LIVE UPDATES
Ekonomi

“Eksperimenti” me tatimpaguesit në kohë pandemie: Bizneset reaguan më shumë ndaj thirrjeve për zbatim të ligjit sesa k

22 Shtator 2020, 05:37 Nga DOSJA

SHQIPËRI-Tatimpaguesit shqiptarë në periudhën e pandemisë kanë reaguar më shumë ndaj thirrjeve pozitive të tatimeve për zbatimin e ligjit për deklarimin e pagave të punonjësve të tyre, sesa ndaj kërcënimeve për marrjen e masave nëse do kryenin mashtrime tatimore.

Një projekt pilot me taksapaguesit në Shqipëri ofron të dhëna të reja se çfarë funksionon në kontekstin e vendit, sipas një blogu të publikuar nga Banka Botërore, me autorë Delina Ibrahimaj, drejtoreshë e përgjithshme e Tatimeve, Hilda Shijaku, kryeekonomiste e Bankës Botërore dhe ekspertët e Bankës Botërore, Christoph Ungerer dhe Jonathan Karver.

Në vjeshtën e vitit 2019, administrata shqiptare e taksave filloi një iniciativë të re për të studiuar sjelljen e tatimpaguesve, në mënyrë që të identifikojë atë që funksionon në terren në kontekstin shqiptar. Ky projekt ishte në linjë me 202 institucione në të gjithë botën që OECD ka identifikuar se tashmë zbatojnë njohuri të sjelljes për të orientuar hartimin e politikave publike.

Si hap i parë, administrata shqiptare e taksave hartoi një testim rastësor (randomized controlled trial -RCT) për të testuar efektivitetin e mënyrës së së komunikimit me tatimpaguesit lidhur me nën-deklarimet e pagave të punëtorëve në listat e pagave mujore, që bizneset deklarojnë tek autoriteti tatimor.

Për këtë vlerësim, administrata tatimore zgjodhi një kampion të bizneseve të dyshuar për nën deklarimin e listave të pagave mujore në profesionet kryesore. Më pas, Tatimet projektuan letra me dy lloje të ndryshme mesazhesh, që u duheshin dërguar firmave. Mesazhi i parë theksoi natyrën e të mirave publike të deklarimeve të vërteta të listës së pagave. Mesazhi i dytë e vinte theksin në kërcënimet për zbatimin e ligjit nëse bizneset kapen duke kryer mashtrime tatimore.

Të dy llojet e letrave u krijuan duke përdorur njohuri të sjelljes për të nxjerrë në pah lexueshmërinë (p.sh., duke përfshirë thirrje të qarta për veprim në kokat e letrave dhe duke eliminuar gjuhën teknike). Projekti pilot më pas caktoi firmat në mënyrë të rastësishme në tre grupe: një grup që merrte letrën me mesazhe pozitive, një grup që merrte një mesazh për forcën e zbatimit të ligjit dhe një grup kontrolli që nuk merrte asnjë letër.

Letra që e vë theksin te efektet pozitive të deklarimit të taksave, specifikonte: “Ju duhet ta dini që pagat e padeklaruara për punonjësit tuaj janë të dëmshme për mirëqenien e tyre: kjo i privon ata nga pensioni në të ardhmen, nga përfitimet shëndetësore dhe të papunësisë që kanë fituar përmes punës së tyre, ndërsa ulin cilësinë e shërbimeve publike, nga të cilat përfitojnë biznesi juaj, familja dhe komuniteti. Si tatimpagues të këtij vendi, ne kemi përgjegjësinë dhe detyrimin qytetar për të përmbushur detyrimet tona tatimore. ”

Letra që e vinte theksin te detyrimi i zbatimit të ligjit specifikonte: “Administrata tatimore verifikon vazhdimisht pagat, duke krahasuar ato që deklarohen nga punëdhënësit me pagat e konstatuara në treg. Ne duam t’ju informojmë se administrata tatimore do të vazhdojë të monitorojë deklaratimet e pagave tuaja dhe do të adresojë parregullsitë duke zbatuar sanksionet e parashikuara nga ligji. Ju lutemi merrni masa sa më shpejt të jetë e mundur për të korrigjuar deklaratën e pagave, pasi ne gjithashtu do të monitorojmë përgjigjen tuaj ndaj kësaj letre. ”

Letrat u përgatitën në fund të Shkurtit 2020 – dhe bizneset e morën komunikimin në fillim të Marsit pikërisht kur kriza COVID u përshkallëzua në Evropë. Nga mesi i marsit, Shqipëria hyri në një bllokim që përfundoi vetëm në fund të majit.

