LIVE UPDATES
Aktualitet

Energjia, një krizë përtej 2022, bizneset me çmime të larta që në janar

16 Janar 2022, 06:11 Nga DOSJA
Energjia, një krizë përtej 2022, bizneset me çmime të

SHQIPËRI – Sektori energjetik në vend kishte një panoramë mjaftueshëm të ndërlikuar edhe para fillimit të krizës momentale. Me një zinxhir të gjatë borxhesh mes vetë kompanive publike, palë të treta debitore, si dhe me një nevojë emergjente për investime, goditja aktuale thjesht e bën më pesimiste panoramën.

Në një situatë aspak të zakonshme, ku importet po u afrohen 250 milionë eurove, qeveria po tenton të gjejë zgjidhje alternative, si një formë për t’i qëndruar premtimit të saj, të dhënë kohë më parë, se konsumatori fundor familjar dhe biznesi i vogël nuk do të preken nga ndonjë rritje çmimi.

Lehtësimi më i shpejtë i mundshëm për këtë situatë u pa te nxjerrja në treg e mbi 7 mijë bizneseve të lidhur në tension 20, 10, 6 kilovolt, me argumentin e procesit të liberalizimit, i cili nisi në 2018-n me bizneset e lidhur në tension 35 kilovolt.

Biznesi i lidhur në tension të mesëm e kundërshtoi fort këtë lëvizje. Për këtë arsye qeveria u tërhoq, të paktën për momentin, duke vendosur si afat të ri për daljen në treg të lirë të kësaj fashe qershorin.

Kriza parashikohet të zgjasë përtej vitit 2022

Prodhues privatë të energjisë, por edhe furnizues të saj, pohuan për “Monitor” se kriza aktuale e energjisë nuk duket të jetë afatshkurtër. Sipas tyre, fillimisht u mendua që në fund të vitit 2022 do të kishte një lloj rënie të çmimeve, por ky afat është shtyrë për në mesin e vitit 2023. Vetëm në këtë kohë, ndoshta do të kemi çmime më të ulëta në bursa, të cilat në kohë piku, gjatë këtyre ditëve, arritën nivele të çmendura deri në 500 euro/MWh.

Prodhuesit e pavarur të tregut shprehen se situata momentale është e paprecedentë nga mënyra sesi përshkallëzoi, edhe pse pritshmëria për një krizë të mundshme ishte hedhur që në fillim të vitit 2021. Prodhuesit me përparësi, nga ana tjetër (deri në 15 MW) që aktualisht i shesin Operatorit të Shpërndarjes së Energjisë Elektrike, kanë pasur prodhim vetëm gjatë javëve të fundit dhe kjo jo te të gjitha njësitë. Ata kanë të drejtën të shkëputen nga OSHEE, nëse e shohin të arsyeshme.

Burime pranë MIE konfirmuan se ka pasur interes për të ikur nga OSHEE dhe për të shitur në treg të lirë. Aktualisht, Shqipëria po e mbështet konsumin e saj nga blerja në tregun e lirë, por më shumë nga prodhimi në kaskadën e Drinit. Pavarësisht reshjeve që kanë rënë herë pas here, niveli në kaskadën e Drinit mbetet i ulët. Kjo ndikohet nga fakti që hidrocentralet janë në prodhim, duke mos lejuar krijimin e rezervës hidrike.

Qeveria ka shpallur gjendjen emergjente për furnizimin me energji në vend deri më 15 prill të këtij, viti por gjasat që kriza të zgjidhet plotësisht mbeten të ulëta. Korporata Elektroenergjetike Shqiptare dhe Operatori i Shpërndarjes së Energjisë Elektrike po koordinohen sa i takon konsumit dhe prodhimit me bazë ditore.

