LIVE UPDATES
Ekonomi

Në 2020 ekonomia u tkurr me 8.4%/ Publikohet raporti i BB për Shqipërinë: Vendi është goditur rëndë nga tërmeti dhe pan

22 Tetor 2020, 08:41 Nga DOSJA
Në 2020 ekonomia u tkurr me 8.4%/ Publikohet raporti i BB për

Është publikuar sot Raporti i Bankës Botërore për ekonominë për vendet e Ballkanit Perëndimor. Raporti i titulluar “Rimëkëmbje e pasigurt” fokusohet në përgjigjen e vendeve të rajonit ndaj COVID-19 dhe shqyrton konsekuencat makroekonomike dhe fiskale të pandemise në të 6 vendet e rajonit, Bosnje dhe Hercegovine, Kosove, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut, Serbia dhe Shqiperia.

Sa i takon ekonomisë së Shqiperisë, raporti vë në dukje se për vitin 2020 rritja pritet të kontraktohet me 8.4%. Në raport thuhet po ahtus se Shqipëria është goditur rëndë  nga pandemia dhe tërmeti por  reagimi i autoriteteve ishte i shpejtë në marrjen e masave kundër krizës. Ndërkohë në raport thuhet se për vitin 2021 në Shqpëri do të ketë një rritje ekonomike në masën e 5%

RAPORTI PËR SHQIPËRINË

Ritmi i rritjes ekonomike u ngadalësua në 2.2 përqind në 2019 si rezultat i thatësirës që çoi në ulje të prodhimit të energjisë elektrike; dhe më pas nga tërmeti shkatërrues në Nëntor. Por, ndërsa pritej të niste procesi i rindërtimit, pandemia globale COVID-19 çoi në mbylljen e sektorëve kryesorë të ekonomisë. Mbyllja e bizneseve, reduktimi i aktiviteteve dhe ndërprerjet në zinxhirët e furnizimit dëmtuan sektorin e prodhimit. Sezoni turistik – i cili është një nga kontribuesit kryesor në rritjen ekonomike – ishte i zymtë. Vendimet për konsumin dhe investimet pësuan vonesa për shkak të pasigurisë lidhur me kohëzgjatjen e krizës. Gjatë tremujorit të parë (TM1) të vitit 2020, PBB-ja u kontraktua me 2.5 përqind, investimet u tkurrën me 16.7 përqind, ndërsa konsumi shënoi rritje minimale prej 1.1 përqind. Porositë për eksport filluan të bien ndërsa importet u tkurrën së bashku me kërkesën e brendshme. Deri në fund të 2020-s, PBB-ja e Shqipërisë pritet të kontraktohet me 8.4 përqind. Rënia e konsumit privat pritet të ketë kontribut negativ prej 5.2 përqind në rritjen ekonomike. Pavarësisht gjithë financimeve të qeverisë për rindërtimin pas tërmetit, investimet pritet të kontribuojnë me vetëm 0.2 pikë përqindje (pp) në rritje. Së fundmi, eksportet neto pritet të kenë kontribut negativ prej 3.4 përqind në rritjen ekonomike.

Kriza shkaktoi probleme edhe në tregun e punës në Shqipëri; shumë punëtorë kanë marrëveshje informale të cilat janë më të cënueshme nga stresi ekonomik. Për t’iu kundërpërgjigjur krizës, autoritetet shqiptare vendosën subvencionimin e pagave për bizneset më të prekura nga situata, rritën shpenzimet për përkrahje sociale, miratuan një moratorium të përkohshëm për shlyerjen e kredive si dhe ofruan garantim të kredive për të lehtësuar aksesin në kapitalin qarkullues. Megjithatë, shumë punëtorë dhe sipërmarrës informalë në vend ende po vuajnë pasojat e krizës. Punësimi pësoi rënie në të gjithë vendin, duke u ulur me 3.6 përqind në terma vjetorë në TM2. Papunësia u rrit me 0.4 pp duke arritur në 11.9 përqind, dhe shkalla e pjesëmarrjes në forcën e punës pësoi rënie.

