LIVE UPDATES
Insights

Shqipëria humbet nga dy çështje 210 milionë euro, biznesni i pistë i arbitrazhit që po ushqen korrupsionin e qeverisë

16 Maj 2019, 09:20 Nga DOSJA
Shqipëria humbet nga dy çështje 210 milionë euro, biznesni

Në vitin 2006, kur bota ishte në prag të krizës më të madhe financiare të shekullit, disa nga bankat më të mëdha të planetit, nuhatën një mënyrë për të fituar para. Preja e tyre ishin qytetarët e një prej vendeve më të varfra në botë, shtetit të vogël të Sri Lankas.

Bankerët i propozuan korporatës shtetërore të naftës në Sri Lanka, një marrëveshje ‘hedging” për çmimet e naftës duke premtuar ta furnizonin atë me një çmim të fiksuar për disa vjet pavarësisht luhatjeve të çmimit në bursë. Praktikisht marrëveshja ishte një instrument i pastër spekullativ dhe kompleks, që ja linte të gjithë riskun buxhetit të Sri Lankës, ndërkohë që bankat vetëm fitonin në çdo skenar.

Dhe risku u materializua në vitin 2008. Në më pak se tre muaj çmimi i naftës ra nga 147 dollarë për fuçi në 40 dollarë. Por marrëveshja e detyronte kompaninë shtetërore të naftës në Sri lanka të vazhdonte ta blinte naftën me çmimi katastrofike. Pas disa muajsh humbjesh marramendëse, kompania shtetërore e naftës në Sri Lanka, kërkoi ringecimin e çmimit me bankat. Por kërkesa u refuzua. Kur kompania ndali pagesat, Deutsche Bank e paditi qeverinë e Sri Lankas në ICSID, gjykatën e arbitrazhit të investimeve.

Deri në atë kohë, Deutsche Bank dhe koleget e saj pjesë të marrëveshjes kishin fituar nga 6 milionë dollarë secila. Por ato donin më shumë dhe gjykata I kënaqi. Në vitin 2012 ICSID e dënoi qeverinë e Sri Lankas me 160 milionë dollarë të tjera, para që do të paguheshin nga qytetarët e varfër për një marrëveshje të nënshkruar nga zyrtarët e korruptuar.

Të ndërtuara për të mbrojtur investitorët nga veprimet arbitrare të shtetit, Gjykatat e Arbitrazhit të Investimeve janë shndërruar në një industri fitmprurëse, përmes të cilës korporatat gjunjëzojnë qeveritë dhe grabisin taksapaguesit.

Baza ligjore mbi të cilën kjo industri funksionon janë marrëveshjet dypalëshe mes vendeve dhe ato ndërkombëtare të investimeve. Këto traktate i kanë veshur investitorët me fuqi të jashtëzakonshme duke u dhënë privilegje, që të shfrytëzojnë zyrtarët e korruptuar për të nxjerr fitime të padrejta.

Në vitin 2012, një investigim i disa gazetarëve amerikanë gjeti se aktualisht janë mbi 3 mijë cështje në gjykatat ndërkombëtare të arbitrazhit, ku korporatat multinacionale kanë paditur qeveritë, kryesisht ato të vendeve të varfra.

Zakonisht gjyqet funksiojnë me 3 gjyqtarë, dy nga të cilët zgjidhen prej palëve dhe njëri me konsensus. Përgjithësisht këta janë avokatë, që vijnë nga korporatat perëndimore dhe kanë interes direkt për të zgjeruar industrinë e arbitrazhit për shkak se bëjnë fitime marramendëse.

Bëhet fjalë për një biznes qindra miliardë dollarësh në duart e disa avokatëve, që shpesh mes tyre e quajnë veten “Klubi” ose “Mafia”. Dhe vendimet që ata kanë dhënë janë shpesh aq të ashpra sa që shumë qeveri në planet nuk guxojnë madje as t’i drejtohen gjyqit, por pranojnë presionet e korporatave duke u dhënë atyre favore të panumërta. Por lënda e parë që ushqen këtë industri të pistë është korrupsioni i qeverive, veçanërisht i atyre në vendet e varfra. Shqipëria është një nga më të dëmtuarat.

