LIVE UPDATES
Ekonomi

Ekonomia, apo shëndeti?! Dilema e çuditshme e qeverisë shqiptare, ‘hidhni sytë’ nga mirëqeverisja

22 Nëntor 2020, 06:42 Nga DOSJA
Ekonomia, apo shëndeti?! Dilema e çuditshme e qeverisë

Në valën e dytë të koronavirusit, e gjithë bota është vënë sërish përpara zgjedhjeve të vështira. Rritja e rasteve po ushtron presion mbi sistemet shëndetësore edhe të vendeve të zhvilluara, duke shtyrë shumë vende drejt kufizimeve të pjesshme, por duke i rezistuar një mbyllje të plotë, për shkak të pasojave karastrofike që kjo kishte në ekonomi. Por, me dimrin përpara, situata mbetet e vështirë dhe të paktën deri në janar, mund të dalë edhe jashtë parashikimeve.

Në Shqipëri, të dhënat e fundit tregojnë se virusi po godet me gjithë fuqinë e tij. Në tremujorin e tretë, vdekjet ishin 30% më të larta sesa mesatarja e 2011-2019, sipas të dhënave zyrtare nga INSTAT, duke sugjeruar se kosto në jetë të humbura është të paktën dy herë më e lartë sesa ajo që deklarohet. Me emergjencën shëndetësore në kulmin e saj, tremujori i fundit pritet të jetë me shifra edhe më të rënda.

Ashtu si dhe në valën e parë, për të gjitha shtetet, përparësia kanë qenë njerëzit. Jeta është e çmuar dhe nuk kthehet më, ndërsa ekonomia rikuperohet, të paktën brenda një periudhe dyvjeçare mund të rikthehet në nivelet e parakrizës, sipas vlerësimeve të institucioneve ndërkombëtare. Kjo përqasje besohet se do të vijojë të mbizotërojë edhe në muajt në vijim, pavarësisht pasojave të rënda që mund të ketë në ekonomi.

Ndaj, në gjithë botën, roli i shtetit po bëhet gjithnjë e më i rëndësishëm, si për të menaxhuar krizën shëndetësore akute, ashtu dhe për të lehtësuar rimëkëmbjen ekonomike dhe për të menaxhuar pasojat afatgjata që do të mbeten në ekonomi, që nga ngadalësimi i rritjes, papunësia, shtimi i varfërisë etj.

Në të njëjtën kohë, kriza i ka dhënë theks më të madh aftësisë së qeverive për të marrë vendime të politikave të shëndosha, për të mobilizuar burimet e nevojshme dhe për të koordinuar veprimet ndërmjet palëve të interesuara të shumta (si në nivelin e brendshëm, ashtu edhe në atë ndërkombëtar).

Fatkeqësisht, Shqipëria po çalon shumë në këtë drejtim. Një raport i fundit i Bankës Europiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH) thekson se qeverisja efektive është thelbësore për të ofruar një rikuperim elastik dhe gjithëpërfshirës. Raporti konstatoi se në vitin 2020, mirëqeverisja është përkeqësuar në mënyrë domethënëse në Shqipëri, përfshirë dhe eficiencën e gjykatave dhe në perceptimin e korrupsionit dhe stabilitetit politik.

Sipas raportit të BERZH, nënkomponentët e ndryshëm të indeksit të qeverisjes tregojnë se qeveritë ende duhet të bëjnë më shumë për të përmirësuar komunikimin me qytetarët e tyre, për t’i bërë shpenzimet publike më transparente dhe për të forcuar kapacitetin për politikëbërje të shëndosha.

“Monitor” e ka ngritur vazhdimisht shqetësimin për shpërdorimin që i bëhet parave të buxhetit, që realisht janë fondet e derdhura nga taksapaguesit. Edhe përpara krizës, menaxhimi fiskal i buxhetit linte shumë për të dëshiruar. Rendja drejt projekteve të Partneritetit Publik-Privat me raport të dyshimtë kosto-përfitime ka rritur rrezikun për financat publike (pagesat jashtë bilancit që duhen kryer në dekadat në vijim janë rreth 9.5% e Prodhimit të Brendshëm Bruto). Borxhi nuk u arrit të ulej, duke e lënë Shqipërinë pa një amortizator në momentin që ndodhën fatkeqësitë natyrore, si tërmeti i 26 nëntorit dhe kriza e paprecedentë e COVID-19.

Dhe ajo që është më e keqja edhe se, në periudha të vështira, shpërdorimi vazhdon dhe transparenca është minimale. Buxheti vijon të jetë në shkelje të ligjit, duke prokuruar tenderë pas datës 15 tetor (një vendim i qeverisë përcakton se pas datës 15 tetor të çdo viti buxhetor, njësitë e qeverisjes së përgjithshme nuk mund të publikojnë njoftimin për prokurimin e mallrave/punëve/shërbimeve, të cilat nuk janë përfshirë në Regjistrin e Prokurimeve Publike, deri në këtë datë).

Ndryshe nga individët që po kursejnë për një ditë të vështirë (si në Shqipëri, edhe në vende të tjera, depozitat po arrijnë nivel rekord), qeveria, në mënyrë të papërgjegjshme, po kërkon të shpenzojë paratë e taksapaguesve për projekte elektorale.