Inflacioni ka qenë nën kufirin e synuar, duke shënuar një vlerë mesatare prej 1.8 përqind në gjysmën (Gj1) e parë të vitit 2020, vetëm 0.3 pp më i lartë krahasuar me gjashtëmujorin e parë të 2019.

Kontribuesi më i madh në inflacion kanë qenë çmimet e ushqimeve – 85 përqind në TM1 dhe 90 përqind në TM2. Normat e inflacionit arritën kulmin në 2.1 përqind në Mars dhe Maj si rezultat i ndërprerjeve në zinxhirin e furnizimit dhe presioneve të ulëta inflacioniste nga importet gjatë mbylljes së ekonomisë. Megjithëse inflacioni pësoi rënie në nënkategorinë e karburanteve, kjo nuk ndikoi në çmimet e mallrave të tjera dhe shërbimeve. Megjithatë, me heqjen e disa masave kufizuese në fund të Majit, efektet negative nisën të zbuten. Inflacioni pritet të reflektojë rënien e kërkesës së brendshme dhe do të vazhdojë të jetë më i ulët se kufiri i synuar edhe gjatë pjesës tjetër të vitit 2020.

Politika monetare ka qenë akomoduese, e shoqëruar me ulje të normës bazë të interesit dhe injektime të likuiditetit në sistemin bankar. Në përgjigje të krizës ekonomike të shkaktuar nga pandemia COVID-19, banka qendrore uli sërish normën bazë të interesit, me 50 pikë bazë, duke arritur një minimum historik prej 0.5 përqind. Ajo hoqi gjithashtu tavanin për huatë afatshkurtra nga banka qendrore me qëllim mbështetjen e amortizatorëve të likuiditetit në sistemin bankar. Gjithashtu u prezantuan instrumente makroprudenciale, të tilla si zvogëlimi i kërkesës së kapitalit për letrat me vlerë të qeverisë në valutë të huaj, me qëllimin për të shfrytëzuar nivelin e bollshëm të likuiditetit në valutë të huaj në tregun e brendshëm dhe për të kompensuar efektet e paqëndrueshmërinë në tregjet ndërkombëtare. Megjithë ndërhyrjet e Bankës së Shqipërisë në tregun e këmbimit valutor gjatë vitit, kursi i këmbimit mbetet ende fleksibël duke mbrojtur në këtë mënyrë ekonominë shqiptare nga goditjet e jashtme. Deri në TM2, monedha vendase ishte mbiçmuar me 1.4 përqind ndaj euros për shkak të rënies së aktivitetit me partnerët tregtarë. Sektori bankar, i cili është i mirëkapitalizuar dhe likuid, ka ndihmuar në amortizimin e efekteve të krizës. Kredia për sektorin privat u rrit mesatarisht me 6.8 përqind në terma vjetore gjatë TM2.

Deficiti i llogarisë korrente (CAD) pritet të rritet në rreth 11.9 përqind të PBB-së për vitin 2020. Pakësimi i fluksit të turistëve, ulja e porosive të përpunimit të tekstileve si dhe ulja e çmimeve të naftës pritet të çojnë në rënie të eksporteve me 37 përqind.

Pozita fiskale e Shqipërisë për vitin 2020 pritet të përkeqësohet me rritjen e parashikuar të deficitit në 8.5 përqind të PBB-së. Rënia e aktivitetit ekonomik pritet të ulë raportin e të ardhurave tatimore ndaj PBB-së nga 25.7 përqind e PBB-së në 2019 në 24.1 përqind. Të dy këta faktorë së bashku, të ardhurat e ulëta dhe deficiti i lartë fiskal, pritet ta rrisin borxhin publik të Shqipërisë në 81.4 përqind të PBB-së.

