LIVE UPDATES
Bota

Dietat e “sofistikuara” të minatorëve në Australi 2,700 vjet më parë

14 Tetor 2021, 12:02 Nga DOSJA
Dietat e “sofistikuara” të minatorëve në Australi

AUSTRALI – Nuk është sekret që birra dhe djathi i “mykur” shkojnë shumë bashkë, por një studim i ri zbulon se sa thellë rrënjët e tyre rrjedhin në Evropë, ku punëtorët në një minierë kripe në Austri po gërmonin  2,700 vjet më parë.

Sipas BBC, shkencëtarët e bënë zbulimin duke analizuar mostrat e jashtëqitjes njerëzore të gjetura në zemër të minierës Hallstatt në Alpet Austriake.

Frank Maixner, mikrobiolog në Institutin Kërkimor Eurac në Bolzano, Itali, i cili ishte autori kryesor i raportit, tha se ishte i befasuar kur mësoi se minatorët e kripës më shumë se dy mijëvjeçarë më parë ishin mjaft të avancuar për të “përdorur fermentimin me qëllim”.

Kjo është shumë e sofistikuar për mendimin tim. Kjo është diçka që nuk e prisja në atë kohë”, tha Maixner.

Gjetja ishte dëshmia më e hershme deri më tani e fermentimit të djathit në Evropë , sipas studiuesve. Dhe ndërsa konsumi i alkoolit është sigurisht i dokumentuar mirë në shkrimet e vjetra dhe dëshmitë arkeologjike, feçet e minatorëve të kripës përmbajnë dëshminë e parë molekulare të konsumit të birrës në kontinent në atë kohë.

“Po bëhet gjithnjë e më e qartë se jo vetëm që praktikat parahistorike të kuzhinës ishin të sofistikuara, por edhe që ushqimet komplekse të përpunuara si dhe teknika e fermentimit kanë luajtur një rol të spikatur në historinë tonë të hershme të ushqimit,” tha Kerstin Koëarik, nga Muzeu i Historisë Natyrore në Vjenë.

Qyteti Hallstatt, një sit i Trashëgimisë Botërore të Unesco, është përdorur për prodhimin e kripës për më shumë se 3,000 vjet. Komuniteti është një vend shumë i veçantë, ndodhet në Alpe, në mes të askundit dhe gjithë komuniteti punoi dhe jetoi në këtë minierë.  Falë temperaturës konstante prej rreth 8C (46F) dhe përqendrimit të lartë të kripës në minierë, feçet e minatorëve u ruajtën veçanërisht mirë. Studiuesit analizuan katër mostra: një që daton nga epoka e bronzit, dy nga epoka e hekurit dhe një nga shekulli i 18 -të.

Njëra prej tyre, e vjetër rreth 2.700 vjet, u zbulua se përmbante dy kërpudha, Penicillium roqueforti dhe Saccharomyces cerevisiae. Të dy janë të njohur sot për përdorimin e tyre në prodhimin e ushqimit.

Minatorët e Hallstatt duket se kanë aplikuar qëllimisht teknologji të fermentimit të ushqimit me mikroorganizma të cilët ende përdoren në ditët e sotme në industrinë ushqimore,” tha Maixner.

Studiuesit gjithashtu studiuan dietën e minatorëve, e cila përbëhej kryesisht nga drithëra, disa fruta, fasule dhe mish si burim i proteinave. Dallimi kryesor me menutë e sotme është shkalla e përpunimit të ushqimit, e cila ishte shumë e ulët në atë kohë. Minatorët e epokës së bronzit dhe hekurit përdorën drithëra, duke sugjeruar konsumin e një lloj qulli. Për minatorët e shekullit të 18-të, drithërat u dukën të bluara, duke treguar se ata hëngrën bukë ose biskota.

Një nga gjetjet e tjera të studimit ishte përbërja e mikrobiotës së minatorëve, ose grupi i baktereve të pranishme në trupat e tyre. Mikrobiota është grumbullimi i mikroorganizmave (të gjitha bakteret, eukariotët dhe viruset) të pranishëm në një mjedis të përcaktuar. Në katër mostrat e studiuara, mikrobiota ishte shumë e ngjashme me atë të popullatave moderne jo-perëndimore, të cilat priren të kenë një mënyrë jetese më tradicionale.

Kjo sugjeron një ndryshim të kohëve të fundit në mikrobiotën e njerëzve të industrializuar, ndoshta për shkak të stilit të jetës moderne, dietës ose përparimeve mjekësore”, thuhet në studim.

(m.k/dosja.al)

Iftar dhe politikë, a u prek Muaji i Ramazanit nga politikanët?