Transparenca dhe presioni i taksapaguesve për mirëmenaxhimin e parave të tyre tashmë janë më të rëndësishme se kurrë. Ndaj, për Shqipërinë, zgjedhja e dilemës në të cilën është futur e gjithë bota, në fakt është e thjeshtë: Shëndeti dhe mirëqeverisja! Marrë nga Monitor

1 vit nga zgjedhjet e 25 prillit si e shikoni gjendjen e vendit:

View Results

ekonomi ekonomi ekonomia pas koronavirusit pandemia covid-19 ekonomia pas koronavirusit pandemia covid-19

Sondazh

Poll

"Injoranca nuk është argument" Nuk i pëlqeu pyetja, Rama prek në faqe gazetaren Ambrozia Meta

"Injoranca nuk është argument" Nuk i pëlqeu pyetja, Rama prek në faqe gazetaren Ambrozia Meta

Del VIDEOJA, Elia godet Princ Lekën: Familja ime të ka mbajtur me bukë

VIDEO/ Noka i jep Spiropalit pankartën, Ministrja ofrohet ta mbaj para fytyrës

Publikohen pamjet nga brenda bazës ajrore të Kuçovës, Komandanti: E gatshme për stërvitjen e trupave

Tempulli 2/ Me kanabis gati për shitje dhe shuma parash, arrestohen 4 të rinj në Tiranë

Dalin pamjet nga kasollja ku u vra 50-vjeçari në Durrës

Kontrabandonin ilaçe dhe telefona, arrestohen dy persona në Tiranë, sekuestrohen 47 iPhone

I vunë flakën eskavatorit me vlerë 150 mijë euro, arrestohen 2 autorët e ngjarjes

Reshjet e shiut dhe borës në vend, policia: Moderoni shpejtësinë e mos kryeni parakalime të gabuara

Kampioni Alvin Karaqi mes lotësh: Për besë u ndjeva si Gjergj Kastrioti kur mora flamurin

'Dokumentar horror'/ Berisha publikon pamjet: Do ju paraqes terrorin që Bajrajt ushtruan më 14 maj

Krimi në Bulqizë/ Fqinji: Po hante bukë në banesë kur erdhën dy makina!

Dosja "Gjici"/ Zv.kryetari i bashkisë së Kukësit shkon në SPAK

Newsroom 11 |XAMA: LAJMI I FUNDIT FAKE QË PASHË, ISHTE PËR MUA

Newsroom 11 |XAMA: KËSHILLË QYTETARËVE- MOS LEXONI VETËM NJË BURIM

Newsroom 11 | XAMA: GAZETARËT NUK SHKRUAJNË ME EMËR, KJO S'ËSHTË ETIKE

Xama në Newsroom: Lajmet e rreme përhapin panik! Më akuzuan se kisha marrë para për një shkrim

Muka në Newsroom: Në Shqipëri ka portale gjobaxhie, u bëjnë shantazh njerëzve

Xama në Newsroom: Fake News shpërndahet më shumë në Facebook e Tik Tok! Gazetarët të shkruajnë emrin

Newsroom 11 |Kush prodhon lajme të rreme në Shqipëri

Newsroom 10 |SENJA: NE S'REAGOJMË NDAJ GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 |HAZIZAJ: 'ÇOHU ENVER', PJESË E GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ KEMI MARRËVESHJE PËR TË MBROJTUR 'VIKTIMAT'

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES KA SHKAKTUAR DHE KRIME

Newsroom 10 |GAZETARI: GJUHA E URREJTJES, PJESË E SHOQËRISË

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES, E FRIKSHME NË SHQIPËRI

Vidhnin në banesa duke përdorur çelësa të klonuar, vihet në pranga 1 person,nje tjeter në kërkim

Newsroom 10 |GJUHA E URREJTJES PËRDORET NGA POLITIKA, AMA TË KONTROLLOJË GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: STEREOTIPET NXISIN GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES LUFTOHET ME EDUKIM

Newsroom 10 | Gjuha e urrejtjes në media, si dhe kush e shpërndan?

Ndryshimet në PS/ Gjiknuri: S'është fundi, por fillimi i diçkaje të re.

Inceneratorët/ S’kam dhënë asnjë kontratë pa garë, ato janë publike!

Ndihet 'i shitur' nga Rama? Gjiknuri: Nuk ndjej braktisje, kam komunikim me të prej 20 vitesh

Klosi: Kemi primare reformimin e partisë, PS synon mandatin e katërt

U shkarkua si Sekretar i Përgjithshëm, Gjiknuri: PS edhe kur fiton, refekton!

Digjet shtëpia në Shkodër, në banesë ndodhej një i moshuar, përfundon në spital

Vazhdon përplasja në PD! Basha kërkon mbledhjen e Komisionit të Etikës për të, Bardhi: Shenjë humbje

Vrasja e Jetmirës/ Autori u dënua me 28 vite burg, nëna e viktimës: Duhet dënim përjetë!

Newsroom 9 | Kallanxhi: Threads? S`besoj se do zgjasë shumë

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Mos merrni për bazë asgjë thuhet në rrjet

Newsroom 9 | Gazetarja: po ndodhin vrasje nga tik tok

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Fake News dallohet vetëm po të jemi kritikë

Newsroom 9 | Kallanxhi: Shqiptarët besojnë gjithçka shohin në rrjet

Newsroom 9 | Eksperti i IT, Tomi Kallanxhi: Tik Tok ka "fake news" sepse s'ka censurë

Newsroom 9 | Gazetarja: Shqipëria do kohë të përshtatet me Tik Tok

Newsroom 9| Eksperti i IT: Çdo rrjet është i përkohshëm, duhet të kujdesemi për vlerat

A mund të mbyllet TikTok për Shqipërinë? Flet për Newsroom eksperi i IT

Fëmija mbyllet brenda në shtëpi, nëna e alarmuar njofton zjarrfikësit, NDËRHYRJA nga ballkoni

Newsroom/ Karabolli: Shqipëria do kohë të përshtatet me TikTok, e provuan edhe gazetarët, s’ia dolën