LIVE UPDATES
Editorial

Koment: Mohimi i gjenocidit të Srebrenicës na godet ne të gjithëve

13 Korrik 2020, 09:32 Nga DOSJA
Koment: Mohimi i gjenocidit të Srebrenicës na godet ne të

Që në qytetin e Srebrenicës para 25 vjetësh është kryer gjenocid, është e pamohueshme. Disa vendime të gjykatave ndërkombëtare e kanë bërë të qartë këtë. Megjithatë shumë politikanë vazhdojnë ta mohojnë këtë të vertetë duke thelluar vuajtjen e të mbijetuarve dhe rrezikuar paqen.

Gjenocidi i Srebrenicës u mori jetën më shumë se 8.000 njerëzve, shumica burra dhe djem boshniakë. 30.000 të tjerë u dëbuan. Ai u krye nga ushtria e Republikës Srpska nën komandën e një krimineli lufte tashmë të dënuar dhe me shoqërimin e një bashkësie ndërkombëtare pasive. Në vend që ta njohin këtë krim si një nga më të ulëtit në historinë bashkëkohore evropiane dhe të punojnë për pajtimin, shumë politikanë dhe personalitete të shquara të jetës publike në Bosnjë-Hercegovinë dhe Serbi ushqejnë flakët e nacionalizmit dhe mbjellin qëllimisht farën e urrejtjes. Kjo është një situatë e rrezikshme.

Mohuesit në funksione publike

Mohimi i gjenocidit dobëson aftësinë e çdo shoqërie për ta dalluar ringjalljen e diskutimeve dhe veprimeve, që mund të çojnë në mizori të reja. Ai u heq dinijtetin njerëzor viktimave si dhe të mbijetuarve dhe i privon ato nga mirëkuptimi dhe nga drejtësia. Ai pengon luftën kundër pandëshkueshmërisë për krimet e luftës dhe fundja edhe mundësinë e pajtimit.

Siç tregon një raport për mohimin e gjenocidit, i publikuar së fundmi në Srebrenica Memorial Centre, retorika politike që mohon gjenocidin, delegjitimon gjykatat dhe glorifikon kriminelët e luftës, vazhdon të ekzistojë. Në disa raste kriminelët e luftës mbajnë poste të larta publike në Republikën Srpska brenda Bosnjë-Hercegovinës, kandidojnë për poste publike në Serbi, apo kanë një jetë aktive publike. Duke përhapur të njëjtat pikëpamje dhe gënjeshtra të neveritshme, që u kanë shkaktuar aq shumë vuajtje njerëzve 25 vjet më parë.

Do të ishte gabim të mendosh se ky problem është i kufizuar vetëm në Bosnjë-Hercegovinë dhe Serbi. Sigurisht këto dy vende duhet të bëjnë shumë më tepër për të luftuar mosndëshkueshmërinë dhe mohimin e gjenocidit. Por në të njëjtën kohë vendet e Europës, të vetme apo si pjesë të organizatave ndërkombëtare, duhet të largojnë indiferentizmin dhe të vënë theksin në përpjekjet për drejtësi dhe pajtim në Ballkan.

Heshtja e bashkësisë ndërkombëtare

Megjithëse është krijuar Gjykata e Lartë Penale Ndërkombëtare për ish-Jugosllavinë, bashkësia ndërkombëtare ka hezituar një kohë të gjatë të shtyjë vendet e rajonit për të nxjerrë me të vërtetë para drejtësisë autorët e gjenocidit. U deshën vite, derisa të gjithë personat e akuzuar të paraqiteshin në Hagë. Shumë autorëve nuk u ka ardhur akoma akuza. Por në ditet e sotme bashkësia ndërkombëtare hesht lidhur me nevojën për të ndaluar dhe ndëshkuar mohuesit e gjenocidit.

Mohimi i gjenocidit na prek ne të gjithëve. Sepse i heq të drejtën e ekzistencës drejtësisë, që u arrit me aq mundim për viktimat. Ajo mbjell mosmarrëveshje dhe mosbesim mes njerëzve, duke i bërë më të mundshme konfliktet në shoqëri dhe ndërmjet vendeve. Kjo gjë duhet marrë seriozisht pikërisht tani, kur partitë neonaziste dhe nacionaliste në Europë janë në rritje gati në gjithë kontinentin.

Mohimi të jetë i dënueshëm me ligj

Hapi i parë është miratimi në nivel kombëtar i ligjeve, që dënojnë mohimin e gjenocidit. Ligje të tilla do të ndihmonin shumë për t‘i vënë gjërat në perspektivën e duhur dhe për të zvogëluar shanset, që udhëheqësit politikë dhe opinionistët të zhvillojnë diskutime të turpshme për gjenocidet. Ligje të tilla ekzistojnë tani në disa vende europiane.