Gjatë viteve të fundit, për shkak të marrëveshjeve korruptive të lidhura nga qeveritë, vendi është kërcënuar disa herë me gjyq në arbitrazh. Buxheti i shtetit ka paguar dhjetëra milionë euro si tarifa për studiot e huaja të avokatisë, dhe në shumë raste është detyruar të lëshojë favore të mëdha financiare apo ligjore për kompanitë, pas të cilave shpesh qëndrojnë vetë zyrtarët e korruptuar.

Rastet më tipike janë konçesionet, të cilat e kanë kapur shtetin prej fyti dhe falë marrëveshjeve korruptive janë shndërruar në të paprekshme nga askush.

Veprimet korruptive ose të papërgjegjshme të zyrtarëve të lartë kanë qenë fatale për Shqipërinë. Rasti më i fundit është ai i konfliktit me Becchettin. Një konflikt thuajse personal i kryeministrit, për të cilin qytetarët e varfër të Shqipërisë do të paguajnë 1 për qind të prodhimit Kombëtar. Por ky nuk është i vetmi.

Vetëm pak muaj më parë, Shqipëria mbylli pagesat për një tjetër faturë të kripur, atë të konfliktit me CEZ prej 100 milionë euro. Vetëm nga këto dy çështje vendi ka humbur 210 milionë euro në gjykatat e arbitrazhit të investimeve, ndërkohë që ka paguar qindra milionë euro të tjera në tarifa avokatësh apo favore fiskale dhe ligjore. Kjo është kostoja që qytetarët po paguajnë për zyrtarët e korruptuar dhe është shumë e larta nga sa mund të mbajë ky vend.

Tirana është boshatisur për ditët e pushimit. Cilën nga ritet e shenjta po ndiqni:

View Results

blog blog

Sondazh

Poll
Insights 14 Maj 2019, 17:07

Ai i quan shqiptarët banditë, ti i thua mik!

Kryetari i Serbisë Aleksandër Vuçiç ka mendim të qartë për shqiptarët e Kosovës. Ata i quan banditë, kretenë (nga frëngjishtja: crétin: kokëbosh),...

Insights 13 Maj 2019, 10:07

Bëhuni trima, durojeni dhunën

Debati mbi tejkalimin e dhunës nga protestuesit, është debat i konsumuar. Çdo protestë politike vendos vetë nëse do të jetë e dhunshme, apo paqësore. Par...

Insights 13 Maj 2019, 08:26

Edi Rama, njeriu që luan me zjarrin dhe helmin

Historia ka treguar që plot protesta të nisura si paqësore janë përshkallëzuar në të dhunshme si pasojë e provokimeve të jashtme. Shpeshherë është policia e sup...

Insights 13 Maj 2019, 08:10

50 mijë lekëshi i tmerron shitësit shqiptarë!

“Ou, 50 mijë lekë, kaq nuk i fitoj gjithë javën”, më tha një shitës në Berat. U ndjeva keq që i dhashë aq shumë para për 2 mijë lekë mall. Po nuk kisha të tjera...

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

"Injoranca nuk është argument" Nuk i pëlqeu pyetja, Rama prek në faqe gazetaren Ambrozia Meta

Del VIDEOJA, Elia godet Princ Lekën: Familja ime të ka mbajtur me bukë

VIDEO/ Noka i jep Spiropalit pankartën, Ministrja ofrohet ta mbaj para fytyrës

Publikohen pamjet nga brenda bazës ajrore të Kuçovës, Komandanti: E gatshme për stërvitjen e trupave

Tempulli 2/ Me kanabis gati për shitje dhe shuma parash, arrestohen 4 të rinj në Tiranë

Dalin pamjet nga kasollja ku u vra 50-vjeçari në Durrës

Kontrabandonin ilaçe dhe telefona, arrestohen dy persona në Tiranë, sekuestrohen 47 iPhone

I vunë flakën eskavatorit me vlerë 150 mijë euro, arrestohen 2 autorët e ngjarjes

Reshjet e shiut dhe borës në vend, policia: Moderoni shpejtësinë e mos kryeni parakalime të gabuara

Kampioni Alvin Karaqi mes lotësh: Për besë u ndjeva si Gjergj Kastrioti kur mora flamurin

'Dokumentar horror'/ Berisha publikon pamjet: Do ju paraqes terrorin që Bajrajt ushtruan më 14 maj

Krimi në Bulqizë/ Fqinji: Po hante bukë në banesë kur erdhën dy makina!