Shqipëria nuk u përball për herë të parë me importe, por ajo që ndryshoi këtë herë ishte fakti se rimëkëmbja post-pandemike rriti kërkesën globalisht për energji. Mungesa e qymyrit, kufizimet në prodhim, në funksion të objektivave të klimës, si dhe prodhimi i ulët i energjisë eolike kanë dhënë ndikim. Rritja e çmimit të gazit, në anën tjetër, nuk po njeh kufi. Pikërisht rritja e çmimit të këtij të fundit ka nxitur më shumë zërat e atyre që mendojnë se kriza do të jetë mes nesh edhe në 2023-shin, sikurse nënvizon Bloomberg në një artikull të tij.

Bursa mbetet ende e pakonsoliduar 

Bursa e energjisë, e cila shtyhet prej vitesh për arsye nga më të ndryshmet, pritej që të ishte funksionale vitin që lamë pas. Problematikat që u shfaqën gjatë prokurimit të platformës ndikuan që objektivi të mos arrihej dhe pritshmëritë janë që bursa të bëhet operative vetëm në vitin 2023, kurse këtë vit do t’i duhet të finalizojë procedurën për platformën.

Nëse arrin të zgjidhet me sukses një fitues, atëherë bursa do të duhet të operojë në një fazë fillestare prove dhe më pas të hyjë në funksion të plotë. Mungesa e bursës shihet si një hallkë që kufizon në tërësi tregun. Prodhuesit, por edhe bizneset, kanë theksuar se funksionimi i saj do të rriste konkurrencën dhe transparencën, duke e bërë më të thjeshtë edhe procesin e nisur të liberalizimit. Në bursën e energjisë janë aksionerë Shqipëria dhe Kosova.

Liberalizimi shtyhet, bizneset do të furnizohen nga OSHEE me çmim preferencial

Shoqata të biznesit kërkuan rreth tre javë më parë që nga qeveria të shihej mundësia për të mos nxjerrë në treg të lirë biznesin në këtë kohë krize. Në një tryezë me Ministrinë e Infrastrukturës dhe Energjisë, disa prej industrive vunë theksin se kjo lëvizje do të ishte fatale për ta.

“Parimisht nuk jemi kundër liberalizimit, sepse është tregu i tillë, por mendoj se Shqipëria mund të ketë një mundësi më shumë për ta amortizuar situatën momentale të energjisë. Biznesi ynë ka qenë i favorizuar në çmim, sepse trajtohet njëlloj si furrat e bukës. Por ai është i ndarë në linja 35 kv dhe 20 kv, siç ka dhe 110 kv. Për ne që jemi në 20 kilovolt, kam dëgjuar në treg që çmimi mund të shkojë 50-60 lekë/kwh, pra 7-8 herë më tepër. Sot kompania ime shpenzon 2-3 milionë lekë në muaj për energji dhe nuk e diskutojmë dot një rritje me 7-8 herë.

Nuk është se u rrit kosto dhe po e vëmë në çmim te konsumatori. Ne dalim tërësisht nga tregu global, duhet t’i harrojmë eksportet. Ne jemi një biznes ku energjia zë 20% të kostos. Ka biznese që koston e kanë 50% dhe energjia prek shumë çmimin final, gjë që e bën të pamundur praninë në treg. Rritja kaq e lartë është vrasëse dhe ne mbyllemi si industri” – do të shprehej Adi Haxhiymeri nga industria e blojës.

Bizneset u shprehën se do të ishte e nevojshme të kishin një çmim paraprak që i priste, por ministrja Balluku theksoi se, për aq kohë sa flasim për treg të lirë, nuk mund të flitet për çmim fiks, pasi ai vendoset nga tregu e për rrjedhojë, askush nuk ka sesi ta dijë. Sipas të dhënave të MIE, aktualisht janë 7440 biznese të lidhur në tension të mesëm që furnizohen me tarifa nga 11 lekë në 12.4 lekë e deri në 14 lekë. Tarifa mesatare është 12.4 lekë për kilovat/orë energji. Në kushtet kur çmimet në bursa janë shumë më të larta se kjo tarifë, qeveria vendosi mbrojtjen e biznesit edhe për disa kohë.