Perspektiva Ekonomike dhe Rreziqet

Duke supozuar se pandemia do të vihet nën kontroll deri në fund të vitit, PBB-ja në vitin 2021 parashikohet të rikthehet në rritje me 5 përqind, për shkak të rimëkëmbjes së eksporteve, konsumit dhe investimeve. Gjithashtu, vijimi i procesit të rindërtimit të strukturave të dëmtuara nga tërmeti pritet t’i japë hov rritjes ekonomike, siç ka ndodhur në situata të ngjashme në ekonomitë e tjera në zhvillim. Pas kësaj periudhe, rritja do të varet gjithnjë e më shumë nga konsumi privat, mbështetur nga rindërtimi pas tërmetit. Investimet private dhe ato publike do të kontribuojnë gjithashtu pozitivisht në rritjen ekonomike për sa kohë që qeveria do të vijojë reformat për përmirësimin e klimës së biznesit dhe investimet në infrastrukturë. Sektori i shërbimeve, kryesisht ato që lidhen me turizmin, dhe sektori i ndërtimit pritet të jenë kontribuesit kryesorë sektorialë në rritjen ekonomike.

Deficiti i llogarisë korrente pritet të ulet në 10.1 përqind të PBB-së në 2021 dhe më tej të ngushtohet gradualisht në 8 përqind, në linjë me trendin e periudhës së para krizës, si rezultat i përmirësimeve të parashikuara në bilancin tregtar. Në periudhë afatmesme, eksportet e shërbimeve, veçanërisht turizmi dhe operacionet e proceseve të biznesit të cilat po zgjerohen me shpejtësi, do të çojnë në ngushtim të deficitit tregtar. Në vitin 2021 importet pritet të rriten me 12.8 përqind si pasojë e përshpejtimit të investimeve në infrastrukturë. Gjatë periudhës së parashikimit, flukset hyrëse të investimeve të huaja direkte, kryesisht në sektorin e turizmit, energjisë dhe industrisë përpunuese, parashikohen të financojnë pjesën më të madhe të deficitit të llogarisë korrente.

Me rigjallërimin e aktivitetit ekonomik, të ardhurat parashikohet të arrijnë në 27.6 përqind të PBB-së deri në vitin 2022, kohë në të cilën parashikohet një rënie e vogël e borxhit publik të Shqipërisë. Autoritetet duhet të vijojnë të zbatojnë rregullin fiskal mbi dinamikën e borxhit, i cili përcakton se raporti i stoku i borxhit publik dhe të garantuar ndaj PBB-së nuk duhet të rritet nga viti, dhe ky rregull kërkon që duke filluar nga viti 2023 të ruhet një bilanc primar pozitiv. Perspektiva e punësimit varet kryesisht nga rimëkëmbja e sektorëve të shërbimeve dhe vlerës së investimeve në rindërtimin e vendit.

(a.k.dosja.al)

1 vit nga zgjedhjet e 25 prillit si e shikoni gjendjen e vendit:

View Results

ekonomi ekonomi banka boterore banka boterore

Sondazh

Poll

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

"Injoranca nuk është argument" Nuk i pëlqeu pyetja, Rama prek në faqe gazetaren Ambrozia Meta

Del VIDEOJA, Elia godet Princ Lekën: Familja ime të ka mbajtur me bukë

VIDEO/ Noka i jep Spiropalit pankartën, Ministrja ofrohet ta mbaj para fytyrës

Publikohen pamjet nga brenda bazës ajrore të Kuçovës, Komandanti: E gatshme për stërvitjen e trupave

Tempulli 2/ Me kanabis gati për shitje dhe shuma parash, arrestohen 4 të rinj në Tiranë

Dalin pamjet nga kasollja ku u vra 50-vjeçari në Durrës

Kontrabandonin ilaçe dhe telefona, arrestohen dy persona në Tiranë, sekuestrohen 47 iPhone

I vunë flakën eskavatorit me vlerë 150 mijë euro, arrestohen 2 autorët e ngjarjes

Reshjet e shiut dhe borës në vend, policia: Moderoni shpejtësinë e mos kryeni parakalime të gabuara

Kampioni Alvin Karaqi mes lotësh: Për besë u ndjeva si Gjergj Kastrioti kur mora flamurin

'Dokumentar horror'/ Berisha publikon pamjet: Do ju paraqes terrorin që Bajrajt ushtruan më 14 maj

Krimi në Bulqizë/ Fqinji: Po hante bukë në banesë kur erdhën dy makina!

