ja ka aftësinë të ndërhyjë dhe ta ndryshojë ndjeshëm situatën në terren, por duket hezituese për ta bërë këtë duke pasur parasysh sfidat e mëdha me të cilat përballet administrata e re në vend.

Në praktikë, Uashingtoni po ia kalon përsëri BE-së këtë përgjegjësi. Vetëm se sot, ndryshe nga në vitin 2003, të gjithë, përfshirë aktorët vendorë dhe ndërkombëtarë e dinë që Brukseli nuk është në lartësinë e detyrës. Pra, ata po i marrin gjërat në duart e tyre. “Non-paper”-i slloven, si i tillë, nuk ka gjasa të jetë i fundit marifet i tillë. Ai ka më shumë të ngjarë të jetë një ogur për turbulencat që do të vijnë.

REPORTER

Rama është propozuar për president nga disa deputetë socialiste, mendoni se:

View Results

bota bota janez jansa non-paper" janez jansa non-paper"

Sondazh

Poll
Bota 3 Maj 2021, 16:42

SHBA–CEO i Tesla, miliarderi Elon Musk, ka ngritur një hipotezë ku thotë se realiteti ku jetojmë është një ‘simulim kompjuterik’Sipas mediave, debati ka nisur p...

Bardhi-Spiropalit: Ndryshuat qëndrim pasi foli Rama, postimet e tij në Twitter janë Kushtetuta juaj

Bardhi-Spiropalit: Ndryshuat qëndrim pasi foli Rama, postimet e tij në Twitter janë Kushtetuta juaj

Kërkesa e Bardhit për interpelancë me Ramën për çështjen "Becchettin", Spiropali: Duhen fakte

, Balla: Kryeministri nuk mund të japë llogari për një shpifje të propaganduar

“Ogerta jep dorëheqjen!" Zhupa vendos pankartën, Spiropali: Mos e prekni foltoren e Kuvendit!

Nis seanca plenare/Bardhi kërkon interpelancë me Ramën:Përfshirjen e të vëllait në çështjen "Xibraka

Rama: Synojmë të prodhojmë letrat me vlerë në Shqipëri

“Pikë ku na godasin rregullisht!" Pastrimi i parave/ Rama: Nuk jemi të kënaqur me këtë

Formësimi i së Ardhmes së GovTech/Rama:I lumtur që revolucionin digjital në rajon e mbulon vendi ynë

Altin Dumani shpallet nga DASH një nga 10 kampionët e antikorrupsionit në botë

Berisha: Çdo patronazhist shpallet terrorist elektoral dhe do të gjykohen me rreptësinë më të madhe

Berisha tregon ku do të merren lekët për rritjen e pagave, pensioneve dhe minumit jetik

Berisha: Edi Rama ushqen urrejtje për bluzat e bardha, që prej 1990

Berisha: Vëllai i anëtarit të bandës së Xibrakës i çoi Ramës foto të Olsit me trafikantët kolumbianë

Berisha: Rezoluta e IDU kërkon qeveri teknike për zgjedhjet në Shqipëri

Berisha:Gjendjen në Shqipëri e përshkruajnë si diktaturë,e krahasueshme me Tunizinë dhe Bjellorusinë

BKH te 'Harabeli' i Ajola Xoxës

Dalin pamjet e mbërritjes së agjentëve të BKH në banesën e Veliajt

Bardhi shpërthen ndaj Spiropalit: Zhupa iu përgjigj një deputeti pleh. Duhet të kishe reaguar ti

"Deputetja të kërkojë falje",Zhupa i drejtohet Peleshit me fjalët e Braçes: Po ti i thua gruas ruse?

Tensione në Kuvend/ Ndërpritet seanca plenare, Spiropali: E paprecedentë, kushdo që fyen do dënohet

Debatet në Kuvend/ Balla- opozitës: Në fund do vini si pulat dhe do votoni anullimin e gjobave

Klosi-opozitës: Mazhoranca do ta votojë faljen e gjobave

Manja në Kuvend: Kemi numrat dhe do t'i anulojmë këto gjoba brenda këtij sesioni parlamentar

Dash Sula: Qami Zela vari veten në burg se e arrestuat për 38 mijë lekë të vjetra

"Të fyesh nuk është opozitë, por është e paedukatë", Majko: Njerëzit vlerësohen nga pesha e fjalës

Bardhi: Firmat për faljen e gjobave po i mblidhni tani. Spiropali: Mos bëni teatër

"Mbyllni komisionin e dezinformimit"/ Braçe-Zhupës: Mos u lyej me parfum! Më dukesh si ruse

"Delegacioni për në Venecia i përbërë vetëm nga mazhoranca", Korreshi: Bushka do të na përfaqësojë

"Lista t'i shkojë SPAK-ut"/ Sula: Keni frikë nga deputetët dhe ministrat që kanë përdorur SKY ECC

Bardhi:Duam të vihet në dispozicion draft-opinioni i Komisionit të Venecias për mandatin e Xhaçkës

Bardhi kërkon interpelancë me Ramën, Spiropali: Për shkak të axhendës nuk do të zhvillohet sot

Skandal / Ligji për faljen e gjobave, Noka: Braçe është në sallën matanë duke e hartuar tani ligjin

"O Erjon tu rrit boja, sa shumë m… të ha goja"/ Komenti i Zhupës për Braçen

Bardhi-mazhorancës: Jeni tmerruar nga rikthimi i Sali Berishës

Ligji i propozuar nga PS për faljen e gjobave, Nallbati: Iu vijnë ligje dhe projektligje me sms

Tensione në Kuvend, garda rrethon foltoren, Spiropali: Debat artificial

Ramadan Likaj kërkon me ngulm fjalën nga foltorja, Spiropalin e kap e qeshura: Doni fjalën

Spiropali-Likaj

"Suel Çela është i lidhur me ju?"/ Akuzat e Bardhit në 2021, Berisha: Deklaratat politike

Bazat detare për oligarkët/ Berisha:Çfarë është objekt në planin e përhapjes së ushtrisë do i mbetet

"Mezi qëndrova në foltore nga aromat e parfumeve të luksit", Berisha:Lënë shuma përrallore në kazino

Thirret ezani në xhaminë e Namasgjasë, Berisha ndërpret fjalën: Do ta presim nëse hoxha është brenda

“Keqardhje se si përdoret Parlamenti”, Balluku: Energjia elektrike do të ulet

"Koha e Berishës ka mbaruar"/Noka i përgjigjet Shalsit:I ke mbjellë tre herë flokët, por s'të mbijnë

Berisha: Si mund të votohet buxheti 8.2 miliardë dhe të mos vendoset minimumi jetik 200 euro

Berisha: Miratoni një buxhet pa asnjë qindarkë për të rinjtë dhe pensionistët

"E shoh çehren që ju ka rënë"/ Berisha i drejtohet maxhorancës: Unë erdha, ju e dini vetë

Berisha kërkon një minutë heshtje për ndarjen nga jeta të Sami Repishtit

Pas 11 muajsh rikthehet në seancë plenare/ Kreu i PD-së para hyrjes në Kuvend: Berisha futet

Protestë para kryeministrisë, aktivistët kundër marrëveshjes me Italinë për pritjen e emigrantëve