Një tjetër hap do të ishte caktimi i një dite ndërkombëtare në përkujtim të gjenocidit të Srebrenicës. Kjo është një kërkesë e kahershme e nënave të Srebrenicës dhe gjëja më e vogël, që mund të bënte bashkësia ndërkombëtare. Për fat të keq në vitin 2009 vetëm Parlamenti Europian pati guximin ta pranojë këtë kërkesë, kur i bëri thirrje Këshillit të Bashkimit Evropian dhe Komisionit Evropian, “që të përkujtohet në mënyrë të denjë genocidi në Srebrenica-Potoçari” duke propozuar shpalljen e 11 korrikut si ditë përkujtimore. Thirrja për një ditë përkujtimore u përsërit vitin e kaluar nga Munira Subashiç dhe Kada Hotiç – dy nëna nga Srebrenica, të cilat vitin e kaluar erdhën për herë të parë në Këshillin e Evropës.

Të nderohen viktimat me një ditë përkujtimore ndërkombëtare

Caktimi i një dite përkujtimore ndërkombëtare kërkon në radhë të parë vullnet politik. Organizatave ndërkombëtare s‘do t‘u kushtonte asgjë, por për të mbijetuarit do të nënkuptonte shumë. Sidomos këtë vit, kur festimet duhet të kufizohen shumë për shkak të pandemisë së coronës, caktimi i një dite të tillë do të ishte një shenjë e angazhimit për drejtësinë dhe të vertetën. Në të njëjtën kohë dinjiteti njerëzor i viktimave dhe i të mbijetuarve të gjenocidit do të njihej.

Sidoqoftë ligjet e nevojshme, që ndalojnë mohimin e gjenocidit, si dhe caktimi i një dite përkujtimore, nuk do të mjaftojnë për kundërshtimin afatgjatë të mohimit të gjenocidit. Nevojitet në radhë të parë punë sqaruese, për të arritur rezultat të qëndrueshëm.

T’i trajtosh viktimat si të tuat

Librat shkollorë të të gjitha shteteve anëtare të Këshilllit të Evropës duhet të përfshijnë një pasqyrim objektiv të Srebrenicës, që shpjegon, se çfarë ka ndodhur, përse, dhe me çfarë pasojash. Ato duhet të shpjegojnë të kaluarën, të zbulojnë mitet, të përshkruajnë luftën për drejtësi dhe barazi për të gjithë. Dhe ata duhet të edukojnë që viktimat të trajtohen sikur të ishin tonat – pavarësisht nga origjina apo identiteti.

Mbrojtja e së vërtetës prej atyre që e mohojnë, dhe dhënia e drejtësisë për viktimat e gjenocidit të Srebrenicës – ky është shansi më i mirë për të penguar që gjenocidet të përsëriten.

Dunja Mijatoviç, e lindur dhe e rritur në kryeqytetin e Bosnjë-Hercegovinës Sarajevë, është komisionerja e Këshillit të Europës për të drejtat e njeriut.

1 vit nga zgjedhjet e 25 prillit si e shikoni gjendjen e vendit:

View Results

editorial editorial dunja mijatovic masakra e srebrenices dunja mijatovic masakra e srebrenices

Sondazh

Poll
Editorial 9 Korrik 2020, 11:51

Tregtarë të rëndomtë flamujsh

Një debat që duhet të ishte sa kulturor po aq edhe historik, ai se dy shkrimtarë të njohur shqiptarë kanë bashkëpunuar me shërbimet e huaja sekrete dhe janë pag...

Editorial 8 Korrik 2020, 09:29

Një vjeshtë e rëndë përpara

1.Kosovën e pret një vjeshtë e vështirë, në kohë paqeje ndoshta më e vështira. Nëse vazhdojnë zhvillimet e kësaj vere, atëherë vendi do të hyjë në vjeshtë me nj...

"Injoranca nuk është argument" Nuk i pëlqeu pyetja, Rama prek në faqe gazetaren Ambrozia Meta

"Injoranca nuk është argument" Nuk i pëlqeu pyetja, Rama prek në faqe gazetaren Ambrozia Meta

Del VIDEOJA, Elia godet Princ Lekën: Familja ime të ka mbajtur me bukë

VIDEO/ Noka i jep Spiropalit pankartën, Ministrja ofrohet ta mbaj para fytyrës

Publikohen pamjet nga brenda bazës ajrore të Kuçovës, Komandanti: E gatshme për stërvitjen e trupave

Tempulli 2/ Me kanabis gati për shitje dhe shuma parash, arrestohen 4 të rinj në Tiranë

