Këshilli Bashkiak i Himarës zgjedh sot drejtuesin/ Tensione në mbledhje, banorët kërkojnë largimin e Tavos, përplasen me policinë
Shtyhet mbledhja në Këshillin Bashkiak të Himarës/ Mbështetësit e Belerit kërkojnë largimin e Tavos, p&e...
Shtyhet mbledhja në Këshillin Bashkiak të Himarës/ Mbështetësit e Belerit kërkojnë largimin e Tavos, p&e...
Atentati ndaj avokatit në Memaliaj/ Reagon policia: Autori qëlloi në ajër për t'i kanosur, sekuestrohet arma e për...
Arrestimet në Bashkinë e Tiranës, SPAK njoftim zyrtar: Akuzohen për korrupsion dhe shkelje në tendera 28 Mars, 17:51 ...
"Mos të fshihet roli i Olsi Ramës në trafikun e drogës", Bardhi- Dumanit: Provoni që në Shqipëri hetohet kush...
STAMBOLL– Shoqëria e Stambollit zgjodhi një palë shkronja dhe shtypi kanonizmën (rregulloren) e saj, si dhe një abetare, të shtypur në shtypshkronjën e A. Zelicit, në Stamboll, në tetor të 1879.
Kjo abetare, me 136 faqe, u punua prej Jani Vretos, Sami bej Frashërit, Pashko Vasës, Koto Hoxhit dhe Anastas Konstandin Frashërit. Siç e kujton dhe Mit’hat bej Frashëri, në ato vite qeveria turke s’kish dhënë leje për të tilla mbledhje, ndaj dhe tubimet e shoqërisë, si edhe botimi i abetares bëheshin në ilegalitet dhe në rrezik për ta. Duhet kujtuar që një ekzemplar i abetares, i shtypur dhe lidhur bukur, ju dhurua sulltan Abdyl-Hamitit nëpërmjet një pushkëtari (silahsori) shqiptar të gardës perandorake. Sulltani pyeti pushkëtarin në dinte t’i këndonte ato shkronja, dhe pasi u sigurua që po, tha që për një javë, do ta shihte kush kishte për t’i kënduar më mirë, ai apo mbreti. Shqiptarët u gëzuan së tepërmi kur mësuan këto fjalë, me të cilat Sulltani shprehte gati gati dashuri për gjuhën shqipe. Po pa shkuar shumë kohë, shqiptarët mësuan se pasi kishte thënë ato fjalë mjaltore, Sulltani kishte dhënë urdhër në të gjitha postat dhe doganat e perandorisë që të mos lejonin të kalonte asnjë libër shqip, por t’i sekuestronin.
Shoqëria i filloi punimet në një moment kur Kristoforidhi, De Rada, kleri katolik shkodran, kishin dhënë shembujt e parë të lëvrimit të shqipes moderne. Pas kanonizmës, shoqëria do të mblidhet një herë në muaj në selinë e saj në rrugën Merxan-jokusi, nën Serasqeton. Siç dëshmon Mit’hat beu, gjuhëtarët e shoqërisë mblidheshin më dendur në shtëpinë e Pashko Vasës për të përpunuar abetaren. Jani Vreto udhëtoi disa herë në Egjipt me shpresë që të themelonte një degë të shoqërisë edhe atje. Aty gjeti bashkëpunimin e patriotëve kushërinj Thimi Mitko dhe Thimi Marko. Këtu daton lindja e klubeve «Bashkimi» të cilët do të përpunojnë edhe ata një alfabet të tyrin dhe që së bashku me të ashtuquajturin alfabet «Frashëri» do të ndikojnë fuqishëm në punimet e Kongresit të Manastirit në 1908.
Në alfabetin e Stambollit u shtypën për herë të parë të gjithë shkrimet e Naim be Frashërit dhe me financimet e shoqërisë u krijuan shoqëritë e mësimit shqip të Korçës që arritën të hapnin shkollën e parë shqipe më 1887. Shoqëritë «Dituria» dhe «Bashkimi» të frymëzuara nga shoqëri e Stambollit morën stafetën në vitet që paraprijnë pavarësinë dhe kështu shoqëria e shkronjave, e goditur nga vdekja e Naim be Frashërit dhe e Sami beut, filloi të perëndonte. Megjithatë, fryma e saj mbeti shumë e gjallë. Dy nga anëtarët e saj, Mehmet bej Frashëri dhe Anastas Frashëri nxorën gazetën e parë shqip në Stamboll, «Besa», fill pas revolucionit xhon-turk. Klubet shqiptare të Stambollit e vazhduan punën e tyre dhe e fundit shfaqje e shoqërisë së shkronjëzave mund të konsiderohet klubi «Pragu shqiptar» që funksionoi në Stamboll deri në mesin e viteve ’20 dhe që përbëhej nga pasardhës së themeluesve të shoqërisë së shkronjave me 1879.