Duke pasur parasysh përkimin me pandeminë, ky pilot komunikimi jep një dritare të dobishme sesi reagojnë tatimpaguesit gjatë pandemisë ndaj mesazheve që nxisin pajtueshmërinë e taksave. Grafiku më poshtë tregon rezultatet kryesore. Mesazhet që nënvizojnë dobinë e pagesës së taksave morën rezultat dukshëm më të lartë në deklarimin e pagave, krahasuar me grupin tjetër, ku mesazhet e zbatimit me forcë të ligjit nuk dhanë ndonjë efekt të rëndësishëm.

Ky rezultat qëndron në kontrast të fortë me shumicën e studimeve të tjera ekzistuese – të kryera në kohë më normale – që tentojnë të zbulojnë se mesazhet e zbatimit me forcë të ligjit janë më efektive.

Blogu thekson se rezultatet nga ky projekt pilot mund të jenë specifike për kontekstin aktual të krizës. Ndërsa kapërcehet pandemia, a do të kenë më shumë efekt mesazhet e zbatimit?

Gjatë krizës, shumë firma menaxhuan listat e tyre të pagave më aktivisht se zakonisht, në mënyrë që të përballeshin me pandeminë. Në kohë më normale, a do të bëhen deklaratat e pagave më pak reaguese ndaj komunikimeve me taksapaguesit?

A do të jetë përmbushja e ligjit më afatgjatë, pasi firmat i rregullojnë deklaratat e tyre të pagave një herë dhe më pas ka më pak të ngjarë t’i rregullojnë ato më tej?

Një vlerësim paralel i këtij ndikimit në pranverën e vitit 2020 që u drejtonte letrave punonjësve (në vend të punëdhënësve) nuk gjeti përmirësime të konsiderueshme të përputhshmërisë së ligjit.

A do të përmbyset ky rezultat kur komunikimet dërgohen në një periudhë në të cilën punëtorët janë përsëri në vendin e tyre të punës (dhe vendi nuk është nën bllokim)?

Marrë nga Monitor.al 

1 vit nga zgjedhjet e 25 prillit si e shikoni gjendjen e vendit:

View Results

ekonomi ekonomi bizneset gjatë pandemisë kriza e covid bizneset gjatë pandemisë kriza e covid

Sondazh

Poll

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

"Injoranca nuk është argument" Nuk i pëlqeu pyetja, Rama prek në faqe gazetaren Ambrozia Meta

Del VIDEOJA, Elia godet Princ Lekën: Familja ime të ka mbajtur me bukë

VIDEO/ Noka i jep Spiropalit pankartën, Ministrja ofrohet ta mbaj para fytyrës

Publikohen pamjet nga brenda bazës ajrore të Kuçovës, Komandanti: E gatshme për stërvitjen e trupave

Tempulli 2/ Me kanabis gati për shitje dhe shuma parash, arrestohen 4 të rinj në Tiranë

Dalin pamjet nga kasollja ku u vra 50-vjeçari në Durrës

Kontrabandonin ilaçe dhe telefona, arrestohen dy persona në Tiranë, sekuestrohen 47 iPhone

I vunë flakën eskavatorit me vlerë 150 mijë euro, arrestohen 2 autorët e ngjarjes

Reshjet e shiut dhe borës në vend, policia: Moderoni shpejtësinë e mos kryeni parakalime të gabuara

Kampioni Alvin Karaqi mes lotësh: Për besë u ndjeva si Gjergj Kastrioti kur mora flamurin

'Dokumentar horror'/ Berisha publikon pamjet: Do ju paraqes terrorin që Bajrajt ushtruan më 14 maj

Krimi në Bulqizë/ Fqinji: Po hante bukë në banesë kur erdhën dy makina!