Dalin pamjet nga kasollja ku u vra 50-vjeçari në Durrës

Kontrabandonin ilaçe dhe telefona, arrestohen dy persona në Tiranë, sekuestrohen 47 iPhone

I vunë flakën eskavatorit me vlerë 150 mijë euro, arrestohen 2 autorët e ngjarjes

Reshjet e shiut dhe borës në vend, policia: Moderoni shpejtësinë e mos kryeni parakalime të gabuara

Kampioni Alvin Karaqi mes lotësh: Për besë u ndjeva si Gjergj Kastrioti kur mora flamurin

'Dokumentar horror'/ Berisha publikon pamjet: Do ju paraqes terrorin që Bajrajt ushtruan më 14 maj

Krimi në Bulqizë/ Fqinji: Po hante bukë në banesë kur erdhën dy makina!

Dosja "Gjici"/ Zv.kryetari i bashkisë së Kukësit shkon në SPAK

Newsroom 11 |XAMA: LAJMI I FUNDIT FAKE QË PASHË, ISHTE PËR MUA

Newsroom 11 |XAMA: KËSHILLË QYTETARËVE- MOS LEXONI VETËM NJË BURIM

Newsroom 11 | XAMA: GAZETARËT NUK SHKRUAJNË ME EMËR, KJO S'ËSHTË ETIKE

Xama në Newsroom: Lajmet e rreme përhapin panik! Më akuzuan se kisha marrë para për një shkrim

Muka në Newsroom: Në Shqipëri ka portale gjobaxhie, u bëjnë shantazh njerëzve

Xama në Newsroom: Fake News shpërndahet më shumë në Facebook e Tik Tok! Gazetarët të shkruajnë emrin

Newsroom 11 |Kush prodhon lajme të rreme në Shqipëri

Newsroom 10 |SENJA: NE S'REAGOJMË NDAJ GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 |HAZIZAJ: 'ÇOHU ENVER', PJESË E GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ KEMI MARRËVESHJE PËR TË MBROJTUR 'VIKTIMAT'

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES KA SHKAKTUAR DHE KRIME

Newsroom 10 |GAZETARI: GJUHA E URREJTJES, PJESË E SHOQËRISË

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES, E FRIKSHME NË SHQIPËRI

Vidhnin në banesa duke përdorur çelësa të klonuar, vihet në pranga 1 person,nje tjeter në kërkim

Newsroom 10 |GJUHA E URREJTJES PËRDORET NGA POLITIKA, AMA TË KONTROLLOJË GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: STEREOTIPET NXISIN GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES LUFTOHET ME EDUKIM

Newsroom 10 | Gjuha e urrejtjes në media, si dhe kush e shpërndan?

Ndryshimet në PS/ Gjiknuri: S'është fundi, por fillimi i diçkaje të re.

Inceneratorët/ S’kam dhënë asnjë kontratë pa garë, ato janë publike!

Ndihet 'i shitur' nga Rama? Gjiknuri: Nuk ndjej braktisje, kam komunikim me të prej 20 vitesh

Klosi: Kemi primare reformimin e partisë, PS synon mandatin e katërt

U shkarkua si Sekretar i Përgjithshëm, Gjiknuri: PS edhe kur fiton, refekton!

Digjet shtëpia në Shkodër, në banesë ndodhej një i moshuar, përfundon në spital

Vazhdon përplasja në PD! Basha kërkon mbledhjen e Komisionit të Etikës për të, Bardhi: Shenjë humbje

Vrasja e Jetmirës/ Autori u dënua me 28 vite burg, nëna e viktimës: Duhet dënim përjetë!

Newsroom 9 | Kallanxhi: Threads? S`besoj se do zgjasë shumë

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Mos merrni për bazë asgjë thuhet në rrjet

Newsroom 9 | Gazetarja: po ndodhin vrasje nga tik tok

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Fake News dallohet vetëm po të jemi kritikë

Newsroom 9 | Kallanxhi: Shqiptarët besojnë gjithçka shohin në rrjet

Newsroom 9 | Eksperti i IT, Tomi Kallanxhi: Tik Tok ka "fake news" sepse s'ka censurë

Newsroom 9 | Gazetarja: Shqipëria do kohë të përshtatet me Tik Tok

Newsroom 9| Eksperti i IT: Çdo rrjet është i përkohshëm, duhet të kujdesemi për vlerat

A mund të mbyllet TikTok për Shqipërinë? Flet për Newsroom eksperi i IT

Fëmija mbyllet brenda në shtëpi, nëna e alarmuar njofton zjarrfikësit, NDËRHYRJA nga ballkoni

Newsroom/ Karabolli: Shqipëria do kohë të përshtatet me TikTok, e provuan edhe gazetarët, s’ia dolën