LIVE UPDATES
Editorial

Ruleta e rritjes ekonomike!

9 Tetor 2019, 11:11 Nga DOSJA
Ruleta e rritjes ekonomike!

Rritja ekonomike e vendit po i ngjan një rulete të fatit, që rrotullohet dhe ngec çdo tremujor në një sektor dhe më pas fillon të rrëshqasë sërish, duke shpresuar të ndalojë diku tjetër, ku pikët janë pozitive.

Pas rritjes më të lartë të dekadës në vitin 2018, me mbi 4%, gjashtë muajt e parë të këtij viti treguan se kjo ecuri ishte thjesht rastësi e një ngjarjeje fatlume, siç ishte shiu i bollshëm në pjesën e parë të vitit. Ky mot i favorshëm nxiti eksportet e energjisë, të cilat, në metodologjinë e INSTAT, llogariten tërësisht si vlerë e shtuar, duke ndikuar në gati gjysmën e rritjes ekonomike të vitit të kaluar. Një vlerë e shtuar, në fakt, që nuk kishte ndonjë efekt real as në punësim dhe as në shtimin e mirëqenies së popullsisë së vendit, por vetëm sa solli pak më shumë taksa në buxhet.

Që performanca ishte rastësore, e ngecur në zonën e energjisë, u vërtetua shumë shpejt. Në pjesën e parë të këtij viti, rritja ekonomike u përgjysmua në 2.2-2.3%, sipas të dhënave zyrtare që u publikuan nga INSTAT. “Industria nxjerrëse, përpunuese; Energjia elektrike, ujë” ndikuan negativisht në përkatësisht -0.8 dhe 0.23% të zgjerimit në tremujorin e parë dhe të dytë të vitit 2019.

Ironikisht, sektori tjetër që po ndikon negativisht, është ai i lojërave të fatit, që nuk është më i ligjshëm që prej 1 janarit 2019. A ju besohet që ekonomia ka qenë aq e varur pas kumarit dhe bixhozit, sa mbyllja e rreth 10 kompanive, që qarkullonin rreth 140 milionë euro në vit, të ndikojë negativisht në 0.48% të rritjes ekonomike në tremujorin e dytë të vitit. E pra, ky sektor që vetëm sa nxiste veset dhe nuk sillte asnjë vlerë, ishte bërë kaq i rëndësishëm vitet e fundit. Dhe nuk jemi aspak të sigurt që ai nuk vazhdon më i fshehur mes bareve e lokaleve, teksa teknologjia mundëson që ai të zhvillohet online. Thjesht, ai është fshehur nga radarët zyrtarë dhe nuk po jep më efekt në mbledhjen e taksave.

Në dy vitet e fundit, ruleta kishte ngecur dhe në projektet e mëdha, shansi për të cilat vjen shumë rrallë. Projektet e gazsjellësit TAP dhe të Devollit, me një vlerë totale rreth 2 miliardë lekë, nxitën përkohësisht Investimet e Huaja Direkte dhe infrastruktura mbështetëse e tyre u dha hov shifrave të ndërtimit. Por, edhe ky rubinet po mbyllet tashmë.

Të dy projektet po mbarojnë dhe ai më i madhi i gazsjellësit, me investim 1.5 miliardë euro, po “varroset” nëntokë (Shqipëria nuk mund të shfrytëzojë gazin që do të kalojë nën të, të paktën në një afat të mesëm, për shkak të mungesës së infrastrukturës). Në tremujorin e dytë të vitit, ndërtimi kontribuoi negativisht me 0.15%, pikërisht për shkak të përfundimit të punimeve nga nënkontraktorët e TAP. Këtë efekt nuk arritën ta zhbënin as ndërtimet e pafund në kryeqytet, në një tregues që ndikimi i tyre në ekonominë reale është i papërfillshëm. Qiellgërvishtësit, për të cilët po shpenzohen miliona euro, edhe nëse do të arrijnë që të përfundojnë, nuk do të sjellin në afat të gjatë as punësim, as rritje produktiviteti, as vlerë të shtuar për ekonominë, gjëra për të cilat kemi nevojë në afat të gjatë.

