LIVE UPDATES
Art&Argëtim

Tre emrat në murin e nderit në Tel-Aviv, historia e doktorit humanist të Elbasanit dhe fundi tragjik i të vëllait

30 Shtator 2019, 10:50 Nga DOSJA
Tre emrat në murin e nderit në Tel-Aviv, historia e doktorit humanist

ELBASAN- Dy nipërit dhe mbesa e Lef Nosit, pinjollët e familjes atdhetare, të lagjes Kala në Elbasan, që përjetuan kalvarin e burgjeve komuniste… Një histori e shkurtër e doktorit humanist të Elbasanit dhe fundi tragjik i të vëllait Vasili…

Në një fasadë në Tel-Aviv, që quhet “Muri i Nderit”, janë shënuar tre emra: Vasil Nosi, Adelina Nosi e dr. Nosi (Stiliano Nosi). Ata janë nderuar nga shteti izraelit, për ndihmën që dhanë, duke strehuar shtetas hebrenj në Elbasan, gjatë Luftës së Dytë Botërore. Janë fëmijët e Grigorit dhe Eleonorës, familja atdhetare e lagjes “Kala” në Elbasan. Babai i këtyre tre shqiptarëve që na nderojnë në murin e nderit në Tela-Aviv, është Grigori, vëllai i Lef Nosit, një ndër figurat më të shquara të Shqipërisë së shekullit të shkuar.

Por këta tre shqiptarë që i japin nder kombit të tyre, janë përbuzur dhe më keq akoma, janë dënuar si armiq të popullit, gjatë diktaturës komuniste. Kur Lef Nosi u dënua me pushkatim nga regjimi komunist, në atë gjyq, u dënuan edhe disa familjarë e miq të tij. Ata e kishin ndihmuar të rrinte i fshehur, në përpjekje për ta shpëtuar nga regjimi komunist. Nipi i tij Stiliano ishte një ndër familjarët më aktiv që u angazhua për ta fshehur e shpëtuar Lef Nosit nga bishat komuniste.

Ja si e ka rrëfyer Adelina Nosi Kosturi, kohën kur u zbulua vendi ku fshihej Lef Nosi dhe si u dënuan njerëzit që e ndihmuan atë.

“Më 12 shkurt 1946, gjyqi ushtarak i Tiranës dënoi me vdekje Lef Nosin dhe me dënime të ndryshme, nga 6 në 4 vjet, për personat që ndihmuan që ai të fshihej. Vasil Nosi, Steliano Nosi, Marko Menahemi, Xhemal Farka, Fahrije Averiqi dhe Adem Samurri” ka rrëfyer Adelina Nosi Kosturi, motra e doktorr Stilianit.

Doktor Stialiani do të dënohej me pesë vite burg. Ndërsa i vëllai, Vasil Grigor Nosi u dënua me 6 vjet dhe atje ndërroi jetë në burg, për shkak të torturave.

Pas kryerjes së dënimit, doktor Stiljano u kthye në detyrë sepse Elbasani kishte shumë nevojë për të. Ai i shërbeu njerëzve të qytetit të tij, me humanizëm të rrallë. Vështirë se gjen shtëpi të Elbasanit, të para vitit 1984, ku të mos ketë shkelur doktor Stiliani.

Ndërkohë, doktor Stiliani përndiqej papushim nga regjimi komunist. Studiuesi Kastriot Dervishi ka publikuar së fundmi të dhëna të Dosjes së Sigurimit, që rrëfen detaje të përndjekes së doktor Stilianit.

“Më 21.10.1949 është marrë në kontroll operativ 2B dhe 31.3.1984 në përpunim aktiv 2A “si agjent i mundshëm anglez”. Përpunimi nuk zgjati shumë, pasi doktor Nosi vdiq. Në shkurt 1980, Stiliano Nosi i është shprehur bashkëpunëtorit “Tomori”: Khomeini, për mendimin tim, është një Haxhi Qamil i dytë, si nga pikëpamjet fetare, ashtu edhe politike dhe ushtarake, s’ka si të jetë ndryshe… Ndërsa Haxhi Qamili mburrej se do të luftonte armiqtë e brendshëm, ashtu edhe të jashtmit, edhe Khomeini deklaroi se do të luftojë kundër SHBA-së e BS-së dhe reaksionit të brendshëm. Këto janë aventura”. Punëtori operativ vendos këtë shënim: “E dhëna ka vlerë operative, pasi Stilian Nosi ul shumë poshtë veprimtarinë revolucionare të Khomeinit dhe njëkohësisht, veprimtarinë patriotike të Haxhi Qamilit”. Iu dha detyra që të hapë biseda rreth luftës së popullit iranian dhe rreth Haxhi Qamilit, duke përdorur edhe veprat e Enver Hoxhës për të. Edhe pas vdekjes ndaj tij u ndërmor një veprim i shëmtuar, krejt i padëgjuar më pare”, shkruan Dervishi.

Në shkurt të vitit 1984, doktor Nosi ndërroi jetë. Ishte me stetoskop në dorë, duke vizituar pacientët e tij. Doktor Nosi është një ndër personalitetet më të rëndësishme të qytetit të Elbasanit. Është nderuar me titullin: Qytetar Nderi i Elbasanit.