View Results

bota bota australia minatoret ne australi miniera e kripes ne australi ushqimet 2700 vite me pare australia minatoret ne australi miniera e kripes ne australi ushqimet 2700 vite me pare

Sondazh

Poll

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

"Injoranca nuk është argument" Nuk i pëlqeu pyetja, Rama prek në faqe gazetaren Ambrozia Meta

Del VIDEOJA, Elia godet Princ Lekën: Familja ime të ka mbajtur me bukë

VIDEO/ Noka i jep Spiropalit pankartën, Ministrja ofrohet ta mbaj para fytyrës

Publikohen pamjet nga brenda bazës ajrore të Kuçovës, Komandanti: E gatshme për stërvitjen e trupave

Tempulli 2/ Me kanabis gati për shitje dhe shuma parash, arrestohen 4 të rinj në Tiranë

Dalin pamjet nga kasollja ku u vra 50-vjeçari në Durrës

Kontrabandonin ilaçe dhe telefona, arrestohen dy persona në Tiranë, sekuestrohen 47 iPhone

I vunë flakën eskavatorit me vlerë 150 mijë euro, arrestohen 2 autorët e ngjarjes

Reshjet e shiut dhe borës në vend, policia: Moderoni shpejtësinë e mos kryeni parakalime të gabuara

Kampioni Alvin Karaqi mes lotësh: Për besë u ndjeva si Gjergj Kastrioti kur mora flamurin

'Dokumentar horror'/ Berisha publikon pamjet: Do ju paraqes terrorin që Bajrajt ushtruan më 14 maj

Krimi në Bulqizë/ Fqinji: Po hante bukë në banesë kur erdhën dy makina!

Dosja "Gjici"/ Zv.kryetari i bashkisë së Kukësit shkon në SPAK

Newsroom 11 |XAMA: LAJMI I FUNDIT FAKE QË PASHË, ISHTE PËR MUA

Newsroom 11 |XAMA: KËSHILLË QYTETARËVE- MOS LEXONI VETËM NJË BURIM

Newsroom 11 | XAMA: GAZETARËT NUK SHKRUAJNË ME EMËR, KJO S'ËSHTË ETIKE

Xama në Newsroom: Lajmet e rreme përhapin panik! Më akuzuan se kisha marrë para për një shkrim

Muka në Newsroom: Në Shqipëri ka portale gjobaxhie, u bëjnë shantazh njerëzve

Xama në Newsroom: Fake News shpërndahet më shumë në Facebook e Tik Tok! Gazetarët të shkruajnë emrin

Newsroom 11 |Kush prodhon lajme të rreme në Shqipëri

Newsroom 10 |SENJA: NE S'REAGOJMË NDAJ GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 |HAZIZAJ: 'ÇOHU ENVER', PJESË E GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ KEMI MARRËVESHJE PËR TË MBROJTUR 'VIKTIMAT'

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES KA SHKAKTUAR DHE KRIME

Newsroom 10 |GAZETARI: GJUHA E URREJTJES, PJESË E SHOQËRISË

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES, E FRIKSHME NË SHQIPËRI

Vidhnin në banesa duke përdorur çelësa të klonuar, vihet në pranga 1 person,nje tjeter në kërkim

Newsroom 10 |GJUHA E URREJTJES PËRDORET NGA POLITIKA, AMA TË KONTROLLOJË GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: STEREOTIPET NXISIN GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES LUFTOHET ME EDUKIM

Newsroom 10 | Gjuha e urrejtjes në media, si dhe kush e shpërndan?

Ndryshimet në PS/ Gjiknuri: S'është fundi, por fillimi i diçkaje të re.

Inceneratorët/ S’kam dhënë asnjë kontratë pa garë, ato janë publike!

Ndihet 'i shitur' nga Rama? Gjiknuri: Nuk ndjej braktisje, kam komunikim me të prej 20 vitesh

Klosi: Kemi primare reformimin e partisë, PS synon mandatin e katërt

U shkarkua si Sekretar i Përgjithshëm, Gjiknuri: PS edhe kur fiton, refekton!

Digjet shtëpia në Shkodër, në banesë ndodhej një i moshuar, përfundon në spital

Vazhdon përplasja në PD! Basha kërkon mbledhjen e Komisionit të Etikës për të, Bardhi: Shenjë humbje

Vrasja e Jetmirës/ Autori u dënua me 28 vite burg, nëna e viktimës: Duhet dënim përjetë!

Newsroom 9 | Kallanxhi: Threads? S`besoj se do zgjasë shumë

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Mos merrni për bazë asgjë thuhet në rrjet

Newsroom 9 | Gazetarja: po ndodhin vrasje nga tik tok

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Fake News dallohet vetëm po të jemi kritikë

Newsroom 9 | Kallanxhi: Shqiptarët besojnë gjithçka shohin në rrjet

Newsroom 9 | Eksperti i IT, Tomi Kallanxhi: Tik Tok ka "fake news" sepse s'ka censurë

Newsroom 9 | Gazetarja: Shqipëria do kohë të përshtatet me Tik Tok

Newsroom 9| Eksperti i IT: Çdo rrjet është i përkohshëm, duhet të kujdesemi për vlerat

A mund të mbyllet TikTok për Shqipërinë? Flet për Newsroom eksperi i IT

Fëmija mbyllet brenda në shtëpi, nëna e alarmuar njofton zjarrfikësit, NDËRHYRJA nga ballkoni