LIVE UPDATES
Art&Argëtim

Mohoi dashurinë e diktatorit Hoxha, si u vra natën shkencëtarja Sabiha Kasimati, i gjithë fshati dëgjoi ulërimat e saj. Li

26 Prill 2020, 15:19 Nga DOSJA
Mohoi dashurinë e diktatorit Hoxha, si u vra natën shkencëtarja

TIRANË– Nexhmije Hoxha, bashkëshortja e ish-diktatorit Enver Hoxha. Një martesë që solli në jetë tre fëmijë por që nuk ngelil pa u komentuar (sigurisht që nën zë). Shumë tregojnë se të dy u dashuruan kohën e luftës, ndërsa të tjerë përmendin një tjetër emër. Thuhet se dashuria e Enver Hoxhës ka qënë shkencëtarja e parë shqiptare, Sabiha Kasimati.

Dashuri e cila nuk iu kthye kurrë…

Por kush është Sabiha Kasimati? Si u njoh ajo me diktatorin shqiptar dhe përse u pushkatua pa mëshirë në vitin 1951?

Sabiha vinte nga një familje e njohur intelektuale libohovite. I ati i saj, Abdurrahman Kasimati, i kishte kryer studimet universitare për Mjekësi në Turqi, ku punoi si mjek dhe jetoi me gjithë familje deri në vitin 1927. Pikërisht në këtë vit u kthye në Shqipëri dhe u vendos në Korçë, vend në të cilin edhe Sabihaja filloi studimet në Liceun Francez. Pikërisht këtu ndodhi takimi i parë më Enver Hoxhën. Thuhet se ai e kishte shprehur pëlqimin ndaj saj, e ajo me elegancë e kishte mbajtur larg. Deri kur mes tyre filluan përplasjet…

PËRPLASJA ME ENVERIN

Pika e vlimit kapi kulmin me dënimin e shkrimtares Muniveçanërisht nga dënimi i shkrimtares së parë shqiptare, Musine Kokalari. Sabihaja filloi të shprehte hapur pakënaqësinë për regjimin dhe për Enver Hoxhën, shokun e saj të klasës në Liceun e Korçës. Këto pakënaqësi të saj tërësisht intelektuale dhe demokratike, bënë që emri i Sabihasë të futej në listat e zeza të Sigurimit të Shtetit si “kundërshtare e regjimit”. Por ajo nuk u tërhoq…

Duke qenë se Sabihaja kishte mbaruar Liceun Francez bashkë me Enver Hoxhën dhe e njihte mirë, i kërkoi një takim. Aty ajo i tha: “Kam ardhur të të them se ti po vret gjithë intelektualët. Dua të të pyes se me cilët ke ndërmend ta ndërtosh Shqipërinë, me teneqexhinjtë apo me këpucarët”? “Boll lexove iluministët francezë, të këshilloj të lexosh Marksin dhe Leninin”, ishte përgjigja e Enverit. Pas dy ditësh, Nako Spiru, të cilin Sabihaja e kishte shok, e thirri Sabihanë për një kafe dhe në bisedë e sipër i tha: “Sabiha, duhet ta qepësh gojën, jo me karficë, por me babushkë”.

VRASJA

Megjithatë ishte tepër vonë. Emrit të saj i ishte vënë kryq nga vetë Enver Hoxha. Sabihaja ishte vendosur “listën e zezë” pasi dyshohej si agjente por edhe sepse dinte shumë për diktatorin. Si shkak për eliminimin e saj u zgjodh shpërthimi i ndodhur më 19 shkurt të vitit 1951 në Ambasadën e ish-Bashkimit Sovjetik në Tiranë.

Vendosja e “bombës” në legatën sovjetike do të konsiderohej si sulm terrorist ndaj regjimit dhe do të përdorej si pretekst për fillimin e një spastrimi ndaj “armiqve të popullit”. Nga sulmi nuk kishte asnjë të plagosur, por autoritetet shqiptare të asaj kohe si fajtorë konsideruan një grup prej 22 intelektualësh të rinj që punonin asokohe në Tiranë, duke përfshirë këtu edhe Sabiha Kasimatin (si e vetmja grua).