Marrë nga Kujto.al

(a.m/dosja.al)

Tirana është boshatisur për ditët e pushimit. Cilën nga ritet e shenjta po ndiqni:

View Results

dikur dikur elbasan lef nosi muri i nderit elbasan lef nosi muri i nderit

Sondazh

Poll

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

"Injoranca nuk është argument" Nuk i pëlqeu pyetja, Rama prek në faqe gazetaren Ambrozia Meta

Del VIDEOJA, Elia godet Princ Lekën: Familja ime të ka mbajtur me bukë

VIDEO/ Noka i jep Spiropalit pankartën, Ministrja ofrohet ta mbaj para fytyrës

Publikohen pamjet nga brenda bazës ajrore të Kuçovës, Komandanti: E gatshme për stërvitjen e trupave

Tempulli 2/ Me kanabis gati për shitje dhe shuma parash, arrestohen 4 të rinj në Tiranë

Dalin pamjet nga kasollja ku u vra 50-vjeçari në Durrës

Kontrabandonin ilaçe dhe telefona, arrestohen dy persona në Tiranë, sekuestrohen 47 iPhone

I vunë flakën eskavatorit me vlerë 150 mijë euro, arrestohen 2 autorët e ngjarjes

Reshjet e shiut dhe borës në vend, policia: Moderoni shpejtësinë e mos kryeni parakalime të gabuara

Kampioni Alvin Karaqi mes lotësh: Për besë u ndjeva si Gjergj Kastrioti kur mora flamurin

'Dokumentar horror'/ Berisha publikon pamjet: Do ju paraqes terrorin që Bajrajt ushtruan më 14 maj

Krimi në Bulqizë/ Fqinji: Po hante bukë në banesë kur erdhën dy makina!

Dosja "Gjici"/ Zv.kryetari i bashkisë së Kukësit shkon në SPAK

Newsroom 11 |XAMA: LAJMI I FUNDIT FAKE QË PASHË, ISHTE PËR MUA

Newsroom 11 |XAMA: KËSHILLË QYTETARËVE- MOS LEXONI VETËM NJË BURIM

Newsroom 11 | XAMA: GAZETARËT NUK SHKRUAJNË ME EMËR, KJO S'ËSHTË ETIKE

Xama në Newsroom: Lajmet e rreme përhapin panik! Më akuzuan se kisha marrë para për një shkrim

Muka në Newsroom: Në Shqipëri ka portale gjobaxhie, u bëjnë shantazh njerëzve

Xama në Newsroom: Fake News shpërndahet më shumë në Facebook e Tik Tok! Gazetarët të shkruajnë emrin

Newsroom 11 |Kush prodhon lajme të rreme në Shqipëri

Newsroom 10 |SENJA: NE S'REAGOJMË NDAJ GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 |HAZIZAJ: 'ÇOHU ENVER', PJESË E GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ KEMI MARRËVESHJE PËR TË MBROJTUR 'VIKTIMAT'

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES KA SHKAKTUAR DHE KRIME

Newsroom 10 |GAZETARI: GJUHA E URREJTJES, PJESË E SHOQËRISË

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES, E FRIKSHME NË SHQIPËRI

Vidhnin në banesa duke përdorur çelësa të klonuar, vihet në pranga 1 person,nje tjeter në kërkim

Newsroom 10 |GJUHA E URREJTJES PËRDORET NGA POLITIKA, AMA TË KONTROLLOJË GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: STEREOTIPET NXISIN GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES LUFTOHET ME EDUKIM

Newsroom 10 | Gjuha e urrejtjes në media, si dhe kush e shpërndan?

Ndryshimet në PS/ Gjiknuri: S'është fundi, por fillimi i diçkaje të re.

Inceneratorët/ S’kam dhënë asnjë kontratë pa garë, ato janë publike!

Ndihet 'i shitur' nga Rama? Gjiknuri: Nuk ndjej braktisje, kam komunikim me të prej 20 vitesh

Klosi: Kemi primare reformimin e partisë, PS synon mandatin e katërt

U shkarkua si Sekretar i Përgjithshëm, Gjiknuri: PS edhe kur fiton, refekton!

Digjet shtëpia në Shkodër, në banesë ndodhej një i moshuar, përfundon në spital

Vazhdon përplasja në PD! Basha kërkon mbledhjen e Komisionit të Etikës për të, Bardhi: Shenjë humbje

Vrasja e Jetmirës/ Autori u dënua me 28 vite burg, nëna e viktimës: Duhet dënim përjetë!

Newsroom 9 | Kallanxhi: Threads? S`besoj se do zgjasë shumë

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Mos merrni për bazë asgjë thuhet në rrjet

Newsroom 9 | Gazetarja: po ndodhin vrasje nga tik tok

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Fake News dallohet vetëm po të jemi kritikë

Newsroom 9 | Kallanxhi: Shqiptarët besojnë gjithçka shohin në rrjet

Newsroom 9 | Eksperti i IT, Tomi Kallanxhi: Tik Tok ka "fake news" sepse s'ka censurë

Newsroom 9 | Gazetarja: Shqipëria do kohë të përshtatet me Tik Tok

Newsroom 9| Eksperti i IT: Çdo rrjet është i përkohshëm, duhet të kujdesemi për vlerat

A mund të mbyllet TikTok për Shqipërinë? Flet për Newsroom eksperi i IT

Fëmija mbyllet brenda në shtëpi, nëna e alarmuar njofton zjarrfikësit, NDËRHYRJA nga ballkoni