Dosja "Gjici"/ Zv.kryetari i bashkisë së Kukësit shkon në SPAK

Newsroom 11 |XAMA: LAJMI I FUNDIT FAKE QË PASHË, ISHTE PËR MUA

Newsroom 11 |XAMA: KËSHILLË QYTETARËVE- MOS LEXONI VETËM NJË BURIM

Newsroom 11 | XAMA: GAZETARËT NUK SHKRUAJNË ME EMËR, KJO S'ËSHTË ETIKE

Xama në Newsroom: Lajmet e rreme përhapin panik! Më akuzuan se kisha marrë para për një shkrim

Muka në Newsroom: Në Shqipëri ka portale gjobaxhie, u bëjnë shantazh njerëzve

Xama në Newsroom: Fake News shpërndahet më shumë në Facebook e Tik Tok! Gazetarët të shkruajnë emrin

Newsroom 11 |Kush prodhon lajme të rreme në Shqipëri

Newsroom 10 |SENJA: NE S'REAGOJMË NDAJ GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 |HAZIZAJ: 'ÇOHU ENVER', PJESË E GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ KEMI MARRËVESHJE PËR TË MBROJTUR 'VIKTIMAT'

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES KA SHKAKTUAR DHE KRIME

Newsroom 10 |GAZETARI: GJUHA E URREJTJES, PJESË E SHOQËRISË

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES, E FRIKSHME NË SHQIPËRI

Vidhnin në banesa duke përdorur çelësa të klonuar, vihet në pranga 1 person,nje tjeter në kërkim

Newsroom 10 |GJUHA E URREJTJES PËRDORET NGA POLITIKA, AMA TË KONTROLLOJË GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: STEREOTIPET NXISIN GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES LUFTOHET ME EDUKIM

Newsroom 10 | Gjuha e urrejtjes në media, si dhe kush e shpërndan?

Ndryshimet në PS/ Gjiknuri: S'është fundi, por fillimi i diçkaje të re.

Inceneratorët/ S’kam dhënë asnjë kontratë pa garë, ato janë publike!

Ndihet 'i shitur' nga Rama? Gjiknuri: Nuk ndjej braktisje, kam komunikim me të prej 20 vitesh

Klosi: Kemi primare reformimin e partisë, PS synon mandatin e katërt

U shkarkua si Sekretar i Përgjithshëm, Gjiknuri: PS edhe kur fiton, refekton!

Digjet shtëpia në Shkodër, në banesë ndodhej një i moshuar, përfundon në spital

Vazhdon përplasja në PD! Basha kërkon mbledhjen e Komisionit të Etikës për të, Bardhi: Shenjë humbje

Vrasja e Jetmirës/ Autori u dënua me 28 vite burg, nëna e viktimës: Duhet dënim përjetë!

Newsroom 9 | Kallanxhi: Threads? S`besoj se do zgjasë shumë

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Mos merrni për bazë asgjë thuhet në rrjet

Newsroom 9 | Gazetarja: po ndodhin vrasje nga tik tok

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Fake News dallohet vetëm po të jemi kritikë

Newsroom 9 | Kallanxhi: Shqiptarët besojnë gjithçka shohin në rrjet

Newsroom 9 | Eksperti i IT, Tomi Kallanxhi: Tik Tok ka "fake news" sepse s'ka censurë

Newsroom 9 | Gazetarja: Shqipëria do kohë të përshtatet me Tik Tok

Newsroom 9| Eksperti i IT: Çdo rrjet është i përkohshëm, duhet të kujdesemi për vlerat

A mund të mbyllet TikTok për Shqipërinë? Flet për Newsroom eksperi i IT

Fëmija mbyllet brenda në shtëpi, nëna e alarmuar njofton zjarrfikësit, NDËRHYRJA nga ballkoni