Tashmë ruleta ka ndaluar në sektorin e shërbimeve, i nxitur nga turizmi. Një fat që na erdhi në derë rreth tre vjet më parë, kur kriza në Turqi i nxiti operatorët më të mëdhenj turistikë të Europës të kërkonin tregje të reja. Shqipëria, e pazbuluar, me çmime të lira, tërhoqi vëmendjen e tyre. Ky shans u shfrytëzua me shpejtësi nga bizneset, që nxituan të zgjeronin kapacitetet, apo të investonin në ngritjen e hoteleve të reja.

“Tregtia, transporti, akomodimi dhe shërbimi ushqimor” kishin dhe efektin më të lartë në normën reale të rritjes ekonomike në tremujorin e dytë, me 0.71%. Një sektor që realisht ka potencial dhe sot është pothuajse i vetmi që po mban në këmbë ekonominë. Por, ndryshe nga bizneset, qeveria, përtej deklaratave të bukura, nuk duket se po e merr seriozisht. Operatorët ankohen se nuk po arrijnë të zgjidhen ende probleme minimale si infrastruktura, apo dhe mbledhja e plehrave, që po zhbëjnë dhe avantazhin e çmimeve të ulëta dhe rrezikojnë largimin e turistëve në afat të mesëm. Treguesi më i mirë për këtë janë polakët, të parët që erdhën dhe të parët që po ikin (për 8-mujorin, hyrjet e polakëve kanë rënë me 13%).

Turizmi është i vetmi që ka potencialin të nxisë zhvillimin në afat të shkurtër dhe për të pasur të njëjtën linjë në afat të mesëm e të gjatë, duhet të punohet fort. Elemente të tjera që sjellin zhvillim të qëndrueshëm dhe rrisin produktivitetin do të duhet kohë, mund dhe strategji të formësohen, por për momentin, energjitë janë të përqendruara te koncesionet! Deri atëherë, ruleta e rritjes ekonomike, do të vijojë të rrotullohet bosh!

Marrë nga Monitor

Tirana është boshatisur për ditët e pushimit. Cilën nga ritet e shenjta po ndiqni:

View Results

editorial editorial buxheti i shtetit rritja ekonomike buxheti i shtetit rritja ekonomike

Sondazh

Poll
Editorial 7 Tetor 2019, 19:44

Në vend të urimit: Lamtumirë Albin opozitari

Vërtet i gëzohem faktit që ti do të qeverisësh me vendin tonë. Në të njëjtën kohë, lutem të mos kem qenë naiv kur i jam gëzuar këtij faktiI dashur Albin,Me fito...

Editorial 28 Shtator 2019, 14:12

Ndërtimi, a po afrohet flluska?!

ritja dyshifrore e kompanive të ndërtimit, si në sektorin inxhinierik, ashtu dhe atë rezidencial ishte një dukuri tipike e 2017-s, teksa sektori përjetoi një lu...

Editorial 26 Shtator 2019, 15:36

Populistët e mallkuar

Çfarë dite! Mëngjesin e ditës së martë, Gjykata e Lartë në Britani mori një vendim ndaj kryeministrit Boris Johnson, gjë që në kohë normale do të ishte q...

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

"Injoranca nuk është argument" Nuk i pëlqeu pyetja, Rama prek në faqe gazetaren Ambrozia Meta

Del VIDEOJA, Elia godet Princ Lekën: Familja ime të ka mbajtur me bukë

VIDEO/ Noka i jep Spiropalit pankartën, Ministrja ofrohet ta mbaj para fytyrës

Publikohen pamjet nga brenda bazës ajrore të Kuçovës, Komandanti: E gatshme për stërvitjen e trupave

Tempulli 2/ Me kanabis gati për shitje dhe shuma parash, arrestohen 4 të rinj në Tiranë

Dalin pamjet nga kasollja ku u vra 50-vjeçari në Durrës

Kontrabandonin ilaçe dhe telefona, arrestohen dy persona në Tiranë, sekuestrohen 47 iPhone

I vunë flakën eskavatorit me vlerë 150 mijë euro, arrestohen 2 autorët e ngjarjes

Reshjet e shiut dhe borës në vend, policia: Moderoni shpejtësinë e mos kryeni parakalime të gabuara

Kampioni Alvin Karaqi mes lotësh: Për besë u ndjeva si Gjergj Kastrioti kur mora flamurin

'Dokumentar horror'/ Berisha publikon pamjet: Do ju paraqes terrorin që Bajrajt ushtruan më 14 maj

Krimi në Bulqizë/ Fqinji: Po hante bukë në banesë kur erdhën dy makina!