Dosja "Gjici"/ Zv.kryetari i bashkisë së Kukësit shkon në SPAK

Newsroom 11 |XAMA: LAJMI I FUNDIT FAKE QË PASHË, ISHTE PËR MUA

Newsroom 11 |XAMA: KËSHILLË QYTETARËVE- MOS LEXONI VETËM NJË BURIM

Newsroom 11 | XAMA: GAZETARËT NUK SHKRUAJNË ME EMËR, KJO S'ËSHTË ETIKE

Xama në Newsroom: Lajmet e rreme përhapin panik! Më akuzuan se kisha marrë para për një shkrim

Muka në Newsroom: Në Shqipëri ka portale gjobaxhie, u bëjnë shantazh njerëzve

Xama në Newsroom: Fake News shpërndahet më shumë në Facebook e Tik Tok! Gazetarët të shkruajnë emrin

Newsroom 11 |Kush prodhon lajme të rreme në Shqipëri

Newsroom 10 |SENJA: NE S'REAGOJMË NDAJ GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 |HAZIZAJ: 'ÇOHU ENVER', PJESË E GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ KEMI MARRËVESHJE PËR TË MBROJTUR 'VIKTIMAT'

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES KA SHKAKTUAR DHE KRIME

Newsroom 10 |GAZETARI: GJUHA E URREJTJES, PJESË E SHOQËRISË

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES, E FRIKSHME NË SHQIPËRI

Vidhnin në banesa duke përdorur çelësa të klonuar, vihet në pranga 1 person,nje tjeter në kërkim

Newsroom 10 |GJUHA E URREJTJES PËRDORET NGA POLITIKA, AMA TË KONTROLLOJË GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: STEREOTIPET NXISIN GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES LUFTOHET ME EDUKIM

Newsroom 10 | Gjuha e urrejtjes në media, si dhe kush e shpërndan?

Ndryshimet në PS/ Gjiknuri: S'është fundi, por fillimi i diçkaje të re.

Inceneratorët/ S’kam dhënë asnjë kontratë pa garë, ato janë publike!

Ndihet 'i shitur' nga Rama? Gjiknuri: Nuk ndjej braktisje, kam komunikim me të prej 20 vitesh

Klosi: Kemi primare reformimin e partisë, PS synon mandatin e katërt

U shkarkua si Sekretar i Përgjithshëm, Gjiknuri: PS edhe kur fiton, refekton!

Digjet shtëpia në Shkodër, në banesë ndodhej një i moshuar, përfundon në spital

Vazhdon përplasja në PD! Basha kërkon mbledhjen e Komisionit të Etikës për të, Bardhi: Shenjë humbje

Vrasja e Jetmirës/ Autori u dënua me 28 vite burg, nëna e viktimës: Duhet dënim përjetë!

Newsroom 9 | Kallanxhi: Threads? S`besoj se do zgjasë shumë

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Mos merrni për bazë asgjë thuhet në rrjet

Newsroom 9 | Gazetarja: po ndodhin vrasje nga tik tok

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Fake News dallohet vetëm po të jemi kritikë

Newsroom 9 | Kallanxhi: Shqiptarët besojnë gjithçka shohin në rrjet

Newsroom 9 | Eksperti i IT, Tomi Kallanxhi: Tik Tok ka "fake news" sepse s'ka censurë

Newsroom 9 | Gazetarja: Shqipëria do kohë të përshtatet me Tik Tok

Newsroom 9| Eksperti i IT: Çdo rrjet është i përkohshëm, duhet të kujdesemi për vlerat

A mund të mbyllet TikTok për Shqipërinë? Flet për Newsroom eksperi i IT

Fëmija mbyllet brenda në shtëpi, nëna e alarmuar njofton zjarrfikësit, NDËRHYRJA nga ballkoni