“Kemi vendosur që brezin e tensionit të mesëm ta mbrojmë, siç kemi vendosur të mbrojmë brezin e biznesit të vogël dhe familjarët. Ky nuk është një moment normal dhe shteti po përballet me çmime të paperceptueshme. Kemi marrë një vendim që shkon në limitet e sakrificës sa i takon buxhetit. Sigurisht me një afat të caktuar për t’u ulur në këtë tryezë dhe për të diskutuar në fillim të qershorit.

Kemi indice nga Sekretariati që në mars do të ketë ulje të çmimeve. Nëse ulja do të konsolidohet, atëherë në fillim të qershorit do diskutojmë nëse do të jetë një instrument ndihmues nëpërmjet OSHEE që t’i drejtoheni për të marrë një çmim preferencial. Ky çmim është shumë më i mirë se ai i tregut” – do të nënvizonte Balluku.

Si do të bëhet furnizimi me fasha 

Furnizimi me energji për bizneset dhe konsumatorët do të bëhet me fasha. Elton Sevrani, nga OSHEE, sqaroi se nga Furnizuesi i Shërbimit Universal mbulohen nga 1 janari 2022 klientët familjarë dhe ato biznese të lidhura në tension të ulët. Për klientët familjarë dhe bizneset e vogla vazhdon furnizimi me 9.5 lekë dhe 14 lekë.

Ndërkohë që në proces është diskutimi i tarifave të aksesit pranë Entit Rregullator të Energjisë, i cili bën ndryshimin për bizneset e tjera të lidhura në nivele të ndryshme tensioni. Për të gjithë bizneset e lidhura në tension të mesëm (7400 të tilla), me konsum mesatar 1 Terravat dhe me një tarifë mesatare 12.4 lekë, ka një marrëveshje paraprake me KESH për një çmim që do të jetë pak a shumë 12 lekë/kwh.

Këtij çmimi i shtohen kosto të tjera, që lidhen me tarifën e aksesit apo shpenzime operative dhe pritshmëria është që tarifa finale të arrijë 18-19 lekë. Ky çmim që i faturohet biznesit ndryshon çdo muaj, pasi mund të ketë shkrirje të çmimit të energjisë që merret nga KESH me atë që blihet në tregun e lirë. Kompania e tretë e OSHEE-së, Furnizuesi i Tregut të Lirë, do të jetë një alternativë paralele kur tregjet të zbuten, për të siguruar çmime preferenciale. (monitor)

(e.h/dosja.al)

Ndihmës-Sekretarja e Shtetit takoi Alibeajn, ndërsa Paloka deklaroi se ka firmosur peticionin kundër ambasadores Kim. Çfarë do të thotë kjo për PD?

View Results

aktualitet aktualitet bizneset shqiptare energjia shqiperi bizneset shqiptare energjia shqiperi

Sondazh

Poll

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

"Injoranca nuk është argument" Nuk i pëlqeu pyetja, Rama prek në faqe gazetaren Ambrozia Meta

Del VIDEOJA, Elia godet Princ Lekën: Familja ime të ka mbajtur me bukë

VIDEO/ Noka i jep Spiropalit pankartën, Ministrja ofrohet ta mbaj para fytyrës

Publikohen pamjet nga brenda bazës ajrore të Kuçovës, Komandanti: E gatshme për stërvitjen e trupave

Tempulli 2/ Me kanabis gati për shitje dhe shuma parash, arrestohen 4 të rinj në Tiranë

Dalin pamjet nga kasollja ku u vra 50-vjeçari në Durrës

Kontrabandonin ilaçe dhe telefona, arrestohen dy persona në Tiranë, sekuestrohen 47 iPhone

I vunë flakën eskavatorit me vlerë 150 mijë euro, arrestohen 2 autorët e ngjarjes

Reshjet e shiut dhe borës në vend, policia: Moderoni shpejtësinë e mos kryeni parakalime të gabuara

Kampioni Alvin Karaqi mes lotësh: Për besë u ndjeva si Gjergj Kastrioti kur mora flamurin

'Dokumentar horror'/ Berisha publikon pamjet: Do ju paraqes terrorin që Bajrajt ushtruan më 14 maj

Krimi në Bulqizë/ Fqinji: Po hante bukë në banesë kur erdhën dy makina!