Dosja "Gjici"/ Zv.kryetari i bashkisë së Kukësit shkon në SPAK

Newsroom 11 |XAMA: LAJMI I FUNDIT FAKE QË PASHË, ISHTE PËR MUA

Newsroom 11 |XAMA: KËSHILLË QYTETARËVE- MOS LEXONI VETËM NJË BURIM

Newsroom 11 | XAMA: GAZETARËT NUK SHKRUAJNË ME EMËR, KJO S'ËSHTË ETIKE

Xama në Newsroom: Lajmet e rreme përhapin panik! Më akuzuan se kisha marrë para për një shkrim

Muka në Newsroom: Në Shqipëri ka portale gjobaxhie, u bëjnë shantazh njerëzve

Xama në Newsroom: Fake News shpërndahet më shumë në Facebook e Tik Tok! Gazetarët të shkruajnë emrin

Newsroom 11 |Kush prodhon lajme të rreme në Shqipëri

Newsroom 10 |SENJA: NE S'REAGOJMË NDAJ GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 |HAZIZAJ: 'ÇOHU ENVER', PJESË E GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ KEMI MARRËVESHJE PËR TË MBROJTUR 'VIKTIMAT'

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES KA SHKAKTUAR DHE KRIME

Newsroom 10 |GAZETARI: GJUHA E URREJTJES, PJESË E SHOQËRISË

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES, E FRIKSHME NË SHQIPËRI

Vidhnin në banesa duke përdorur çelësa të klonuar, vihet në pranga 1 person,nje tjeter në kërkim

Newsroom 10 |GJUHA E URREJTJES PËRDORET NGA POLITIKA, AMA TË KONTROLLOJË GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: STEREOTIPET NXISIN GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES LUFTOHET ME EDUKIM

Newsroom 10 | Gjuha e urrejtjes në media, si dhe kush e shpërndan?

Ndryshimet në PS/ Gjiknuri: S'është fundi, por fillimi i diçkaje të re.

Inceneratorët/ S’kam dhënë asnjë kontratë pa garë, ato janë publike!

Ndihet 'i shitur' nga Rama? Gjiknuri: Nuk ndjej braktisje, kam komunikim me të prej 20 vitesh

Klosi: Kemi primare reformimin e partisë, PS synon mandatin e katërt

U shkarkua si Sekretar i Përgjithshëm, Gjiknuri: PS edhe kur fiton, refekton!

Digjet shtëpia në Shkodër, në banesë ndodhej një i moshuar, përfundon në spital

Vazhdon përplasja në PD! Basha kërkon mbledhjen e Komisionit të Etikës për të, Bardhi: Shenjë humbje

Vrasja e Jetmirës/ Autori u dënua me 28 vite burg, nëna e viktimës: Duhet dënim përjetë!

Newsroom 9 | Kallanxhi: Threads? S`besoj se do zgjasë shumë

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Mos merrni për bazë asgjë thuhet në rrjet

Newsroom 9 | Gazetarja: po ndodhin vrasje nga tik tok

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Fake News dallohet vetëm po të jemi kritikë

Newsroom 9 | Kallanxhi: Shqiptarët besojnë gjithçka shohin në rrjet

Newsroom 9 | Eksperti i IT, Tomi Kallanxhi: Tik Tok ka "fake news" sepse s'ka censurë

Newsroom 9 | Gazetarja: Shqipëria do kohë të përshtatet me Tik Tok

Newsroom 9| Eksperti i IT: Çdo rrjet është i përkohshëm, duhet të kujdesemi për vlerat

A mund të mbyllet TikTok për Shqipërinë? Flet për Newsroom eksperi i IT

Fëmija mbyllet brenda në shtëpi, nëna e alarmuar njofton zjarrfikësit, NDËRHYRJA nga ballkoni