Dosja "Gjici"/ Zv.kryetari i bashkisë së Kukësit shkon në SPAK

Newsroom 11 |XAMA: LAJMI I FUNDIT FAKE QË PASHË, ISHTE PËR MUA

Newsroom 11 |XAMA: KËSHILLË QYTETARËVE- MOS LEXONI VETËM NJË BURIM

Newsroom 11 | XAMA: GAZETARËT NUK SHKRUAJNË ME EMËR, KJO S'ËSHTË ETIKE

Xama në Newsroom: Lajmet e rreme përhapin panik! Më akuzuan se kisha marrë para për një shkrim

Muka në Newsroom: Në Shqipëri ka portale gjobaxhie, u bëjnë shantazh njerëzve

Xama në Newsroom: Fake News shpërndahet më shumë në Facebook e Tik Tok! Gazetarët të shkruajnë emrin

Newsroom 11 |Kush prodhon lajme të rreme në Shqipëri

Newsroom 10 |SENJA: NE S'REAGOJMË NDAJ GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 |HAZIZAJ: 'ÇOHU ENVER', PJESË E GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ KEMI MARRËVESHJE PËR TË MBROJTUR 'VIKTIMAT'

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES KA SHKAKTUAR DHE KRIME

Newsroom 10 |GAZETARI: GJUHA E URREJTJES, PJESË E SHOQËRISË

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES, E FRIKSHME NË SHQIPËRI

Vidhnin në banesa duke përdorur çelësa të klonuar, vihet në pranga 1 person,nje tjeter në kërkim

Newsroom 10 |GJUHA E URREJTJES PËRDORET NGA POLITIKA, AMA TË KONTROLLOJË GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: STEREOTIPET NXISIN GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES LUFTOHET ME EDUKIM

Newsroom 10 | Gjuha e urrejtjes në media, si dhe kush e shpërndan?

Ndryshimet në PS/ Gjiknuri: S'është fundi, por fillimi i diçkaje të re.

Inceneratorët/ S’kam dhënë asnjë kontratë pa garë, ato janë publike!

Ndihet 'i shitur' nga Rama? Gjiknuri: Nuk ndjej braktisje, kam komunikim me të prej 20 vitesh

Klosi: Kemi primare reformimin e partisë, PS synon mandatin e katërt

U shkarkua si Sekretar i Përgjithshëm, Gjiknuri: PS edhe kur fiton, refekton!

Digjet shtëpia në Shkodër, në banesë ndodhej një i moshuar, përfundon në spital

Vazhdon përplasja në PD! Basha kërkon mbledhjen e Komisionit të Etikës për të, Bardhi: Shenjë humbje

Vrasja e Jetmirës/ Autori u dënua me 28 vite burg, nëna e viktimës: Duhet dënim përjetë!

Newsroom 9 | Kallanxhi: Threads? S`besoj se do zgjasë shumë

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Mos merrni për bazë asgjë thuhet në rrjet

Newsroom 9 | Gazetarja: po ndodhin vrasje nga tik tok

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Fake News dallohet vetëm po të jemi kritikë

Newsroom 9 | Kallanxhi: Shqiptarët besojnë gjithçka shohin në rrjet

Newsroom 9 | Eksperti i IT, Tomi Kallanxhi: Tik Tok ka "fake news" sepse s'ka censurë

Newsroom 9 | Gazetarja: Shqipëria do kohë të përshtatet me Tik Tok

Newsroom 9| Eksperti i IT: Çdo rrjet është i përkohshëm, duhet të kujdesemi për vlerat

A mund të mbyllet TikTok për Shqipërinë? Flet për Newsroom eksperi i IT

Fëmija mbyllet brenda në shtëpi, nëna e alarmuar njofton zjarrfikësit, NDËRHYRJA nga ballkoni