PROKLAMATA E KANONIZMËS (1879)
«Gjithë sa kombe janë të ndrituarë dhe të qytetëruarë janë ndrituarë dhe qytetëruarë prej skronjas ndë gjuhët të veta. Edhe çdo komb që nuk ka shkruar gjuhën e vet, edhe s’ka shkronja ndë gjuhët të vet është ndë t’errëtë dhe barbar. Edhe shqiptarët tue mos shkruarë gjuhën e tyre dhe tu me mos pasur shkronja ndë gjuhët të tyre, kështu gjenden edhe pa ndihma e shpresa këtu e tri mijë vjet përpara (sa që mund të njihet historia) që të ndriçoheshin dhe të qytetëroheshinë me gjuhët të fëqinjët e të huajët u dëftue e kotë, edhe trimëria e të miratë, që kanë duart tona në prej shokësh, që dukemi shkruarë në fund secili me dorët të vet. Edhe nuk e kena, as duamë, ndonjë prej ma tepër se shokët e tjerë, që kanë me u ba pas nesh, por i lutemi Zotit të jetesë, te vejë mbarë shoqëria jone, Shoqëria e të shtypurit shkronja shqyp» (Kanonizmë e shoqërisë të shtypuri shkronja shqip, Konstandinopojë, Ndë shkronjështypëtoret të A. Zelicit, 1879, ff. 1-2).
Ferid Vlora, Mehmet Ali Vrioni, Vejsel Dino, Abdyl Frashëri, Sami Frashëri, Mustafa Janina, Sejfullah Zavalani, Ahmet Shefki Gjirokastriti, Dr. Ibrahim Starova, Pashko Vasa Shkodrani, Noc Xuxi, Nikollë Bonati, Gjon Bonati, Koto Hoxhi, Koto Sotiri, Pandeli Sotiri, Nano Petri Saraqinishtasi, Nikole Stavro Vasua Qestoratasi, Anastas Konstandin Frashëri, Vasil i P. Ndrekos Postenanasi, Danil i D. Adamit Oparaku, Mihal i A. Plumbit Përmetasi, Konstandin i N. Haxopulit Isgarasit, Vasil i Vangjelit, Vasil i Vangjelit Delvinasit, Janço Kosta Ogrenasi, Joan Vretua Postenanasi.
Marrë nga Pashtriku.org
1 vit nga zgjedhjet e 25 prillit si e shikoni gjendjen e vendit:
PERU– Peruja është një nga vendet e para në Amerikë që ndërmori masa të rrepta për të parandaluar koronavirusin, si urdhëri i qëndrimit në shtëpi dhe mbyllja e ...
SHBA– “LATAM Airlines Group”, transportuesi më i madh në Amerikën Latine, ka paraqitur Kapitullin 11 të falimentimit të martën, në bazë të një deklarate të pub...
BRAZIL– Brazili është një ndër vendet më të goditura nga koronavirusi, ku prej javësh tashmë shifrat ditore të viktimave dhe të të infektuarëve janë teje të lar...
SHBA-Amerika është një ndër vendet më të prekura në botë nga koronavirusi, ku deri më tani kanë vdekur të paktën 99.805 persona si edhe janë infektuar mbi 1....
SHBA-Joe Biden bëri paraqitjen e tij të parë publike në më shumë se dy muaj ndërsa shënoi Ditën e Përkujtimit të të Rënëve duke vendosur një kurorë me lule në n...
BRITANI E MADHE- Kryeministri Boris Johnson ka rishqyrtuar lejimin “Huawei” për të pasur akses në rrjetin 5G, teksa tensionet me Kinën janë rritur p...
KINË– Një virologe kineze, së fundmi ka folur në lidhje me pandeminë e koronavirusit, e cila ka marrë mijëra jetë njërëzish. Ndër të tjera ajo është shpreh...
TIRANË- Teatri kombëtar ishte i të gjithë shqiptarisë, dhe në rastin më të keq duhej të ishte kthyer në muze por jo të shembej. Kryeministri në detyrë i Ko...
SHBA– 391 persona kanë humbur jetën gjatë 24 orëve nga Covid-19 nëAmerikë dhe numri në total i viktimave ka shkuar në 99,691. Sipas autoriteteve vendase ...