Dosja "Gjici"/ Zv.kryetari i bashkisë së Kukësit shkon në SPAK

Newsroom 11 |XAMA: LAJMI I FUNDIT FAKE QË PASHË, ISHTE PËR MUA

Newsroom 11 |XAMA: KËSHILLË QYTETARËVE- MOS LEXONI VETËM NJË BURIM

Newsroom 11 | XAMA: GAZETARËT NUK SHKRUAJNË ME EMËR, KJO S'ËSHTË ETIKE

Xama në Newsroom: Lajmet e rreme përhapin panik! Më akuzuan se kisha marrë para për një shkrim

Muka në Newsroom: Në Shqipëri ka portale gjobaxhie, u bëjnë shantazh njerëzve

Xama në Newsroom: Fake News shpërndahet më shumë në Facebook e Tik Tok! Gazetarët të shkruajnë emrin

Newsroom 11 |Kush prodhon lajme të rreme në Shqipëri

Newsroom 10 |SENJA: NE S'REAGOJMË NDAJ GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 |HAZIZAJ: 'ÇOHU ENVER', PJESË E GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ KEMI MARRËVESHJE PËR TË MBROJTUR 'VIKTIMAT'

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES KA SHKAKTUAR DHE KRIME

Newsroom 10 |GAZETARI: GJUHA E URREJTJES, PJESË E SHOQËRISË

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES, E FRIKSHME NË SHQIPËRI

Vidhnin në banesa duke përdorur çelësa të klonuar, vihet në pranga 1 person,nje tjeter në kërkim

Newsroom 10 |GJUHA E URREJTJES PËRDORET NGA POLITIKA, AMA TË KONTROLLOJË GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: STEREOTIPET NXISIN GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES LUFTOHET ME EDUKIM

Newsroom 10 | Gjuha e urrejtjes në media, si dhe kush e shpërndan?

Ndryshimet në PS/ Gjiknuri: S'është fundi, por fillimi i diçkaje të re.

Inceneratorët/ S’kam dhënë asnjë kontratë pa garë, ato janë publike!

Ndihet 'i shitur' nga Rama? Gjiknuri: Nuk ndjej braktisje, kam komunikim me të prej 20 vitesh

Klosi: Kemi primare reformimin e partisë, PS synon mandatin e katërt

U shkarkua si Sekretar i Përgjithshëm, Gjiknuri: PS edhe kur fiton, refekton!

Digjet shtëpia në Shkodër, në banesë ndodhej një i moshuar, përfundon në spital

Vazhdon përplasja në PD! Basha kërkon mbledhjen e Komisionit të Etikës për të, Bardhi: Shenjë humbje

Vrasja e Jetmirës/ Autori u dënua me 28 vite burg, nëna e viktimës: Duhet dënim përjetë!

Newsroom 9 | Kallanxhi: Threads? S`besoj se do zgjasë shumë

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Mos merrni për bazë asgjë thuhet në rrjet

Newsroom 9 | Gazetarja: po ndodhin vrasje nga tik tok

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Fake News dallohet vetëm po të jemi kritikë

Newsroom 9 | Kallanxhi: Shqiptarët besojnë gjithçka shohin në rrjet

Newsroom 9 | Eksperti i IT, Tomi Kallanxhi: Tik Tok ka "fake news" sepse s'ka censurë

Newsroom 9 | Gazetarja: Shqipëria do kohë të përshtatet me Tik Tok

Newsroom 9| Eksperti i IT: Çdo rrjet është i përkohshëm, duhet të kujdesemi për vlerat

A mund të mbyllet TikTok për Shqipërinë? Flet për Newsroom eksperi i IT

Fëmija mbyllet brenda në shtëpi, nëna e alarmuar njofton zjarrfikësit, NDËRHYRJA nga ballkoni