Pavarësisht nga mungesa e çdo provë të fajit, gjë që e pranoi edhe vetë prokurori i çështjes, Sabihaja u arrestua nga Sigurimi më 20 shkurt 1951.

Më 25 shkurt 1951, gjykata i dënoi që të gjithë me vdekje. Dënimi u ekzekutua natën e 26-27 shkurtit 1951 në afërsi të fshatit Mënik, disa kilometra në perëndim të Tiranës. Tre ditë përpara se t’i ekzekutonin, në Menik ishte hapur një gropë e thellë për të futur në një varr të përbashkët. Të lidhur me tela me gjemba, 23 personat e dënuar me vdekje ishin rreshtuar krah njëri-tjetrit dhe prisnin komandën “zjarr” për t’ju shkëputur filli i jetës.

Edhe pse asnjë prej tyre nuk njihej me njëri-tjetrin, sërish burrat u munduan që ta shpëtonin Sabihanë. Në momentin kur “xhelatët” hapën zjarr ata dolën para trupit të Kasimatit, duke e shpëtuar. E gjallë mes një grope plot me të vdekur ajo bërtiste: “Mos më vrisni”!

Por nuk u kursye…

Rrëfimet për të nuk u ndalën aty. Bënorët e zonës tregonin pas diktaturës se atë natë Sabihanë nuk e kishte kapur plumbi dhe e kishin torturuar, deri sa kishte dhënë shpirt. Fshatarët tregonin se kishin dëgjuar klithma gjatë natës, një zë gruaje që ulërinte “Çfarë i kam bërë perëndisë?”.

Kohë më pas, kishte kaluar andej një traktorist që nuk ishte në dijeni të ngjarjes dhe duke punuar, kishte nxjerrë trupin e saj në sipërfaqe, meqenëse ajo ishte hedhur më vonë se të tjerët, përderisa kishte vdekur e fundit.

IRONIA

Duket se fati i Sabihasë ka qënë i lidhur ngushtë me atë të familjes Hoxha. Aq sa dita e saj e vdekjes përkon me të venë e diktatorit Enver Hoxha. Nexhmije Hoxha ndërroi jetë më 26 shkurt të 2020, ndërsa 69 vite më parë u vra mizorisht Sabihja, pikërisht me urdhër të personit që e dashuroi aq shumë, aq sa nuk mundi ta linte të gjallë.

Mëria për dashurinë e mohuar, firmosi fatin tragjik të shkencëtares, e cila preferoi të mbytej në një gropë me 22 të vdekur, sesa nga regjimi.

(k.m/dosja.al)

1 vit nga zgjedhjet e 25 prillit si e shikoni gjendjen e vendit:

View Results

dikur dikur enver hoxha nexhmije hoxha sabiha kasimati enver hoxha nexhmije hoxha sabiha kasimati

Sondazh

Poll

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

"Injoranca nuk është argument" Nuk i pëlqeu pyetja, Rama prek në faqe gazetaren Ambrozia Meta

Del VIDEOJA, Elia godet Princ Lekën: Familja ime të ka mbajtur me bukë

VIDEO/ Noka i jep Spiropalit pankartën, Ministrja ofrohet ta mbaj para fytyrës

Publikohen pamjet nga brenda bazës ajrore të Kuçovës, Komandanti: E gatshme për stërvitjen e trupave

Tempulli 2/ Me kanabis gati për shitje dhe shuma parash, arrestohen 4 të rinj në Tiranë

Dalin pamjet nga kasollja ku u vra 50-vjeçari në Durrës

Kontrabandonin ilaçe dhe telefona, arrestohen dy persona në Tiranë, sekuestrohen 47 iPhone

I vunë flakën eskavatorit me vlerë 150 mijë euro, arrestohen 2 autorët e ngjarjes

Reshjet e shiut dhe borës në vend, policia: Moderoni shpejtësinë e mos kryeni parakalime të gabuara

Kampioni Alvin Karaqi mes lotësh: Për besë u ndjeva si Gjergj Kastrioti kur mora flamurin

'Dokumentar horror'/ Berisha publikon pamjet: Do ju paraqes terrorin që Bajrajt ushtruan më 14 maj

Krimi në Bulqizë/ Fqinji: Po hante bukë në banesë kur erdhën dy makina!

Dosja "Gjici"/ Zv.kryetari i bashkisë së Kukësit shkon në SPAK

Newsroom 11 |XAMA: LAJMI I FUNDIT FAKE QË PASHË, ISHTE PËR MUA

Newsroom 11 |XAMA: KËSHILLË QYTETARËVE- MOS LEXONI VETËM NJË BURIM

Newsroom 11 | XAMA: GAZETARËT NUK SHKRUAJNË ME EMËR, KJO S'ËSHTË ETIKE

Xama në Newsroom: Lajmet e rreme përhapin panik! Më akuzuan se kisha marrë para për një shkrim

Muka në Newsroom: Në Shqipëri ka portale gjobaxhie, u bëjnë shantazh njerëzve

Xama në Newsroom: Fake News shpërndahet më shumë në Facebook e Tik Tok! Gazetarët të shkruajnë emrin

Newsroom 11 |Kush prodhon lajme të rreme në Shqipëri

Newsroom 10 |SENJA: NE S'REAGOJMË NDAJ GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 |HAZIZAJ: 'ÇOHU ENVER', PJESË E GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ KEMI MARRËVESHJE PËR TË MBROJTUR 'VIKTIMAT'

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES KA SHKAKTUAR DHE KRIME

Newsroom 10 |GAZETARI: GJUHA E URREJTJES, PJESË E SHOQËRISË

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES, E FRIKSHME NË SHQIPËRI

Vidhnin në banesa duke përdorur çelësa të klonuar, vihet në pranga 1 person,nje tjeter në kërkim

Newsroom 10 |GJUHA E URREJTJES PËRDORET NGA POLITIKA, AMA TË KONTROLLOJË GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: STEREOTIPET NXISIN GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES LUFTOHET ME EDUKIM

Newsroom 10 | Gjuha e urrejtjes në media, si dhe kush e shpërndan?

Ndryshimet në PS/ Gjiknuri: S'është fundi, por fillimi i diçkaje të re.

Inceneratorët/ S’kam dhënë asnjë kontratë pa garë, ato janë publike!

Ndihet 'i shitur' nga Rama? Gjiknuri: Nuk ndjej braktisje, kam komunikim me të prej 20 vitesh

Klosi: Kemi primare reformimin e partisë, PS synon mandatin e katërt

U shkarkua si Sekretar i Përgjithshëm, Gjiknuri: PS edhe kur fiton, refekton!

Digjet shtëpia në Shkodër, në banesë ndodhej një i moshuar, përfundon në spital

Vazhdon përplasja në PD! Basha kërkon mbledhjen e Komisionit të Etikës për të, Bardhi: Shenjë humbje

Vrasja e Jetmirës/ Autori u dënua me 28 vite burg, nëna e viktimës: Duhet dënim përjetë!

Newsroom 9 | Kallanxhi: Threads? S`besoj se do zgjasë shumë

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Mos merrni për bazë asgjë thuhet në rrjet

Newsroom 9 | Gazetarja: po ndodhin vrasje nga tik tok

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Fake News dallohet vetëm po të jemi kritikë

Newsroom 9 | Kallanxhi: Shqiptarët besojnë gjithçka shohin në rrjet

Newsroom 9 | Eksperti i IT, Tomi Kallanxhi: Tik Tok ka "fake news" sepse s'ka censurë

Newsroom 9 | Gazetarja: Shqipëria do kohë të përshtatet me Tik Tok

Newsroom 9| Eksperti i IT: Çdo rrjet është i përkohshëm, duhet të kujdesemi për vlerat

A mund të mbyllet TikTok për Shqipërinë? Flet për Newsroom eksperi i IT

Fëmija mbyllet brenda në shtëpi, nëna e alarmuar njofton zjarrfikësit, NDËRHYRJA nga ballkoni